صراط در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == پانویس ==' به '== پانویس ==') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{نبوت}} | {{نبوت}} | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = صراط | |||
| عنوان مدخل = [[صراط]] | |||
| مداخل مرتبط = [[صراط در قرآن]] - [[صراط در حدیث]] - [[صراط در نهج البلاغه]] - [[صراط در کلام اسلامی]] - [[صراط در عرفان اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = صراط (پرسش) | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*به معنای راه راست است. به [[دین]] و [[ولایت]] [[اهل بیت]]{{ع}} نیز "[[صراط]]" می‌گویند؛ زیرا راه رسیدن به کمال و [[سعادت]] است<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۵/ ۱۰۸.</ref>. [[صراط]] در [[قیامت]] پلی است بر [[جهنم]] که تنها با گذر کردن از آن می‌توان به [[بهشت]] رسید. همه [[انسان‌ها]] باید از آن بگذرند. [[نیکان]] به [[سلامت]] به [[بهشت]] می‌رسند و بدان می‌لغزند و به [[دوزخ]] می‌افتند<ref>{{متن قرآن|وَإِن مِّنكُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا }}؛ سوره مریم، آیه ۷۱ و ۷۲.</ref>. چگونگی [[صراط]] و عبور از آن، بسته به [[ایمان]] و عمل [[آدمی]] است. در [[روایت]] است که [[صراط]] از مو باریک‌تر و از [[شمشیر]] تیزتر است<ref>حق الیقین، ۵۶۱.</ref>. برخی مانند برق از آن می‌گذرند و برخی همانند اسبِ تیزرو و برخی همچون پیادگان و برخی به آن می‌آویزند و گاه [[آتش]] آنان را فرامی‌گیرد و گاه رها می‌سازد<ref>امالی صدوق، ۱۴۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 319.</ref>. | * به معنای راه راست است. به [[دین]] و [[ولایت]] [[اهل بیت]] {{ع}} نیز "[[صراط]]" می‌گویند؛ زیرا راه رسیدن به کمال و [[سعادت]] است<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۵/ ۱۰۸.</ref>. [[صراط]] در [[قیامت]] پلی است بر [[جهنم]] که تنها با گذر کردن از آن می‌توان به [[بهشت]] رسید. همه [[انسان‌ها]] باید از آن بگذرند. [[نیکان]] به [[سلامت]] به [[بهشت]] می‌رسند و بدان می‌لغزند و به [[دوزخ]] می‌افتند<ref>{{متن قرآن|وَإِن مِّنكُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا }}؛ سوره مریم، آیه ۷۱ و ۷۲.</ref>. چگونگی [[صراط]] و عبور از آن، بسته به [[ایمان]] و عمل [[آدمی]] است. در [[روایت]] است که [[صراط]] از مو باریک‌تر و از [[شمشیر]] تیزتر است<ref>حق الیقین، ۵۶۱.</ref>. برخی مانند برق از آن می‌گذرند و برخی همانند اسبِ تیزرو و برخی همچون پیادگان و برخی به آن می‌آویزند و گاه [[آتش]] آنان را فرامی‌گیرد و گاه رها می‌سازد<ref>امالی صدوق، ۱۴۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 319.</ref>. | ||
*[[صراط]]، در [[حقیقت]]، تجسم راهی است که [[آدمی]] در حیات [[دنیوی]] پیش گرفته است. او باید از [[جهنم]] سوزان شهوات و [[هوا و هوس]] بگذرد تا به [[بهشت]] [[پرهیزگاری]] برسد<ref>حق الیقین، ۵۶۱؛ پیام قرآن، ۶/ ۱۹۲.</ref>. [[دین حق]] و راه [[پیامبر]]{{صل}} و خاندانش{{ع}} [[صراط مستقیم]] [[دنیوی]] است<ref>حق الیقین، ۵۶۰.</ref>. در روایتی آمده است که [[صراط]] عبارت از راه [[معرفت خدا]] است و دو راه را شامل می‌شود: یکی در [[دنیا]] و دیگری در [[آخرت]]. [[صراط]] [[دنیا]] همان [[امام]] [[معصوم]] است که باید از او [[فرمان]] بُرد. هر کس او را به [[ولایت]] بشناسد و به هدایتش [[اقتدا]] کند، از [[صراط]] [[اخروی]] نیز می‌گذرد و هر کس او را نشناسد، بر [[صراط]] می‌لغزد و به [[دوزخ]] می‌افتد<ref>بحارالانوار، ۸/ ۶۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 319.</ref>. | * [[صراط]]، در [[حقیقت]]، تجسم راهی است که [[آدمی]] در حیات [[دنیوی]] پیش گرفته است. او باید از [[جهنم]] سوزان شهوات و [[هوا و هوس]] بگذرد تا به [[بهشت]] [[پرهیزگاری]] برسد<ref>حق الیقین، ۵۶۱؛ پیام قرآن، ۶/ ۱۹۲.</ref>. [[دین حق]] و راه [[پیامبر]] {{صل}} و خاندانش {{ع}} [[صراط مستقیم]] [[دنیوی]] است<ref>حق الیقین، ۵۶۰.</ref>. در روایتی آمده است که [[صراط]] عبارت از راه [[معرفت خدا]] است و دو راه را شامل می‌شود: یکی در [[دنیا]] و دیگری در [[آخرت]]. [[صراط]] [[دنیا]] همان [[امام]] [[معصوم]] است که باید از او [[فرمان]] بُرد. هر کس او را به [[ولایت]] بشناسد و به هدایتش [[اقتدا]] کند، از [[صراط]] [[اخروی]] نیز می‌گذرد و هر کس او را نشناسد، بر [[صراط]] می‌لغزد و به [[دوزخ]] می‌افتد<ref>بحارالانوار، ۸/ ۶۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 319.</ref>. | ||
==عقبات== | == عقبات == | ||
*[[صراط]] [[اخروی]] گردنه‌هایی دارد که آنها را "عقبات" می‌نامند. هر یک از عقبات، در [[حقیقت]]، یکی از [[واجبات]] [[دینی]] است که [[خداوند]] برعهده [[انسان]] نهاده است. بدین ترتیب، اگر [[آدمی]]، در واجبی کوتاهی کرده باشد، بر یکی از عقبه‌ها از حرکت بازمی‌ایستد و به زحمت می‌افتد و از او بازخواست می‌کنند. اگر با [[عمل صالح]] و یا [[رحمت الهی]] [[نجات]] یابد، به گردنه دیگر می‌رسد و گرنه به [[دوزخ]] می‌افتد. اگر از همه عقبات بگذرد، به [[بهشت]] می‌رود<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۵/ ۷۱.</ref>. در روایاتی آمده است که این عقبه‌ها عبارت‌اند از رَحِم، [[امانت]]، [[نماز]] و [[عدالت]]<ref>بحارالانوار، ۷/ ۶۵.</ref>. در روایتی دیگر آمده است که [[ستمکاران]] نمی‌توانند از [[صراط]] بگذرند. | * [[صراط]] [[اخروی]] گردنه‌هایی دارد که آنها را "عقبات" می‌نامند. هر یک از عقبات، در [[حقیقت]]، یکی از [[واجبات]] [[دینی]] است که [[خداوند]] برعهده [[انسان]] نهاده است. بدین ترتیب، اگر [[آدمی]]، در واجبی کوتاهی کرده باشد، بر یکی از عقبه‌ها از حرکت بازمی‌ایستد و به زحمت می‌افتد و از او بازخواست می‌کنند. اگر با [[عمل صالح]] و یا [[رحمت الهی]] [[نجات]] یابد، به گردنه دیگر می‌رسد و گرنه به [[دوزخ]] می‌افتد. اگر از همه عقبات بگذرد، به [[بهشت]] می‌رود<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۵/ ۷۱.</ref>. در روایاتی آمده است که این عقبه‌ها عبارت‌اند از رَحِم، [[امانت]]، [[نماز]] و [[عدالت]]<ref>بحارالانوار، ۷/ ۶۵.</ref>. در روایتی دیگر آمده است که [[ستمکاران]] نمی‌توانند از [[صراط]] بگذرند. | ||
==مرصاد== | == مرصاد == | ||
*یکی از عقبات [[صراط]] است که [[خدای تعالی]] در آنجا از [[ستمکاران]] [[انتقام]] می‌کشد<ref>بحارالانوار، ۸/ ۶۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 320.</ref>. | * یکی از عقبات [[صراط]] است که [[خدای تعالی]] در آنجا از [[ستمکاران]] [[انتقام]] می‌کشد<ref>بحارالانوار، ۸/ ۶۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 320.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۳: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:صراط]] | [[رده:صراط]] | ||
[[رده:مفاهیم در کلام اسلامی]] | [[رده:مفاهیم در کلام اسلامی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۶
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صراط است. صراط از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: صراط در قرآن - صراط در حدیث - صراط در نهج البلاغه - صراط در کلام اسلامی - صراط در عرفان اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- به معنای راه راست است. به دین و ولایت اهل بیت (ع) نیز "صراط" می‌گویند؛ زیرا راه رسیدن به کمال و سعادت است[۱]. صراط در قیامت پلی است بر جهنم که تنها با گذر کردن از آن می‌توان به بهشت رسید. همه انسان‌ها باید از آن بگذرند. نیکان به سلامت به بهشت می‌رسند و بدان می‌لغزند و به دوزخ می‌افتند[۲]. چگونگی صراط و عبور از آن، بسته به ایمان و عمل آدمی است. در روایت است که صراط از مو باریک‌تر و از شمشیر تیزتر است[۳]. برخی مانند برق از آن می‌گذرند و برخی همانند اسبِ تیزرو و برخی همچون پیادگان و برخی به آن می‌آویزند و گاه آتش آنان را فرامی‌گیرد و گاه رها می‌سازد[۴][۵].
- صراط، در حقیقت، تجسم راهی است که آدمی در حیات دنیوی پیش گرفته است. او باید از جهنم سوزان شهوات و هوا و هوس بگذرد تا به بهشت پرهیزگاری برسد[۶]. دین حق و راه پیامبر (ص) و خاندانش (ع) صراط مستقیم دنیوی است[۷]. در روایتی آمده است که صراط عبارت از راه معرفت خدا است و دو راه را شامل می‌شود: یکی در دنیا و دیگری در آخرت. صراط دنیا همان امام معصوم است که باید از او فرمان بُرد. هر کس او را به ولایت بشناسد و به هدایتش اقتدا کند، از صراط اخروی نیز می‌گذرد و هر کس او را نشناسد، بر صراط می‌لغزد و به دوزخ می‌افتد[۸][۹].
عقبات
- صراط اخروی گردنه‌هایی دارد که آنها را "عقبات" می‌نامند. هر یک از عقبات، در حقیقت، یکی از واجبات دینی است که خداوند برعهده انسان نهاده است. بدین ترتیب، اگر آدمی، در واجبی کوتاهی کرده باشد، بر یکی از عقبه‌ها از حرکت بازمی‌ایستد و به زحمت می‌افتد و از او بازخواست می‌کنند. اگر با عمل صالح و یا رحمت الهی نجات یابد، به گردنه دیگر می‌رسد و گرنه به دوزخ می‌افتد. اگر از همه عقبات بگذرد، به بهشت می‌رود[۱۰]. در روایاتی آمده است که این عقبه‌ها عبارت‌اند از رَحِم، امانت، نماز و عدالت[۱۱]. در روایتی دیگر آمده است که ستمکاران نمی‌توانند از صراط بگذرند.
مرصاد
منابع
پانویس
- ↑ مصنفات الشیخ المفید، ۵/ ۱۰۸.
- ↑ ﴿وَإِن مِّنكُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا ﴾؛ سوره مریم، آیه ۷۱ و ۷۲.
- ↑ حق الیقین، ۵۶۱.
- ↑ امالی صدوق، ۱۴۹.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 319.
- ↑ حق الیقین، ۵۶۱؛ پیام قرآن، ۶/ ۱۹۲.
- ↑ حق الیقین، ۵۶۰.
- ↑ بحارالانوار، ۸/ ۶۶.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 319.
- ↑ مصنفات الشیخ المفید، ۵/ ۷۱.
- ↑ بحارالانوار، ۷/ ۶۵.
- ↑ بحارالانوار، ۸/ ۶۶.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 320.