تنقیح المقال فی علم الرجال (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
تنقیح المقال فی علم الرجال
زبانعربی
نویسندهعبدالله مامقانی
موضوععلم رجال
مذهبشیعه
ناشرانتشارات م‍ؤس‍س‍ه‌ آل‌ال‍ب‍ی‍ت‌ لاح‍ی‍اء ال‍ت‍راث‌
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۸۱ ش
تعداد جلد۳۴
فهرست جلدهاجلد اول، جلد دوم، جلد سوم، جلد چهارم، جلد پنجم، جلد ششم، جلد هفتم، جلد هشتم، جلد نهم، جلد دهم، جلد یازدهم، جلد دوازدهم، جلد سیزدهم، جلد چهاردهم، جلد پانزدهم، جلد شانزدهم، جلد هفدهم، جلد هجدهم، جلد نوزدهم، جلد بیستم، جلد بیست و یکم، جلد بیست و دوم، جلد بیست و سوم، جلد بیست و چهارم، جلد بیست و پنجم، جلد بیست و ششم، جلد بیست و هفتم، جلد بیست و هشتم، جلد بیست و نهم، جلد سی و یکم، جلد سی و دوم، جلد سی و سوم، جلد سی و چهارم
شابک۹۷۸-۹۶۴-۳۱۹-۳۸۰-۵‬‬
شماره ملی‫‭م‌۸۱-۴۶۷۴۶‬

تنقیح المقال فی علم الرجال، کتابی است که با زبان عربی به بررسی علم رجال می‌پردازد. این مجموعه اثر عبدالله مامقانی می‌باشد و انتشارات م‍ؤس‍س‍ه‌ آل‌ال‍ب‍ی‍ت‌ لاح‍ی‍اء ال‍ت‍راث‌ انتشار آن را به عهده داشته است [۱].

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب شامل مقدمه، متن اصلی و خاتمه است. مقدمه که دارای چهار مقام می‌‌باشد، مشتمل است بر تعریف و بیان موضوع و جایگاه علم رجال و سی فایده از اصول قواعد این علم. خاتمه نیز شامل ده بخش در همین اصول و قواعد است.

متن کتاب، به چهار فصل اسماء، القاب، کنیه‌ها و نام‌های زنانِ راویِ حدیث تقسیم شده است. در هریک از این فصول، راویان به ترتیب الفبا و با شماره ذکر شده‌اند. پس از ذکر نام هر راوی، ضبط و تلفظ صحیح نام، به همراه نسب و همچنین آرا و اقوال رجالیِ موجود درباره راوی و در صورت نیاز، تمییز وی از نام‌های مشابه و مشترک عرضه گردیده و در نهایت نتیجه‌گیری شده است.

شرح حال صحابه و تابعین و اصحاب ائمه (ع) و دیگر راویان تا قرن چهارم و اندکی از عالمان حدیث و مشایخ اجازه و مؤلفان مشهور در زمینه علم رجال درج شده است. تعلیقات مؤلف در حواشی کتاب و نیز بخش «خاتمة الخاتمة»، شامل استدراکات رجالی وی بر کتاب است.

تعداد رجال ذکر شده در کتاب، مجموعاً به ۱۶۳۰۷ تن می‌‌رسد که از این تعداد، ۱۳۲۸ تن ثقه، ۱۶۶۵ تن حَسَن، ۴۶ تن موثق و بقیه ضعیف، مجهول یا مهمل معرفی شده‌اند

از ویژگی‌های مهم این اثر، وجود فهرستی با عنوان «نتائج التنقیح فی تمییز السقیم من الصحیح» در ابتدای کتاب است. این فهرست مفصل، دربردارنده اوصاف راویان (ثقه، حسن، موثّق، مجهول، مهمل و موارد خاص) در مقابل نام هر راوی است و در حکم چکیده آرای مؤلف در مورد رجال مذکور در کتاب است. ترتیب الفبایی فهرست و تطابق شماره‌گذاری آن با متن اصلی، بر کارآمدی آن در مراجعات سریع افزوده است.»[۱]

دربارهٔ پدیدآورنده

عبدالله مامقانی
عبدالله مامقانی (متولد ۱۲۹۰ق نجف اشرف - متوفی ۱۳۵۱ ق)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد حسن مامقانی، غلام حسین دربندی ترکی و حسن خراسانی به اتمام رساند. او به تألیف کتب دینی و جمع‌آوری احادیث مبادرت ورزیده است و چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «مقباس الهدایه»، «منهج الرشاد»، «القلائد الثمنیه علی الرسائل السته السنیه»، «سراج الشریعه فی آداب الشریعه» و «تنقیح المقال فی علم الرجال» ‏برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن