مقتل: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۷۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲
خط ۸: خط ۸:
'''مقتل''' هم به معنای محلّ [[قتل]] است، هم کتابی که دربارۀ شرح [[قتل]] [[حسین بن علی]] {{ع}} و واقعۀ [[کربلا]] نوشته شده باشد.  
'''مقتل''' هم به معنای محلّ [[قتل]] است، هم کتابی که دربارۀ شرح [[قتل]] [[حسین بن علی]] {{ع}} و واقعۀ [[کربلا]] نوشته شده باشد.  
== مقدمه ==
== مقدمه ==
به [[نقل]] دهخدا: جایی و زمینی که کسی در آنجا کشته شده باشد. البته به معنای جایی و عضوی از [[بدن]] نیز گفته که اگر تیر یا تیغی بر آنجا وارد آید، سبب [[قتل]] شخص می‌شود.
به [[نقل]] [[دهخدا]]: جایی و زمینی که کسی در آنجا کشته شده باشد. البته به معنای جایی و عضوی از [[بدن]] نیز گفته که اگر تیر یا تیغی بر آنجا وارد آید، سبب [[قتل]] شخص می‌شود.
(لغت‌نامه دهخدا) به انگیزۀ زنده نگهداشتن یاد [[حادثۀ عاشورا]] و [[شهدای کربلا]]، از [[صدر اسلام]] تا کنون، همواره کتاب‌هایی بعنوان "[[مقتل]]" نوشته شده و می‌شود. شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام می‌برد که به [[حادثۀ کربلا]] مربوط می‌شود<ref>الذّریعه، ج۲۲، ص۲۱ به بعد. همچنین در کتاب «نگرشی به مرثیه سرایی در ایران» عبد الرضا افسری کرمانی، ص۱۳۷، بیش از شصت کتاب شعر و به نثر عنوان «مقتل» را با نام گردآورندگان آنها آورده است.</ref> و "[[مقتل]]" [[اصبغ بن نباته]] (از [[یاران علی]] {{ع}}) را اولین مقتلی می‌داند که نگاشته شده است<ref>الذّریعه، ج۲۲، ص۲۳، شماره ۵۸۳۸.</ref>. نام برخی از مقتل‌های معروف از این قرار است (البته آنها که عنوان "[[مقتل]]" دارد): "مقاتل الطالبیّین": نوشتۀ [[ابوالفرج اصفهانی]] (م ۳۵۶) که در شرح حال و ذکر [[اسامی]] شهدای [[فرزندان ابوطالب]] است. این کتاب به [[فارسی]] نیز ترجمه شده است: "سرگذشت کشته‌شدگان از [[فرزندان ابوطالب]]"، [[سید]] [[هاشم]] رسولی محلاتی.
(لغت‌نامه دهخدا) به انگیزۀ زنده نگهداشتن یاد [[حادثۀ عاشورا]] و [[شهدای کربلا]]، از [[صدر اسلام]] تا کنون، همواره کتاب‌هایی بعنوان "[[مقتل]]" نوشته شده و می‌شود.


"[[مقتل]] [[ابی مخنف]]": نوشتۀ [[لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف]]، معروف به [[ابو مخنف]] که دربارۀ حوادث عاشوراست. این کتاب نیز به [[فارسی]] ترجمه شده است. اخیراً با نام "[[مقتل]] الحسین و مصرع [[اهل]] بیته و اصحابه فی [[کربلا]]" در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسه الوفاء چاپ شده است.
شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام می‌برد که به [[حادثۀ کربلا]] مربوط می‌شود<ref>الذّریعه، ج۲۲، ص۲۱ به بعد. همچنین در کتاب «نگرشی به مرثیه سرایی در ایران» عبد الرضا افسری کرمانی، ص۱۳۷، بیش از شصت کتاب شعر و به نثر عنوان «مقتل» را با نام گردآورندگان آنها آورده است.</ref> و "[[مقتل اصبغ بن نباته]] (از [[یاران علی]] {{ع}}) را اولین مقتلی می‌داند که نگاشته شده است<ref>الذّریعه، ج۲۲، ص۲۳، شماره ۵۸۳۸.</ref>.


"[[مقتل]] خوارزمی": متن [[تاریخی]] مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط موفق بن [[احمد]] [[مکی]] [[خوارزمی]](م ۵۶۸) تألیف شده و اغلب مطالبش را از [[تاریخ]] ابن اعثم (م ۳۱۴) [[نقل]] کرده است.
نام برخی از مقتل‌های معروف از این قرار است (البته آنها که عنوان "[[مقتل]]" دارد): "[[مقاتل الطالبیین (کتاب)|مقاتل الطالبیّین]]": نوشتۀ [[ابوالفرج اصفهانی]] که در شرح حال و ذکر [[اسامی]] شهدای [[فرزندان ابوطالب]] است. این کتاب به [[فارسی]] نیز ترجمه شده است: "[[سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب (کتاب)|سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب]][[سید هاشم رسولی محلاتی]].


"[[مقتل]] الحسین": [[عبدالرزاق المقرم]] (م ۱۳۹۱ ق در [[نجف]]) که دربارۀ [[نهضت حسینی]] است و وقایع [[کربلا]] از [[خروج]] [[امام حسین]] {{ع}} از [[مدینه]] تا حوادث پس از [[عاشورا]] را در بر دارد. کتاب‌های [[مقتل]] دیگری هم معروف است، همچون: [[نفس المهموم]]، لهوف، [[منهاج]] الدموع، العیون العبری، مثیر الاحزان، [[روضة الشهدا]]، [[اسرار الشهاده]]، منتهی الآمال، [[بحار الانوار]] (ج۴۵) و...<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۶۴.</ref>.
"[[مقتل ابی مخنف]]": نوشتۀ [[لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف]]، معروف به [[ابو مخنف]] که دربارۀ حوادث عاشوراست. این کتاب نیز به [[فارسی]] ترجمه شده است. اخیراً با نام "[[مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فی کربلا (کتاب)|مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فی کربلا]]" در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسه الوفاء چاپ شده است.
 
"[[مقتل خوارزمی]]": متن [[تاریخی]] مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط [[موفق بن احمد مکی خوارزمی]] تألیف شده و اغلب مطالبش را از [[تاریخ ابن اعثم]] [[نقل]] کرده است.
 
"[[مقتل الحسین]]": [[عبدالرزاق المقرم]] (م ۱۳۹۱ ق در [[نجف]]) که دربارۀ [[نهضت حسینی]] است و وقایع [[کربلا]] از [[خروج]] [[امام حسین]] {{ع}} از [[مدینه]] تا حوادث پس از [[عاشورا]] را در بر دارد.
 
کتاب‌های [[مقتل]] دیگری هم معروف است، همچون: «[[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]]»، «[[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|اللهوف علی قتلی الطفوف]]»، «[[منهاج الدموع (کتاب)|منهاج الدموع]]»، «[[العیون العبری (کتاب)|العیون العبری]]»، «[[مثیر الاحزان (کتاب)|مثیر الاحزان]]»، «[[روضة الشهدا (کتاب)|روضة الشهدا]]»، «[[اسرار الشهاده (کتاب)|اسرار الشهاده]]»، «[[منتهی الآمال (کتاب)|منتهی الآمال]]، [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] (ج۴۵) و...<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۶۴.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش