منتقم: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

*منتقم، به معنای [[انتقام]] گیرنده و یکی از [[القاب]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ است. آن حضرت می‌‏فرماید: " من باقی‏مانده [[خدا]] در روی [[زمین]] و [[انتقام]] گیرنده از [[دشمنان]] او هستم"<ref>{{عربی|" أَنَا بَقِيَّةُ اللَّهِ‏ فِي‏ أَرْضِهِ‏ وَ الْمُنْتَقِمُ‏ مِنْ‏ أَعْدَائِهِ‏ ‏ "}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۳۸۴، ح ۱</ref>.  

*البته در پاره‏‌ای از [[روایات]] نیز گفته شده است: آن حضرت [[انتقام]] گیرنده [[خون]] تمامی [[امامان]]{{عم}} و [[مظلومان]] است<ref>[[امام علی]]{{ع}} فرمود:{{عربی|" وَ لَيَبْعَثَنَ‏ اللَّهُ‏ رَجُلًا مِنْ‏ وُلْدِي‏ فِي‏ آخِرِ الزَّمَانِ‏ يُطَالِبُ‏ بِدِمَائِنَا‏‏ ‏ "}}، نعمانی، الغیبة، ص ۱۴۰، ح ۱؛ ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۸، ح ۱</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۴۲۴.</ref>.

*در بعضی از [[روایات]] و [[دعاها]] از [[حضرت بقیة الله]] {{ع}} با [[لقب]] "منتقم" یاد شده است. [[انتقام]] در لغت به معنی مجازات کردن به کار می‌رود. در [[قرآن کریم]] در مواردی این صفت به [[خدا]] هم نسبت داده شده است. به‌عنوان مثال در [[آیه]] ۳۷ سوره زمر می‌خوانیم: {{متن قرآن|أَلَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انتِقَامٍ}}.

*و اما [[حضرت مهدی]] {{ع}} پس از تمام شدن [[حجت]] بر [[مردم]] و از بین رفتن بهانه‌ها و عذرهاست که مجبور به استفاده از [[قدرت]] و [[شمشیر]] خواهد شد. به عبارت دیگر در شرایطی که هیچ‌چیز به جز [[قدرت]] نظامی کارایی ندارد، [[امام]] {{ع}} به آن متوسل خواهد شد وگرنه در آغاز [[قیام]] باز همانند [[انبیا]] و اوصیای الهی توده‌های [[مردم]] را [[موعظه]] می‌کنند و در حد لازم به روشنگری و از بین بردن [[شبهات]] آن‌ها می‌پردازند. منتهی چون بسیاری از افراد [[پیروی]] از [[اوامر]] و رهنمودهای آن حضرت را به زیان [[حکومت]] و موقعیت ظالمانه خود خواهند دید، در نتیجه علی‌رغم [[درک]] [[حقانیت]] آن حضرت به خاطر زرق‌وبرق و مطامع دنیوی به روی [[امام]] {{ع}} [[شمشیر]] خواهند کشید. در این شرایط‍‌ است که آن حضرت هم مجبور به استفاده از قوای نظامی و [[قدرت]] [[شمشیر]] خواهند شد.  

*به علاوه از توجه به مضمون و مفاد [[روایات]] و ادعیه‌ای که [[امام عصر]]{{ع}} را با [[لقب]] منتقم یاد کرده‌اند، به خوبی این [[حقیقت]] روشن می‌شود که انتقام‌گیری آن حضرت از [[ستمگران]] و متعدیان به [[حقوق]] [[انسان‌ها]] و مستکبران خواهد بود؛ یعنی آن‌هایی که [[بندگان خدا]] را به [[بردگی]] برای خود وامی‌دارند و حاضر نیستند که بگذارند آن‌ها آزادانه برای خود یک زندگی و خطمشی مستقلی [[انتخاب]] کنند و به خاطر [[منافع]] خود، همه هستی و سرمایه‌های مادی و معنوی آنان را نابود می‌کنند. وقتی [[امام مهدی]] {{ع}} [[ظهور]] کنند از قدرت‌های استکباری، [[انتقام]] توده‌های مستضعفی را که سال‌ها تحت سیطره آن‌ها واقع شده‌اند خواهد گرفت. در مقابل، آن حضرت با توده‌های [[مردم]] جز به شیوه عفو و [[رحمت]] و [[بخشندگی]] [[رفتار]] نخواهند کرد. همان‌گونه که مفاد [[روایات]] و [[دعاها]] بر این موضوع دلالت دارند؛ به عنوان مثال:

#در قسمتی از [[دعای ندبه]] در اشاره به این [[مسئولیت]] [[امام زمان]] {{ع}} می‌خوانیم: {{عربی|"أَيْنَ الطَّالِبُ بِذُحُولِ الْأَنْبِيَاءِ وَ أَبْنَاءِ الْأَنْبِيَاءِ، أَيْنَ الطَّالِبُ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِكَرْبَلَاءَ"}} کجاست آن منتقمی که [[خون]] به ناحق ریخته و پایمال شده [[پیامبران]] و [[فرزندان]] آن‌ها را طلب خواهد کرد؛ کجاست آن‌که از [[خون]] [[شهید]] [[کربلا]] [[انتقام]] خواهد کشید؟...<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>.

#در [[حدیث معراج]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} باز در این‌باره می‌خوانیم؛ وقتی در [[عرش الهی]] چشم [[رسول گرامی اسلام]] به نورهای [[ائمه]] اطهار {{عم}} افتاد و دید یکی از آن‌ها با سایر نورها فرق می‌کند، از جانب [[خداوند متعال]] ندا رسید که: او همان [[قائم]] ماست. او همان کسی است که [[حلال]] ما را [[حلال]] و [[حرام]] ما را [[حرام]] خواهد کرد... من به توسط‍‌ او از [[دشمنان]] [[انتقام]] خواهم گرفت...<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۲۵۲.</ref>.

*همان‌گونه که از تک‌تک این [[روایت‌ها]] و نظایر آن‌ها برمی‌آید، [[مهدی موعود]] {{ع}} آن دست [[انتقام]] خداوندی است که همه [[حقوق]] پایمال‌شده [[انسان‌های صالح]] و [[مظلوم]] در طول [[تاریخ]] را از [[دشمنان]] باز خواهد ستاند. و هرکجا خونی به ناحق ریخته شده است [[انتقام]] آن را از عاملان آن خواهد گرفت و این کار نه تنها موجب نگرانی و [[دلهره]] [[مردم]] نمی‌شود، بلکه دل‌های توده [[مردم]] را در طول [[تاریخ]] [[شادابی]] می‌بخشد و به آن‌ها نشان می‌دهد که اگر در نتیجه طغیان و [[تعدی]] عده‌ای [[ستمگر]] برخی از [[حقوق]] آن‌ها پایمال شد، بالاخره روزی [[ستمگران]] به سزای اعمال خود رسیدند<ref>نشریه موعود، ش ۳۴، ص ۳۴.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۰۰.</ref>.

*منتقم به معنای حق‌ستان و انتقام‌گیرنده است. در [[حدیث معراج]] [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: [[آگاه]] باشید که [[مهدی]]{{ع}} همان انتقام‌گیرنده از ستم‌کاران است. در روایتی [[حضرت قائم]]{{ع}} که در سن سه سالگی بودند به [[احمد بن اسحاق قمی]] فرمودند: «من بقیت [[الله]] در روی [[زمین]] هستم و من انتقام‌گیرنده از [[دشمنان]] [[الهی]] هستم». در [[دعای ندبه]] نیز می‌خوانیم: «کجاست آن کسی که به [[خونخواهی]] [[پیامبران]] و [[فرزندان]] آنها برمی‌خیزد و [[قاتلین]] [[سیدالشهدا]] [[حسین بن علی]]{{ع}} را قصاص می‌کند». [[رسول خدا]]{{صل}} در روز [[غدیر]] فرمود: [[آگاه]] باشید که [[مهدی]]{{ع}} انتقام‌گیرنده از [[ظالمان]] است! [[آگاه]] باشید که او برای هر [[خون]] به ناحق ریخته‌ای از [[اولیای خدا]]، به [[خونخواهی]] برمی‌خیزد<ref>بحار الانوار: ج ۳۷، ص ۲۱۱.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۹۷.</ref>.

== جستارهای وابسته ==

* [[ثائر]]

* [[انتقام]]

[[رده:کنیه‌ها و لقب‌های امام مهدی]]

[[رده:مدخل موعودنامه]]

[[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]]