خطبه ۲۲۶ نهج البلاغه

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از خطبۀ ۲۲۶)

مقدمه

خطبه ۲۲۶ درددلی حزن‌انگیز است که امام علی (ع) هنگام به‌خاک‌سپاری پیامبر (ص) با او در میان می‌نهد. امام علی (ع) در تمام لحظات زندگی پیامبر و نیز لحظات بیماری و احتضار در کنار پیامبر (ص) حضور داشت و دمی از آن وجود نورانی غافل نشد. او در تمام دوران حیات پیامبر، با وجود دانش و خِرَد فراوانی که داشت، امّا ادب علمی او چنین ایجاب می‌کرد که در زمان پیامبر همه گوش باشد و چشم. پیامبر در حالی جان به جان آفرین تسلیم کرد که سر در دامان علی داشت. پس از ارتحال آن بزرگوار، امام به غسل پیامبر و خاک‌سپاری آن پیکر پاک پرداخت. در این هنگام برخی در فکر جانشینی پیامبر و بر تن کردن قبای خلافت، امر تجهیز را فراموش کردند و ابتدا در مسجد سخن از زنده بودن و بازگشت پیامبر بر زبان راندند و پس از آن با اجتماع در سقیفه بنی‌ساعده قبای خلافت را از امام گرفتند و بر تن کردند.

فرازی از خطبه

پدر و مادرم فدایت ای رسول خدا، به راستی که با ارتحالت رشته‌هایی گست که با مرگ هیچ کس نمی‌گسست، یعنی "نبوّت"، "اخبار غیبی" و "وحی آسمانی" همه از دست شد. مرگ تو از سویی ویژه است، یعنی به اندازه‌ای جان‌کاه و بزرگ است که دیگر مصیبت‌ها در برابر آن سهل و کوچک، و هر مصیبت‌زده، مصیبت خود را از یاد برَد؛ و از دیگر سو یکسان با دیگران، که اولاد آدم از عالی و دانی باید شربت مرگ بچشند و از این دنیا کوچ کنند. اگر نبود فرمان تو بر شکیبایی و نهی از بی‌تابی و ناشکیبایی، چشمه‌های اشکمان در ماتم تو می‌خشکید و بیماری فراق تو به درازا می‌کشید و اندوع و غم مقیم می‌شد، که این هر دو ناچیزند. امّا چه می‌شود کرد که این ناموس الهی است و گریز و گریزی از آن نیست. پدر و مادرم به فدایت، ما را در پیشگاه پروردگارت به یاد آر و در خاطرت نگاه دار[۱].

منابع

پانویس