اوس بن حارثه طائی: تفاوت میان نسخه‌ها

حاتم طائی، زید‌الخیل ([[الخیر]]) و «اوس طائی»، که از آن دو سن بیشتری داشت، در [[جاهلیت]] به [[دمشق]] رفتند و از [[ماویه]] دختر [[حجر غَسّانی]]، که [[عرب]] [[یمن]] و [[مُضَر]] خواهان وی بودند، [[خواستگاری]] کردند<ref>ابن عساکر، ج۹، ص۴۰۷ و ج۱۹، ص۵۱۷.</ref>. [[حارث بن عوف بن ابی حارثه]] بزرگ عرب نیز از دختر اوس خواستگاری کرد و او نخست آن را با [[تندی]] رد نمود و سپس به توصیه همسرش، بُهَیسه دخترش را به تزویج وی درآورد. شرط‌های بُهیسه برای [[عروسی]] [[حارث]]، موجب اعتراف وی به [[همت]]، [[عقل]] و [[شرافت]] بُهیسه شد و درنتیجه حارث [[نبرد]] عَبس و ذُبیان را پایان داد<ref>ابوالفرج اصفهانی، اغانی، ج۱۰، ص۳۴۴.</ref>. ام‌هلال، [[همسر]] [[سعد بن ابی وقاص]]، نبیره اوس<ref>ابن سعد، ج۵، ص۱۳۰.</ref> و [[رباب]] دختر اوس، جده اعلای رباب، [[همسر امام حسین]] {{ع}} بود<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل، ص۵۹.</ref>.

بر پایه [[روایت]] دیگری، اوس و بزرگان [[عرب]] در دربار [[نعمان بن منذر]] حضور یافتند. او برخلاف دیگران به [[لباس]] دُرنشان نعمان اعتنایی نکرد و در پاسخ وی گفت: این لباس هنگامی مورد اعتناست که در دست تاجر باشد، اما هنگامی که در تن [[پادشاه]] باشد، توجه‌ام به ([[مقام]]) پادشاه است نه آن لباس. نعمان [[عقل]] وی را ستود و برای اعطای آن لباس به یکی از سروران عرب، آنان را دوباره [[دعوت]] کرد. بزرگان با فآخرترین لباس‌ها و [[بهترین]] شمشیرها و اسبان به دربار رفتند. اوس که سیادت خود را شامل تمام عرب نمی‌دانست و از سویی، حضور بدون دریافت احتمالی لباس را منقصت می‌شمرد، از رفتن نزد نعمان خودداری کرد. بزرگان عرب با [[خرسندی]] از نیآمدن وی، [[بخت]] بیشتری برای دریافت آن لباس [[احساس]] می‌کردند. سرانجام، اوس با [[امان]] و [[اصرار]] نعمان و بدون [[پوشیدن]] لباسی جدید، به مجلس وی آمد و آن لباس گران‌بها و دُرنشان را از آن خود کرد. [[حسادت]] بزرگان عرب برانگیخته شد و پانصد شتر برای هجوگویی [[اوس]] قرار دادند. [[بشر بن ابی خازم]]، به [[طمع]] شتران، [[مادر]] اوس را هجو کرد. بِشر، پس از [[آگاهی]] از ارسال [[جاسوسان]] اوس برای [[دستگیری]] وی، به [[قبایل]] متعددی [[پناه]] برد، ولی آنان توان زنهار دادن کسی را بر [[ضد]] اوس نداشتند و سرانجام<ref>به دست تیره بنوبهان از قبیلة طی [ابن قتیبه، الشعر، ص۱۵۱] و به گفته ابن سلام [ص۳۶۶]، به دست نعمان بن جبله از بنوسخمه تیره ای از قبیله قضاعه.</ref> دستگیر و به [[قتل]] [[تهدید]] شد. اوس او را با [[دوراندیشی]] و توصیه‌های [[اخلاقی]] مادرش سُعدی، [[آزاد]] کرد، شترش را به وی بازگرداند و مانند آن را از [[دارایی]] خود و مادرش به او داد. بشر [[خدا]] را [[شاهد]] گرفت که در هر شعری [[اوس بن حارثه]] را [[مدح]] گوید<ref>ابن ابی طیفور، ص۱۷۴؛ ابوالفرج اصفهانی، اغانی، ج۲، ص۱۵۷.</ref>.

احتمال می‌رود نعمان با استفاده از پیوند [[زناشویی]]، رابطه صمیمی اوس و حاتم را تیره کرده باشد. بر پایه گزارشی که [[ابوالفرج اصفهانی]]<ref>ابوالفرج اصفهانی، اغانی، ج۱۷، ص۳۶۹-۳۷۳.</ref> نقل کرده، نعمان با [[دختر سعد بن حارثة بن لأم]] ([[برادر]] زاده اوس) [[ازدواج]] کرد و بدین مناسبت، یک چهارم راه بازرگانی منتهی به بازار [[حیره]] را به آنان بخشید. این کار موجب تیرگی [[روابط]] [[خاندان]] لأم با حاتم شد. آنان زنهار حاتم را به [[حکم بن ابی العاص]]، بازرگانِ [[عطر]] به حیره، نپذیرفته با یکدیگر درگیر شدند تا جایی که اوس راهکاری مناسب برای کشتن حاتم ارائه داد. [[اوس]] در [[جاهلیت]] به [[قبیله]] [[هوازن]] [[یورش]] برد و از آنان اسیرانی گرفت، ولی به دلیل حرکت [[ابوبراء]]، [[مالک بن عامر]]، آنان را [[لباس]] داد و [[آزاد]] کرد<ref>یاقوت حموی، ج۱، ص۳۶۶.</ref>.

مستند دیگر صحابی بودن اوس، خبر موجود در کتاب [[تاریخ]] مظفری (نوشته ابن ابی الدم یاقوت [[حموی]]، م ۶۴۲) است که اوس با پذیرش [[توحید]] و [[رسالت]]، بدون هیچ گونه تردیدی با [[رسول خدا]] {{صل}} [[بیعت]] کرد و [[آمادگی]] خود را برای اجرای [[فرمان]] آن [[حضرت]] اعلام داشت. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۱، ص۲۹۵ و ۳۹۴.</ref> پس از نقل این خبر، صحابی بودن اوس را احتمال می‌دهد و سپس با ارائه شواهد ذیل، [[مرگ]] وی را در [[جاهلیت]] تقویت می‌کند: