تعرب پس از هجرت در فقه اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث تعرب پس از هجرت است. تعرب پس از هجرت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تعرب پس از هجرت در فقه اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
تَعَرُّب بعد از هجرت: سکنی گزیدن در سرزمینی که موجب نقص در دین فرد میگردد.
عنوان یاد شده در روایات متعدّد آمده و از آن نهی شده است[۱].
مراد از تعرّب بعد از هجرت ـ بر اساس آنچه از روایات و کلمات فقها استفاده می‌شود ـ آن است که فرد پس از معرفت و اعتقاد به آیین اسلام و فراگیری احکام و معارف آن، جایی را برای سکونت خود برگزیند که موجب وهن و نقصان دین وی میگردد، مانند سرزمین کفر یا بادیه؛ از اینرو، در روایتی از امام رضا (ع)، علّت حرمت تعرّب بعد از هجرت، بازگشت از دین و ترک یاری پیامبران و حجّت‌های خداوند شمرده شده است و نیز در روایتی از امام صادق (ع)، تعرّب بعد از هجرت به ترک ولایت ائمّه (ع) پس از معرفت آن تفسیر شده است[۲].
در کلمات برخی آمده که تعرّب (به معنای در بادیه سکنی گزیدن) از این جهت که مستلزم ترک دین و کنارهگیری از علم و آداب و سنن شرع مبین میگردد مورد نهی قرار گرفته است[۳]. برخی دیگر گفتهاند: تعرّب عبارت است از انحراف از حق و پیوستن به گمراهان و منحرفان پس از ورود به حریم سعادت و همراهی با هدایت یافتگان[۴]. بنابر این سکونت در سرزمین کفر یا بادیه و مانند آن اگر موجب نقص در دین انسان نشود تعرّب محسوب نمیگردد[۵]، چنانکه در برخی روایات به آن اشاره شده است[۶]. از این عنوان به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.
حکم
رفتن به سرزمین کفر و سکنی گزیدن در آن اگر موجب نقص دین مسلمان گردد، تعرّب بعد از هجرت محسوب شده و از گناهان کبیره است[۷]. اگر در سکونتِ سرزمین کفر برای خانواده و فرزندان، خوف تعرّب وجود داشته باشد، بر فرد واجب است به سرزمین اسلام هجرت کند[۸].[۹]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۳۱۸ ـ ۳۳۲.
- ↑ مصباح المنهاج، ص۲۶۷ ـ ۲۶۸؛ کلمة التقوی، ج ۱، ص۵۸۶.
- ↑ مرآة العقول، ج۹، ص۱۰.
- ↑ الرواشح السماویة، ص۱۴۲
- ↑ ارشاد السائل، ص۱۹۴؛ صراط النجاة، ج ۱، ص۴۵۱
- ↑ وسائل الشیعة، ج ۱۵، ص۱۰۱ و ج ۲۰، ص۵۶۳.
- ↑ ذخیرة المعاد، ج ۲، ص۳۰۴؛ الحدائق الناضرة، ج ۱۰، ص۴۷ و ۴۶؛ القضاء فی الفقه الإسلامی، ص۱۱۸ ـ ۱۱۹؛ ریاض المسائل، ج ۴، ص۳۵۳.
- ↑ صراط النجاة، ج ۲، ص۳۷۶.
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، صفحه ۵۲۸-۵۲۹.