فرآیند وحی و معجزه در نفس‌شناسی ابن‌سینا عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی پدیده وحی و معجزه بودن آن از منظر ابن‌سینا می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۲ صفحه‌ای به قلم احمد بهشتی و حمید رضا خادمی نگاشته شده و در فصلنامه اندیشه دینی (شماره ۴۲، بهار ۱۳۹۱) منتشر گشته است.[۱]
چکیده مقاله
نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسند: «بنیادین بودن تبیین ابن‌سینا به‌منزلهٔ مبنایی‌ترین رهیافت فلسفی به فرآیند وحی، که بیش‌ترین بازخوردها و تأثیرات را در سایر متفکران بعد از خود تا به امروز داشته است، ضرورت نگارش مقالهٔ حاضر به حساب می‌آید. ابن‌سینا بیان می‌دارد که نفس ناطقه وجه امتیاز انسان از سایر موجودات است. نفس ناطقهٔ وی را بر درک کلیات و حقایق عقلی توانا می‌سازد، بنابراین هنگامی که مسألهٔ وحی را به مثابهٔ نوعی معرفت مد نظر قرار می‌دهد به ناچار می‌بایست تبیین کند که نفس چگونه از طریق قوای خویش به معرفت وحیانی نائل می‌گردد».
نویسندگان در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسند: «وی مدعی است وحی صرف نزول فرشته یا مکالمهٔ الهی با پیامبر نیست، بلکه حاصل تکامل و تعالی نفس نبوی به عالم قدسی است، بدین‌سان که نخست قوهٔ نظری تکامل‌یافتهٔ نفس نبوی است که قادر به اتصال با عقل فعال (روح‌القدس) و ادراک معانی کلی می‌شود و سپس قوهٔ خیال وی از چنین قدرتی برخوردار است که می‌تواند اصول کلی را با حفظ اصل وجود و سنخیت و تناسب آن، به صورت خیالی و حسی تنزل داده و در نتیجه کلام خدا را بشنود و فرشتگان الهی را ببیند. مسألهٔ دیگری که ابن‌سینا در این زمینه به تحلیل آن می‌پردازد معجزه است. معجزه از نظر ابن‌سینا محدود به افعال خارق عادت انبیا نیست. از نظر او، اصل وحی نیز خود نوعی معجزه است، بنابراین معجزه یکی از اجزا و عناصر مبحث نبوت است که قابلیت تحلیل فلسفی دارد».[۱]
