شفاعت تشریعی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[شفاعت تشریعی در قرآن]] - [[شفاعت تشریعی در حدیث]] - [[شفاعت تشریعی در کلام اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[شفاعت تشریعی در قرآن]] - [[شفاعت تشریعی در حدیث]] - [[شفاعت تشریعی در کلام اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


خط ۱۷: خط ۱۶:
===شفاعت در دنیا===
===شفاعت در دنیا===
این نوع از شفاعت، وساطتی است که در دنیا صورت می‌گیرد و مشفوعین را به نحوی در مسیر [[قرب الهی]] کمک می‌کند. [[شفیعان]] این قسم از شفاعت، در چند گروه قرار می‌گیرند:
این نوع از شفاعت، وساطتی است که در دنیا صورت می‌گیرد و مشفوعین را به نحوی در مسیر [[قرب الهی]] کمک می‌کند. [[شفیعان]] این قسم از شفاعت، در چند گروه قرار می‌گیرند:
#[[هدایت تشریعی]]: این قسم از شفاعت، اصلی‌ترین [[وظیفه انبیاء]] و [[اولیاء الهی]] ما بر اساس [[قاعده لطف]]<ref>ر.ک: برهان اول از براهین عقلی.</ref> برای [[انسان‌ها]] است. چنان‌که در [[براهین]] قبل اشاره شد<ref>ر.ک: آیات هدایت (برهان ششم از همین مجموعه).</ref>، در قالب [[هدایت ارشادی]] و ایصالی، خلایق را به سوی مراتب عالی‌تر [[ایمان]] و [[اسلام]] و در نتیجه، [[قرب الهی]] و [[فلاح]] [[ابدی]] [[هدایت]] می‌کنند.
# [[هدایت تشریعی]]: این قسم از شفاعت، اصلی‌ترین [[وظیفه انبیاء]] و [[اولیاء الهی]] ما بر اساس [[قاعده لطف]]<ref>ر.ک: برهان اول از براهین عقلی.</ref> برای [[انسان‌ها]] است. چنان‌که در [[براهین]] قبل اشاره شد<ref>ر.ک: آیات هدایت (برهان ششم از همین مجموعه).</ref>، در قالب [[هدایت ارشادی]] و ایصالی، خلایق را به سوی مراتب عالی‌تر [[ایمان]] و [[اسلام]] و در نتیجه، [[قرب الهی]] و [[فلاح]] [[ابدی]] [[هدایت]] می‌کنند.
#هدایت به [[مغفرت الهی]] و [[توبه]] از [[گناهان]]: [[گناه]]، اصلی‌ترین عامل دور ماندن [[انسان‌ها]] از [[خداوند]] است. وجود [[اولیاء]]{{عم}} و هدایت آنان به [[راه و رسم]] توبه و نیز دعای آنان، موجب پاک‌شدن [[مؤمنان]] از گناهان و در نتیجه، باز شدن راه آنان در [[سیر]] به سوی [[مقام قرب الهی]] است. {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}}<ref>«و خداوند بر آن نیست تا تو در میان آنان هستی آنان را عذاب کند و تا آمرزش می‌خواهند خداوند بر آن نیست که عذاب کننده آنها باشد» سوره انفال، آیه ۳۳.</ref>. {{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«از دارایی‌های آنان زکاتی بردار که با آن آنها را پاک می‌داری و پاکیزه می‌گردانی و برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است و خداوند شنوایی داناست» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref>. اصولاً ایمان به [[رسول خدا]]{{صل}}، که نتیجه آن غفران گناهان گذشته [[بنده]] است، [[شفیع]] [[بندگان]] در وساطت میان بنده و [[پروردگار]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به پیامبرش ایمان آورید تا از بخشایش خویش دو بهره به شما ارزانی دارد و در شما فروغی نهد که با آن راه بسپارید و شما را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره حدید، آیه ۲۸.</ref>.
#هدایت به [[مغفرت الهی]] و [[توبه]] از [[گناهان]]: [[گناه]]، اصلی‌ترین عامل دور ماندن [[انسان‌ها]] از [[خداوند]] است. وجود [[اولیاء]]{{عم}} و هدایت آنان به [[راه و رسم]] توبه و نیز دعای آنان، موجب پاک‌شدن [[مؤمنان]] از گناهان و در نتیجه، باز شدن راه آنان در [[سیر]] به سوی [[مقام قرب الهی]] است. {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}}<ref>«و خداوند بر آن نیست تا تو در میان آنان هستی آنان را عذاب کند و تا آمرزش می‌خواهند خداوند بر آن نیست که عذاب کننده آنها باشد» سوره انفال، آیه ۳۳.</ref>. {{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«از دارایی‌های آنان زکاتی بردار که با آن آنها را پاک می‌داری و پاکیزه می‌گردانی و برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است و خداوند شنوایی داناست» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref>. اصولاً ایمان به [[رسول خدا]]{{صل}}، که نتیجه آن غفران گناهان گذشته [[بنده]] است، [[شفیع]] [[بندگان]] در وساطت میان بنده و [[پروردگار]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به پیامبرش ایمان آورید تا از بخشایش خویش دو بهره به شما ارزانی دارد و در شما فروغی نهد که با آن راه بسپارید و شما را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره حدید، آیه ۲۸.</ref>.
#[[عمل صالح]]: که آن نیز وسیله‌ای برای [[تقرّب]] به درگاه خداوند است. این موضوع در [[آیات]] متعددی ذکر شده است: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>«خداوند به کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان آمرزش و پاداشی سترگ دارند» سوره مائده، آیه ۹.</ref>. {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>. {{متن قرآن|يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَيُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَيَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ}}<ref>«خداوند با آن (روشنایی) هر کسی را که پی خشنودی وی باشد به راه‌های بی‌گزند، راهنمایی می‌کند و آنان را به اراده خویش از تیرگی‌ها به سوی روشنایی بیرون می‌آورد و آنها را به راهی راست رهنمون می‌گردد» سوره مائده، آیه ۱۶.</ref>.
# [[عمل صالح]]: که آن نیز وسیله‌ای برای [[تقرّب]] به درگاه خداوند است. این موضوع در [[آیات]] متعددی ذکر شده است: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>«خداوند به کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان آمرزش و پاداشی سترگ دارند» سوره مائده، آیه ۹.</ref>. {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>. {{متن قرآن|يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَيُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَيَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ}}<ref>«خداوند با آن (روشنایی) هر کسی را که پی خشنودی وی باشد به راه‌های بی‌گزند، راهنمایی می‌کند و آنان را به اراده خویش از تیرگی‌ها به سوی روشنایی بیرون می‌آورد و آنها را به راهی راست رهنمون می‌گردد» سوره مائده، آیه ۱۶.</ref>.
#[[ملائکه]] [[الهی]]؛ که [[شفاعت]] آنان [[طلب]] [[مغفرت]] برای [[مؤمنین]] است: {{متن قرآن|الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا}}<ref>«کسانی که عرش خداوند را برمی‌دارند و پیرامونیان آن، با سپاس پروردگارشان را به پاکی می‌ستایند و بدو ایمان می‌آورند و برای مؤمنان آمرزش می‌خواهند» سوره غافر، آیه ۷.</ref>؛ {{متن قرآن|وَالْمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ}}<ref>«نزدیک است که آسمان‌ها بر فراز سرشان بشکافند و فرشتگان با سپاس پروردگارشان را به پاکی می‌ستایند و برای هر کس که در زمین است آمرزش می‌خواهند؛ آگاه باشید که بی‌گمان خداوند است که آمرزنده بخشاینده است» سوره شوری، آیه ۵.</ref>.
# [[ملائکه]] [[الهی]]؛ که [[شفاعت]] آنان [[طلب]] [[مغفرت]] برای [[مؤمنین]] است: {{متن قرآن|الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا}}<ref>«کسانی که عرش خداوند را برمی‌دارند و پیرامونیان آن، با سپاس پروردگارشان را به پاکی می‌ستایند و بدو ایمان می‌آورند و برای مؤمنان آمرزش می‌خواهند» سوره غافر، آیه ۷.</ref>؛ {{متن قرآن|وَالْمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ}}<ref>«نزدیک است که آسمان‌ها بر فراز سرشان بشکافند و فرشتگان با سپاس پروردگارشان را به پاکی می‌ستایند و برای هر کس که در زمین است آمرزش می‌خواهند؛ آگاه باشید که بی‌گمان خداوند است که آمرزنده بخشاینده است» سوره شوری، آیه ۵.</ref>.
#مؤمنین؛ که برای خود و برای [[برادران ایمانی]] خود [[استغفار]] می‌کنند: {{متن قرآن|وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا}}<ref>«و از ما درگذر و ما را بیامرز و بر ما ببخشای؛ تو سرور مایی» سوره بقره، آیه ۲۸۶.</ref>.
#مؤمنین؛ که برای خود و برای [[برادران ایمانی]] خود [[استغفار]] می‌کنند: {{متن قرآن|وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا}}<ref>«و از ما درگذر و ما را بیامرز و بر ما ببخشای؛ تو سرور مایی» سوره بقره، آیه ۲۸۶.</ref>.
#هر امری که با [[عمل صالح]] ارتباطی دارد؛ که موارد آن متعدّد است؛ از جمله مسجدها و اماکن شریفه و متبرکه، ایام شریفه و [[انبیاء]] و [[رسولان]] [[خدا]]{{عم}} که برای [[امّت]] خود طلب مغفرت می‌کنند: {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا}}<ref>«و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند و اگر آنان هنگامی که به خویش ستم روا داشتند نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر برای آنان آمرزش می‌خواست خداوند را توبه‌پذیر بخشاینده می‌یافتند» سوره نساء، آیه ۶۴.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴]] ص ۵۷۸.</ref>
#هر امری که با [[عمل صالح]] ارتباطی دارد؛ که موارد آن متعدّد است؛ از جمله مسجدها و اماکن شریفه و متبرکه، ایام شریفه و [[انبیاء]] و [[رسولان]] [[خدا]]{{عم}} که برای [[امّت]] خود طلب مغفرت می‌کنند: {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا}}<ref>«و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند و اگر آنان هنگامی که به خویش ستم روا داشتند نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر برای آنان آمرزش می‌خواست خداوند را توبه‌پذیر بخشاینده می‌یافتند» سوره نساء، آیه ۶۴.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴]] ص ۵۷۸.</ref>
خط ۲۶: خط ۲۵:
===[[شفاعت]] در [[قیامت]]===
===[[شفاعت]] در [[قیامت]]===
این قسم از شفاعت در [[روز قیامت]] صورت می‌پذیرد. در این [[روز]] بزرگ، صرفاً شفاعت اشخاص خاصی مورد پذیرش [[خداوند]] است. با دقّت در اوصاف این افراد، مشخص می‌گردد که شافعان در قیامت همان کسانی هستند که در [[دنیا]] در امر [[هدایت]] [[انسان]] نقش داشته‌اند و چون مبدأ هدایت واحد است، بنابراین همه [[هادیان]]، در یک [[نظام]] واحد طولی، هدایت و شفاعت در دنیا و [[آخرت]] را بر عهده دارند. به عبارت دیگر، شفاعت در آخرت، ادامه شفاعت هدایت و [[مغفرت]] در دنیا در مسیر [[تقرّب]] به [[پروردگار]] است. شفاعت‌کنندگان این نوع از شفاعت عبارتند از:
این قسم از شفاعت در [[روز قیامت]] صورت می‌پذیرد. در این [[روز]] بزرگ، صرفاً شفاعت اشخاص خاصی مورد پذیرش [[خداوند]] است. با دقّت در اوصاف این افراد، مشخص می‌گردد که شافعان در قیامت همان کسانی هستند که در [[دنیا]] در امر [[هدایت]] [[انسان]] نقش داشته‌اند و چون مبدأ هدایت واحد است، بنابراین همه [[هادیان]]، در یک [[نظام]] واحد طولی، هدایت و شفاعت در دنیا و [[آخرت]] را بر عهده دارند. به عبارت دیگر، شفاعت در آخرت، ادامه شفاعت هدایت و [[مغفرت]] در دنیا در مسیر [[تقرّب]] به [[پروردگار]] است. شفاعت‌کنندگان این نوع از شفاعت عبارتند از:
#[[انبیاء]] و [[اولیاء الهی]]{{عم}}: {{متن قرآن|وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُكْرَمُونَ... وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى}}<ref>«و گفتند خداوند بخشنده (از فرشتگان) فرزندی گزیده است؛ پاکا که اوست؛ بلکه (فرشته‌ها تنها) بندگانی ارجمندند؛... و (آنان) جز برای کسی که (خداوند) از او خرسند باشد میانجیگری نمی‌کنند» سوره انبیاء، آیه ۲۶-۲۸.</ref>، {{متن قرآن|وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}<ref>«و کسانی که (مشرکان آنان را) به جای او (به پرستش) می‌خوانند اختیار میانجیگری ندارند مگر آنان که با دانایی به حق گواهی دهند» سوره زخرف، آیه ۸۶.</ref>.
# [[انبیاء]] و [[اولیاء الهی]]{{عم}}: {{متن قرآن|وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُكْرَمُونَ... وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى}}<ref>«و گفتند خداوند بخشنده (از فرشتگان) فرزندی گزیده است؛ پاکا که اوست؛ بلکه (فرشته‌ها تنها) بندگانی ارجمندند؛... و (آنان) جز برای کسی که (خداوند) از او خرسند باشد میانجیگری نمی‌کنند» سوره انبیاء، آیه ۲۶-۲۸.</ref>، {{متن قرآن|وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}<ref>«و کسانی که (مشرکان آنان را) به جای او (به پرستش) می‌خوانند اختیار میانجیگری ندارند مگر آنان که با دانایی به حق گواهی دهند» سوره زخرف، آیه ۸۶.</ref>.
#[[ملائکه]]: {{متن قرآن|وَكَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَرْضَى}}<ref>«و بسا فرشته‌هایی در آسمان‌هاست که میانجیگریشان هیچ به کار نمی‌آید مگر پس از آنکه خداوند برای کسی که بخواهد و بپسندد، اجازه دهد» سوره نجم، آیه ۲۶.</ref>.
# [[ملائکه]]: {{متن قرآن|وَكَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَرْضَى}}<ref>«و بسا فرشته‌هایی در آسمان‌هاست که میانجیگریشان هیچ به کار نمی‌آید مگر پس از آنکه خداوند برای کسی که بخواهد و بپسندد، اجازه دهد» سوره نجم، آیه ۲۶.</ref>.
#[[شهداء]]: اصل در معنای [[شهادت]]، حضور و [[شهود]] در نزد امری است و [[شهید]] به کسی گفته می‌شود که به [[مقام]] حضور در مراتبی از [[عالم غیب]] رسیده باشد. کسی که در میدان [[جهاد]] با [[دشمنان دین]] کشته می‌شود، [[خداوند]] تفضّلاً [[مقامات]] عالی در [[برزخ]] و [[قیامت]] را به او [[عنایت]] می‌کند؛ از جمله حضور در مراتبی از [[عوالم ملکوت]] و [[مشاهده]] مراتبی از عالم غیب و [[ارتزاق]] از رحمت‌های خاص و [[معارف الهی]] به وی ارزانی می‌شود؛ در نتیجه، اصطلاحاً به او «[[شهید]]» گفته می‌شود: {{متن قرآن|وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته شده‌اند مرده مپندار که زنده‌اند، نزد پروردگارشان روزی می‌برند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۹.</ref>. خلاصه آنکه، همه [[شهداء]]، خواه شهید در میدان [[جهاد اصغر]] باشند و یا اکبر، اجازه [[شفاعت]] دیگران را در قیامت دارند: {{متن قرآن|وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}<ref>«و کسانی که (مشرکان آنان را) به جای او (به پرستش) می‌خوانند اختیار میانجیگری ندارند مگر آنان که با دانایی به حق گواهی دهند» سوره زخرف، آیه ۸۶.</ref><ref>برای مطالعه بیشتر، ر.ک: برهان دوازدهم از این مجموعه، آیه شهادت.</ref>
# [[شهداء]]: اصل در معنای [[شهادت]]، حضور و [[شهود]] در نزد امری است و [[شهید]] به کسی گفته می‌شود که به [[مقام]] حضور در مراتبی از [[عالم غیب]] رسیده باشد. کسی که در میدان [[جهاد]] با [[دشمنان دین]] کشته می‌شود، [[خداوند]] تفضّلاً [[مقامات]] عالی در [[برزخ]] و [[قیامت]] را به او [[عنایت]] می‌کند؛ از جمله حضور در مراتبی از [[عوالم ملکوت]] و [[مشاهده]] مراتبی از عالم غیب و [[ارتزاق]] از رحمت‌های خاص و [[معارف الهی]] به وی ارزانی می‌شود؛ در نتیجه، اصطلاحاً به او «[[شهید]]» گفته می‌شود: {{متن قرآن|وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته شده‌اند مرده مپندار که زنده‌اند، نزد پروردگارشان روزی می‌برند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۹.</ref>. خلاصه آنکه، همه [[شهداء]]، خواه شهید در میدان [[جهاد اصغر]] باشند و یا اکبر، اجازه [[شفاعت]] دیگران را در قیامت دارند: {{متن قرآن|وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}<ref>«و کسانی که (مشرکان آنان را) به جای او (به پرستش) می‌خوانند اختیار میانجیگری ندارند مگر آنان که با دانایی به حق گواهی دهند» سوره زخرف، آیه ۸۶.</ref><ref>برای مطالعه بیشتر، ر.ک: برهان دوازدهم از این مجموعه، آیه شهادت.</ref>
#[[مؤمنین]]، اعم از [[صدیقین]] و یا [[صالحین]]: به تعبیر [[قرآن]]، ایشان در [[روز قیامت]] ملحق به شهداء می‌شوند. بنابراین، آنان نیز از [[شفیعان]] به شمار می‌آیند: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُولَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ}}<ref>«و کسانی که به خداوند و پیامبرانش ایمان آورده‌اند، نزد پروردگار خویش همان راستگویان و شهیدانند؛ آنان راست پاداش و فروغشان؛ و آن کسان که کافر شدند و آیات ما را دروغ شمردند دوزخی‌اند» سوره حدید، آیه ۱۹.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴]] ص ۵۸۰.</ref>
# [[مؤمنین]]، اعم از [[صدیقین]] و یا [[صالحین]]: به تعبیر [[قرآن]]، ایشان در [[روز قیامت]] ملحق به شهداء می‌شوند. بنابراین، آنان نیز از [[شفیعان]] به شمار می‌آیند: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُولَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ}}<ref>«و کسانی که به خداوند و پیامبرانش ایمان آورده‌اند، نزد پروردگار خویش همان راستگویان و شهیدانند؛ آنان راست پاداش و فروغشان؛ و آن کسان که کافر شدند و آیات ما را دروغ شمردند دوزخی‌اند» سوره حدید، آیه ۱۹.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴]] ص ۵۸۰.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۰: خط ۳۹:


[[رده:شفاعت تشریعی]]
[[رده:شفاعت تشریعی]]
[[رده:مدخل]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش