بدعت در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

مرحوم [[علامه مجلسی]] به همه آنچه گذشت اشاره دارد: "بدعت در [[عرف]] [[شرعی]] عبارت است از آنچه بعد از [[رسول خدا]] (ص) به وجود آمده و به‌خصوصه دلیلی برای آن نیامده است و داخل در مصادیق [[دلایل]] عام هم نیست، یا اینکه [[دلیل]] خاص یا عام بر [[نهی]] از آن وجود دارد. پس بدعت مصادیق دلایل عام را دربر نمی‌گیرد؛ مثلا ساختن مدارس و مانند آن داخل در [[ادله]] عام [[مسکن]] دادن به [[مؤمنین]] و ساکن کردن آنها یا کمک کردن به آنها و مانند [[نگارش]] بعضی از کتاب‌های [[علمی]] و تألیفاتی که به نوعی با معلومات شرعی در [[ارتباط]] هستند<ref>بلکه به صورت اجمالی در همه معلومات بشری؛ برای دعوت اسلام به یادگیری، تفکر، اندیشیدن و تدبر به صورت مطلق، هرچند ظاهر بسیاری از آنها توهم ایجاد می‌کنند که علم و دانشی هستند که انسان را به خدا وصل می‌کنند. علاوه بر اینکه این مطلب مطابق اصول ترخیصی است مانند اصالة الحلیة و مانند آن.</ref> و مانند لباس‌هایی که در [[زمان رسول خدا]] ([[ص]]) وجود نداشته و غذاهای جدید همه این موارد از مصادیق [[ادله]] عام [[حلیت]] هستند و نهی‌ای در مورد آنها وارد نشده است.

== دو [[سؤال]] در رابطه با [[حقیقت]] بدعت ==

[[شیخ انصاری]] در [[پاسخ]] به این [[سؤال]] گفته است: "تشریع یعنی چیزی به [[دین]] نسبت داده شود که می‌داند جزء دین نیست، یا اینکه نمی‌داند جزء دین است. نه اینکه کاری را انجام دهد به احتمال اینکه انجام آن در دین مطلوب باشد یا اینکه کاری را ترک کند به احتمال اینکه ترک آن در دین مطلوب است. این مطلب امری [[نیکو]] است که [[عقل]] و [[نقل]] نسبت به آن [[شهادت]] می‌دهند. علاوه بر اینکه به [[دلایل]] چهارگانه (عقل، کتاب، [[سنت]]، [[اجماع]]) تشریع حرام و موجب [[کفر]] است"<ref>رسائل فقهیّة، ص١٣٩؛ رسالة التسامح فی أدلّة السنن.</ref>.

== استناد به دلایل [[ضعیف]] ==

# [[حلبی]] می‌گوید از [[امام صادق]] ([[ع]]) [[سؤال]] کردم، کمترین چیزی که [[بنده]] را [[کافر]] می‏‌کند، چیست؟ [[حضرت]] فرمودند: "کسی که بدعتی می‏گذارد و آن را [[ترویج]] می‏‌کند و [[دشمن]] بدارد هر کس با آن به [[مخالفت]] برخیزد"<ref>{{متن حدیث|قلت لأبی عبد اللّه {{ع}}: ما أدنی ما یکون به العبد کافرا؟ قال: أن یبتدع شیئا فیتولّی علیه و یبرأ ممّن خالفه}}؛ بحارالأنوار، ج۲، ص۳۰۱، کتاب العلم، باب البدع، حدیث ٣٣.</ref>.

== تقابل بین سنت و بدعت ==

همه آنچه گذشت نسبت به [[بدعت‌گذار]] در حال [[بدعت]] بود ولی اگر شخصی سالم و با اعتقادِ صحیح باشد، سپس بدعت‌گذار شود و در حال [[استقامت]] و [[صحت]] اعتقاد [[نقل روایت]] کرده باشد، [[ظاهر]] کلمات [[اصحاب]] این است که اگر عدالتش [[ثابت]] شود روایت او قابل قبول است. [[دلیل]] این است: اگر [[روایات]] این افراد در حالی که بدعت‌گذار و قابل اعتماد و [[موثق]] بودند، پذیرفتیم، لازمه‌اش این است که روایات آنها در حال استقامتشان به طریق اولی قابل پذیرش است. شیخ طوسی به همین مطلب تصریح کرده است، ایشان درباره [[غلات]] و منحرفین می‌گوید: «اگر وضعیت این افراد از جمله کسانی باشد که حال استقامت بر اعتقاد [[حق]] و حال انحراف و [[غلو]] آنها روشن باشد، به روایاتی که در حال استقامت [[نقل]] کرده‌اند عمل می‌شود و روایاتی که در حال خطا و انحراف روایت کرده‌اند کنار گذاشته می‌شود. به همین جهت [[شیعه]] به آنچه ابوخطاب [[محمد]] بن ابی [[زینب]] در حال استقامت نقل کرده عمل می‌کنند و آنچه در حال انحراف نقل کرده رها می‌کنند. همچنین است [[سخن]] درباره احمد بن هلال عبرتائی و ابن ابی عذافر و دیگران. به هر حال، عمل به آنچه این افراد در حال انحراف نقل می‌کنند، جایز نیست»<ref>عدّة الأصول، ج۱، ص۱۵۱.</ref>.

== [[حکم]] [[نماز]] میت برای [[بدعت‌گذار]] ==

== [[مجازات]] [[اهل بدعت]] ==

== [[حکم]] [[ازدواج]] با بدعت‌گذار ==