حسین بن منصور حلاج: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته ==↵{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}' به ''
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-''']] == پانویس == {{پانویس}} +''']] {{پایان منابع}} == پانویس == {{پانویس}}))
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته ==↵{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}' به '')
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مهدویت}}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''[[امام مهدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] - [[امام مهدی در حدیث]] - [[امام مهدی در نهج البلاغه]] - [[امام مهدی در معارف دعا و زیارات]] - [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
| موضوع مرتبط = امام مهدی
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| عنوان مدخل  = [[امام مهدی]]
| مداخل مرتبط = [[امام مهدی در قرآن]] - [[امام مهدی در حدیث]] - [[امام مهدی در نهج البلاغه]] - [[امام مهدی در معارف دعا و زیارات]] - [[امام مهدی در کلام اسلامی]]
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*[[حسین بن منصور حلاج]]، [[حدود]] سال ۲۴۴ ق در قریه "طور" از قرای بیضای [[فارس]] "هفت فرسنگی [[شیراز]]" زاده شد. وی با پدرش [[منصور]] از بیضا، به واسط رفت و آن‏جا [[علوم]] اسلامی را آموخت و در بیست سالگی به [[بصره]] رفت. [[مرید]] صوفی آن سامان شد و به دست او خرقه تصوّف پوشید. در سال ۲۷۰ ق به [[مکه]] سفر کرد و از آن‏جا به [[اهواز]] رفت و به [[دعوت]] پرداخت. [[حلاج]] برای [[دعوت]] به [[مذهب]] صوفیانه خود که جنبه "حلولی" داشت، به مسافرت می‏‌پرداخت. وی در آغاز، خود را [[رسول]] [[امام]] غایب و باب آن حضرت معرفی می‏کرد؛ به همین سبب علمای [[علم رجال]] [[شیعه]]، او را از [[مدعیان بابیت]] شمرده‌‏اند.
* [[حسین بن منصور حلاج]]، [[حدود]] سال ۲۴۴ ق در قریه "طور" از قرای بیضای [[فارس]] "هفت فرسنگی [[شیراز]]" زاده شد. وی با پدرش [[منصور]] از بیضا، به واسط رفت و آن‏جا [[علوم]] اسلامی را آموخت و در بیست سالگی به [[بصره]] رفت. [[مرید]] صوفی آن سامان شد و به دست او خرقه تصوّف پوشید. در سال ۲۷۰ ق به [[مکه]] سفر کرد و از آن‏جا به [[اهواز]] رفت و به [[دعوت]] پرداخت. [[حلاج]] برای [[دعوت]] به [[مذهب]] صوفیانه خود که جنبه "حلولی" داشت، به مسافرت می‏‌پرداخت. وی در آغاز، خود را [[رسول]] [[امام]] غایب و باب آن حضرت معرفی می‏کرد؛ به همین سبب علمای [[علم رجال]] [[شیعه]]، او را از [[مدعیان بابیت]] شمرده‌‏اند.
*نام او "ابو المغیث [[حسین]] بن [[منصور]] حلّاج" بود که در سال ۳۰۹ ق کشته شد. حلّاج پس از [[ادعای بابیت]]، بر این شد که [[ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی]] "[[متکلم]] امامی" را در سلک [[یاران]] خود درآورد و به تبع او، هزاران [[شیعه]] امامی را که در [[قول و فعل]] تابع او بودند، به [[عقاید]] حلولی خویش [[معتقد]] سازد؛ به‏ ویژه آن‏که جماعتی از درباریان [[خلیفه]] به حلّاج [[حسن]] نظر نشان داده و جانب او را گرفته بودند؛ ولی ابو سهل که پیری مجرّب بود، نمی‏‌توانست ببیند او با مقالاتی تازه، خود را معارض [[حسین بن روح نوبختی]] وکیل [[امام]] غایب معرفی می‌‏کند. [[اسماعیل]] در پاسخ گفت: وکیل [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} باید [[معجزه]] داشته باشد. اگر راست می‌‏گویی، موهای مرا سیاه کن. اگر چنین کاری انجام دهی، همه ادعاهایت را می‌‏پذیرم. ابن [[حلاج]] که می‌‏دانست ناتوان است، با استهزای [[مردم]] روبه ‏رو شد و از شهر بیرون رفت. آن‏گاه به [[قم]] شتافت و به مغازه [[علی بن بابویه]] "پدر بزرگوار [[شیخ صدوق]] رفت و خود را [[نماینده]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} خواند. [[مردم]] بر وی شوریدند و او را با [[خشونت]] از شهر بیرون افکندند.
* نام او "ابو المغیث [[حسین]] بن [[منصور]] حلّاج" بود که در سال ۳۰۹ ق کشته شد. حلّاج پس از [[ادعای بابیت]]، بر این شد که [[ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی]] "[[متکلم]] امامی" را در سلک [[یاران]] خود درآورد و به تبع او، هزاران [[شیعه]] امامی را که در [[قول و فعل]] تابع او بودند، به [[عقاید]] حلولی خویش [[معتقد]] سازد؛ به‏ ویژه آن‏که جماعتی از درباریان [[خلیفه]] به حلّاج [[حسن]] نظر نشان داده و جانب او را گرفته بودند؛ ولی ابو سهل که پیری مجرّب بود، نمی‏‌توانست ببیند او با مقالاتی تازه، خود را معارض [[حسین بن روح نوبختی]] وکیل [[امام]] غایب معرفی می‌‏کند. [[اسماعیل]] در پاسخ گفت: وکیل [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} باید [[معجزه]] داشته باشد. اگر راست می‌‏گویی، موهای مرا سیاه کن. اگر چنین کاری انجام دهی، همه ادعاهایت را می‌‏پذیرم. ابن [[حلاج]] که می‌‏دانست ناتوان است، با استهزای [[مردم]] روبه ‏رو شد و از شهر بیرون رفت. آن‏گاه به [[قم]] شتافت و به مغازه [[علی بن بابویه]] "پدر بزرگوار [[شیخ صدوق]] رفت و خود را [[نماینده]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} خواند. [[مردم]] بر وی شوریدند و او را با [[خشونت]] از شهر بیرون افکندند.
*ابن [[حلاج]]، پس از آن‏که جمعی از خراسانیان ادعایش را پذیرفتند، دیگر بار به [[عراق]] شتافت<ref>ر.ک: سید محسن امین، اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۴۸؛ سید محمد صدر، تاریخ الغیبة الصغری،ص ۵۳۲.</ref>. در این‏ زمان، چون [[فقه]] [[امامیه]] از سوی [[خلفا]] به رسمیت شناخته نشده بود، [[شیعیان]]، میان [[مذاهب]] [[اهل سنت]] "[[مذهب]] ظاهری" را که مؤسس آن، [[ابو بکر محمد بن داوود اصفهانی]] است، پذیرفته بودند.
* ابن [[حلاج]]، پس از آن‏که جمعی از خراسانیان ادعایش را پذیرفتند، دیگر بار به [[عراق]] شتافت<ref>ر. ک: سید محسن امین، اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۴۸؛ سید محمد صدر، تاریخ الغیبة الصغری، ص ۵۳۲.</ref>. در این‏ زمان، چون [[فقه]] [[امامیه]] از سوی [[خلفا]] به رسمیت شناخته نشده بود، [[شیعیان]]، میان [[مذاهب]] [[اهل سنت]] "[[مذهب]] ظاهری" را که مؤسس آن، [[ابو بکر محمد بن داوود اصفهانی]] است، پذیرفته بودند.
*رؤسای [[امامیه]] و [[خاندان نوبختی]]، برای برانداختن حلّاج ناچار به [[محمد بن داوود ظاهری]] متوسل شدند و او را به صدور فتوایی واداشتند که در سال ۲۹۵ ق و اندکی پیش از [[مرگ]] خود در [[وجوب]] قتل حلّاج انتشار داده بود. [[ابو الحسن علی بن فرات]]، [[وزیر]] [[شیعی]] ‏مذهب مقتدر "[[خلیفه عباسی]]" نیز در [[تکفیر]] حلّاج به آل نوبخت کمک کرد.
* رؤسای [[امامیه]] و [[خاندان نوبختی]]، برای برانداختن حلّاج ناچار به [[محمد بن داوود ظاهری]] متوسل شدند و او را به صدور فتوایی واداشتند که در سال ۲۹۵ ق و اندکی پیش از [[مرگ]] خود در [[وجوب]] قتل حلّاج انتشار داده بود. [[ابو الحسن علی بن فرات]]، [[وزیر]] [[شیعی]] ‏مذهب مقتدر "[[خلیفه عباسی]]" نیز در [[تکفیر]] حلّاج به آل نوبخت کمک کرد.
*حلّاج در سال ۲۹۶ ق به [[بغداد]] رفت و [[مردم]] را به طریقه خاصی مبتنی بر نوعی تصوف آمیخته با گونه‏‌ای "حلول" [[دعوت]] کرد. [[ابو الحسن بن فرات]]، وی را تعقیب کرد و [[ابن داوود]] فتوای معروف خود را در [[حلال]] بودن [[خون]] او صادر نمود. وی در سال ۳۰۱ ق به دست [[کارگزاران]] [[خلیفه]] گرفتار شد و به زندان افتاد. پس از هفت ماه [[محاکمه]]، علمای [[شرع]] او را [[مرتد]] و خارج از [[دین اسلام]] شمردند. و به [[فرمان]] مقتدر و [[وزیر]] او [[حامد بن عباس]] به دار آویخته شد<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۰۱، محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ص ۱۶۲</ref>. سپس جسد او را سوزاندند و سرش را بر بالای [[جسر بغداد]] زدند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۷۱ - ۱۷۲.</ref>.
* حلّاج در سال ۲۹۶ ق به [[بغداد]] رفت و [[مردم]] را به طریقه خاصی مبتنی بر نوعی تصوف آمیخته با گونه‏‌ای "حلول" [[دعوت]] کرد. [[ابو الحسن بن فرات]]، وی را تعقیب کرد و [[ابن داوود]] فتوای معروف خود را در [[حلال]] بودن [[خون]] او صادر نمود. وی در سال ۳۰۱ ق به دست [[کارگزاران]] [[خلیفه]] گرفتار شد و به زندان افتاد. پس از هفت ماه [[محاکمه]]، علمای [[شرع]] او را [[مرتد]] و خارج از [[دین اسلام]] شمردند. و به [[فرمان]] مقتدر و [[وزیر]] او [[حامد بن عباس]] به دار آویخته شد<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۰۱، محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ص ۱۶۲</ref>. سپس جسد او را سوزاندند و سرش را بر بالای [[جسر بغداد]] زدند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۷۱ - ۱۷۲.</ref>.
==پرسش مستقیم==
== پرسش مستقیم ==
* [[مدعیان دروغین مهدویت در طول تاریخ چه کسانی بودند؟ (پرسش)]]
* [[مدعیان دروغین مهدویت در طول تاریخ چه کسانی بودند؟ (پرسش)]]


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان مدعیان دروغین مهدویت}}
{{پرسمان مدعیان دروغین مهدویت}}
== جستارهای وابسته ==
{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}


==منابع==
 
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
خط ۲۵: خط ۲۷:
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{امام مهدی}}


[[رده:امام مهدی]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:حسین بن روح نوبختی]]
[[رده:حسین بن روح نوبختی]]