سوید بن حارث انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوید بن حارث انصاری در قرآن]] - [[سوید بن حارث انصاری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
از [[سوید بن حارث انصاری]] اطلاعات چندانی در دست نیست؛ ولی از [[طایفه]] [[بنی‌نجار]] و از [[قبیله خزرج]] بود. گویند وی پس از [[شهادت]] پسر عمویش [[اوس بن ثابت]] در [[نبرد]] [[احد]] در [[سال سوم هجری]]،<ref>اسد الغابه، ج۱، ص۵۹؛ ج۶، ص۴۳۱.</ref> با یکی از دیگر پسرعموهای اوس ارثیه او را برداشته و به [[همسر]] و دخترانش سهمی ندادند. همسر اوس در [[مسجد]] فَضیخ نزد [[پیامبر]]{{صل}}آمد و از اینکه براساس سنتِ جاهلیِ [[محرومیت]] [[زنان]] و [[کودکان]] از [[ارث]]، ارث قابل توجّه همسرش <ref> الکشاف، ج۱، ص۴۷۶؛ اسدالغابه، ج۱، ص۵۸۱.</ref> به پسرعموهای او از جمله سُوَید <ref> الکشاف، ج۱، ص۴۷۶؛ اساب النزول، ص۱۴۸؛ الاصابه، ج۸، ص۴۵۶.</ref> تعلّق یافته و دخترانش از ارث [[محروم]] مانده‌اند، [[گله]] کرد.<ref>الکشاف، ج ۱، ص ۴۷۶؛ اسدالغابه، ج ۱، ص ۵۸۱.</ref> پیامبر{{صل}} پاسخ وی را به [[نزول وحی]] واگذاشت. پس از چندی، با [[نزول آیه]] {{متن قرآن|لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيبًا مَفْرُوضًا}}<ref>«مردان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان، بر جای می‌نهند، بهره‌ای معیّن است؛ و زنان را (نیز) از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان بر جای می‌نهند؛ بهره‌ای معیّن است؛ چه کم باشد و چه زیاد» سوره نساء، آیه ۷.</ref>، [[سنت]] جاهلیِ محروم ساختن زنان از ارث [[لغو]] شد<ref> تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۲۶۰؛ اسباب النزول، ص۱۴۸؛ روض الجنان، ج۵، ص۲۵۹.</ref> پیامبر{{صل}} پسر عموهای اوس را احضار و از آنان پرس و جو کرد. آنان در پاسخ، [[ناتوانی]] فرزندانش در استفاده از مرکب و غیره را بهانه آوردند. پیامبر{{صل}}فرمود: ارث بردن زنان از این [[آیه]] مشخص شد؛ اما کیفیت و کمیت آن را باید [[منتظر]] [[وحی]] شد. سپس با نزول آیه {{متن قرآن|يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش می‌کند که بهره پسر برابر با بهره دو دختر است و اگر (همه وارثان)، دختر و بیش از دو تن باشند | از [[سوید بن حارث انصاری]] اطلاعات چندانی در دست نیست؛ ولی از [[طایفه]] [[بنی‌نجار]] و از [[قبیله خزرج]] بود. گویند وی پس از [[شهادت]] پسر عمویش [[اوس بن ثابت]] در [[نبرد]] [[احد]] در [[سال سوم هجری]]،<ref>اسد الغابه، ج۱، ص۵۹؛ ج۶، ص۴۳۱.</ref> با یکی از دیگر پسرعموهای اوس ارثیه او را برداشته و به [[همسر]] و دخترانش سهمی ندادند. همسر اوس در [[مسجد]] فَضیخ نزد [[پیامبر]] {{صل}}آمد و از اینکه براساس سنتِ جاهلیِ [[محرومیت]] [[زنان]] و [[کودکان]] از [[ارث]]، ارث قابل توجّه همسرش <ref> الکشاف، ج۱، ص۴۷۶؛ اسدالغابه، ج۱، ص۵۸۱.</ref> به پسرعموهای او از جمله سُوَید <ref> الکشاف، ج۱، ص۴۷۶؛ اساب النزول، ص۱۴۸؛ الاصابه، ج۸، ص۴۵۶.</ref> تعلّق یافته و دخترانش از ارث [[محروم]] مانده‌اند، [[گله]] کرد.<ref>الکشاف، ج ۱، ص ۴۷۶؛ اسدالغابه، ج ۱، ص ۵۸۱.</ref> پیامبر {{صل}} پاسخ وی را به [[نزول وحی]] واگذاشت. پس از چندی، با [[نزول آیه]] {{متن قرآن|لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيبًا مَفْرُوضًا}}<ref>«مردان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان، بر جای می‌نهند، بهره‌ای معیّن است؛ و زنان را (نیز) از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان بر جای می‌نهند؛ بهره‌ای معیّن است؛ چه کم باشد و چه زیاد» سوره نساء، آیه ۷.</ref>، [[سنت]] جاهلیِ محروم ساختن زنان از ارث [[لغو]] شد<ref> تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۲۶۰؛ اسباب النزول، ص۱۴۸؛ روض الجنان، ج۵، ص۲۵۹.</ref> پیامبر {{صل}} پسر عموهای اوس را احضار و از آنان پرس و جو کرد. آنان در پاسخ، [[ناتوانی]] فرزندانش در استفاده از مرکب و غیره را بهانه آوردند. پیامبر {{صل}}فرمود: ارث بردن زنان از این [[آیه]] مشخص شد؛ اما کیفیت و کمیت آن را باید [[منتظر]] [[وحی]] شد. سپس با نزول آیه {{متن قرآن|يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش می‌کند که بهره پسر برابر با بهره دو دختر است و اگر (همه وارثان)، دختر و بیش از دو تن باشند تنها دو سوم آنچه بر جای نهاده، از آن ایشان است و اگر (تنها) یک دختر باشد، نصف از آن اوست. و برای هر یک از پدر و مادر شخص در گذشته اگر فرزند داشته باشد، یک ششم از آنچه بر جای نهاده، خواهد بود و اگر فرزندی نداشته باشد و پدر و مادرش ارث‌بر اویند، مادرش یک سوم خواهد برد؛ اگر برادرانی (یا خواهرانی یا برادران و خواهرانی) داشته باشد، برای مادرش یک ششم است. (این تقسیم‌ها) پس از (انجام) آن وصیّتی است که می‌کند یا (پرداختن) وامی (که دارد)؛ شما در نمی‌یابید کدام‌یک از پدرانتان و فرزندانتان برای شما سودمندترند؛ (این احکام) فریضه‌ای است از سوی خداوند بی‌گمان خداوند دانایی حکیم است» سوره نساء، آیه ۱۱.</ref>، [[سهم الارث]] زنان و [[فرزندان]] نیز روشن شد<ref>تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۲۶۱؛ تفسیر بغوی، ج۱، ص۵۷۲؛ التفسیر الکبیر، ج۹، ص۵۰۲.</ref> براساس این [[آیه]]، چنانچه دخترانِ میّت دو تن یا بیشتر باشند در صورتی که میّت، پسر نداشته باشد، دو سوم و چنانچه یک تن باشد، نیمی از [[ارث]] به آنان تعلق خواهد گرفت. در پی [[نزول]] این آیه، [[پیامبر]] {{صل}} از آنان خواست تا یک هشتم ارث را به همسرش و دو سوم آن را به دخترانش بازپس دهند. به [[نقلی]]، آیه {{متن قرآن|وَيَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاءِ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاءِ اللَّاتِي لَا تُؤْتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَنْ تَنْكِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَنْ تَقُومُوا لِلْيَتَامَى بِالْقِسْطِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِهِ عَلِيمًا}}<ref>«از تو درباره زنان نظر می‌خواهند، بگو خداوند برای شما درباره آنان و (نیز درباره) آنچه برای شما در این کتاب خوانده می‌شود نظر می‌دهد (از جمله) درباره دختران یتیمی که مقرّری ایشان را نمی‌پردازید و به ازدواج با آنها رغبت دارید و (نیز) درباره کودکان ناتوان» سوره نساء، آیه ۱۲۷.</ref> نیز در همین باره نازل شده است<ref> تفسیر مقاتل، ج۱، ص۴۱۱.</ref>.<ref>[[ربابه نبی‌الهی|نبی‌الهی، ربابه]]، [[سوید بن حارث انصاری (مقاله)|مقاله «سوید بن حارث انصاری»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۶.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۱: | خط ۸: | ||
* [[پرونده:1100410.jpg|22px]] [[ربابه نبی‌الهی|نبی‌الهی، ربابه]]، [[سوید بن حارث انصاری (مقاله)|مقاله «سوید بن حارث انصاری»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶''']] | * [[پرونده:1100410.jpg|22px]] [[ربابه نبی‌الهی|نبی‌الهی، ربابه]]، [[سوید بن حارث انصاری (مقاله)|مقاله «سوید بن حارث انصاری»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۳: | ||
[[رده:سوید بن حارث انصاری]] | [[رده:سوید بن حارث انصاری]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۷
سوید بن حارث انصاری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سوید بن حارث انصاری در قرآن - سوید بن حارث انصاری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
از سوید بن حارث انصاری اطلاعات چندانی در دست نیست؛ ولی از طایفه بنی‌نجار و از قبیله خزرج بود. گویند وی پس از شهادت پسر عمویش اوس بن ثابت در نبرد احد در سال سوم هجری،[۱] با یکی از دیگر پسرعموهای اوس ارثیه او را برداشته و به همسر و دخترانش سهمی ندادند. همسر اوس در مسجد فَضیخ نزد پیامبر (ص)آمد و از اینکه براساس سنتِ جاهلیِ محرومیت زنان و کودکان از ارث، ارث قابل توجّه همسرش [۲] به پسرعموهای او از جمله سُوَید [۳] تعلّق یافته و دخترانش از ارث محروم مانده‌اند، گله کرد.[۴] پیامبر (ص) پاسخ وی را به نزول وحی واگذاشت. پس از چندی، با نزول آیه ﴿لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيبًا مَفْرُوضًا﴾[۵]، سنت جاهلیِ محروم ساختن زنان از ارث لغو شد[۶] پیامبر (ص) پسر عموهای اوس را احضار و از آنان پرس و جو کرد. آنان در پاسخ، ناتوانی فرزندانش در استفاده از مرکب و غیره را بهانه آوردند. پیامبر (ص)فرمود: ارث بردن زنان از این آیه مشخص شد؛ اما کیفیت و کمیت آن را باید منتظر وحی شد. سپس با نزول آیه ﴿يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا﴾[۷]، سهم الارث زنان و فرزندان نیز روشن شد[۸] براساس این آیه، چنانچه دخترانِ میّت دو تن یا بیشتر باشند در صورتی که میّت، پسر نداشته باشد، دو سوم و چنانچه یک تن باشد، نیمی از ارث به آنان تعلق خواهد گرفت. در پی نزول این آیه، پیامبر (ص) از آنان خواست تا یک هشتم ارث را به همسرش و دو سوم آن را به دخترانش بازپس دهند. به نقلی، آیه ﴿وَيَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاءِ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاءِ اللَّاتِي لَا تُؤْتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَنْ تَنْكِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَنْ تَقُومُوا لِلْيَتَامَى بِالْقِسْطِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِهِ عَلِيمًا﴾[۹] نیز در همین باره نازل شده است[۱۰].[۱۱]
منابع
پانویس
- ↑ اسد الغابه، ج۱، ص۵۹؛ ج۶، ص۴۳۱.
- ↑ الکشاف، ج۱، ص۴۷۶؛ اسدالغابه، ج۱، ص۵۸۱.
- ↑ الکشاف، ج۱، ص۴۷۶؛ اساب النزول، ص۱۴۸؛ الاصابه، ج۸، ص۴۵۶.
- ↑ الکشاف، ج ۱، ص ۴۷۶؛ اسدالغابه، ج ۱، ص ۵۸۱.
- ↑ «مردان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان، بر جای می‌نهند، بهره‌ای معیّن است؛ و زنان را (نیز) از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان بر جای می‌نهند؛ بهره‌ای معیّن است؛ چه کم باشد و چه زیاد» سوره نساء، آیه ۷.
- ↑ تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۲۶۰؛ اسباب النزول، ص۱۴۸؛ روض الجنان، ج۵، ص۲۵۹.
- ↑ «خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش می‌کند که بهره پسر برابر با بهره دو دختر است و اگر (همه وارثان)، دختر و بیش از دو تن باشند تنها دو سوم آنچه بر جای نهاده، از آن ایشان است و اگر (تنها) یک دختر باشد، نصف از آن اوست. و برای هر یک از پدر و مادر شخص در گذشته اگر فرزند داشته باشد، یک ششم از آنچه بر جای نهاده، خواهد بود و اگر فرزندی نداشته باشد و پدر و مادرش ارث‌بر اویند، مادرش یک سوم خواهد برد؛ اگر برادرانی (یا خواهرانی یا برادران و خواهرانی) داشته باشد، برای مادرش یک ششم است. (این تقسیم‌ها) پس از (انجام) آن وصیّتی است که می‌کند یا (پرداختن) وامی (که دارد)؛ شما در نمی‌یابید کدام‌یک از پدرانتان و فرزندانتان برای شما سودمندترند؛ (این احکام) فریضه‌ای است از سوی خداوند بی‌گمان خداوند دانایی حکیم است» سوره نساء، آیه ۱۱.
- ↑ تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۲۶۱؛ تفسیر بغوی، ج۱، ص۵۷۲؛ التفسیر الکبیر، ج۹، ص۵۰۲.
- ↑ «از تو درباره زنان نظر می‌خواهند، بگو خداوند برای شما درباره آنان و (نیز درباره) آنچه برای شما در این کتاب خوانده می‌شود نظر می‌دهد (از جمله) درباره دختران یتیمی که مقرّری ایشان را نمی‌پردازید و به ازدواج با آنها رغبت دارید و (نیز) درباره کودکان ناتوان» سوره نساء، آیه ۱۲۷.
- ↑ تفسیر مقاتل، ج۱، ص۴۱۱.
- ↑ نبی‌الهی، ربابه، مقاله «سوید بن حارث انصاری»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۶.