تدلیه: تفاوت میان نسخهها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[تدلیه در قرآن]] - [[تدلیه در حدیث]] - [[تدلیه در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط = تدلیه (پرسش)}} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*تدلیه: بهطمع انداختن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژهنامه، ص۷۳۳.</ref> و از بالا به زیر کشیدن. اصل آن "دلی" به معنای نزدیکی و [[قرب]] چیزی به سهولت و آسانی<ref>ابنفارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۲۹۳.</ref> و انداختن به پایین و فرو افتادن<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۲۳۸-۲۳۹.</ref>. "دَلو" سطلی است که با آن از [[چاه]] آب میکشند<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۶۹.</ref>. | * تدلیه: بهطمع انداختن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژهنامه، ص۷۳۳.</ref> و از بالا به زیر کشیدن. اصل آن "دلی" به معنای نزدیکی و [[قرب]] چیزی به سهولت و آسانی<ref>ابنفارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۲۹۳.</ref> و انداختن به پایین و فرو افتادن<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۲۳۸-۲۳۹.</ref>. "دَلو" سطلی است که با آن از [[چاه]] آب میکشند<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۶۹.</ref>. | ||
*{{متن قرآن|فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا}}<ref>«پس آنان را با فریب فرو لغزاند؛ و چون از آن درخت چشیدند شرمگاههایشان بر آنان نمودار گشت» سوره اعراف، آیه ۲۲.</ref>، {{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا}}<ref>«و داراییهای همدیگر را میان خود به نادرستی مخورید و آنها را (با رشوه) به سوی داوران سرازیر نکنید | *{{متن قرآن|فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا}}<ref>«پس آنان را با فریب فرو لغزاند؛ و چون از آن درخت چشیدند شرمگاههایشان بر آنان نمودار گشت» سوره اعراف، آیه ۲۲.</ref>، {{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا}}<ref>«و داراییهای همدیگر را میان خود به نادرستی مخورید و آنها را (با رشوه) به سوی داوران سرازیر نکنید تا بخشی از داراییهای مردم را آگاهانه به حرام بخورید» سوره بقره، آیه ۱۸۸.</ref>. | ||
*[[آیه]] {{متن قرآن|فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا}}<ref> «پس آنان را با فریب فرو لغزاند؛ و چون از آن درخت چشیدند شرمگاههایشان بر آنان نمودار گشت» سوره اعراف، آیه ۲۲.</ref> به [[قصه]] [[شیطان]] و [[حضرت آدم]] و حوّا در [[بهشت]] اشاره دارد که [[شیطان]] [[آدم]] را به [[طمع]] افکند و موجب [[هبوط]] او شد. | * [[آیه]] {{متن قرآن|فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا}}<ref> «پس آنان را با فریب فرو لغزاند؛ و چون از آن درخت چشیدند شرمگاههایشان بر آنان نمودار گشت» سوره اعراف، آیه ۲۲.</ref> به [[قصه]] [[شیطان]] و [[حضرت آدم]] و حوّا در [[بهشت]] اشاره دارد که [[شیطان]] [[آدم]] را به [[طمع]] افکند و موجب [[هبوط]] او شد. | ||
*در باب [[افعال]] "اِدلاء" به معنای "دنو"<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۱۷.</ref> و "تقرّب جستن" آمده است. در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ}}<ref>«و داراییهای همدیگر را میان خود به نادرستی مخورید و آنها را (با رشوه) به سوی داوران سرازیر نکنید | * در باب [[افعال]] "اِدلاء" به معنای "دنو"<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۱۷.</ref> و "تقرّب جستن" آمده است. در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ}}<ref>«و داراییهای همدیگر را میان خود به نادرستی مخورید و آنها را (با رشوه) به سوی داوران سرازیر نکنید تا بخشی از داراییهای مردم را آگاهانه به حرام بخورید» سوره بقره، آیه ۱۸۸.</ref> [[خدای تعالی]] از دادن [[مال]] ([[رشوه]]) به داور و [[قاضی]] برای نزدیکشدن به آنان جهت صدور [[حکم]] به نفع صاحب [[مال]] بهشدت [[نهی]] فرموده است. در این اصطلاح (تدلوا) کنایه لطیفی بر مفهوم فوق وجود دارد<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۲، ص۵۲.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۷۶.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == |
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۰۰
مقدمه
- تدلیه: بهطمع انداختن[۱] و از بالا به زیر کشیدن. اصل آن "دلی" به معنای نزدیکی و قرب چیزی به سهولت و آسانی[۲] و انداختن به پایین و فرو افتادن[۳]. "دَلو" سطلی است که با آن از چاه آب میکشند[۴].
- ﴿فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا﴾[۵]، ﴿وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا﴾[۶].
- آیه ﴿فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا﴾[۷] به قصه شیطان و حضرت آدم و حوّا در بهشت اشاره دارد که شیطان آدم را به طمع افکند و موجب هبوط او شد.
- در باب افعال "اِدلاء" به معنای "دنو"[۸] و "تقرّب جستن" آمده است. در آیه شریفه ﴿وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ﴾[۹] خدای تعالی از دادن مال (رشوه) به داور و قاضی برای نزدیکشدن به آنان جهت صدور حکم به نفع صاحب مال بهشدت نهی فرموده است. در این اصطلاح (تدلوا) کنایه لطیفی بر مفهوم فوق وجود دارد[۱۰][۱۱].
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژهنامه، ص۷۳۳.
- ↑ ابنفارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۲۹۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۲۳۸-۲۳۹.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۶۹.
- ↑ «پس آنان را با فریب فرو لغزاند؛ و چون از آن درخت چشیدند شرمگاههایشان بر آنان نمودار گشت» سوره اعراف، آیه ۲۲.
- ↑ «و داراییهای همدیگر را میان خود به نادرستی مخورید و آنها را (با رشوه) به سوی داوران سرازیر نکنید تا بخشی از داراییهای مردم را آگاهانه به حرام بخورید» سوره بقره، آیه ۱۸۸.
- ↑ «پس آنان را با فریب فرو لغزاند؛ و چون از آن درخت چشیدند شرمگاههایشان بر آنان نمودار گشت» سوره اعراف، آیه ۲۲.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۱۷.
- ↑ «و داراییهای همدیگر را میان خود به نادرستی مخورید و آنها را (با رشوه) به سوی داوران سرازیر نکنید تا بخشی از داراییهای مردم را آگاهانه به حرام بخورید» سوره بقره، آیه ۱۸۸.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۲، ص۵۲.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۷۶.