احمد بن محمد بن یزید
احمد بن محمد بن یزید از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن محمد بن یزید در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
احمد بن محمد بن یزید[۱] در سند دو روایت از اسناد تفسیر کنز الدقائق و به نقل از کتاب تأویل الآیات الظاهرة یاد گردیده است؛ برای نمونه:
«وَ قَالَ[۲] أَيْضاً حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ عَامِرٍ عَنْ شَرِيكٍ عَنِ الْأَعْمَشِ فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ ﴿فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِيئَتْ وُجُوهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَقِيلَ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَدَّعُونَ﴾[۳] قَالَ نَزَلَتْ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ(ع)»[۴].[۵]
شرح حال راوی
عنوان احمد بن محمد بن یزید در سند روایات متعددی قرار گرفته است[۶]؛ ولی به دلیل اختلاف طبقه برخی از آنها با راوی مورد بحث، اتحادشان را نمی‌توان ثابت کرد.
فردی که احتمال اتحادش با راوی وجود دارد، احمد بن محمد بن یزید بن سلیم مولی بنی هاشم معروف به ابن ابی‌حناجر (الخناجر) است که در کتب رجالی عنوان شده و در سند بعضی روایات قرار گرفته است. وحدت طبقه و اتحاد مضامین روایات که درباره فضائل اهل بیت(ع) به ویژه امیرمؤمنان(ع)[۷] است، این احتمال را تقویت می‌کند.
ابن أبی الحناجر در کتب رجالی شیعه ذکر نشده است؛ ولی در کتب رجالی اهل سنت[۸] و اسناد روایات آنان ذکر شده است. کنیه وی «ابو عبدالله»[۹] و «ابو علی»[۱۰] است و در سال ۲۷۴ ق وفات کرده است [۱۱]. خطیب بغدادی درباره‌اش نوشته است: "وهو صدوق ثقة"[۱۲].[۱۳]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: أ. منابع شیعی: مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۸۴، ش۱۷۴۷. ب. منابع سنی: الجرح والتعدیل، ج۲، ص۷۳، ش۱۴۴؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۵، ص۴۶۸، ش۲۳۰؛ سیر أعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۴۰، ش۱۲۱؛ تاریخ الإسلام، ج۲۰، ص۲۷۲.
- ↑ یعنی محمد بن العباس بن ماهیار.
- ↑ و چون آن را نزدیک ببینند چهره کافران در هم می‌رود و (به آنان) گفته می‌شود: این همان (روزی) است که آن را درخواست می‌کردید؟ سوره ملک، آیه ۲۷.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۳، ص۳۶۴ به نقل از تأویل الآیات الظاهرة، ص۶۸۰.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۳، ص ۱۹۰.
- ↑ مانند احمد بن محمد بن یزید (الکافی، ج۶، ص۳۵۶، ح۸)، ابو یونس احمد بن محمد بن یزید بن عبدالله الجحمی (عیون اخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۲۶، ح۲)، ابو صر احمد بن محمد بن یزید بن عبدالرحمن البخاری (معانی الاخبار، ص۴۷، ح۲)، احمد بن محمد بن یزید بن سلیم (معانی الاخبار، ص۶۶، ح۴) و احمد بن محمد بن یزید بن سلیم مولی بنی هاشم. (مناقب علی بن ابی طالب، ص۹۸، ش۱۲۱).
- ↑ از جمله: «أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ الْمَنْصُورِيُّ إِجَازَةً، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو الْفَضْلِ مَحْمُودُ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَزِيدَ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبَانٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ، عَنِ الْمِنْهَالِ بْنِ عَمْرٍو، عَنْ زَاذَانَ، عَنْ سَلْمَانَ (رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ)، قَالَ: بَايَعْنَا رَسُولَ اللَّهِ(ص) عَلَى النُّصْحِ لِلْمُسْلِمِينَ، وَ الِائْتِمَامِ بِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ(ع)، وَ الْمُوَالاةِ لَهُ»؛ (الأمالی (طوسی)، ص۱۵۵، ح۲۵۷).
- ↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۵، ص۴۶۸، ش۲۳۰؛ تاریخ الإسلام، ج۲۰، ص۲۷۲.
- ↑ تاریخ بغداد، ج۵، ص۳۲۶، ش۲۵۸۱.
- ↑ الأمالی (طوسی)، ص۱۵۵، ح۲۵۷.
- ↑ الأمالی (طوسی)، ص۱۵۵، ح۲۵۷.
- ↑ تاریخ بغداد، ج۵، ص۳۲۶، ش۲۵۸۱.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۳، ص ۱۹۰-۱۹۱.