کوتاهی ورزیدن در تحصیل فضائل در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۱ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۳:۱۳

روایات مربوطه

مردی به امیرالمؤمنین(ع) عرض کرد: "مرا توصیه‌ای نما!، حضرت فرمودند: تو را بدان توصیه می‌کنم که هیچ پایانی برای کارهای نیکو نزد خود نداشته باشی، و برای کارهای بد نیز هیچ اندازه‌ای را اندک نشماری" ^[۱]؛
امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: "آگاه باشید که بیناترین چشم‌ها، چشمی است که خود را به سوی نیکی‌ها کشد"^[۲]؛
امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: "هیچ‌یک از شما نباید بگوید که کس دیگری نسبت به انجام کار نیک، شایسته‌تر از من است، چه به‌خدا قسم همین‌گونه خواهد شد. بدون تردید خیر و شر را کسانی است که اهل آن هستند، و هرگاه شما این دو را ترک کنید، آنان به آن می‌پردازند و بار آن را از دوش شما بر می‌دارند" ^[۳]؛
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: "... امّا دشمنان تو از جنّیان ابلیس است و لشگریانش،... هرگاه ابلیس نزد تو آمد و گفت: چقدر نیکوکاریِ تو زیاد است، می‌خواهد که تو را خودبین نماید، از این رو در جوابش بگو: بدکاریِ من بیشتر از نیکوکاریم می‌باشد؛ و هرگاه نزد تو آمد و گفت: چقدر هدایای تو بسیار است، بگو: غفلت‌های من از کسانی که باید به آنان بپردازم، بیشتر از هدایایم می‌باشد؛ و هرگاه به تو گفت: چه بسیار به مردمان می‌بخشی، بگو: آن‌چه می‌گیرم بیشتر از آن چیزی است که می‌بخشم" ^[۴]؛
امام صادق(ع) فرمودند: "هرگاه امام سجاد(ع) کتاب امیرالمؤمنین(ع) را برداشته در آن می‌نگریستند، می‌فرمودند: چه کسی چنین توانی دارد؟! چه کسی چنین توانی دارد؟!. حضرت امام صادق(ع) ادامه دادند: آن‌گاه امام سجاد به محتوای آن کتاب عمل می‌فرمودند. همچنین امام سجاد(ع) هرگاه به سوی نماز می‌شدند، رنگ چهره‌شان تغییر می‌نمود، به‌گونه‌ای که این تغییر رنگ از صورتشان کاملاً آشکار می‌شد. و هیچ‌یک از فرزندان امیرالمؤمنین(ع) پس از ایشان، طاقت انجام عبادت‌های ایشان را نداشت مگر امام سجّاد" ^[۵]^[۶].

منابع

مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی ج۲

پانویس

↑ «قَالَ رَجُلٌ لِامِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) ‌أَوْصِنِي فَقَالَ أُوصِيكَ‌ أَنْ‌ لَا يَكُونَنَّ‌ لِعَمَلِ‌ الْخَيْرِ عِنْدَكَ غَايَةٌ فِي الْكَثْرَةِ وَ لَا لِعَمَلِ الْإِثْمِ عِنْدَكَ غَايَةٌ فِي الْقِلَّةِ»؛ تحف العقول، ص۱۵۰.
↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‌(ع): أَلَا إِنَّ‌ أَبْصَرَ الْأَبْصَارِ مَنْ‌ نَفَذَ فِي‌ الْخَيْرِ طَرْفُهُ»؛ تصنیف غرر الحکم، ص۲۰۵.
↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‌(ع): لَا يَقُولَنَّ أَحَدُكُمْ إِنَّ أَحَداً أَوْلَى بِفِعْلِ الْخَيْرِ مِنِّي فَيَكُونَ- وَ اللَّهِ- كَذَلِكَ إِنَ‌ لِلْخَيْرِ وَ الشَّرِّ أَهْلًا فَمَهْمَا تَرَكْتُمُوهُ‌ كَفَاكُمُوهُ أَهْلُهُ»؛ تصنیف غرر الحکم، ص۱۰۵.
↑ «عَنْ‌ رَسُولِ‌ اللَّهِ‌(ص): ...وَ أَمَّا أَعْدَاؤُكَ‌ مِنَ‌ الْجِنِّ‌ فَإِبْلِيسُ‌ وَ جُنُودُهُ‌ ...‌ وَ إِذَا أَتَاكَ وَ قَالَ لَكَ مَا أَكْثَرَ إِحْسَانَكَ يُرِيدُ أَنْ يُدْخِلَكَ الْعُجْبَ‌ فَقُلْ إِسَاءَتِي أَكْثَرُ مِنْ إِحْسَانِي وَ إِذَا أَتَاكَ وَ قَالَ لَكَ مَا أَكْثَرَ صَلَاتَكَ فَقُلْ غَفْلَتِي أَكْثَرُ مِنْ صَلَاتِي وَ إِذَا قَالَ لَكَ كَمْ تُعْطِي النَّاسَ فَقُلْ مَا آخُذُ أَكْثَرُ مِمَّا أُعْطِي»؛ تحف العقول، ص۲۴.
↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ(ع) إِذَا أَخَذَ كِتَابَ‌ عَلِيٍ‌(ع) فَنَظَرَ فِيهِ قَالَ مَنْ يُطِيقُ هَذَا مَنْ يُطِيقُ ذَا قَالَ ثُمَّ يَعْمَلُ بِهِ وَ كَانَ إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ تَغَيَّرَ لَوْنُهُ حَتَّى يُعْرَفَ ذَلِكَ فِي وَجْهِهِ وَ مَا أَطَاقَ أَحَدٌ عَمَلَ عَلِيٍّ (ع) مِنْ وُلْدِهِ مِنْ بَعْدِهِ إِلَّا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ(ع)»؛ الکافی، ج۸ ص۱۴۳.
↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۲، ص ۴۵۱-۴۵۲.

[1] «قَالَ رَجُلٌ لِامِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) ‌أَوْصِنِي فَقَالَ أُوصِيكَ‌ أَنْ‌ لَا يَكُونَنَّ‌ لِعَمَلِ‌ الْخَيْرِ عِنْدَكَ غَايَةٌ فِي الْكَثْرَةِ وَ لَا لِعَمَلِ الْإِثْمِ عِنْدَكَ غَايَةٌ فِي الْقِلَّةِ»؛ تحف العقول، ص۱۵۰.

[2] «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‌(ع): أَلَا إِنَّ‌ أَبْصَرَ الْأَبْصَارِ مَنْ‌ نَفَذَ فِي‌ الْخَيْرِ طَرْفُهُ»؛ تصنیف غرر الحکم، ص۲۰۵.

[3] «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‌(ع): لَا يَقُولَنَّ أَحَدُكُمْ إِنَّ أَحَداً أَوْلَى بِفِعْلِ الْخَيْرِ مِنِّي فَيَكُونَ- وَ اللَّهِ- كَذَلِكَ إِنَ‌ لِلْخَيْرِ وَ الشَّرِّ أَهْلًا فَمَهْمَا تَرَكْتُمُوهُ‌ كَفَاكُمُوهُ أَهْلُهُ»؛ تصنیف غرر الحکم، ص۱۰۵.

[4] «عَنْ‌ رَسُولِ‌ اللَّهِ‌(ص): ...وَ أَمَّا أَعْدَاؤُكَ‌ مِنَ‌ الْجِنِّ‌ فَإِبْلِيسُ‌ وَ جُنُودُهُ‌ ...‌ وَ إِذَا أَتَاكَ وَ قَالَ لَكَ مَا أَكْثَرَ إِحْسَانَكَ يُرِيدُ أَنْ يُدْخِلَكَ الْعُجْبَ‌ فَقُلْ إِسَاءَتِي أَكْثَرُ مِنْ إِحْسَانِي وَ إِذَا أَتَاكَ وَ قَالَ لَكَ مَا أَكْثَرَ صَلَاتَكَ فَقُلْ غَفْلَتِي أَكْثَرُ مِنْ صَلَاتِي وَ إِذَا قَالَ لَكَ كَمْ تُعْطِي النَّاسَ فَقُلْ مَا آخُذُ أَكْثَرُ مِمَّا أُعْطِي»؛ تحف العقول، ص۲۴.

[5] «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ(ع) إِذَا أَخَذَ كِتَابَ‌ عَلِيٍ‌(ع) فَنَظَرَ فِيهِ قَالَ مَنْ يُطِيقُ هَذَا مَنْ يُطِيقُ ذَا قَالَ ثُمَّ يَعْمَلُ بِهِ وَ كَانَ إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ تَغَيَّرَ لَوْنُهُ حَتَّى يُعْرَفَ ذَلِكَ فِي وَجْهِهِ وَ مَا أَطَاقَ أَحَدٌ عَمَلَ عَلِيٍّ (ع) مِنْ وُلْدِهِ مِنْ بَعْدِهِ إِلَّا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ(ع)»؛ الکافی، ج۸ ص۱۴۳.

[6] مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۲، ص ۴۵۱-۴۵۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 ==روایات مربوطه==
 #مردی به [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} عرض کرد: "مرا توصیه‌ای نما!، [[حضرت]] فرمودند: تو را بدان توصیه می‌کنم که هیچ پایانی برای کارهای [[نیکو]] نزد خود نداشته باشی، و برای کارهای بد نیز هیچ اندازه‌ای را اندک نشماری" <ref>{{متن حدیث|قَالَ رَجُلٌ لِامِيرِ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} ‌أَوْصِنِي فَقَالَ أُوصِيكَ‌ أَنْ‌ لَا يَكُونَنَّ‌ لِعَمَلِ‌ الْخَيْرِ عِنْدَكَ غَايَةٌ فِي الْكَثْرَةِ وَ لَا لِعَمَلِ الْإِثْمِ عِنْدَكَ غَايَةٌ فِي الْقِلَّةِ}}؛ تحف العقول، ص۱۵۰.</ref>؛
-#[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: "[[آگاه]] باشید که بیناترین چشم‌ها، چشمی است که خود را به سوی نیکی‌ها کشد"<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‌{{ع}}: أَلَا إِنَّ‌ أَبْصَرَ الْأَبْصَارِ مَنْ‌ نَفَذَ فِي‌ الْخَيْرِ طَرْفُهُ}}؛ تصنیف غرر الحکم، ص۲۰۵.</ref>؛
+# [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: "[[آگاه]] باشید که بیناترین چشم‌ها، چشمی است که خود را به سوی نیکی‌ها کشد"<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‌{{ع}}: أَلَا إِنَّ‌ أَبْصَرَ الْأَبْصَارِ مَنْ‌ نَفَذَ فِي‌ الْخَيْرِ طَرْفُهُ}}؛ تصنیف غرر الحکم، ص۲۰۵.</ref>؛
-#[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: "هیچ‌یک از شما نباید بگوید که کس دیگری نسبت به انجام [[کار نیک]]، شایسته‌تر از من است، چه به‌خدا قسم همین‌گونه خواهد شد. بدون تردید [[خیر و شر]] را کسانی است که اهل آن هستند، و هرگاه شما این دو را ترک کنید، آنان به آن می‌پردازند و بار آن را از دوش شما بر می‌دارند" <ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‌{{ع}}: لَا يَقُولَنَّ أَحَدُكُمْ إِنَّ أَحَداً أَوْلَى بِفِعْلِ الْخَيْرِ مِنِّي فَيَكُونَ- وَ اللَّهِ- كَذَلِكَ إِنَ‌ لِلْخَيْرِ وَ الشَّرِّ أَهْلًا فَمَهْمَا تَرَكْتُمُوهُ‌ كَفَاكُمُوهُ أَهْلُهُ}}؛ تصنیف غرر الحکم، ص۱۰۵.</ref>؛
+# [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: "هیچ‌یک از شما نباید بگوید که کس دیگری نسبت به انجام [[کار نیک]]، شایسته‌تر از من است، چه به‌خدا قسم همین‌گونه خواهد شد. بدون تردید [[خیر و شر]] را کسانی است که اهل آن هستند، و هرگاه شما این دو را ترک کنید، آنان به آن می‌پردازند و بار آن را از دوش شما بر می‌دارند" <ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‌{{ع}}: لَا يَقُولَنَّ أَحَدُكُمْ إِنَّ أَحَداً أَوْلَى بِفِعْلِ الْخَيْرِ مِنِّي فَيَكُونَ- وَ اللَّهِ- كَذَلِكَ إِنَ‌ لِلْخَيْرِ وَ الشَّرِّ أَهْلًا فَمَهْمَا تَرَكْتُمُوهُ‌ كَفَاكُمُوهُ أَهْلُهُ}}؛ تصنیف غرر الحکم، ص۱۰۵.</ref>؛
-#[[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "... امّا [[دشمنان]] تو از جنّیان [[ابلیس]] است و لشگریانش،... هرگاه [[ابلیس]] نزد تو آمد و گفت: چقدر نیکوکاریِ تو زیاد است، می‌خواهد که تو را خودبین نماید، از این رو در جوابش بگو: بدکاریِ من بیشتر از نیکوکاریم می‌باشد؛ و هرگاه نزد تو آمد و گفت: چقدر هدایای تو بسیار است، بگو: غفلت‌های من از کسانی که باید به آنان بپردازم، بیشتر از هدایایم می‌باشد؛ و هرگاه به تو گفت: چه بسیار به [[مردمان]] می‌بخشی، بگو: آن‌چه می‌گیرم بیشتر از آن چیزی است که می‌بخشم" <ref>{{متن حدیث|عَنْ‌ رَسُولِ‌ اللَّهِ‌{{صل}}: ...وَ أَمَّا أَعْدَاؤُكَ‌ مِنَ‌ الْجِنِّ‌ فَإِبْلِيسُ‌ وَ جُنُودُهُ‌ ...‌ وَ إِذَا أَتَاكَ وَ قَالَ لَكَ مَا أَكْثَرَ إِحْسَانَكَ يُرِيدُ أَنْ يُدْخِلَكَ الْعُجْبَ‌ فَقُلْ إِسَاءَتِي أَكْثَرُ مِنْ إِحْسَانِي وَ إِذَا أَتَاكَ وَ قَالَ لَكَ مَا أَكْثَرَ صَلَاتَكَ فَقُلْ غَفْلَتِي أَكْثَرُ مِنْ صَلَاتِي وَ إِذَا قَالَ لَكَ كَمْ تُعْطِي النَّاسَ فَقُلْ مَا آخُذُ أَكْثَرُ مِمَّا أُعْطِي}}؛ تحف العقول، ص۲۴.</ref>؛
+# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "... امّا [[دشمنان]] تو از جنّیان [[ابلیس]] است و لشگریانش،... هرگاه [[ابلیس]] نزد تو آمد و گفت: چقدر نیکوکاریِ تو زیاد است، می‌خواهد که تو را خودبین نماید، از این رو در جوابش بگو: بدکاریِ من بیشتر از نیکوکاریم می‌باشد؛ و هرگاه نزد تو آمد و گفت: چقدر هدایای تو بسیار است، بگو: غفلت‌های من از کسانی که باید به آنان بپردازم، بیشتر از هدایایم می‌باشد؛ و هرگاه به تو گفت: چه بسیار به [[مردمان]] می‌بخشی، بگو: آن‌چه می‌گیرم بیشتر از آن چیزی است که می‌بخشم" <ref>{{متن حدیث|عَنْ‌ رَسُولِ‌ اللَّهِ‌{{صل}}: ...وَ أَمَّا أَعْدَاؤُكَ‌ مِنَ‌ الْجِنِّ‌ فَإِبْلِيسُ‌ وَ جُنُودُهُ‌ ...‌ وَ إِذَا أَتَاكَ وَ قَالَ لَكَ مَا أَكْثَرَ إِحْسَانَكَ يُرِيدُ أَنْ يُدْخِلَكَ الْعُجْبَ‌ فَقُلْ إِسَاءَتِي أَكْثَرُ مِنْ إِحْسَانِي وَ إِذَا أَتَاكَ وَ قَالَ لَكَ مَا أَكْثَرَ صَلَاتَكَ فَقُلْ غَفْلَتِي أَكْثَرُ مِنْ صَلَاتِي وَ إِذَا قَالَ لَكَ كَمْ تُعْطِي النَّاسَ فَقُلْ مَا آخُذُ أَكْثَرُ مِمَّا أُعْطِي}}؛ تحف العقول، ص۲۴.</ref>؛
-#[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "هرگاه [[امام سجاد]]{{ع}} کتاب [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را برداشته در آن می‌نگریستند، می‌فرمودند: چه کسی چنین توانی دارد؟! چه کسی چنین توانی دارد؟!. [[حضرت]] [[امام صادق]]{{ع}} ادامه دادند: آن‌گاه [[امام سجاد]] به محتوای آن کتاب عمل می‌فرمودند. همچنین [[امام سجاد]]{{ع}} هرگاه به سوی [[نماز]] می‌شدند، رنگ چهره‌شان تغییر می‌نمود، به‌گونه‌ای که این تغییر رنگ از صورتشان کاملاً [[آشکار]] می‌شد. و هیچ‌یک از [[فرزندان]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} پس از ایشان، [[طاقت]] انجام عبادت‌های ایشان را نداشت مگر [[امام]] سجّاد" <ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ{{ع}} إِذَا أَخَذَ كِتَابَ‌ عَلِيٍ‌{{ع}} فَنَظَرَ فِيهِ قَالَ مَنْ يُطِيقُ هَذَا مَنْ يُطِيقُ ذَا قَالَ ثُمَّ يَعْمَلُ بِهِ وَ كَانَ إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ تَغَيَّرَ لَوْنُهُ حَتَّى يُعْرَفَ ذَلِكَ فِي وَجْهِهِ وَ مَا أَطَاقَ أَحَدٌ عَمَلَ عَلِيٍّ {{ع}} مِنْ وُلْدِهِ مِنْ بَعْدِهِ إِلَّا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ{{ع}}}}؛ الکافی، ج۸ ص۱۴۳.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۵۱-۴۵۲.</ref>.
+# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "هرگاه [[امام سجاد]]{{ع}} کتاب [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را برداشته در آن می‌نگریستند، می‌فرمودند: چه کسی چنین توانی دارد؟! چه کسی چنین توانی دارد؟!. [[حضرت]] [[امام صادق]]{{ع}} ادامه دادند: آن‌گاه [[امام سجاد]] به محتوای آن کتاب عمل می‌فرمودند. همچنین [[امام سجاد]]{{ع}} هرگاه به سوی [[نماز]] می‌شدند، رنگ چهره‌شان تغییر می‌نمود، به‌گونه‌ای که این تغییر رنگ از صورتشان کاملاً [[آشکار]] می‌شد. و هیچ‌یک از [[فرزندان]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} پس از ایشان، [[طاقت]] انجام عبادت‌های ایشان را نداشت مگر [[امام]] سجّاد" <ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ{{ع}} إِذَا أَخَذَ كِتَابَ‌ عَلِيٍ‌{{ع}} فَنَظَرَ فِيهِ قَالَ مَنْ يُطِيقُ هَذَا مَنْ يُطِيقُ ذَا قَالَ ثُمَّ يَعْمَلُ بِهِ وَ كَانَ إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ تَغَيَّرَ لَوْنُهُ حَتَّى يُعْرَفَ ذَلِكَ فِي وَجْهِهِ وَ مَا أَطَاقَ أَحَدٌ عَمَلَ عَلِيٍّ {{ع}} مِنْ وُلْدِهِ مِنْ بَعْدِهِ إِلَّا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ{{ع}}}}؛ الکافی، ج۸ ص۱۴۳.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۵۱-۴۵۲.</ref>.
 == منابع ==