نمایش مبدأ برای بحث:بابل در قرآن

==مقدمه==
در [[سوره بقره]] [[آیه]] ۱۰۳ خلال داستان [[هاروت و ماروت]] نام [[بابل]] ذکر شده است {{متن قرآن|مَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ}}<ref>«و نیز آنچه را بر دو فرشته هاروت و ماروت در (سرزمین) بابل فرو فرستاده شده بود» سوره بقره، آیه ۱۰۲.</ref> از این آیه چنین بر می‌آید که [[سحر]] و [[جادو]] از بابل به مملکت [[اسرائیلیان]] رفته و در [[زمان]] سلیمان، [[شیاطین]] به [[مردم]] [[فلسطین]] [[سحر]] می‌آموخته‌اند. 

داستان هاروت و ماروت یکی از افسانه‌های شرقی و پرمایه است که در مقاله جداگانه به تفصیل از آن [[گفتگو]] خواهد شد و مورد تحقیق قرار خواهد گرفت. <ref>[[محمد خزائلی|خزائلی، محمد]]، [[اعلام قرآن (کتاب)|اعلام قرآن]]، ص238.</ref>

==وجه [[تسمیه]] بابل==
راجع به وجه تسمیه بابل نظر‌های مختلف ذکر شده. بعضی معتقدند که این لفظ در زبان کلدانی «باب ایلو» تلفظ می‌شده و چون ایلو در لغت کلدانی [[خدا]] است معنی بابل «[[باب الله]]» خواهد بود و گفته‌اند در این [[شهر]] جایگاهی برای [[داوری]] و رسیدگی به [[دعاوی]] مردم بوده است که از اطراف و جوانب برای [[دادخواهی]] بدین [[محکمه]] می‌آمده‌اند و این محکمه را باب ایلو می‌نامیده‌اند و [[شهر بابل]] به تدریج نام محکمه را به خود گرفته است.

داستان سرایان لفظ بابل را از «بلبله» مأخوذ پنداشته‌اند و گفته‌اند که پس از [[طوفان نوح]] مردم در این شهر، [[اجتماع]] کرده‌اند و برجی برپا ساختند تا علامت مرکزیت این شهر باشد و مجامع رسمی خود را در این شهر تشکیل دهند، لکن چون شب خفتند و صبح برخاستند، زبان‌های ایشان مختلف شد و هر کدام به لغتی [[متکلم]] شدند و در نتیجه عدم تفاهم، به نواحی [[جهان]] پراکنده گردیدند و از هر کدام ملتی ریشه گرفت. 

به [[عقیده]] نگارنده قول دوم از باب تصنع و لغت‌سازی است و گفتار اول قابل قبول است جز این که شاید با بل با ربة النوع «بل» که «بیل» و «بیلوص» نیز نامیده می‌شود و ویرانه [[معبد]] آن هنوز در جای شهر یا بابل باقی است مربوط باشد. (بیلوص همان بعل است). <ref>[[محمد خزائلی|خزائلی، محمد]]، [[اعلام قرآن (کتاب)|اعلام قرآن]]، ص238-239.</ref>

==[[شهر بابل]] به دست که بنا شد؟==
عده‌ای از [[اصحاب]] [[قصص]]، بنای [[بابل]] را به کیومرث نسبت داده‌اند. بعضی گفته‌اند که [[هابیل و قابیل]] در بابل می‌زیسته‌اند. [[طبری]] [[بانی]] بابل را هوشنگ معرفی می‌کند و برخی هم طهمورث را بنیان گذار این [[شهر]] دانسته‌اند. گویند که جمشید یک [[روزه]] از دماوند به بابل می‌رفته است و این [[روایت]] مانند روایتی است که راجع به [[سفر]] سلیمان از [[اورشلیم]] به تخت جمشید نقل می‌کنند. 

باز گویند ضحاک [[دشمن]] جمشید از بابل برخاسته و فریدون هم در این شهر اقامت داشته و کیکاوس در بابل [[برج]] [[نمرود]] بنا کرده است و لهراسب و گشتاسب نیز به بابل توجه خاص داشته‌اند.
 
بنا بر [[قصص اسلامی]]، [[حضرت ابراهیم]] در سن [[کودکی]] با پدر خویش از «[[اور]]» به بابل آمده و در همین شهر [[ازدواج]] کرده سپس به [[کنعان]] [[مهاجرت]] نموده است. 

[[عبرانیان]] هم جد خویش ابراهیم را از «اور [[کلده]]» می‌دانند و به اعتبار اینکه بابل هم نام شهر و هم [[کشور]] کلده است، حضرت ابراهیم در نظر عبرانیان بابلی است.
 
در افسانه‌های [[یونانی]]، بنای برج نمرود به «سمیرامیس» [[ملکه]] [[آشور]] منتسب است. به موجب این [[افسانه]] سمیرامیس دختر [[الهه]] «درسه تو» بوده است و از همخوابگی با یک [[بشر]] بوجود آمده است. 

این دختر به وسیلۀ کبوتران [[تغذیه]] شد و چون به سن [[رشد]] رسید به وسیله «اعانوس» به ازدواج «نینوس» [[پادشاه]] آشور که شیفته [[زیبائی]] او شده بود درآمد و از این ملکه [[زیبا]] «مینیاس» متولد گردید. 

نینوس [[سلطنت]] خود را به سمیرامیس واگذاشت اما مینیاس فرزندش در [[مقام]] برآمد که مادر را از تخت سلطنت بردارد. پس از کشمکش‌هائی سمیرامیس به‌ صورت کبوتری درآمد و ناپدید شد. 

چون از افسانه‌های گوناگون بگذریم و از وجهه [[تاریخی]]، پیدا شدن بابل را مورد نظر قرار دهیم، می‌‌بینیم که در حدود دو هزار و پنجاه سال پیش از [[مسیح]] قومی [[سامی]] نژاد به نام آموری بدین [[سرزمین]] وارد شدند و [[شهر بابل]] را که در آن هنگام [[شهر]] کوچک و بی‌اعتباری بوده است مرکز [[اعمال]] خویش قرار دادند و از آن وقت اعتبار [[بابل]] شروع شده است اما سرزمین هلالی که در میان دو [[نهر]] دجله و [[فرات]] واقع است، از دو هزار و نهصد سال قبل از میلاد اهمیت داشته و «شینار» نامیده می‌شده است (در [[تورات]] [[سفر]] [[تکوین]] نام این سرزمین شنعار است) در سرزمین شینار پیش از ورود آموریان دو [[قوم]] به ترتیب یکی به نام سومر و دیگر به نام اکد [[حکومت]] کرده‌اند. نژاد [[مردم]] سومر معلوم نیست ولی اکدها از نژاد سامی بوده‌اند. قوم سومر به درجاتی از [[تمدن]] نایل آمدند و اکدها که با ممالک دیگر به [[تجارت]] پرداخته بودند، به حضارت و تمدن عالی‌تری [[توفیق]] یافتند. 

هوای صاف و بی‌ابر [[کلده]] نظر ساکنین را از زمانی بسیار قدیم به [[آسمان‌ها]] متوجه ساخت و اختر درخشان، نخست مورد اعجاب و سپس شایسته [[ستایش]] و [[نیایش]] واقع شد چنانکه برای هر یک [[مظهر]] و هیکلی ساختند و به عبادتش پرداختند. 

به تدریج [[علم نجوم]] و تقسیم اوقات به وجود آمد و از جانب دیگر [[سحر]] و [[جادو]] و [[طلسمات]] در بابل معمول شد. 

پس از سومر و اکد و آموری‌ها دو قوم به نام کاسی‌ها و هبتی‌ها بر این سرزمین حکومت یافتند. 

در [[قرن هشتم]] پیش از میلاد قوم خونخوار [[آشور]] سرزمین کلده را به [[تصرف]] خویش درآوردند و حکومت سبعانه ایشان در حدود یک [[قرن]] ادامه یافت ولی «هوخشتره» [[پادشاه]] ماد و «نابوپولسر» پادشاه بابل باهم همدست شدند و [[دولت آشور]] را بر انداختند. 

از [[زمان]] «نابوپولسر» [[استحکام]] و حصار‌سازی در بابل شروع شد و [[بخت النصر]] کار پدر را کامل کرد. این است که بیشتر برج‌ها و ساختمان‌های بابل مربوط به زمان بخت النصر و به امر اوست ولی چون ابنیه و استحکامات [[بابل]] از خشت و آجر بوده به زودی فرو ریخته و آثار زیادی از آن باقی نمانده است. [[بخت النصر]] را بختنصر هم می‌‌توان نوشت. بعد از بخت النصر [[فرزندان]] او «نابونید» مغلوب کورش [[پادشاه]] [[هخامنشی]] شد و در [[زمان]] [[هخامنشیان]] دو بار دیگر جنگ‌هائی در بابل اتفاق افتاد. [[اسکندر]] کبیر خواست که بابل را پایتخت خود قرار دهد و چون این [[شهر]] [[قلب]] [[کشور]] پهناور او بود، به انجام این منظور رغبتی فراوان داشت ولی عمرش [[وفا]] نکرد و [[جانشینان]] او «سلوکیه» را در نزدیک بابل ساختند و مرکز خود قرار دادند. 

اشکانیان سلوکیه را ترک کردند و شهر [[تیسفون]] را پایتخت خود ساختند و به این ترتیب بابل از اعتبار افتاد ولی در [[دولت عباسی]] نزدیک آن، [[بغداد]] بنا شد و در بنای آن از [[مصالح]] بابل استفاده کردند. 

در کتب [[تاریخی]] [[عربی]] و [[فارسی]] فقط از گذشته بابل یاد شده است و [[یعقوبی]] و استخری بابل را معرفی کرده‌اند. <ref>[[محمد خزائلی|خزائلی، محمد]]، [[اعلام قرآن (کتاب)|اعلام قرآن]]، ص239-241.</ref>
==موقع جغرافیائی و ابنیه [[شهر بابل]] ==
[[شهر قدیم بابل]] در چهل درجه و سی و دو دقیقه عرض شمالی و سی و سه درجه و بیست و سه دقیقه طول شرقی در [[مشرق]] [[فرات]] نزدیک به دجله کنونی واقع بوده و موضع اولی آن همان شهر «بوسیبا» می‌باشد که [[برج]] [[نمرود]] در آن ساخته شده و این برج گویا [[معبد]] نمرود یکی از [[خدایان]] [[کلده]] بوده است. 

تقریبا در [[قرن هفتم]] پیش از میلاد شهر جدید بابل به تدریج پائین‌تر از بابل قدیم به وجود آمده و به وسیله «نابوپولسر» و «بخت النصر» دارای حصارهای [[منیع]] و برج‌های بلند گردیده است. 

هرودوت که صد سال بعد از [[وفات]] بخت النصر بابل را دیده درباره این شهر نوشته است: دور بابل دیواری به طول چهارصد و هشتاد استاره و به بلندی دویست ذرع کشیده شده و عرض [[دیوار]] به اندازه‌ای است که یک ارابه چهار اسبه می‌تواند بر فراز [[دیوار]] حرکت کند، [[بابل]] دارای دروازه مسین است و در مرکز آن، [[قصر]] [[بخت النصر]] ساخته شده و در قسمت سفلای آن [[معبد]] «بعلوس» یکی از بناهای [[زیبا]] و محکم این [[شهر]] واقع می‌باشد. 

بعضی از [[مورخین]] گفته‌اند که شط [[فرات]] از میان بابل می‌گذشته ولی [[حق]] این است که یکی از شعب فرات در میان شهر جریان داشته است و به روی آن جسر عظیمی بسته بوده‌اند. 

هرودوت از حدایق معلقه سخن نگفته و در [[کتیبه]] بخت النصر نیز از باغ‌های هفتگانه ذکری نشده فقط این کتیبه حاکی است که در مرکز کاخ سلطنتی، قصر دیگری ساخته و در بنای آن سنگ‌های بزرگ به کار برده است.

جغرافیون دیگر از حدائق معلقه نام برده‌اند و آن را از عجایب هفتگانه [[دنیا]] شمرده‌اند. 

می‌گویند که بخت النصر باغ‌ها را بر فراز یک [[کوه]] مصنوعی که محیطش ۴۲۰ قدم بوده برای خاطر زوجۀ مادی خود به نام «امی‌تیس» احداث کرده بود تا [[ملکه]] همیشه نمونه‌ای از مناظر و باغ‌های ماد را ببیند و با منظره آن مشعوف گشته خاطره ماد را فراموش کند. همچنین جغرافیون یونان از [[حوض]] عظیم و بسیار عمیقی که دیوارهای آن با سنگ بنا شده بوده یاد کرده‌اند و بنای جسر آن را به دختر بخت النصر نسبت داده‌اند اما در کتیبه بخت النصر مسطور است که خود وی حوض بزرگ و [[خندق]] دور بابل را که پدرش شروع کرده بود کامل نموده است و از استعمال سنگ در بنای حوض ذکر نشده است. حقا هم نمی‌بایست ابنیه سنگی در بابل بر پا گردد زیرا در [[بین النهرین]] سنگ، بسیار کمیاب است و به همین جهت بابلی‌ها به زودی خشت را پختند و برای ابنیه خویش آجرهای محکم ساختند. 

نسبت به بلندی [[برج]] بابل نیز اشتباهی شده است و می‌بایست بلندی برج چنانکه «هانری راولن‌سن» گفته است در حدود ۷۵ قدم باشد و می‌‌توان احتمال داد که هرودوت اشتباها ارتفاع [[برج]] را به جای دویست [[شبر]] دویست ذراع نوشته باشد، لکن محیط [[شهر بابل]] ۳۸۰ تا ۳۶۰ استاره یعنی در حدود ۱۴ میل بوده و مساحت آن تقریبا به ۱۹۶ میل مربع می‌رسیده است. البته همه [[شهر]] برای سکنی احداث نشده بود و این شهر را در برابر تجاوزات احتمالی [[آشور]] طوری ساخته بودند که هر گاه مدت مدیدی محاصره می‌‌شد [[مردم]] می‌توانستند از مزارع داخل آن استفاده کنند و در برابر محاصره [[مقاومت]] نمایند. قسمت مسکونی شهر نسبت به قسمت‌های مزروعی آن بسیار ناچیز بوده و این شهر در حدود یک میلیون و نیم [[جمعیت]] داشته است. 

به هر حال فعلا از [[بابل]] اصلی سه بنای ویران باقی است و این سه بنا عبارت است از [[حصن]] بابل که [[معبد]] بعلوس است و دیگر [[قصر]] [[بخت النصر]] و سومی ویرانۀ قصر است که به نام [[عمران بن علی]] معروف است. 

معبد بعلوس مستطیلی بطول ۶۰۰ پا و عرض ۴۲۰ پا و ارتفاع ۱۴۰ پا است. 

قصر بخت النصر مربعی است که هر ضلع آن ۳۰۰ پا است و بر فراز آن برج‌هائی از گچ و آجر معرق زرد رنگ بنا شده و بر آجر‌های آن نام دختر بخت النصر منقوش است. 

[[قلعه]] [[عمران]] مثلث غیر منتظمی است که اضلاع آن به ترتیب ۴۰۰ و ۱۰۰ و ۸۵۰ قدم است. گویا این قصر قدیم‌تر از قصر بخت النصر باشد زیرا در نقوش آجر‌های آن نام پادشاهانی که قرن‌ها پیش از بخت النصر می‌زیسته‌اند دیده می‌شود.<ref>[[محمد خزائلی|خزائلی، محمد]]، [[اعلام قرآن (کتاب)|اعلام قرآن]]، ص241-243.</ref>
== [[فرهنگ]] و [[تمدن]] بابل ==
چنانکه سابقا گفته شد ساکنین [[کلده]] در نتیجه بهره‌مندی از [[آسمان]] صاف و روشن از دیر زمانی به [[ستارگان]] [[چشم]] اعجاب دوخته آنها را می‌‌پرستیدند و برای هر یک از ستارگان معبدی بنا کرده بودند و در [[روز]] معینی به [[پرستش]] آن [[ستاره]] می‌پرداختند. 

به پرستش «اشتار» یا «[[زهره]]» که در نزد ایشان [[خداوند]] [[عشق]] بود و همچنین به [[عبادت]] مردوخ «مشتری یا مریخ» که به [[عقیده]] ایشان [[خداوند]] [[جنگ]] شمرده می‌‌شد زیاد اهمیت می‌دادند. 

بابلی‌ها [[ستارگان]] را رصد کرده و فواصل و مدار هر یک از سیارت را مشخص ساخته بودند و به عقیده ایشان ماه و عطارد و [[زهره]] و [[خورشید]] و مریخ و مشتری و زحل هفت [[ستاره]] بودند که همه [[جهان]] تحت تأثیر آنها قرار داشت، از این‌رو [[کاهنان]] در [[مقام]] آن بودند که حوادث جهان را از روی گردش ستارگان تعیین کنند.
 
[[خسوف و کسوف]] را به خوبی [[پیش بینی]] می‌کردند و از مناظر مختلف خسوف و کسوف نسبت به [[آینده]] مغیباتی می‌‌گفتند. در [[علوم غریبه]] و [[سحر]] و [[جادو]] و [[تسخیر]] [[ارواح]]، [[رنج‌ها]] می‌بردند و [[پیشگیری]] همه خطرات و حوادث شوم را به‌ وسیله سحر و جادو ممکن می‌پنداشتند. در فلز کاری و بافتن پارچه [[مهارت]] داشتند ولی در فن [[معماری]] از آشوری‌ها [[تقلید]] می‌کردند. [[آلات جنگی]] و ظروف خود را از مس و [[برج]] می‌ساختند اما ظروف [[نقره]] و طلا هنوز از حفریات [[بابل]] به ‌دست نیامده است. پارچه‌های بافت بابل از جهت دوام و [[زیبائی]] و رنگ مورد توجه واقع بوده است. می‌گویند در دربار «نرون» امپراطور [[روم]] یک قطعه پارچه بوده است که بهای آن به حساب امروز به سی و دو هزار لیره [[انگلیسی]] می‌رسیده. 

بابلی‌ها [[واضعین]] حساب و عدد هستند. تقسیم شبانه [[روز]] به [[ساعت]] و دقیقه و ثانیه و تقسیم سال به [[دوازده]] ماه و قسمت کردن ماه به سی روز از آنهاست و همچنین درجه بندی دایره از ایشان است. عدد را تا شصت به توان چهار می‌شمردند و تقسیمات شماری آنها شصت شصت بوده است که در اصطلاح، حساب «ستینی» خوانده می‌شود.

فاصله شصت که واحد حساب بابلی است یا صد که یکی از واحد‌های حساب [[هند]] است یعنی عدد چهل به عنوان عدد مکمل در میان [[اقوام]] و [[ملل]] دارای اهمیتی خاص شده است. در [[دین یهود]] و [[آیین زردشت]] عدد چهل مورد توجه قرار گرفته و در [[احادیث اسلامی]] نیز این عدد دارای خصوصیاتی است من‌جمله هر کس [[چهل حدیث]] با اهمیت جمع‌آوری یا شرح و [[تفسیر]] کند به [[ثواب]] و [[پاداش]] می‌رسد. از این‌رو عده‌ای از [[علمای اسلامی]] کتاب‌های [[اربعین]] نوشته‌اند که اربعین غزالی و اربعین شیخ [[بهائی]] از جمله آنهاست. عرفا چهل [[روز]] [[عبادت]] و [[ریاضت]] را موجب [[تصفیه نفس]] می‌دانند و [[پیغمبر اسلام]] در سن [[چهل سالگی]] به [[نبوت]] [[مبعوث]] شده است. به موجب [[قرآن مجید]] [[بلوغ]] «اشد» با رسیدن به سن چهل سال مقارن گردیده. در [[مسیحیت]] چهلمین روز [[عید]] [[پاک]] را [[مقدس]] می‌شمارند و ما [[مسلمانان]] نیز چهلمین روز [[شهادت]] [[حضرت حسین]] را به نام اربعین نگاه داشته‌ایم و برای آن [[احترام]] خاصی قائل هستیم. همچنین در شب چهلم اموات، [[مراسم]] یاد بودی بر پا می‌کنیم و به [[خیرات]] و مبراتی که موجب [[آمرزش]] میت شود مبادرت می‌نمائیم.

مثقال و [[سیر]] و من ریشه بابلی دارد و در اصل به ترتیب، شکل واستیرومین بوده است و مهم‌تر این اثر [[مدنیت]] [[بابل]]، [[قانون]] «حمورابی» است که سنگ نوشته آن بر مخروطی در [[شوش]] به ‌دست آمده و این قانون مشتمل بر ۱۴۴ ماده است شاید حمورابی اولین یا دومین قانون گذار [[جهان]] باشد. 

[[مردم]] بابل در نتیجه سودی فراوان که از [[زراعت]] و [[تجارت]] خویش به ‌دست می‌آوردند، به [[عیاشی]] و [[تن پروری]] خو گرفتند و [[اخلاق]] ایشان [[فاسد]] گردید و تبهکاریشان به جائی رسید که هر زنی را حداقل یک بار در مدت [[عمر]] وادار می‌کردند که در [[معبد]] بعلوس [[زنا]] دهد. هنگامی که بابل به دست کورش افتاد [[سپاهیان]] [[ایران]] از مجرای [[نهر]] وارد [[شهر]] شدند، نابونید [[پادشاه]] بابل در عیش و مستی به سر می‌برد. [[سیاست خارجی]] [[پادشاهان بابل]] [[تقلیدی]] از [[آشوریان]] بود و از این جهت در نظر [[ملل]] دیگر منفور بودند. [[بخت النصر]] در [[لشکر کشی]] خود به [[مصر]] و [[فلسطین]] آنقدر خونخواری به [[خرج]] داد که از [[پادشاهان]] خونخوار آشورکم نماند: [[اورشلیم]] را ویران ساخت و [[یهود]] را [[قتل عام]] کرد و عده‌ای از ایشان را [[اسیر]] گرفت و با خود به [[بابل]] آورد. [[یهودیان]] تا [[زمان]] [[غلبه]] کورش در بابل به [[سختی]] می‌زیستند و کورش آنان را از [[اسارت]] [[آزاد]] کرد و به اورشلیم فرستاد و یهودیان با خود افسانه‌های بابلی را به فلسطین بردند و به وسیله کتاب‌های خود آن [[افسانه‌ها]] را در [[جهان]] پراگندند. 

در [[تورات]] از [[بخت النصر]] به [[زشتی]] یاد شده و برعکس، کتاب [[عذرا]] و چند کتاب دیگر تورات، کورش را [[ستوده]] است «ارمیای [[نبی]]» [[سرزمین بابل]] را [[لعن]] و [[نفرین]] کرده است و انعکاس آن در داستان‌های [[اسلامی]] دیده می‌شود چه می‌گویند [[حضرت علی]] در بابل [[نماز]] خوانده و بابل را نفرین فرموده است. <ref>[[محمد خزائلی|خزائلی، محمد]]، [[اعلام قرآن (کتاب)|اعلام قرآن]]، ص243-245.</ref>
==[[دین]] [[مردم]] بابل ==
[[شک]] نیست که [[دین فطری]]، [[توحید]] و [[یکتاپرستی]] است، اما گاهی [[نظامات اجتماعی]] خاص هر ناحیه، موجب می‌شود که کم و بیش [[اقوام]] و [[قبایل]] از دین فطری [[عدول]] کنند. بابل بر اثر مقتضیات موقع جغرافیائی خود از طرفی مورد [[هجوم]] اقوام گوناگون واقع شده است و هر زمان مهد [[تمدن]] قومی بوده است. از جانب دیگر، بابل دربروی مدنیت‌های [[ملل]] دیگر از قبیل تمدن [[ایرانی]] و [[هندی]] و [[مصری]] و [[عبری]] گشوده و [[دین‌ها]] و حضارت‌ها را قبول کرده و در هم آمیخته بود و چون فاقد مرکزیت بوده و هر ناحیه‌ای به دست کاهنانی خاص اداره می‌شده، [[آیین]] ملی بابلی پیوسته [[شرک]] بوده و به [[مقام]] [[توحید]] [[ترقی]] نیافته است. [[خدایان]] جدید با خدایان قدیم می‌زیسته‌اند و گاهی باهم می‌جنگیده‌اند و زمانی هم هنگام [[اعتدال]] خریفی، گرد هم جمع می‌شدند و [[مقدرات]] [[آسمان‌ها]] را تعیین می‌کردند. در همین موعد بود که هر سال [[پادشاه]] [[سلطنت]] خود را به [[اذن]] کهان از مردوخ دریافت می‌داشت و [[منصب]] سلطنت برای وی تجدید می‌گردید. 

در نزد [[بابلیان]] این [[خدایان]] در خدای بزرگ‌تر یا خدای واحد، مندمج نمی‌شوند اما میان خدایان درجاتی وجود دارد. بزرگ‌ترین خدای ایشان «آنو» یا شمش و پس از وی «عشتار» یا «ننسیانه» [[زهره]] ربة النوع [[عشق]] می‌باشد. «تئومات» مادر [[آسمان]] و [[زمین]] است وی ربة النوع آب تلخ است و در [[ظلمت]] و عما مستغرق می‌باشد. تیامه بر «آنو» [[رب]] النوع [[نور]] غالب می‌گردد اما از او [[کودکی]] به وجود می‌آید که مردوخ یا مریخ خدای [[جنگ]] است. او به [[فرمان]] ایا [[مظهر]] خیر و [[علم]]، تیامه را به دو نیمه می‌کند و از یک نیمه آن، [[زمین]] «گیشار» از نیمه دیگر آسمان «آنشار» را می‌سازد و شوهر و یازده فرزند او را [[اسیر]] می‌گیرد و از آنان منطقة البروج را به وجود می‌آورد.

مردوخ در میان دریا مقداری [[نی]] می‌گسترد و روی آن خاک می‌ریزد و [[شهر]] «اوریدو» را که [[معبد]] خدایان است بر روی آب بنا می‌کند. 

مردوخ را برخی با مریخ خدای جنگ و برخی با مشتری مطابقت می‌دهند. [[آدم]] [[ابوالبشر]] که از [[خون]] خدای [[گنهکار]] [[آفریده]] شده و «لولو» نامیده می‌شود [[صفات]]خدایان را دارا است و در [[بهشت عدن]] مامور تهیه مایحتاج خدایان است.

بابلیان به [[جهان]] دیگر [[معتقد]]، نبوده‌اند و چنین می‌پنداشته‌اند که اگر کسی [[گناه]] ورزد یا در [[قربانی]] و [[عبادت]] تقصیر کند، به [[بیماری]] یا خسارت [[مالی]] دچار خواهد شد و به این ترتیب [[کیفر]] خواهد دید و هر مصیبتی که بر شخص وارد شود، [[کفاره گناه]] و کیفر تقصیر اوست {{متن قرآن|مَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ}}<ref>«(ای آدمی!) هر نیکی به تو رسد از خداوند است و هر بدی به تو رسد از خود توست. و (ای محمّد!) ما تو را برای مردم، پیامبر فرستاده‌ایم و خداوند، (شما را) گواه بس» سوره نساء، آیه ۷۹.</ref> گاهی هم ممکن است گناه چنان بزرگ باشد که بلای عمومی نازل شود و [[طوفان]] و وبا و مانند آن ظاهر گردد تا [[خلق]] را [[تصفیه]] نماید، [[قصه]]طوفان که در نزد [[ملل]] دیگر هم سابقه دارد در داستان‌های [[بابل]] با اهمیت بیشتری [[روایت]] شده است و در خصوص آن خلال مقاله نوح [[گفتگو]] خواهد شد. <ref>[[محمد خزائلی|خزائلی، محمد]]، [[اعلام قرآن (کتاب)|اعلام قرآن]]، ص245-247.</ref>

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:IM010214.jpg|22px]] [[محمد خزائلی|خزائلی، محمد]]، [[اعلام قرآن (کتاب)|'''اعلام قرآن''']]
{{پایان منابع}}