برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{نبوت}}
| | #تغییر_مسیر [[افسانه ارینب]] |
| {{مدخل مرتبط
| |
| | موضوع مرتبط = ارینب
| |
| | عنوان مدخل = ارینب
| |
| | مداخل مرتبط = [[ارینب در حدیث]] - [[ارینب در معارف و سیره حسینی]]
| |
| | پرسش مرتبط =
| |
| }}
| |
| | |
| ==بررسی داستان [[ارینب]]==
| |
| داستان ارینب که یک طرف آن [[حضرت سیدالشهداء]]{{ع}} قرار داشته و در آن سخنانی بین ایشان و افرادی رد و بدل شده است، مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته و اظهارنظرهای مختلفی درباره آن شده است، برخی مفاد آن را منافی با [[مقام]] [[عصمت امام]] دانسته و برخی آن را نه تنها منافی ندانسته، بلکه از شاهکارها و [[عظمت مقام]] [[امام حسین]] به حساب آورده‌اند.
| |
| [[آیت الله صافی گلپایگانی]] می‌فرماید:
| |
| یکی از داستان‌هایی که از آن شدت علاقه حسین{{ع}} به [[دفاع از مظلومین]] و [[حمایت]] از [[بیچارگان]] بی‌پناه ظاهر می‌شود، داستان ارینب دختر [[اسحاق]] و [[همسر]] [[عبدالله بن سلام]] است.
| |
| این داستان معروف، پرده از [[انحطاط]]، [[سقوط]] [[اخلاقی]]، [[پستی]] [[بنی امیه]] و [[رذالت]] [[معاویه]] و [[یزید]] برمی‌دارد و نشان می‌دهد که چگونه [[غاصبان]] [[مسند]] [[خلافت]] و [[حکومت]] [[مسلمین]]، آلوده‌دامان و بی‌بهره از [[شرف]] [[انسانی]] بودند.
| |
| | |
| این داستان را [[ابن قتیبه]]، شبراوی، علایلی، نویری، ابن بدرون و دیگران نقل نموده‌اند و علاوه بر آن به عنوان یک کتاب، به طور مستقل نیز تألیف شده است؛ و چون داستانی مشهور و طولانی است خوانندگان را به مطالعه مصادر [[عربی]] آن و کتاب‌های [[فارسی]] مانند قمقام زخار حواله می‌دهیم و در اینجا به طور خلاصه به آن اشاره می‌کنیم:
| |
| [[اجمال]] این داستان این است که: یزید که به اصطلاح شاهزاده و [[ولی‌عهد]] معاویه بود و تمام وسایل [[شهوت‌رانی]] مانند [[پول]] و مقام و [[زور]] و [[کنیزکان]] ماهرو و زن‌های رقاصه و خواننده خودفروش در اختیارش بود با همه اینها باز چشم [[طمع]] به بانوی [[شوهرداری]] که باید خود و پدرش پاسدار [[عصمت]] و [[عفت]] او باشند دوخت و به شیوه اراذل و شهوت‌پرستانی که در وفور [[عیش و نوش]] حکومت [[تربیت]] می‌شوند ناآرام شد و چون آن [[زن]]، نجیبه و پاکدامن و [[باعفت]] بود و دسترسی به او از راه [[فریب]] و [[منحرف]] ساختن او از طریق [[پارسایی]] محال می‌نمود، معاویه [[ناپاک]] و بی‌غیرت که خود را [[امیرالمؤمنین]] می‌خواند برای خواهش نفس و [[شهوت]] [[یزید]] دست به [[نیرنگ]] بسیار عجیب و بی‌سابقه‌ای زد و [[مرد]] [[بدبخت]] را از [[زن]] [[عفیفه]] و زیبایش جدا کرد و مقدمات کامیابی یزید را از آن زن فراهم ساخت.
| |
| | |
| ولی حسین{{ع}} با [[غیرت]] و [[جوانمردی]] و [[فتوت]] مقابل این [[تصمیم]] [[زشت]] [[شیطانی]] [[معاویه]] ایستاد و نقشه او را نقش بر آب کرد و غیرت و [[حمیت]] [[هاشمی]] و علاقه خود را به [[حفظ]] نوامیس [[مسلمین]] نشان داد و مانع از رسیدن یزید به [[هوس]] [[ناپاک]] و شریرش گردید و افتراقی را که معاویه با نیرنگ و وسایلی که در دست داشت ایجاد کرد مبدل به اتصال نمود و آن [[ستم]] بزرگ را از [[عبدالله بن سلام]] و همسرش دفع کرد و این داستان را در [[تاریخ]] [[مفاخر]] [[آل علی]]{{ع}} و [[مظالم]] [[بنی امیه]] جاودان باقی گذارد<ref>لطف الله صافی، پرتوی از عظمت امام حسین{{ع}}، ص۱۶۶-۱۶۷.</ref>.
| |
| از آنجا که سخنان [[حضرت سید الشهداء]]{{ع}} در داستان [[ارینب]] مورد توجه این [[دانشنامه]] بوده و از آن نکته‌برداری شده و موضوعاتی استخراج گردیده و از طرفی اصل آن مورد [[نقد]] و [[بررسی سندی]] و دلالی از سوی برخی قرار گرفته است؛ لذا جا دارد این [[حدیث]] در مدخل و درآمد این دانشنامه مورد بررسی قرار گیرد و به [[شبهات]] آن پاسخ داده شود.<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین]]، ج۱، ص ۵۱۱.</ref>
| |
| | |
| ==اشکالات متوجه به قصه==
| |
| در بخش‌هایی از این قصه به [[کلام]] حضرت سید الشهداء{{ع}} اشاره شده که می‌توان از آن نکته‌ها و موضوعات مختلفی استفاده کرد ولی این قصه مورد اشکالاتی قرار گرفته است. گرچه ما به مجرد وجود کلام [[حضرت]] در این قصه اکتفا نکرده و برای موضوعاتی که از آن استخراج کرده‌ایم از [[روایات]] دیگر [[تأیید]] مضمونی آورده‌ایم. در اینجا به بررسی این اشکالات خواهیم پرداخت.
| |
| | |
| ===اشکال اول===
| |
| گفته شده: اختلاف‌های فراوان در جزئیات گزارش‌ها، اصل داستان را با تردید جدی مواجه می‌سازد:
| |
| # [[اختلاف]] در نام زن: ارینب، [[هند]]، اُم خالد؛
| |
| # اختلاف در نام شوهر: [[عبدالله بن سلام]]، [[عبدالله بن عامر]]؛
| |
| # [[اختلاف]] در نام واسطه: [[ابودرداء]] [[ابوهریره]]؛
| |
| # اختلاف در نام شوهر جدید: [[امام حسن]]{{ع}}، [[امام حسین]]{{ع}}<ref>محمدی ری شهری، طباطبایی نژاد و سید طبایی، دانشنامه امام حسین{{ع}} بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج۳، ص۵۴.</ref>.
| |
| | |
| '''پاسخ'''
| |
| | |
| #ممکن است این [[اختلافات]] به یک شخص اشاره داشته باشد به این نحو که «[[ارینب]]» [[لقب]] او و «[[هند]]» نام او «[[ام خالد]]» [[کنیه]] او باشد.
| |
| #احتمال می‌رود [[عبدالله بن سلام]] تصحیف عبدالله بن عامر بوده باشد و لذا به لحاظ [[تاریخی]] به نظر می‌رسد نام دوم [[اقرب]] به واقع است علی الخصوص که از کسی به نام عبدالله بن سلام به عنوان [[والی]] [[عراق]] از سوی [[معاویه]] یاد نشده است همان‌گونه که در اشکال دیگری به آن اشاره شده است.
| |
| #به نظر می‌رسد شخص واسطه همان ابوهریره باشد که در برخی [[تواریخ]] آمده به همان دلیلی که به عنوان اشکال دوم آمده است.
| |
| #شوهر جدید هر کدام از این دو که باشد [[امام]] [[معصوم]]{{عم}} بوده و [[سنت]] او [[حجت]] است و برفرض این که او [[حضرت سید الشهداء]]{{ع}} باشد ما به نکات [[کلام]] او در این [[دانشنامه]] اشاره کرده‌ایم.
| |
| #گرچه در [[علم]] [[درایه]] و [[حدیث]] [[اضطراب]] در [[علم حدیث]] از عوامل [[ضعف]] در متن آن است ولی این اضطراب در داستان ارینب به حدی فاحش و گسترده نیست که بتوان به [[سادگی]] از کنار این حدیث گذشت. | |
| #از آنجا که اصل این قصه با اختلاف جزئی در مورد برخی از شخصیت‌های آن در بسیاری از کتب دیگر آمده؛ لذا می‌توان مضمون این قصه را از راه شواهد و متابعات مورد [[تأیید]] قرار داد؛ علی الخصوص که تمام [[روایات]] تاریخی در اصل این قصه با هم [[اتفاق نظر]] دارند و اختلاف در جزئیات و نام اشخاص است.<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین]]، ج۱، ص ۵۴۱.</ref>
| |
| | |
| ===اشکال دوم===
| |
| گفته شده: [[ابو دردا]] - که در برخی از نقل‌ها به عنوان قاصد از او یاد شده است. طبق نقل مشهور، هنگام [[خلافت عثمان]] (۲۳ - ۳۴ق) و به [[نقلی]] در سال ۳۸ یا ۳۹ از [[دنیا]] رفته است و حتی اگر بپذیریم که او در سال ۳۹ از دنیا رفته، باز هم نمی‌تواند قاصد باشد؛ زیرا اگر این داستان درست باشد، ظاهراً پس از [[بیعت گرفتن]] [[معاویه]] برای [[یزید]] در [[سال ۴۹ ق]]، اتفاق افتاده و اگر در [[زمان]] [[حیات]] [[ابو دردا]] اتفاق افتاده باشد، با توجه به اینکه [[تولد]] یزید را سال ۳۱، ۲۷ یا ۲۶ گفته‌اند، چگونه یزید، حداکثر در [[دوازده]] سالگی، [[عاشق]] شده است؟<ref>محمدی ری شهری، طباطبایی نژاد و سید طبایی، دانشنامه امام حسین{{ع}} بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج۳، ص۵۴.</ref>.
| |
| | |
| '''پاسخ'''
| |
| | |
| اولاً: همان‌گونه که در [[نقد]] اشکال اول گفتیم به جهت همین اشکال دوم می‌توان این قصه را در مورد [[ابوهریره]] به عنوان واسطه [[ازدواج]] دانست، همان‌گونه که در برخی نقل‌ها آمده است.
| |
| | |
| ثانیاً: همان‌گونه که در این اشکال آمده نقل مشهور در زمان [[وفات]] [[ابودرداء]] هنگام [[خلافت عثمان]] است. از این [[کلام]] استفاده می‌شود نقل دیگری در زمان وفات او نیز وجود دارد.<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین]]، ج۱، ص ۵۴۲.</ref>
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| # [[پرونده:IM010404.jpg|22px]] [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱''']]
| |
| {{پایان منابع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| [[رده:ارینب]]
| |
| [[رده:مدخل]]
| |
