تعرب پس از هجرت در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۴

مقدمه

تَعَرُّب بعد از هجرت: سکنی گزیدن در سرزمینی که موجب نقص در دین فرد می‏‌گردد.

عنوان یاد شده در روایات متعدّد آمده و از آن نهی شده است^[۱].

مراد از تعرّب بعد از هجرت ـ بر اساس آنچه از روایات و کلمات فقها استفاده می‏‌شود ـ آن است که فرد پس از معرفت و اعتقاد به آیین اسلام و فراگیری احکام و معارف آن، جایی را برای سکونت خود برگزیند که موجب وهن و نقصان دین وی می‌‏گردد، مانند سرزمین کفر یا بادیه؛ از این‏رو، در روایتی از امام رضا (ع)، علّت حرمت تعرّب بعد از هجرت، بازگشت از دین و ترک یاری پیامبران و حجّت‌های خداوند شمرده شده است و نیز در روایتی از امام صادق (ع)، تعرّب بعد از هجرت به ترک ولایت ائمّه (ع) پس از معرفت آن تفسیر شده است^[۲].

در کلمات برخی آمده که تعرّب (به معنای در بادیه سکنی گزیدن) از این جهت که مستلزم ترک دین و کناره‌‏گیری از علم و آداب و سنن شرع مبین می‏‌گردد مورد نهی قرار گرفته است^[۳]. برخی دیگر گفته‏‌اند: تعرّب عبارت است از انحراف از حق و پیوستن به گمراهان و منحرفان پس از ورود به حریم سعادت و همراهی با هدایت یافتگان^[۴]. بنابر این سکونت در سرزمین کفر یا بادیه و مانند آن اگر موجب نقص در دین انسان نشود تعرّب محسوب نمی‏‌گردد^[۵]، چنان‏که در برخی روایات به آن اشاره شده است^[۶]. از این عنوان به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

حکم

رفتن به سرزمین کفر و سکنی گزیدن در آن اگر موجب نقص دین مسلمان گردد، تعرّب بعد از هجرت محسوب شده و از گناهان کبیره است^[۷]. اگر در سکونتِ سرزمین کفر برای خانواده و فرزندان، خوف تعرّب وجود داشته باشد، بر فرد واجب است به سرزمین اسلام هجرت کند^[۸].^[۹]

جستارهای وابسته

منابع

هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت

پانویس

↑ وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۳۱۸ ـ ۳۳۲.
↑ مصباح المنهاج، ص۲۶۷ ـ ۲۶۸؛ کلمة التقوی، ج ۱، ص۵۸۶.
↑ مرآة العقول، ج۹، ص۱۰.
↑ الرواشح السماویة، ص۱۴۲
↑ ارشاد السائل، ص۱۹۴؛ صراط النجاة، ج ۱، ص۴۵۱
↑ وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۱۰۱ و ج ۲۰، ص۵۶۳.
↑ ذخیرة‏ المعاد، ج ۲، ص۳۰۴؛ الحدائق ‏الناضرة، ج ۱۰، ص۴۷ و ۴۶؛ القضاء فی الفقه الإسلامی، ص۱۱۸ ـ ۱۱۹؛ ریاض‏ المسائل، ج ۴، ص۳۵۳.
↑ صراط النجاة، ج ۲، ص۳۷۶.
↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، صفحه ۵۲۸-۵۲۹.

[1] وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۳۱۸ ـ ۳۳۲.

[2] مصباح المنهاج، ص۲۶۷ ـ ۲۶۸؛ کلمة التقوی، ج ۱، ص۵۸۶.

[3] مرآة العقول، ج۹، ص۱۰.

[4] الرواشح السماویة، ص۱۴۲

[5] ارشاد السائل، ص۱۹۴؛ صراط النجاة، ج ۱، ص۴۵۱

[6] وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۱۰۱ و ج ۲۰، ص۵۶۳.

[7] ذخیرة‏ المعاد، ج ۲، ص۳۰۴؛ الحدائق ‏الناضرة، ج ۱۰، ص۴۷ و ۴۶؛ القضاء فی الفقه الإسلامی، ص۱۱۸ ـ ۱۱۹؛ ریاض‏ المسائل، ج ۴، ص۳۵۳.

[8] صراط النجاة، ج ۲، ص۳۷۶.

[9] هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، صفحه ۵۲۸-۵۲۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 }}
 == مقدمه ==
-تَعَرُّب بعد از [[هجرت]]: سکنی گزیدن در سرزمینی که موجب [[نقص]] در [[دین]] فرد می‏گردد.
+تَعَرُّب بعد از [[هجرت]]: سکنی گزیدن در سرزمینی که موجب [[نقص]] در [[دین]] فرد می‏‌گردد.
-عنوان یادشده در [[روایات]] متعدّد آمده و از آن [[نهی]] شده است. <ref>وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۳۱۸ ـ ۳۳۲.</ref>
+عنوان یاد شده در [[روایات]] متعدّد آمده و از آن [[نهی]] شده است<ref>وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۳۱۸ ـ ۳۳۲.</ref>.
-مراد از تعرّب بعد از هجرت ـ بر اساس آنچه از روایات و کلمات [[فقها]] استفاده می‏‌شود ـ آن است که فرد پس از [[معرفت]] و [[اعتقاد]] به [[آیین اسلام]] و [[فراگیری احکام]] و [[معارف]] آن، جایی را برای سکونت خود بر گزیند که موجب وهن و [[نقصان دین]] وی می‌‏گردد، مانند [[سرزمین کفر]] یا [[بادیه]]؛ از این‏رو، در روایتی از [[امام رضا]]{{ع}}، علّت [[حرمت]] تعرّب بعد از هجرت، بازگشت از دین و ترک [[یاری]] [[پیامبران]] و حجّت‌های [[خداوند]] شمرده شده است و نیز در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}}، تعرّب بعد از هجرت به ترک [[ولایت]] [[ائمّه]]{{عم}} پس از معرفت آن [[تفسیر]] شده است. <ref>مصباح المنهاج، ص۲۶۷ ـ ۲۶۸؛ کلمة التقوی، ج ۱، ص۵۸۶.</ref>
+مراد از تعرّب بعد از هجرت ـ بر اساس آنچه از روایات و کلمات [[فقها]] استفاده می‏‌شود ـ آن است که فرد پس از [[معرفت]] و [[اعتقاد]] به [[آیین اسلام]] و [[فراگیری احکام]] و [[معارف]] آن، جایی را برای سکونت خود برگزیند که موجب وهن و [[نقصان دین]] وی می‌‏گردد، مانند [[سرزمین کفر]] یا [[بادیه]]؛ از این‏رو، در روایتی از [[امام رضا]] {{ع}}، علّت [[حرمت]] تعرّب بعد از هجرت، بازگشت از دین و ترک [[یاری]] [[پیامبران]] و حجّت‌های [[خداوند]] شمرده شده است و نیز در روایتی از [[امام صادق]] {{ع}}، تعرّب بعد از هجرت به ترک [[ولایت]] [[ائمّه]] {{عم}} پس از معرفت آن [[تفسیر]] شده است<ref>مصباح المنهاج، ص۲۶۷ ـ ۲۶۸؛ کلمة التقوی، ج ۱، ص۵۸۶.</ref>.
-در کلمات برخی آمده که تعرّب (به معنای در بادیه سکنی گزیدن) از این جهت که مستلزم ترک دین و [[کناره‌‏گیری]] از [[علم]] و [[آداب و سنن]] [[شرع]] [[مبین]] می‏‌گردد مورد نهی قرار گرفته است. <ref>مرآة العقول، ج۹، ص۱۰.</ref> برخی دیگر گفته‏‌اند: تعرّب عبارت است از [[انحراف از حق]] و [[پیوستن]] به [[گمراهان]] و [[منحرفان]] پس از ورود به [[حریم]] [[سعادت]] و [[همراهی]] با [[هدایت]] یافتگان. <ref>الرواشح السماویة، ص۱۴۲</ref> بنابر این سکونت در سرزمین کفر یا بادیه و مانند آن اگر موجب نقص در دین [[انسان]] نشود تعرّب محسوب نمی‏گردد، <ref>ارشاد السائل، ص۱۹۴؛ صراط النجاة، ج ۱، ص۴۵۱</ref> چنان‏که در برخی روایات به آن اشاره شده است. <ref>وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۱۰۱ و ج ۲۰، ص۵۶۳.</ref> از این عنوان به مناسبت در باب [[صلات]] سخن رفته است.
+در کلمات برخی آمده که تعرّب (به معنای در بادیه سکنی گزیدن) از این جهت که مستلزم ترک دین و [[کناره‌‏گیری]] از [[علم]] و [[آداب و سنن]] [[شرع]] [[مبین]] می‏‌گردد مورد نهی قرار گرفته است<ref>مرآة العقول، ج۹، ص۱۰.</ref>. برخی دیگر گفته‏‌اند: تعرّب عبارت است از [[انحراف از حق]] و پیوستن به [[گمراهان]] و [[منحرفان]] پس از ورود به [[حریم]] [[سعادت]] و [[همراهی]] با [[هدایت]] یافتگان<ref>الرواشح السماویة، ص۱۴۲</ref>. بنابر این سکونت در سرزمین کفر یا بادیه و مانند آن اگر موجب نقص در دین [[انسان]] نشود تعرّب محسوب نمی‏‌گردد<ref>ارشاد السائل، ص۱۹۴؛ صراط النجاة، ج ۱، ص۴۵۱</ref>، چنان‏که در برخی روایات به آن اشاره شده است<ref>وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۱۰۱ و ج ۲۰، ص۵۶۳.</ref>. از این عنوان به مناسبت در باب [[صلات]] سخن رفته است.
 == [[حکم]] ==
-رفتن به سرزمین کفر و سکنی گزیدن در آن اگر موجب [[نقص دین]] [[مسلمان]] گردد، تعرّب بعد از هجرت محسوب شده و از [[گناهان کبیره]] است. <ref>ذخیرة‏ المعاد، ج ۲، ص۳۰۴؛ الحدائق ‏الناضرة، ج ۱۰، ص۴۷ و ۴۶؛ القضاء فی الفقه الإسلامی، ص۱۱۸ ـ ۱۱۹؛ ریاض‏ المسائل، ج ۴، ص۳۵۳.</ref> اگر در سکونتِ [[سرزمین کفر]] برای [[خانواده]] و [[فرزندان]]، [[خوف]] تعرّب وجود داشته باشد، بر فرد [[واجب]] است به [[سرزمین اسلام]] [[هجرت]] کند<ref>صراط النجاة، ج ۲، ص۳۷۶.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۲، صفحه ۵۲۸-۵۲۹.</ref>
+رفتن به سرزمین کفر و سکنی گزیدن در آن اگر موجب [[نقص دین]] [[مسلمان]] گردد، تعرّب بعد از هجرت محسوب شده و از [[گناهان کبیره]] است<ref>ذخیرة‏ المعاد، ج ۲، ص۳۰۴؛ الحدائق ‏الناضرة، ج ۱۰، ص۴۷ و ۴۶؛ القضاء فی الفقه الإسلامی، ص۱۱۸ ـ ۱۱۹؛ ریاض‏ المسائل، ج ۴، ص۳۵۳.</ref>. اگر در سکونتِ [[سرزمین کفر]] برای [[خانواده]] و [[فرزندان]]، [[خوف]] تعرّب وجود داشته باشد، بر فرد [[واجب]] است به [[سرزمین اسلام]] [[هجرت]] کند<ref>صراط النجاة، ج ۲، ص۳۷۶.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۲، صفحه ۵۲۸-۵۲۹.</ref>
 == جستارهای وابسته ==