جز
جایگزینی متن - 'سری' به 'سری'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'سری' به 'سری') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==پاسخ جامع قبل== | ==پاسخ جامع قبل== | ||
| خط ۲۲: | خط ۱۳: | ||
====[[انتظار]] یعنی ایجاد حالت [[آمادگی]] برای [[منتظر]]==== | ====[[انتظار]] یعنی ایجاد حالت [[آمادگی]] برای [[منتظر]]==== | ||
*[[انتظار]] کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت [[آمادگی]] برای [[انسان‌ها]] به آنچه [[انتظار]] دارند میشود و [[انسان]] را از | *[[انتظار]] کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت [[آمادگی]] برای [[انسان‌ها]] به آنچه [[انتظار]] دارند میشود و [[انسان]] را از [[یأس]] و [[ناامیدی]] که مایۀ ممات [[انسان]] است [[نجات]] می‌‌دهد<ref>ر.ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۳؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسالۀ انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۴ و ۸۵؛ [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۶۳، ۶۴؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۳۰؛[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۵۲۷؛ پژوهشگران مسجد جمکران آیین انتظار، ص ۱۹۹-۲۰۰؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، صفحه؟؟؟</ref>. زیرا مفهوم اصلی [[انتظار]]، از یک اصل کلی [[اسلامی]] و [[قرآنی]]، یعنی "[[حرمت]] [[یأس از روح الله]]" گرفته میشود. بدین‌سان که [[مؤمن]] به وسیلۀ مفهوم [[انتظار]] هرگز و در هیچ شرایطی [[امید]] خویش را از دست نداده و [[تسلیم]] [[یأس]] و [[ناامیدی]] و بیهوده‌گرایی نمی‌شود<ref>ر.ک. [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]] ، ص ۱۴؛ [[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت ج۱۰]]، ص۳۶، ۳۷؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت ج۱۰، ص۳۶، ۳۷</ref>. به عبارتی دیگر [[انتظار]] حالتی است نفسانی که [[آمادگی]] برای آنچه انتظارش را می‌کشیم، از آن بر می‌آید و ضد آن [[یأس]] و [[ناامیدی]] است، پس هر [[قدر]] [[انتظار]] شدیدتر باشد، [[آمادگی]] و مهیا شدن قوی‌تر خواهد بود<ref>ر.ک. موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، ص ۹۳ ـ ۹۴.</ref>. | ||
====[[انتظار]] یعنی [[حاکمیت قرآن]] و [[اسلام]]==== | ====[[انتظار]] یعنی [[حاکمیت قرآن]] و [[اسلام]]==== | ||
*[[انتظار فرج]] یعنی، [[انتظار]] [[حاکمیت قرآن]] و [[اسلام]]<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۹۵-۹۶.</ref>، یعنی [[انتظار]] برای برآورده شدن [[هدف]] و مقصود نهایی و خدایی، یعنی رسیدن [[انسان]] به یک [[زندگی]] عادلانه تحت [[رهبری]] و [[زعامت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}}<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۴، ۳۵۵.</ref>، یعنی [[راضی]] و قانع نبودن [[انسان]] به وضع موجود<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۹۵-۹۶؛ [[عباس رحیمی|رحیمی، عباس]]، [[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]، ص۳۰.</ref>. البته معنای [[انتظار فرج]] فقط در [[انتظار]] برای [[ظهور]] [[حضرت]] خلاصه نمی‌شود، بلکه مصادیق مختلفی دارد. به طور کلی میتوان گفت [[انتظار فرج]] یعنی باز شدن تمام بن بست ها، چرا که وقتی [[عاقبت]] زندگیِ [[انسان]]، در مقابله با این همه حرکت ظالمانه و ستمگرانه، ختم به [[گشایش]] میشود، در بن‌بست‌های جاری [[زندگی]] هم همین [[گشایش]] وجود دارد<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۹۵-۹۶.</ref>. | *[[انتظار فرج]] یعنی، [[انتظار]] [[حاکمیت قرآن]] و [[اسلام]]<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۹۵-۹۶.</ref>، یعنی [[انتظار]] برای برآورده شدن [[هدف]] و مقصود نهایی و خدایی، یعنی رسیدن [[انسان]] به یک [[زندگی]] عادلانه تحت [[رهبری]] و [[زعامت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}}<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۴، ۳۵۵.</ref>، یعنی [[راضی]] و قانع نبودن [[انسان]] به وضع موجود<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۹۵-۹۶؛ [[عباس رحیمی|رحیمی، عباس]]، [[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]، ص۳۰.</ref>. البته معنای [[انتظار فرج]] فقط در [[انتظار]] برای [[ظهور]] [[حضرت]] خلاصه نمی‌شود، بلکه مصادیق مختلفی دارد. به طور کلی میتوان گفت [[انتظار فرج]] یعنی باز شدن تمام بن بست ها، چرا که وقتی [[عاقبت]] زندگیِ [[انسان]]، در مقابله با این همه حرکت ظالمانه و ستمگرانه، ختم به [[گشایش]] میشود، در بن‌بست‌های جاری [[زندگی]] هم همین [[گشایش]] وجود دارد<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۹۵-۹۶.</ref>. | ||
====[[انتظار]]، تمنا و آرزوی صرف نیست==== | ====[[انتظار]]، تمنا و آرزوی صرف نیست==== | ||
*[[انتظار]]، تمنا و [[آرزو]] نیست، به طوری که روشی برای رسیدن به آن وجود نداشته باشد و در حد یک [[آرزو]] | *[[انتظار]]، تمنا و [[آرزو]] نیست، به طوری که روشی برای رسیدن به آن وجود نداشته باشد و در حد یک [[آرزو]] باقی بماند؛ مثلا یک کشاورز بدون تلاش و کشت و کار، [[آرزو]] میکند محصول فراوانی به دست بیاورد. اینرا [[انتظار]] نمی‌گویند. چنانکه در مسئلۀ [[انتظار ظهور]] [[حضرت]] با اعراض از [[کتاب خدا]] و [[سنت انبیا]] نمی‌توان به محصولی رسید و این امر در [[حد ]] [[آرزو]] باقی می‌‌ماند<ref>ر.ک. خرازی، سید محسن، انتظار ریشه اصلاحات فردی و اجتماعی.</ref>. | ||
====[[انتظار مثبت]] و منفی==== | ====[[انتظار مثبت]] و منفی==== | ||
| خط ۳۸: | خط ۲۹: | ||
#[[انتظار]] [[مقید]]: یعنی [[انتظار]] برای [[انقلاب مهدوی]]. این دسته از [[احادیث]]، با عبارات متفاوتی، بیان شده مانند<ref>دانشنامه امام مهدی، ج ۵، ص ۳۴۴، ح ۹۳۳: «هر کس در حال انتظار این امر بمیرد، مانند کسی است که همراه قائم و در خیمه اوست».</ref>: {{متن حدیث|"مَنْ مَاتَ مُنْتَظِراً لِهَذَا اَلْأَمْرِ کَانَ کَمَنْ کَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ"}}<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۵، ص۳۰۵-۳۰۸.</ref> | #[[انتظار]] [[مقید]]: یعنی [[انتظار]] برای [[انقلاب مهدوی]]. این دسته از [[احادیث]]، با عبارات متفاوتی، بیان شده مانند<ref>دانشنامه امام مهدی، ج ۵، ص ۳۴۴، ح ۹۳۳: «هر کس در حال انتظار این امر بمیرد، مانند کسی است که همراه قائم و در خیمه اوست».</ref>: {{متن حدیث|"مَنْ مَاتَ مُنْتَظِراً لِهَذَا اَلْأَمْرِ کَانَ کَمَنْ کَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ"}}<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۵، ص۳۰۵-۳۰۸.</ref> | ||
==پاسخ== | |||
===انتظار عام و خاص=== | |||
[[انتظار]] واژه‌ای [[عربی]]، از ریشه «نظر» و در لغت به‌معنای چشم‌به‌راه‌بودن است. در اصطلاح اسلامیِ [[انتظار]]، باید دو نکته مهم را در نظر گرفت: | |||
مفهوم [[انتظار]] به دو معنای [[عام و خاص]] استفاده میشود. در معنای عام، [[انتظار]] کشیدن برای مطلق [[گشایش]] و [[فرج]] مقصود است و در معنای خاص، به [[انتظار]] کشیدن برای [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} یا [[زمینه‌سازی برای ظهور]] ایشان اطلاق میشود. با توجه این نکته به این نتیجه می‌رسیم که [[انتظار فرج]] یک مفهوم بسیار وسیع و گسترده‌ای است که یک مصداق از آن در دوران کنونی [[انتظار مهدی]] [[موعود]]{{ع}} است که با [[برپایی حکومت]] عدلِ جهانی، بساط [[طاغوت]] و [[ظلم]] و ستم را برمی‌چیند؛ این [[انتظار]] فرجِ نهایی است و باید برای آن [[زمینه‌سازی]] کرد. اما [[انتظار فرج]] مصداق‌های دیگری نیز دارد؛ وقتی گفته میشود [[منتظر فرج]] باشید، تنها منظور این نیست که [[منتظر فرج]] نهایی باشید، بلکه یعنی هر بن‌بست و مشکلی قابل گشودن و حل شدن است. [[فرد]] [[مسلمان]] با درس [[انتظار]]، می‌‌آموزد که هیچ بن‌بستی در [[زندگی]] [[بشر]] وجود ندارد که نشود آن را باز کرد و لازم باشد که [[انسان]] [[ناامید]] [[دست]] روی دست بگذارد و بنشیند و بگوید دیگر کاری نمی‌شود کرد؛ وقتی در نهایتِ زندگیِ [[انسان]]، در مقابله با این همه حرکت ظالمانه و ستمگرانه، خورشیدِ [[فرج]] [[ظهور]] خواهد کرد، پس در بن‌بست‌های جاری [[زندگی]] هم همین [[فرج]] متوقع و مورد [[انتظار]] است؛ این، درس [[انتظار واقعی]] به همه انسان‌هاست. | |||
===منشأ انتظار=== | |||
مفهوم [[انتظار]] ریشه در اصل کلیِ قرآنیِ «[[حرمت]] [[یأس]] از رَوح اللَّه»<ref>به‌معنای حرمت مأیوس شدن از گشایش و رحمت خداوند</ref> دارد و از این [[آیه]] گرفته شده است: {{متن قرآن|يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ...}}؛ «ای [[فرزندان]] من! بروید و از [[یوسف]] و برادرش خبر گیرید و از [[رحمت]] [[خداوند]] [[نومید]] نشوید.»..<ref>سوره یوسف، آیه 87.</ref><ref>برای آگاهی بیشتر ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)| قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۱۴؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)| پرسمان مهدویت]]، ص۱۵۹-۱۶۸</ref>. پس روحِ اصلی [[انتظار]]، [[امید به آینده]] و [[رسیدن به وضعیت مطلوب]] و ایده‌آل است؛ از طرفی انسانِ [[منتظر]] به هیچ وجه [[تسلیم]] وضعیت نامطلوب فعلی نمی‌شود و هر آن، برای رسیدن به وضعیت بهتر و [[گشایش]] در همه امور و بردشتن موانع، تلاش میکند؛ به عبارتی دیگر، [[انتظار]] حالتی [[نفسانی]] است که برای آنچه [[انسان]] انتظارش را میکشد و به دنبال آن است، [[آمادگی]] ایجاد میکند؛ ضد این حالت [[یأس]] و [[ناامیدی]] است؛ ازاین‌رو، هر [[قدر]] [[انتظار]] شدیدتر باشد، یعنی با [[امید]] و تلاش کامل همراه باشد، [[آمادگی]] قوی‌تر خواهد بود و [[انسان]] را از [[ناامیدی]] که مایۀ ممات [[انسان]] است [[نجات]] می‌‌دهد. بنابراین، [[انتظار]] را میتوان ترکیب‌یافته از دو عنصر دانست که دو روی یک سکه‌اند: نخست، [[ناامید]] نشدن و عدم [[پذیرفتن]] وضعیت نامطلوب فعلی و دوم، [[امید]] داشتن و تلاش در جهت [[گشایش]] [[مشکلات]] و رسیدن به وضعیت ایده‌آل و مطلوب؛ اوج و نقطه نهایی چنین انتظاری در فرجِ [[امام مهدی]]{{ع}} [[تجلی]] می‌یابد و معنا پیدا میکند. | |||
===وجدانی بودن [[انتظار]]=== | |||
[[انتظار]] همانندِ [[احساس]] [[خوشحالی]]، درد یا [[تشنگی]]، امری وجدانی است؛ یعنی نمی‌توان آن را توصیف کرد و توضیح داد. [[معنای انتظار]] فقط برای شخص [[منتظِر]]، روشن و آشکار است و اگر کسی هیچ‌گاه حالت [[انتظار]] را نچشیده باشد، با توصیف و توضیح، نمی‌توان [[معنای انتظار]] را برایش روشن کرد؛ تنها میتوان با مثالی [[یادآوری]] کرد که: آن زمانی که یکی از عزیزانت به [[سفر]] رفته بود و تو از او خبر نداشتی و گفته بود تا فلان موقع بر می‌گردم، آن حالِ وجدانی که قبل از آمدن او برایت ایجاد شده بود "[[انتظار]]" نام دارد<ref>ر.ک: [[سید محمد بنی هاشمی|بنی هاشمی، سید محمد]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص۲۷. </ref>. | |||
===انتظار از جنس عمل=== | |||
[[انتظار]] تنها یک حالت [[روحی]] و درونی نیست و صرفاً در تمنا، [[آرزو]] و چشم‌به‌راه‌بودن خلاصه نمی‌شود، بلکه از درون و بیرون سرایت میکند و حرکت و [[اقدام]] را می‌آفریند؛ اگر [[کشاورزی]] بدون [[کار و تلاش]] و کِشت، آرزوی محصول فراوانی را داشته باشد، این را [[انتظار]] نمی‌گویند. باید در جهت آن امری که انتظارش را می‌کشیم حرکت کرد و نهایت کوشش را در به دست آوردن آن انجام داد. [[انتظار]]، یعنی حرکت و عمل کردن برای هدفی [[ارزشمند]]؛ بی‌شک چنین معنایی با بی‌هدفی و سکون و [[انزوا]] و [[تن‌پروری]] [[سازگاری]] ندارد؛ بنابراین، عمل جزء جداناشدنی [[معنای انتظار]] است؛ در [[روایات]]، [[انتظار]] را [[برترین اعمال]] نامیده‌اند: [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ «[[برترین]] آعمال [[امت]] من [[انتظار فرج]] از [[خدای متعال]] است»<ref>کمال الدین، ج ۲، باب ۵۵، ح۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲. </ref> و نیز [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|انْتِظَارُ الْفَرْجِ مِنْ أَعْظَمِ الْعَمَلِ}}؛ «[[انتظار فرج]] از [[برترین اعمال]] است». <ref> منتخب الأثر، ص۲۴۴ </ref>. | |||
===نتیجه=== | |||
به‌طورکلی [[انتظار فرج]] به مطلقِ [[انتظار]] کشیدن در برابر [[مشکلات]] و تلاش برای رفع آنها گفته میشود و در معنای خاص به [[زمینه‌سازی ظهور امام مهدی]]{{ع}} اطلاق میشود<ref>ر.ک: [[عبدالهادی فضلی|فضلی، عبدالهادی]]، [[در انتظار مهدی موعود (کتاب)| در انتظار مهدی موعود]]، ص۷۴-۷۶. </ref>. ذاتِ [[انتظار]]، [[امید]] به رسیدنِ [[آینده]] مطلوب و [[نفی]] وضعیت موجود است؛ [[نفی]] وضعیت موجود تنها در بعد نظر و [[فکر]] خلاصه نمی‌شود و با دست روی دست گذاشتن، [[آینده]] مطلوب از [[راه]] نمی‌رسد، بلکه [[انتظار]] پیوند عمیقی با عمل دارد و عمل، جزء جدانشدنی [[معنای انتظار]] است؛ بنابراین، انسانِ [[منتظر]] با [[امید]] کامل به رفع [[مشکلات]]، پیوسته با اقدام‌های سازنده خود، به دنبال رسیدن به آن وضع مطلوب، به‌ویژه [[زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی]]{{ع}}، در تلاش و کوشش است؛ زیرا [[فَرَج]] نهاییِ [[انسان]] با [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} اتفاق می‌افتد که سبب برچیده شدن ظلم‌و‌ستم‌ها، [[تبعیض‌ها]]، ناعدالتی‌ها و در نهایت، [[گشایش]] در همه [[شئون]] [[زندگی]] [[انسان]] خواهد بود<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج (مقاله)|انتظار فرج]]؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۷؛ [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۲۲؛ [[یحیی صالح‌نیا|صالح‌نیا، یحیی]]؛ [[تنها بر فراز (کتاب)|تنها بر فراز]]، ص 83؛ [[سید محسن خرازی|خرازی، سید محسن]]، [[انتظار ریشه اصلاحات فردی و اجتماعی (مقاله)| انتظار ریشه اصلاحات فردی و اجتماعی]]، [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌پور|حائری‌پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۱۳۶ - ۱۳۷؛ [[محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان (کتاب)| تکالیف بندگان نسبت به امام زمان]]، ص۹۳، ۹۴؛ [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)| قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۱۴، ۱۵؛ [[محسن قرائتی|قرائتی، محسن]]، [[جهت‌نما (کتاب)|جهت‌نما]]، ص۶۱، ۶۲؛ [[مجید حیدری نیک| حیدری نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)| نگاهی دوباره به انتظار]]، ص۱۶، ۲۲؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج (مقاله)|انتظار فرج]]؛ [[یحیی صالح‌نیا|صالح‌نیا، یحیی]]، [[تنها بر فراز (کتاب)|تنها بر فراز]]، ص۸۳؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ج۲، ص۲۴۱، ۲۴۲؛ [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۸-۱۶۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۱۵۹-۱۶۸؛ [[عبدالهادی فضلی|فضلی، عبدالهادی]]، [[در انتظار مهدی موعود (کتاب)| در انتظار مهدی موعود]]، ص۷۴-۷۶؛ [[عباس رحیمی|رحیمی، عباس]]، [[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]، ص۳۰؛ [[مجید حیدری نیک| حیدری نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)| نگاهی دوباره به انتظار]]، ص۱۶، ۲۲. </ref>. | |||
== پاسخ جامع اجمالی== | == پاسخ جامع اجمالی== | ||
| خط ۴۷: | خط ۵۲: | ||
[[پرونده:304464.jpg|38px]] [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی اصفهانی]] {{سخ}} [[پرونده:11760.jpg|40px]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]] {{سخ}} [[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}} [[پرونده:304464.jpg|38px]] [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی اصفهانی]] {{سخ}} [[پرونده:11760.jpg|40px]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]] {{سخ}} [[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}} [[پرونده:304464.jpg|38px]] [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی اصفهانی]] {{سخ}} [[پرونده:11760.jpg|40px]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]] {{سخ}} [[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}} [[پرونده:304464.jpg|38px]] [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی اصفهانی]] {{سخ}} [[پرونده:11760.jpg|40px]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]] {{سخ}} [[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}}[[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]]</div> | [[پرونده:304464.jpg|38px]] [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی اصفهانی]] {{سخ}} [[پرونده:11760.jpg|40px]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]] {{سخ}} [[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}} [[پرونده:304464.jpg|38px]] [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی اصفهانی]] {{سخ}} [[پرونده:11760.jpg|40px]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]] {{سخ}} [[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}} [[پرونده:304464.jpg|38px]] [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی اصفهانی]] {{سخ}} [[پرونده:11760.jpg|40px]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]] {{سخ}} [[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}} [[پرونده:304464.jpg|38px]] [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی اصفهانی]] {{سخ}} [[پرونده:11760.jpg|40px]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]] {{سخ}} [[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]] {{سخ}} [[پرونده:11518.jpg|40px]] [[سید منذر حکیم|حکیم]] {{سخ}}[[پرونده:1368171.jpg|40px]] [[سید محمد صدر|صدر]] {{سخ}} [[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|40px]] [[ناصر مکارم شیرازی|شیرازی]] {{سخ}} [[پرونده:136882.jpg|40px]] [[سید محسن خرازی|خرازی]] {{سخ}} [[پرونده:11046759983.jpg|40px]] [[محمد محمدی ریشهری|ریشهری]]</div> | ||
*یکی از مهم ترین و پرارزش ترین [[وظایف]] و [[تکالیف]] [[شیعه]] در [[عصر غیبت]] [[موعود]] [[جهان]] مسألۀ [[انتظار]] است<ref>ر.ک. [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۲۴۰ ـ ۲۴۲.</ref>. کلمه "[[انتظار]]" مصدر ثلاثی مزید از ماده "نظر" است<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۷.</ref>. این واژه و مشتقات آن در منابع لغت به معنای چشم داشت پیدا کردن<ref>المنجد، ج ۲، ص ۱۹۵۸؛ دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹؛ فرهنگ فارسی معین، کلمه انتظار؛ ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]] ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۲۱؛ [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۱۰۰ـ ۱۰۱؛ [[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۵۲۷؛ [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۲۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۳۰؛ [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۴۳؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۱۳ـ ۱۴؛ صالح‌نیا، یحیی؛ تنها بر فراز، ص ۸۳؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، صفحه؟؟؟</ref> و چشم به راه بودن آینده‌ای مطلوب است<ref>ر.ک. دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، ذیل کلمه انتظار؛ معین، محمد، فرهنگ فارسی، ذیل کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹؛ جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۵، ۳۵۷؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]] ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۲۱؛ [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۲۷؛ [[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌پور|حائری‌پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۱۳۶ ـ ۱۳۷؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۵۲۷؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، آیین انتظار، ص ۱۹۹ـ۲۰۰؛ [[مجید حیدری‌نیک|حیدری‌نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص ۱۶، ۲۲؛ [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۴۵؛ [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۲۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۳۰؛ [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۴۳؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۱۳ـ ۱۴. </ref>. عصارۀ عنوان [[انتظار]] که به صورت صفت مشبهه است یعنی [[ثبات]] و دوام داشتن در هر موضوعی<ref>ر.ک جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۵، ۳۵۷.</ref>. | *یکی از مهم ترین و پرارزش ترین [[وظایف]] و [[تکالیف]] [[شیعه]] در [[عصر غیبت]] [[موعود]] [[جهان]] مسألۀ [[انتظار]] است<ref>ر.ک. [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۲۴۰ ـ ۲۴۲.</ref>. کلمه "[[انتظار]]" مصدر ثلاثی مزید از ماده "نظر" است<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۷.</ref>. این واژه و مشتقات آن در منابع لغت به معنای چشم داشت پیدا کردن<ref>المنجد، ج ۲، ص ۱۹۵۸؛ دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹؛ فرهنگ فارسی معین، کلمه انتظار؛ ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]] ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۲۱؛ [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۱۰۰ـ ۱۰۱؛ [[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۵۲۷؛ [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۲۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۳۰؛ [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۴۳؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۱۳ـ ۱۴؛ صالح‌نیا، یحیی؛ تنها بر فراز، ص ۸۳؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، صفحه؟؟؟</ref> و چشم به راه بودن آینده‌ای مطلوب است<ref>ر.ک. دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، ذیل کلمه انتظار؛ معین، محمد، فرهنگ فارسی، ذیل کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹؛ جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۵، ۳۵۷؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]] ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۲۱؛ [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۲۷؛ [[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌پور|حائری‌پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۱۳۶ ـ ۱۳۷؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۵۲۷؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، آیین انتظار، ص ۱۹۹ـ۲۰۰؛ [[مجید حیدری‌نیک|حیدری‌نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص ۱۶، ۲۲؛ [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۴۵؛ [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۲۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۳۰؛ [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۴۳؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۱۳ـ ۱۴. </ref>. عصارۀ عنوان [[انتظار]] که به صورت صفت مشبهه است یعنی [[ثبات]] و دوام داشتن در هر موضوعی<ref>ر.ک جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۵، ۳۵۷.</ref>. | ||
*اما در اصطلاح، [[علما]] و محققینِ [[شیعه]]، [[انتظار]] را به معانی مختلفی معنا کرده‌اند منتها باید توجه داشت معنای [[انتظار]] با توصیف حاصل نمی‌شود؛ اگر کسی هیچ گاه حالت [[انتظار]] را نچشیده باشد، با توصیف و توضیح، نمی‌توان معنای [[انتظار]] را برایش روشن کرد. حتی ممکن است توضیحات زیاد، باعث ابهام بیشتر در مفهوم آن شود. در واقع معنای [[انتظار]] یک حالت وجدانی است مثل مسافر عزیزی که شخص برای آمدنش [[انتظار]] وی را میکشد، بدین ترتیب برای یادآوری مفهوم [[انتظار]]، یک | *اما در اصطلاح، [[علما]] و محققینِ [[شیعه]]، [[انتظار]] را به معانی مختلفی معنا کرده‌اند منتها باید توجه داشت معنای [[انتظار]] با توصیف حاصل نمی‌شود؛ اگر کسی هیچ گاه حالت [[انتظار]] را نچشیده باشد، با توصیف و توضیح، نمی‌توان معنای [[انتظار]] را برایش روشن کرد. حتی ممکن است توضیحات زیاد، باعث ابهام بیشتر در مفهوم آن شود. در واقع معنای [[انتظار]] یک حالت وجدانی است مثل مسافر عزیزی که شخص برای آمدنش [[انتظار]] وی را میکشد، بدین ترتیب برای یادآوری مفهوم [[انتظار]]، یک سری [[نشانه‌ها]] به مخاطب میدهیم تا حال [[انتظار]] خود را به یاد آورد و یا اگر در حال [[انتظار]] است آن حالت را به او تذکر میدهیم تا معنای [[انتظار]] برایش روشن شود<ref>ر.ک. [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۲۷.</ref>. | ||
==نویسنده: آقای قاضی زاده== | ==نویسنده: آقای قاضی زاده== | ||
==پاسخ اجمالی== | ==پاسخ اجمالی== | ||
| خط ۷۵: | خط ۶۰: | ||
*یکی از مهم ترین و پرارزش ترین [[وظایف]] و [[تکالیف]] [[شیعه]] در [[عصر غیبت]] [[موعود]] [[جهان]] مسألۀ [[انتظار]] است<ref>ر.ک. رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۲۴۰ ـ ۲۴۲.</ref>. کلمه "[[انتظار]]" مصدر ثلاثی مزید از ماده "نظر" است<ref>ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۱۷.</ref>. این واژه و مشتقات آن در منابع لغت به معنای چشم داشت پیدا کردن<ref>المنجد، ج ۲، ص ۱۹۵۸؛ دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹؛ فرهنگ فارسی معین، کلمه انتظار؛ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۲۱؛ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۰۰ـ ۱۰۱؛ ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۹؛ سلیمیان، خدا مراد، انتظار و منتظران، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۲۷؛ الهی نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۲۲؛ تونه ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۰؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۴۳؛ قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۱۳ـ ۱۴؛ صالح‌نیا، یحیی؛ تنها بر فراز، ص ۸۳.</ref> و چشم به راه بودن آینده‌ای مطلوب است<ref>ر.ک. دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، ذیل کلمه انتظار؛ معین، محمد، فرهنگ فارسی، ذیل کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۲۱؛ بنی هاشمی، سید محمد، انتظار فرج، ص ۲۷؛ ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۹؛ سلیمیان، خدا مراد، انتظار و منتظران، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹؛ بالادستان، محمد امین، حائری‌پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۱۳۶ ـ ۱۳۷؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۲۷؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، آیین انتظار، ص ۱۹۹ـ۲۰۰؛ حیدری نیک، مجید، نگاهی دوباره به انتظار، ص ۱۶، ۲۲؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۴۵؛ الهی نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۲۲؛ تونه ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۰؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۴۳؛ قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۱۳ـ ۱۴. </ref>. | *یکی از مهم ترین و پرارزش ترین [[وظایف]] و [[تکالیف]] [[شیعه]] در [[عصر غیبت]] [[موعود]] [[جهان]] مسألۀ [[انتظار]] است<ref>ر.ک. رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۲۴۰ ـ ۲۴۲.</ref>. کلمه "[[انتظار]]" مصدر ثلاثی مزید از ماده "نظر" است<ref>ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۱۷.</ref>. این واژه و مشتقات آن در منابع لغت به معنای چشم داشت پیدا کردن<ref>المنجد، ج ۲، ص ۱۹۵۸؛ دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹؛ فرهنگ فارسی معین، کلمه انتظار؛ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۲۱؛ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۰۰ـ ۱۰۱؛ ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۹؛ سلیمیان، خدا مراد، انتظار و منتظران، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۲۷؛ الهی نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۲۲؛ تونه ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۰؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۴۳؛ قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۱۳ـ ۱۴؛ صالح‌نیا، یحیی؛ تنها بر فراز، ص ۸۳.</ref> و چشم به راه بودن آینده‌ای مطلوب است<ref>ر.ک. دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، ذیل کلمه انتظار؛ معین، محمد، فرهنگ فارسی، ذیل کلمه انتظار؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۲۱۹؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج۲، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۲۱؛ بنی هاشمی، سید محمد، انتظار فرج، ص ۲۷؛ ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۹؛ سلیمیان، خدا مراد، انتظار و منتظران، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹؛ بالادستان، محمد امین، حائری‌پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۱۳۶ ـ ۱۳۷؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۲۷؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، آیین انتظار، ص ۱۹۹ـ۲۰۰؛ حیدری نیک، مجید، نگاهی دوباره به انتظار، ص ۱۶، ۲۲؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۴۵؛ الهی نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۲۲؛ تونه ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۰؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۴۳؛ قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۱۳ـ ۱۴. </ref>. | ||
==[[انتظار]] یعنی [[وجوب]] [[آماده‌سازی]] برای [[ظهور]]== | ==[[انتظار]] یعنی [[وجوب]] [[آماده‌سازی]] برای [[ظهور]]== | ||
*اما در اصطلاح، [[علما]] و محققینِ [[شیعه]]، [[انتظار]] را به معانی مختلفی معنا کرده‌اند منتها باید توجه داشت معنای [[انتظار]] با توصیف حاصل نمی‌شود؛ اگر کسی هیچ گاه حالت [[انتظار]] را نچشیده باشد، با توصیف و توضیح، نمی‌توان معنای [[انتظار]] را برایش روشن کرد. حتی ممکن است توضیحات زیاد، باعث ابهام بیشتر در مفهوم آن شود. در واقع معنای [[انتظار]] یک حالت وجدانی است مثل مسافر عزیزی که شخص برای آمدنش [[انتظار]] وی را میکشد، بدین ترتیب برای یادآوری مفهوم [[انتظار]]، یک | *اما در اصطلاح، [[علما]] و محققینِ [[شیعه]]، [[انتظار]] را به معانی مختلفی معنا کرده‌اند منتها باید توجه داشت معنای [[انتظار]] با توصیف حاصل نمی‌شود؛ اگر کسی هیچ گاه حالت [[انتظار]] را نچشیده باشد، با توصیف و توضیح، نمی‌توان معنای [[انتظار]] را برایش روشن کرد. حتی ممکن است توضیحات زیاد، باعث ابهام بیشتر در مفهوم آن شود. در واقع معنای [[انتظار]] یک حالت وجدانی است مثل مسافر عزیزی که شخص برای آمدنش [[انتظار]] وی را میکشد، بدین ترتیب برای یادآوری مفهوم [[انتظار]]، یک سری [[نشانه‌ها]] به مخاطب میدهیم تا حال [[انتظار]] خود را به یاد آورد و یا اگر در حال [[انتظار]] است آن حالت را به او تذکر میدهیم تا معنای [[انتظار]] برایش روشن شود<ref>ر.ک. بنی‌هاشمی، سید محمد، انتظار فرج، ص ۲۷.</ref>. | ||
==معانی اصطلاحی [[انتظار]]== | ==معانی اصطلاحی [[انتظار]]== | ||
*برخی از معانی [[انتظار]] عبارتند از | *برخی از معانی [[انتظار]] عبارتند از | ||
| خط ۸۳: | خط ۶۸: | ||
*[[انتظار]]، یعنی حرکت و عمل کردن برای هدفی ارزشمند و یقیناً با بی‌هدفی و سکون و [[انزوا]] و تن پروری [[سازگاری]] ندارد و عمل جزء لا ینفک معنای [[انتظار]] است؛ چنانکه در [[روایات]]<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، انْتِظَارُ الْفَرْجِ مِنْ أَعْظَمِ الْعَمَلِ"}} (کمال الدین، ج ۲، باب ۵۵، ح۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.</ref>، [[انتظار]] را [[برترین]] [[اعمال]] نامیده اند<ref>ر.ک. حیدری‌نیک، مجید، نگاهی دوباره به انتظار، ص ۱۶و۲۲؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۴۵؛آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا، ص ۲۵.</ref>. حتی [[پیامبران]] هم با تلاش عملی خودشان به نوعی مقدمۀ [[انتظار ظهور]] را معنا کرده اند. به عنوان مثال [[پیامبر]]{{صل}} در این باره فرموده‌اند<ref>«عمر دنیا به پایان نمی‌رسد تا این که خداوند مردی از اهل بیت من برانگیزد که نامش نام من و نام پدرش نام پدر من است. او دنیا را پر از عدل و داد نماید چنان که از ظلم و جور پر شده باشد» کشف الغمة، إربلی، ج۳، ص۲۷۱.</ref>: {{متن حدیث|"لَا یذْهَبُ الدنْیا حَتی یبْعَثَ اللهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیتِی یوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِی وَ اسْمُ أَبِیهِ اسْمَ أَبِی یمْلَؤُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا کمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"}}<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۱۷.</ref> | *[[انتظار]]، یعنی حرکت و عمل کردن برای هدفی ارزشمند و یقیناً با بی‌هدفی و سکون و [[انزوا]] و تن پروری [[سازگاری]] ندارد و عمل جزء لا ینفک معنای [[انتظار]] است؛ چنانکه در [[روایات]]<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، انْتِظَارُ الْفَرْجِ مِنْ أَعْظَمِ الْعَمَلِ"}} (کمال الدین، ج ۲، باب ۵۵، ح۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.</ref>، [[انتظار]] را [[برترین]] [[اعمال]] نامیده اند<ref>ر.ک. حیدری‌نیک، مجید، نگاهی دوباره به انتظار، ص ۱۶و۲۲؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۴۵؛آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا، ص ۲۵.</ref>. حتی [[پیامبران]] هم با تلاش عملی خودشان به نوعی مقدمۀ [[انتظار ظهور]] را معنا کرده اند. به عنوان مثال [[پیامبر]]{{صل}} در این باره فرموده‌اند<ref>«عمر دنیا به پایان نمی‌رسد تا این که خداوند مردی از اهل بیت من برانگیزد که نامش نام من و نام پدرش نام پدر من است. او دنیا را پر از عدل و داد نماید چنان که از ظلم و جور پر شده باشد» کشف الغمة، إربلی، ج۳، ص۲۷۱.</ref>: {{متن حدیث|"لَا یذْهَبُ الدنْیا حَتی یبْعَثَ اللهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیتِی یوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِی وَ اسْمُ أَبِیهِ اسْمَ أَبِی یمْلَؤُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا کمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"}}<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۱۷.</ref> | ||
===[[انتظار]] یعنی ایجاد حالت [[آمادگی]] برای [[منتظر]]=== | ===[[انتظار]] یعنی ایجاد حالت [[آمادگی]] برای [[منتظر]]=== | ||
*[[انتظار]] کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت [[آمادگی]] برای [[انسان‌ها]] به آنچه [[انتظار]] دارند میشود و [[انسان]] را از | *[[انتظار]] کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت [[آمادگی]] برای [[انسان‌ها]] به آنچه [[انتظار]] دارند میشود و [[انسان]] را از [[یأس]] و [[ناامیدی]] که مایۀ ممات [[انسان]] است [[نجات]] می‌‌دهد<ref>ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۳؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسآلۀ انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۴ و ۸۵؛ باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۶۳، ۶۴؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۰؛مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۲۷؛ پژوهشگران مسجد جمکران آیین انتظار، ص ۱۹۹-۲۰۰.</ref>. زیرا مفهوم اصلی [[انتظار]]، از یک اصل کلی [[اسلامی]] و [[قرآنی]]، یعنی "[[حرمت]] [[یأس از روح الله]]" گرفته میشود. بدین‌سان که [[مؤمن]] به وسیلۀ مفهوم [[انتظار]] هرگز و در هیچ شرایطی [[امید]] خویش را از دست نداده و [[تسلیم]] [[یأس]] و [[ناامیدی]] و بیهوده‌گرایی نمی‌شود<ref>ر.ک. مطهری، مرتضی،چلچراغ حکمت ج۱۰، ص۳۶، ۳۷.</ref>. به عبارتی دیگر [[انتظار]] حالتی است نفسانی که [[آمادگی]] برای آنچه انتظارش را می‌کشیم، از آن بر می‌آید و ضد آن [[یأس]] و [[ناامیدی]] است، پس هر [[قدر]] [[انتظار]] شدیدتر باشد، [[آمادگی]] و مهیا شدن قوی‌تر خواهد بود<ref>ر.ک. موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، ص ۹۳ ـ ۹۴.</ref>. | ||
===[[انتظار]] یعنی [[حاکمیت قرآن]] و [[اسلام]]=== | ===[[انتظار]] یعنی [[حاکمیت قرآن]] و [[اسلام]]=== | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۸۷: | ||
*در اصطلاح، [[علما]] و محققینِ [[شیعه]]، [[انتظار]] را به معانی مختلفی معنا کرده‌اند منتها باید توجه داشت در معنای [[انتظار]]، توصیفات و توضیحات مختلفی ذکر شده که هیچ کدام بیان کننده اصل معنای آن نیستند. اگر در معنای آن گفته شود که [[انتظار]] یعنی "چشم به راه بودن"، این صرفاً ترجمه لفظ از [[عربی]] به [[فارسی]] است و نمی‌تواند به عنوان تعریف تلقی شود. اگر بخواهیم توصیف صحیحی از [[انتظار]] ارائه کنیم، باید از اموری غیر خود آن [[کمک]] بگیریم، و گرنه صرفاً ترجمه‌ای از لفظ آن را ارائه کرده‌ایم. ولی آیا چنین کاری ممکن است؟ آیا می‌توانیم مفهوم [[انتظار]] را با تحویل به مفاهیم دیگری توضیح دهیم؟ آیا [[انتظار]]، قابل تحویل و تحلیل به مفاهیم دیگر می‌باشد؟ اگر خوب دقت کنیم. در خواهیم یافت که "[[انتظار]]" یک امر کاملاً وجدانی است و اگر کسی واقعیت آن را [[وجدان]] نکرده باشد، هرگز با توصیفات ذهنی، [[حقیقت]] آن را نمی‌فهمد. [[انتظار]] یک معنای پایه و بسیط است. پایه است چون قابل "تحویل" به مفاهیم دیگر نیست و بسیط است چون قابل تجزیه و "تحلیل" به مفاهیم ساده‌تر نمی‌باشد. تنها راه [[درک]]، [[معرفت]] وجدانی این کلمه است.<ref>ر.ک. بنی‌هاشمی، سید محمد، انتظار فرج، ص ۲۷.</ref> | *در اصطلاح، [[علما]] و محققینِ [[شیعه]]، [[انتظار]] را به معانی مختلفی معنا کرده‌اند منتها باید توجه داشت در معنای [[انتظار]]، توصیفات و توضیحات مختلفی ذکر شده که هیچ کدام بیان کننده اصل معنای آن نیستند. اگر در معنای آن گفته شود که [[انتظار]] یعنی "چشم به راه بودن"، این صرفاً ترجمه لفظ از [[عربی]] به [[فارسی]] است و نمی‌تواند به عنوان تعریف تلقی شود. اگر بخواهیم توصیف صحیحی از [[انتظار]] ارائه کنیم، باید از اموری غیر خود آن [[کمک]] بگیریم، و گرنه صرفاً ترجمه‌ای از لفظ آن را ارائه کرده‌ایم. ولی آیا چنین کاری ممکن است؟ آیا می‌توانیم مفهوم [[انتظار]] را با تحویل به مفاهیم دیگری توضیح دهیم؟ آیا [[انتظار]]، قابل تحویل و تحلیل به مفاهیم دیگر می‌باشد؟ اگر خوب دقت کنیم. در خواهیم یافت که "[[انتظار]]" یک امر کاملاً وجدانی است و اگر کسی واقعیت آن را [[وجدان]] نکرده باشد، هرگز با توصیفات ذهنی، [[حقیقت]] آن را نمی‌فهمد. [[انتظار]] یک معنای پایه و بسیط است. پایه است چون قابل "تحویل" به مفاهیم دیگر نیست و بسیط است چون قابل تجزیه و "تحلیل" به مفاهیم ساده‌تر نمی‌باشد. تنها راه [[درک]]، [[معرفت]] وجدانی این کلمه است.<ref>ر.ک. بنی‌هاشمی، سید محمد، انتظار فرج، ص ۲۷.</ref> | ||
*این ویژگی در مورد همه شناخت‌های پایه‌ای [[انسان]] وجود دارد. به عنوان مثال معرفت‌های وجدانی از قبیل [[گرسنگی]] و [[تشنگی]]، [[شادی]] و [[خشم]]، حب و [[تشنگی]]، گرسنه و تشنه شدن است. تنها راه فهمیدن [[شادی]] و [[خشم]]، عصبانی شدن می‌باشد و تنها راه [[درک]] [[محبت]]، [[محب]] شدن. اگر کسی [[محبت]] را [[وجدان]] نکرده باشد، با هیچ تعریف و توصیفی نمی‌توان [[محبت]] را به او شناساند و از هیچ معنای دیگر نمی‌توان برای [[درک]] [[محبت]] [[کمک]] گرفت. تمام شناخت‌های پایه و بسیط، دارای این ویژگی هستند. | *این ویژگی در مورد همه شناخت‌های پایه‌ای [[انسان]] وجود دارد. به عنوان مثال معرفت‌های وجدانی از قبیل [[گرسنگی]] و [[تشنگی]]، [[شادی]] و [[خشم]]، حب و [[تشنگی]]، گرسنه و تشنه شدن است. تنها راه فهمیدن [[شادی]] و [[خشم]]، عصبانی شدن می‌باشد و تنها راه [[درک]] [[محبت]]، [[محب]] شدن. اگر کسی [[محبت]] را [[وجدان]] نکرده باشد، با هیچ تعریف و توصیفی نمی‌توان [[محبت]] را به او شناساند و از هیچ معنای دیگر نمی‌توان برای [[درک]] [[محبت]] [[کمک]] گرفت. تمام شناخت‌های پایه و بسیط، دارای این ویژگی هستند. | ||
*بنابراین اکر کسی هیچ گاه حالت [[انتظار]] را نچشیده باشد، با توصیف و توضیح، نمی‌توان معنای [[انتظار]] را برایش روشن کرد. حتی ممکن است توضیحات زیاد، باعث ابهام بیشتر در مفهوم آن شود. به چنین شخصی میتوان یادآوری کرد که: آن زمانی که یکی از عزیزانت به سفر رفته بود و تو از او خبر نداشتی و گفته بود تا فلان موقع بر می‌گردم و قبل از آمدن او چه حالی داشتی؟ آن حال وجدانی "[[انتظار]]" نام دارد. بدین ترتیب برای یادآوری مفهوم [[انتظار]]، یک | *بنابراین اکر کسی هیچ گاه حالت [[انتظار]] را نچشیده باشد، با توصیف و توضیح، نمی‌توان معنای [[انتظار]] را برایش روشن کرد. حتی ممکن است توضیحات زیاد، باعث ابهام بیشتر در مفهوم آن شود. به چنین شخصی میتوان یادآوری کرد که: آن زمانی که یکی از عزیزانت به سفر رفته بود و تو از او خبر نداشتی و گفته بود تا فلان موقع بر می‌گردم و قبل از آمدن او چه حالی داشتی؟ آن حال وجدانی "[[انتظار]]" نام دارد. بدین ترتیب برای یادآوری مفهوم [[انتظار]]، یک سری [[نشانه‌ها]] به مخاطب میدهیم تا حال [[انتظار]] خود را به یاد آورد و یا اگر در حال [[انتظار]] می‌باشد. آن حالت را به آن تذکر میدهیم تا معنا [[انتظار]] برایش روشن شود.<ref>ر.ک. بنی‌هاشمی، سید محمد، انتظار فرج، ص ۲۷.</ref> | ||
==معانی اصطلاحی [[انتظار]]== | ==معانی اصطلاحی [[انتظار]]== | ||
*برخی از معانی [[انتظار]] عبارتند از | *برخی از معانی [[انتظار]] عبارتند از | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۰۴: | ||
===[[انتظار]] یعنی ایجاد حالت [[آمادگی]] برای [[منتظر]]=== | ===[[انتظار]] یعنی ایجاد حالت [[آمادگی]] برای [[منتظر]]=== | ||
*[[انتظار]] کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت [[آمادگی]] برای [[انسان‌ها]] به آنچه [[انتظار]] دارند میشود و [[انسان]] را از | *[[انتظار]] کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت [[آمادگی]] برای [[انسان‌ها]] به آنچه [[انتظار]] دارند میشود و [[انسان]] را از [[یأس]] و [[ناامیدی]] که مایۀ ممات [[انسان]] است [[نجات]] می‌‌دهد<ref>ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۳؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسآلۀ انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۴ و ۸۵؛ باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۶۳، ۶۴؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۰؛مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۲۷؛ پژوهشگران مسجد جمکران آیین انتظار، ص ۱۹۹-۲۰۰؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، صفحه؟؟؟</ref>. زیرا مفهوم اصلی [[انتظار]]، از یک اصل کلی [[اسلامی]] و [[قرآنی]]، یعنی "[[حرمت]] [[یأس از روح الله]]" گرفته میشود. بدین‌سان که [[مؤمن]] به وسیلۀ مفهوم [[انتظار]] هرگز و در هیچ شرایطی [[امید]] خویش را از دست نداده و تسلیم [[یأس]] و [[ناامیدی]] و بیهوده‌گرایی نمی‌شود<ref>ر.ک. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص ۱۴؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت ج۱۰، ص۳۶، ۳۷.</ref>. به عبارتی دیگر [[انتظار]] حالتی است نفسانی که [[آمادگی]] برای آنچه انتظارش را می‌کشیم، از آن بر می‌آید و ضد آن [[یأس]] و [[ناامیدی]] است، پس هر [[قدر]] [[انتظار]] شدیدتر باشد، [[آمادگی]] و مهیا شدن قوی‌تر خواهد بود<ref>ر.ک. موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، ص ۹۳ ـ ۹۴.</ref>. | ||
*به بیان دیگر، [[انتظار]] با [[امید]] به [[آینده]]، همزاد [[انسان]] است و اگر [[امید]] به [[آینده]] را از او بگیرند، سرنوشتی جز سکون، رکود، [[مرگ]] و [[تباهی]] نخواهد داشت. چنانکه، در [[کلام]] [[نورانی]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} آمده است<ref>بحارالأنوار، ج ۷۷، ص ۱۷۳، ح ۸. </ref>: «[[امید]] برای [[امت]] من مایۀ [[رحمت]] است و اگر [[امید]] نبود، هیچ مادری، فرزندش را شیر نمی‌داد و هیج باغبانی درختی نمی‌کاشت».<ref>ر.ک. شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۴۳.</ref> | *به بیان دیگر، [[انتظار]] با [[امید]] به [[آینده]]، همزاد [[انسان]] است و اگر [[امید]] به [[آینده]] را از او بگیرند، سرنوشتی جز سکون، رکود، [[مرگ]] و [[تباهی]] نخواهد داشت. چنانکه، در [[کلام]] [[نورانی]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} آمده است<ref>بحارالأنوار، ج ۷۷، ص ۱۷۳، ح ۸. </ref>: «[[امید]] برای [[امت]] من مایۀ [[رحمت]] است و اگر [[امید]] نبود، هیچ مادری، فرزندش را شیر نمی‌داد و هیج باغبانی درختی نمی‌کاشت».<ref>ر.ک. شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۴۳.</ref> | ||
*[[انتظار]] و چشم به راه [[آینده]] بودن، شعله‌ای است در وجود [[انسان]] که هرچه فروزان‌تر و پر فروغ‌تر باشد، تحرک و [[پویایی]] او نیز بیشتر خواهد بود؛ برعکس، هر چه این شعله به سردی و خاموشی بگراید، تلاش و فعالیت [[انسان]] نیز کم میشود تا آنجا که او به موجودی سرد، بی‌روح، بی‌نشاط، گوشه‌گیر و بی‌تحرک تبدیل میشود. با توجه به اهمیت و نقش اساسی [[امید]] به [[آینده]] و [[انتظار فرج]] در [[زندگی]] [[انسان‌ها]]، [[مکتب اسلام]] کوشیده است با تقویت این [[روحیه]]، تلاش و سرزندگی [[مسلمانان]] را در [[جوامع اسلامی]] به نهایت درجه برساند و آنها را در هر زمان، پویا و پایدار نگه دارد<ref>ر.ک. شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۴۳.</ref>. | *[[انتظار]] و چشم به راه [[آینده]] بودن، شعله‌ای است در وجود [[انسان]] که هرچه فروزان‌تر و پر فروغ‌تر باشد، تحرک و [[پویایی]] او نیز بیشتر خواهد بود؛ برعکس، هر چه این شعله به سردی و خاموشی بگراید، تلاش و فعالیت [[انسان]] نیز کم میشود تا آنجا که او به موجودی سرد، بی‌روح، بی‌نشاط، گوشه‌گیر و بی‌تحرک تبدیل میشود. با توجه به اهمیت و نقش اساسی [[امید]] به [[آینده]] و [[انتظار فرج]] در [[زندگی]] [[انسان‌ها]]، [[مکتب اسلام]] کوشیده است با تقویت این [[روحیه]]، تلاش و سرزندگی [[مسلمانان]] را در [[جوامع اسلامی]] به نهایت درجه برساند و آنها را در هر زمان، پویا و پایدار نگه دارد<ref>ر.ک. شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۴۳.</ref>. | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۱۳: | ||
*[[انتظار فرج]] یک مفهوم بسیار وسیع و گسترده است به این معنا که [[بشریت]] اگر می‌بیند [[طاغیان]]، به حقِ [[انسان‌ها]] [[تعدی]] می‌کنند، نباید [[خیال]] کند [[سرنوشت]] [[دنیا]] غیر از این نیست؛ نباید تصور کند چاره ای وجود ندارد بلکه این وضعیت یک وضعیت گذراست و آن چیزی که متعلق به این عالم و [[طبیعت]] این عالم است، عبارت است از استقرار [[حکومت عدل]] و داد در تمام [[جهان]]<ref>ر.ک. حسینی خامنه‌ای، سید علی؛ انتظار فرج امام زمان، ص۹۵-۹۶.</ref>. با این وجود می‌‌فهمیم، مفهوم [[انتظار]]، اعم و کلیتر از مفهوم [[اسلامی]] است؛ به همین [[دلیل]] [[پیروان]] دیگر [[ادیان آسمانی]] نیز با صرفنظر از نام و عنوان، به [[پیشوایی]] جهانی که برپا کننده [[عدل و داد]] است معتقدند و ملتزم به [[انتظار ظهور]] او هستند. این [[عقیده]] به خودی خود، ثمرۀ منحصر به فردی دارد و آن این است که [[بهترین]] انگیزه برای [[تربیت]] و [[تهذیب]] [[نفوس]] تمامی [[پیروان]] و معتقدان به این [[ادیان]] است و باعث رشد و [[تربیت]] و [[تهذیب]] [[اخلاق]] آنان و تکمیل درجۀ [[اخلاص]] و نیروی [[اراده]] و [[ایمان]] اشخاص میشود تا [[مقدمات ظهور]] را در خود و دیگر [[برادران دینی]] و انسانی خود فراهم آورند<ref>ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۳۵۴، ۳۵۵.</ref>. | *[[انتظار فرج]] یک مفهوم بسیار وسیع و گسترده است به این معنا که [[بشریت]] اگر می‌بیند [[طاغیان]]، به حقِ [[انسان‌ها]] [[تعدی]] می‌کنند، نباید [[خیال]] کند [[سرنوشت]] [[دنیا]] غیر از این نیست؛ نباید تصور کند چاره ای وجود ندارد بلکه این وضعیت یک وضعیت گذراست و آن چیزی که متعلق به این عالم و [[طبیعت]] این عالم است، عبارت است از استقرار [[حکومت عدل]] و داد در تمام [[جهان]]<ref>ر.ک. حسینی خامنه‌ای، سید علی؛ انتظار فرج امام زمان، ص۹۵-۹۶.</ref>. با این وجود می‌‌فهمیم، مفهوم [[انتظار]]، اعم و کلیتر از مفهوم [[اسلامی]] است؛ به همین [[دلیل]] [[پیروان]] دیگر [[ادیان آسمانی]] نیز با صرفنظر از نام و عنوان، به [[پیشوایی]] جهانی که برپا کننده [[عدل و داد]] است معتقدند و ملتزم به [[انتظار ظهور]] او هستند. این [[عقیده]] به خودی خود، ثمرۀ منحصر به فردی دارد و آن این است که [[بهترین]] انگیزه برای [[تربیت]] و [[تهذیب]] [[نفوس]] تمامی [[پیروان]] و معتقدان به این [[ادیان]] است و باعث رشد و [[تربیت]] و [[تهذیب]] [[اخلاق]] آنان و تکمیل درجۀ [[اخلاص]] و نیروی [[اراده]] و [[ایمان]] اشخاص میشود تا [[مقدمات ظهور]] را در خود و دیگر [[برادران دینی]] و انسانی خود فراهم آورند<ref>ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۳۵۴، ۳۵۵.</ref>. | ||
===[[انتظار]]، تمنا و آرزوی صرف نیست=== | ===[[انتظار]]، تمنا و آرزوی صرف نیست=== | ||
*[[انتظار]]، تمنا و [[آرزو]] نیست، به طوری که روشی برای رسیدن به آن وجود نداشته باشد و در حد یک [[آرزو]] | *[[انتظار]]، تمنا و [[آرزو]] نیست، به طوری که روشی برای رسیدن به آن وجود نداشته باشد و در حد یک [[آرزو]] باقی بماند؛ مثلا یک کشاورز بدون تلاش و کشت و کار، [[آرزو]] میکند محصول فراوانی به دست بیاورد. اینرا [[انتظار]] نمی‌گویند. چنانکه در مسئلۀ [[انتظار ظهور]] [[حضرت]] با اعراض از [[کتاب خدا]] و [[سنت انبیا]] نمی‌توان به محصولی رسید و این امر در [[حد]] [[آرزو]] باقی می‌‌ماند<ref>ر.ک. خرازی، سید محسن، انتظار ریشه اصلاحات فردی و اجتماعی.</ref>. | ||
*نکتۀ دیگر دربارۀ [[انتظار]] اینکه ممکن است در جایی [[امید]] بعیدی برای رسیدن به چیزی که منتظرش هستی وجود داشته باشد، در اینجا دیگر از لفظ [[انتظار]] استفاده نمی‌کنند، بلکه در این مواقع از لفظ رجا استفاده میشود چراکه [[انتظار]] به معنی وقوع امر قریبی است؛ یعنی شخصی روشی [[انتخاب]] کند و عقایدی را داشته باشد که تحقق آن امر را نزدیک بداند. مسافری را که چند سال دیگر برمی‌گردد، [[انتظار]] در مورد او به کار نمی‌رود؛ بلکه اگر مسافری در زمان نزدیک قرار باشد برگردد، در این مورد از لفظ [[انتظار]] استفاده میشود و این [[انتظار]] قطعاً تنها در غالب تمنی و [[آرزو]] به فعلیت نمی‌رسد بلکه [[منتظر]] باید خودش را برای این امر [[عظیم]] آماده کند<ref>ر.ک. خرازی، سید محسن، انتظار ریشه اصلاحات فردی و اجتماعی.</ref>. | *نکتۀ دیگر دربارۀ [[انتظار]] اینکه ممکن است در جایی [[امید]] بعیدی برای رسیدن به چیزی که منتظرش هستی وجود داشته باشد، در اینجا دیگر از لفظ [[انتظار]] استفاده نمی‌کنند، بلکه در این مواقع از لفظ رجا استفاده میشود چراکه [[انتظار]] به معنی وقوع امر قریبی است؛ یعنی شخصی روشی [[انتخاب]] کند و عقایدی را داشته باشد که تحقق آن امر را نزدیک بداند. مسافری را که چند سال دیگر برمی‌گردد، [[انتظار]] در مورد او به کار نمی‌رود؛ بلکه اگر مسافری در زمان نزدیک قرار باشد برگردد، در این مورد از لفظ [[انتظار]] استفاده میشود و این [[انتظار]] قطعاً تنها در غالب تمنی و [[آرزو]] به فعلیت نمی‌رسد بلکه [[منتظر]] باید خودش را برای این امر [[عظیم]] آماده کند<ref>ر.ک. خرازی، سید محسن، انتظار ریشه اصلاحات فردی و اجتماعی.</ref>. | ||