شماتت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[شماتت در قرآن]] - [[شماتت در فقه اسلامی]] - [[نفی شماتت در معارف دعا و زیارات]] - [[نفی شماتت در معارف و سیره سجادی]] - [[نفی شماتت در معارف و سیره نبوی]]| پرسش مرتبط = }} | |||
== مقدمه == | |||
چنانچه کسی از بداحوالی و [[بدبختی]] دیگران شادمان شود و [[خوشحالی]] نماید، این حالت را شَماتت گویند<ref>فرهنگ معاصر عربی – فارسی.</ref>. البته در عرف [[مردم]] شماتت به معنی [[سرزنش]] کردن به کار می‌رود. از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده است که [[لقمان]] به پسرش گفت: ای پسرم! هر چیزی نشانه‌ای دارد که بدان شناخته می‌شود و براساس آن [[گواهی]] می‌گردد... [[حسود]] سه نشانه دارد: [[غایب]] را [[غیبت]]، حاضر را [[چاپلوسی]]، و گرفتار را شماتت می‌کند<ref>خصال، ص۱۲۱؛ بحارالانوار، ج۱۳، ص۴۱۵.</ref>. | |||
: | |||
[[امام سجاد]] {{ع}} در [[صحیفه سجادیه]] از شماتت دو گروه، [[شیطان]] و [[دشمنان]]، یاد کرده است: {{متن حدیث|وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ}}<ref>دعای ۸.</ref>؛ به تو ([[خدا]]) [[پناه]] می‌بریم از [[شادکامی دشمنان]]. و در مورد شیطان می‌فرماید: «ای [[خداوند]]، چون بر [[معصیت]] تو از پی شیطان رفتم شیطان بر من شماتت کرد. پس [[درود]] بفرست بر [[محمد]] و خاندانش و... هرگز مبادا که او را بر ما مجال شماتت باشد»<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ فرهنگ آذرتاش آذرنوش، نشر نی، ۱۳۷۹، چاپ اول.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «شماتت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۰۳.</ref> | |||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «شماتت»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | # [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «شماتت»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:شماتت]] | [[رده:شماتت]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۹
شماتت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شماتت در قرآن - شماتت در فقه اسلامی - نفی شماتت در معارف دعا و زیارات - نفی شماتت در معارف و سیره سجادی - نفی شماتت در معارف و سیره نبوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
چنانچه کسی از بداحوالی و بدبختی دیگران شادمان شود و خوشحالی نماید، این حالت را شَماتت گویند[۱]. البته در عرف مردم شماتت به معنی سرزنش کردن به کار می‌رود. از امام صادق (ع) روایت شده است که لقمان به پسرش گفت: ای پسرم! هر چیزی نشانه‌ای دارد که بدان شناخته می‌شود و براساس آن گواهی می‌گردد... حسود سه نشانه دارد: غایب را غیبت، حاضر را چاپلوسی، و گرفتار را شماتت می‌کند[۲].
امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه از شماتت دو گروه، شیطان و دشمنان، یاد کرده است: «وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ»[۳]؛ به تو (خدا) پناه می‌بریم از شادکامی دشمنان. و در مورد شیطان می‌فرماید: «ای خداوند، چون بر معصیت تو از پی شیطان رفتم شیطان بر من شماتت کرد. پس درود بفرست بر محمد و خاندانش و... هرگز مبادا که او را بر ما مجال شماتت باشد»[۴].[۵]
منابع
پانویس
- ↑ فرهنگ معاصر عربی – فارسی.
- ↑ خصال، ص۱۲۱؛ بحارالانوار، ج۱۳، ص۴۱۵.
- ↑ دعای ۸.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ فرهنگ آذرتاش آذرنوش، نشر نی، ۱۳۷۹، چاپ اول.
- ↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «شماتت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۰۳.