طاووس بن کیسان یمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[طاووس بن کیسان یمانی در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[طاووس بن کیسان یمانی در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[ابوعبدالرحمان طاوس بن کیسان یمانی خولانی همدانی حمیری]] در سال ۳۳ هـ در [[یمن]] زاده شد و در همان جا پرورش یافت.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲.</ref> او [[موالی]] [[بحیر بن ریسان]] یا [[ابن هوذه همدانی]] بود.<ref>صفة الصفوة ۲/۱۸۸.</ref> نیاکان مادرش از [[مردمان]] [[فارس]]، و پدرش از [[خاندان]] [[نمر بن قاسط]] بود.<ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> به گفته [[ابن مرتضی]]، طاوس از [[اصحاب امیرمؤمنان علی]]{{ع}}بود <ref>طبقات المعتزله ۱۶.</ref> و [[ابن خلکان]] نیز نقل می‌‌کند که وی از علی{{ع}} [[حدیث]] شنیده و نقل کرده است،<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.</ref> اما [[شیخ طوسی]] نام وی را در زمره [[اصحاب امام سجاد]]{{ع}} برشمرده <ref>رجال الطوسی ۹۴.</ref> که با [[تاریخ]] ولادت او سازگار است. اساتید [[روایی]] طاوس عبارت‌اند از: [[امام علی]]{{ع}} [[زید بن أرقم]] [[زید بن ثابت]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]].<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.</ref> او [[علم]] قرائت را نیز از [[ابن عباس]] فرا گرفت<ref>غایة النهایه ۱/۳۴۱.</ref> و به زودی از [[قاریان]] برجسته [[روزگار]] خویش گردید و به «طاوس القرّاء» [[لقب]] یافت.<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.</ref> | [[ابوعبدالرحمان طاوس بن کیسان یمانی خولانی همدانی حمیری]] در سال ۳۳ هـ در [[یمن]] زاده شد و در همان جا پرورش یافت.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲.</ref> او [[موالی]] [[بحیر بن ریسان]] یا [[ابن هوذه همدانی]] بود.<ref>صفة الصفوة ۲/۱۸۸.</ref> نیاکان مادرش از [[مردمان]] [[فارس]]، و پدرش از [[خاندان]] [[نمر بن قاسط]] بود.<ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> به گفته [[ابن مرتضی]]، طاوس از [[اصحاب امیرمؤمنان علی]] {{ع}}بود <ref>طبقات المعتزله ۱۶.</ref> و [[ابن خلکان]] نیز نقل می‌‌کند که وی از علی {{ع}} [[حدیث]] شنیده و نقل کرده است،<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.</ref> اما [[شیخ طوسی]] نام وی را در زمره [[اصحاب امام سجاد]] {{ع}} برشمرده <ref>رجال الطوسی ۹۴.</ref> که با [[تاریخ]] ولادت او سازگار است. اساتید [[روایی]] طاوس عبارت‌اند از: [[امام علی]] {{ع}} [[زید بن أرقم]] [[زید بن ثابت]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]].<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.</ref> او [[علم]] قرائت را نیز از [[ابن عباس]] فرا گرفت<ref>غایة النهایه ۱/۳۴۱.</ref> و به زودی از [[قاریان]] برجسته [[روزگار]] خویش گردید و به «طاوس القرّاء» [[لقب]] یافت.<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.</ref> | ||
رجال‌شناسان طاوس را محدثی [[موثق]]،<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.</ref> فقیهی [[پرهیزکار]] <ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> و مفسری نامدار برشمرده‌اند.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲ اعیان الشیعه ۷/۳۹۵.</ref> وی در [[مکه]] در محلی به نام مدرسه [[تفسیر]] درس می‌‌گفت <ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲.</ref> و افراد برجسته‌ای چون [[مجاهد]]، [[عمرو بن دینار]] و [[زهری]] از شاگردانش بوده و از او [[حدیث]] آموخته و [[روایت]] کرده‌اند.<ref>حلیة الاولیاء ۴/۱۷.</ref> | رجال‌شناسان طاوس را محدثی [[موثق]]،<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.</ref> فقیهی [[پرهیزکار]] <ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> و مفسری نامدار برشمرده‌اند.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲ اعیان الشیعه ۷/۳۹۵.</ref> وی در [[مکه]] در محلی به نام مدرسه [[تفسیر]] درس می‌‌گفت <ref>معجم المفسرین ۱/۲۴۲.</ref> و افراد برجسته‌ای چون [[مجاهد]]، [[عمرو بن دینار]] و [[زهری]] از شاگردانش بوده و از او [[حدیث]] آموخته و [[روایت]] کرده‌اند.<ref>حلیة الاولیاء ۴/۱۷.</ref> | ||
ابن خلکان مطالبی را نقل کرده که نشانگر موضع‌گیری طاوس در برابر [[حاکمان جور]] بوده و از [[بی‌عدالتی]] آنان [[انتقاد]] نموده است. در روایتی آمده است: هنگامی که در مکه مقابل [[هشام بن عبدالملک]] قرار گرفت، با [[بی‌اعتنایی]] تمام با وی برخورد کرد و با [[کلامی]] از [[حضرت علی]]{{ع}}، هشام را [[موعظه]] و [[مذمت]] نمود.<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۰۹ و۵۱۰.</ref> | ابن خلکان مطالبی را نقل کرده که نشانگر موضع‌گیری طاوس در برابر [[حاکمان جور]] بوده و از [[بی‌عدالتی]] آنان [[انتقاد]] نموده است. در روایتی آمده است: هنگامی که در مکه مقابل [[هشام بن عبدالملک]] قرار گرفت، با [[بی‌اعتنایی]] تمام با وی برخورد کرد و با [[کلامی]] از [[حضرت علی]] {{ع}}، هشام را [[موعظه]] و [[مذمت]] نمود.<ref>وفیات الاعیان ۲/۵۰۹ و۵۱۰.</ref> | ||
گفته شده که وی چهل مرتبه [[حج]] به جای آورد<ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> و در نهایت یک [[روز]] پیش از ترویه، در مزدلفه یا [[منا]] درگذشت و هشام بن عبدالملک بر او [[نماز]] گزارد.<ref>صفة الصفوه ۲/۱۹۰.</ref> [[عبدالله بن حسن بن حسن بن علی]]{{ع}} پیکر او را بردوش خود حمل، و به [[خاک]] سپرد.<ref>حلیة الاولیاء ۲/۳.</ref> وفاتش به [[اختلاف]] بین سال‌های ۱۰۰ ـ ۱۰۶ هـ آمده است.<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۱۰ وفیات الاعیان ۲/۵۱۰ حلیة الاولیاء ۴/۳.</ref> از طاوس اثری به نام [[تفسیر]] برجای مانده است<ref>الذریعه ۴/۲۷۹.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۴۱۰.</ref> | گفته شده که وی چهل مرتبه [[حج]] به جای آورد<ref>الثقات ۴/۳۹۱.</ref> و در نهایت یک [[روز]] پیش از ترویه، در مزدلفه یا [[منا]] درگذشت و هشام بن عبدالملک بر او [[نماز]] گزارد.<ref>صفة الصفوه ۲/۱۹۰.</ref> [[عبدالله بن حسن بن حسن بن علی]] {{ع}} پیکر او را بردوش خود حمل، و به [[خاک]] سپرد.<ref>حلیة الاولیاء ۲/۳.</ref> وفاتش به [[اختلاف]] بین سال‌های ۱۰۰ ـ ۱۰۶ هـ آمده است.<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۱۰ وفیات الاعیان ۲/۵۱۰ حلیة الاولیاء ۴/۳.</ref> از طاوس اثری به نام [[تفسیر]] برجای مانده است<ref>الذریعه ۴/۲۷۹.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۴۱۰.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۰
طاووس بن کیسان یمانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: طاووس بن کیسان یمانی در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابوعبدالرحمان طاوس بن کیسان یمانی خولانی همدانی حمیری در سال ۳۳ هـ در یمن زاده شد و در همان جا پرورش یافت.[۱] او موالی بحیر بن ریسان یا ابن هوذه همدانی بود.[۲] نیاکان مادرش از مردمان فارس، و پدرش از خاندان نمر بن قاسط بود.[۳] به گفته ابن مرتضی، طاوس از اصحاب امیرمؤمنان علی (ع)بود [۴] و ابن خلکان نیز نقل می‌‌کند که وی از علی (ع) حدیث شنیده و نقل کرده است،[۵] اما شیخ طوسی نام وی را در زمره اصحاب امام سجاد (ع) برشمرده [۶] که با تاریخ ولادت او سازگار است. اساتید روایی طاوس عبارت‌اند از: امام علی (ع) زید بن أرقم زید بن ثابت و جابر بن عبدالله انصاری.[۷] او علم قرائت را نیز از ابن عباس فرا گرفت[۸] و به زودی از قاریان برجسته روزگار خویش گردید و به «طاوس القرّاء» لقب یافت.[۹]
رجال‌شناسان طاوس را محدثی موثق،[۱۰] فقیهی پرهیزکار [۱۱] و مفسری نامدار برشمرده‌اند.[۱۲] وی در مکه در محلی به نام مدرسه تفسیر درس می‌‌گفت [۱۳] و افراد برجسته‌ای چون مجاهد، عمرو بن دینار و زهری از شاگردانش بوده و از او حدیث آموخته و روایت کرده‌اند.[۱۴]
ابن خلکان مطالبی را نقل کرده که نشانگر موضع‌گیری طاوس در برابر حاکمان جور بوده و از بی‌عدالتی آنان انتقاد نموده است. در روایتی آمده است: هنگامی که در مکه مقابل هشام بن عبدالملک قرار گرفت، با بی‌اعتنایی تمام با وی برخورد کرد و با کلامی از حضرت علی (ع)، هشام را موعظه و مذمت نمود.[۱۵]
گفته شده که وی چهل مرتبه حج به جای آورد[۱۶] و در نهایت یک روز پیش از ترویه، در مزدلفه یا منا درگذشت و هشام بن عبدالملک بر او نماز گزارد.[۱۷] عبدالله بن حسن بن حسن بن علی (ع) پیکر او را بردوش خود حمل، و به خاک سپرد.[۱۸] وفاتش به اختلاف بین سال‌های ۱۰۰ ـ ۱۰۶ هـ آمده است.[۱۹] از طاوس اثری به نام تفسیر برجای مانده است[۲۰].[۲۱]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ معجم المفسرین ۱/۲۴۲.
- ↑ صفة الصفوة ۲/۱۸۸.
- ↑ الثقات ۴/۳۹۱.
- ↑ طبقات المعتزله ۱۶.
- ↑ وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.
- ↑ رجال الطوسی ۹۴.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.
- ↑ غایة النهایه ۱/۳۴۱.
- ↑ وفیات الاعیان ۲/۵۱۰.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۹.
- ↑ الثقات ۴/۳۹۱.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۲۴۲ اعیان الشیعه ۷/۳۹۵.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۲۴۲.
- ↑ حلیة الاولیاء ۴/۱۷.
- ↑ وفیات الاعیان ۲/۵۰۹ و۵۱۰.
- ↑ الثقات ۴/۳۹۱.
- ↑ صفة الصفوه ۲/۱۹۰.
- ↑ حلیة الاولیاء ۲/۳.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۵/۱۰ وفیات الاعیان ۲/۵۱۰ حلیة الاولیاء ۴/۳.
- ↑ الذریعه ۴/۲۷۹.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۴۱۰.