دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۳:۲۰
، ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲وظیفهٔ شمارهٔ ۳، بخش دوم
جز (جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 ') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات پرسش | {{جعبه اطلاعات پرسش | ||
| موضوع اصلی | | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | ||
| تصویر = 7626626268.jpg | |||
| تصویر | | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]] | ||
| مدخل اصلی = [[انتظار از دیدگاه مسیحیت]] | |||
| مدخل بالاتر | | مدخل وابسته = | ||
| مدخل اصلی | | تعداد پاسخ = ۴ | ||
| مدخل وابسته | |||
| | |||
}} | }} | ||
'''دیدگاه [[مسیحیت]] درباره [[انتظار]] چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | '''دیدگاه [[مسیحیت]] درباره [[انتظار]] چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | ||
== | == پاسخ جامع اجمالی == | ||
=== [[انتظار در مسیحیت]] === | |||
* [[اندیشه]] بازگشت [[عیسی مسیح]] {{ع}} یکی از مهمترین باورهای جامعۀ مسیحیت را تشکیل میدهد، از دیدگاه آنان [[مسیح]] {{ع}} به [[صلیب]] کشیده شده و به [[شهادت]] رسیده است و سپس به [[آسمانها]] رفته و در [[آخرالزمان]] بر میگردد و [[جهان]] را درخشان میسازد و [[نجات]] دهندۀ آخرین است. بنابراین، [[موعود]] [[مسیحیان]] شخص [[حضرت عیسی]] {{ع}} است<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۶ ـ ۲۰.</ref>. | |||
* در [[آیین]] مسیحیّت [[عقیده]] به [[انتظار]] و [[ظهور]] [[موعود]] نسبت به سایر [[ادیان توحیدی]] بیشتر به چشم میخورد<ref>ر.ک. [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟</ref> در [[انجیل]] بشارات فراوانی در مورد [[موعود]] [[آخرالزمان]] آمده است<ref>ر.ک. [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۷۵-۷۶.</ref> که چراغ [[انتظار]] را، در میان [[مسیحیان]] روشن میدارد و به صراحت [[مسیحیان]] را به [[انتظار سازنده]] و [[آمادگی]] و بیدار باش، برای آمدن [[منجی]] و [[مصلح جهانی]] [[دعوت]] مینماید زیرا وقت ظهورش مشخص نیست<ref>انجیل لوقا، باب ۱۲، آیات ۳۵ ـ ۴۰. انجیل متی، باب ۲۵، فصل ۸۱، ص ۱۲۴. انجیل مرقس، باب ۱۳، آیه شماره ۳۵.</ref>. به عنوان نمونه میتوان از موارد زیر برای [[اعتقاد]] [[مسیحیان]] به [[انتظار]] و [[موعود]] نام برد: | |||
# در [[انجیل لوقا]] آمده است: "کمرهای خود را بسته، و چراغهای خود را افروخته بدارید، باید مانند کسانی باشید که [[انتظار]] آقای خود را میکشند که چه وقت از عروسی مراجعت کند، تا هروقت آید و در را بکوبد بیدرنگ در را برای او باز کنند، خوشا به حال آن غلامانی که آقای ایشان چون آید آنها را بیدار یابد، پس شما نیز مستعد باشید زیرا در ساعتی که شما [[گمان]] نمیبرید، [[پسر انسان]] میآید"<ref>انجیل لوقا، باب ۱۲، آیات ۳۵ ـ ۴۰.</ref><ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۶-۲۰؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟</ref> | |||
# در [[انجیل]] [[متی]] آمده است: "بیدار و آماده باشید در این وقت، پس به درستی که شما آن روز و ساعت را نمیدانید"<ref>انجیل متی، باب ۲۵، فصل ۸۱، ص ۱۲۴.</ref>. | |||
* مسیحیان بر اثر شدت [[انتظار]] بازگشت [[عیسی]] {{ع}} دچار توهماتی شدند و تاریخهایی را برای این رویداد [[پیشگویی]] کردند و بر این اساس فرقههای متعددِ منتظرُ [[ظهور]]، پدید آمدند<ref>ر.ک. [[حسین توفیقی|توفیقی، حسین]]، مجله موعود، شماره ۱۷، مقاله هزارهگرایی در مسیحیت، ص ۱۹ و ۹۳.</ref>. | |||
* در میان [[مسیحیان]] عصر حاضر هم، [[شوق]] [[انتظار]] هنوز زنده است<ref>ر.ک [[حسین توفیقی|توفیقی، حسین]]، مجله موعود، شماره ۱۷، مقاله هزارهگرایی در مسیحیت، ص ۱۹.</ref>، زیرا تمام مسیحیان معتقدند و در [[انجیل]] هم آمده که [[حضرت عیسی]] {{ع}} فرمود: "من اکنون میروم و باز خواهم گشت". و حتی یکی از یکشنبههای عید خود را "یکشنبه بازگشت"<ref>منظور از یکشنبههای عید، عشای ربانی است که در رأس شعائر هفتگانه مسیحیان قرار دارد که در آن نان و شراب میخورند، به عنوان جسم و خون حضرت عیسی {{ع}}؛ مسیحیان این مراسم را در یکشنبهها برگزار میکنند. ر.ک. رضی، هاشم، ادیان بزرگ جهان، ص ۵۵۶ ـ ۵۵۷.</ref> نامیده اند<ref>ر.ک. [[عزیزالله حیدری|حیدری، عزیزالله]]، [[امام مهدی تجسم امید و نجات (کتاب)|امام مهدی تجسم امید و نجات]]، ص ۶۸.</ref>. | |||
== | === [[حکومت]] آرمانی [[مسیحیت]] === | ||
* همۀ [[مسیحیان]] [[اعتقاد]] دارند روزی فرا میرسد که [[حکومت]] آرمانی برقرار خواهد شد. اما بعضی [[اعتقاد]] دارند این حکومت الهی در [[زمین]] برقرار و بعضی هم آن را در خارج آن و در ورای [[تاریخ]] تصور میکنند. گروهی آن را یک [[حکومت]] آرمانی بزرگ میدانند که با تلاش و پیگیری انسانها و کمک [[خداوند]] در زمین برقرار خواهد شد و بعضی دیگر معتقدند این [[حکومت]] با مداخلۀ مستقیم و ناگهانی [[خداوند]] در مسیر [[تاریخی]] [[بشر]] تحقق مییابد که علاوه بر آن [[دنیا]] به پایان خواهد رسید. در انجیلهای چهارگانه در مورد زمان و [[علائم ظهور]] ایشان مشخصاتی آمده است که شباهت زیادی به مکتوبات موجود در [[عهد عتیق]] و [[اسلام]] دارد. [[مسیحیان]] معتقدند برای بازگشت [[مسیح]] و برقراری حکومت [[الهی]]، [[جهان]] در جنایت و [[زشتی]] [[غرق]] میشود و [[بدبختی]] و [[جنگ]] و [[مصیبت]] و [[بلا]] آن را فرا میگیرد و [[دجال]] بر [[مردم]] مسلط میشود که مخالف [[مسیح]] است و پس از آن [[مسیح]] برای [[نجات]] [[جهان]] و برقراری [[حکومت الهی]] بازمیگردد و از آرزوهای دیرینه [[مسیحیان]]، ورود به [[حکومت الهی]] است و همین آرزو آنها را تا به حال پایدار نگه داشته است و [[امید]] آنان هر روز به بازگشت [[مسیح]] شدت مییابد. هیچکس زمان بازگشت او را نمیداند<ref>ر.ک. [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص ۷۳-۷۷.</ref>. | |||
* از آنچه بیان شد روشن گردید [[عقیده]] به [[ظهور]] [[منجی آخرالزمان]]، یکی از باورهای دیرین مسیحیّت است و آنان نیز در [[انتظار مصلح]] [[توانمندی]]، در [[آخرالزمان]] هستند<ref> ر.ک. [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۶-۲۰.</ref> تا [[حکومت]] آرمانی تشکیل دهد و [[جهان]] را از جنایت، [[زشتی]]، [[بدبختی]]، [[جنگ]] و [[مصیبت]] [[نجات]] دهد<ref>ر.ک. [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص ۷۳-۷۷.</ref>. | |||
=== نتیجهگیری === | |||
* از آنچه بیان شد روشن گردید [[عقیده]] به [[ظهور]] [[منجی آخرالزمان]]، یکی از باورهای دیرین مسیحیّت است و آنان نیز در [[انتظار مصلح]] [[توانمندی]]، در [[آخرالزمان]] هستند<ref> ر.ک. [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۶-۲۰.</ref> تا [[حکومت]] آرمانی تشکیل دهد و [[جهان]] را از جنایت، [[زشتی]]، [[بدبختی]]، [[جنگ]] و [[مصیبت]] [[نجات]] دهد. | |||
===نتیجهگیری=== | |||
*از آنچه بیان شد روشن گردید [[عقیده]] به [[ظهور]] [[منجی آخرالزمان]]، یکی از باورهای دیرین مسیحیّت است و آنان نیز در [[انتظار مصلح]] [[توانمندی]]، در [[آخرالزمان]] هستند<ref> ر.ک. [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۶-۲۰.</ref> تا [[حکومت]] آرمانی تشکیل دهد و [[جهان]] را از جنایت، [[زشتی]]، [[بدبختی]]، [[جنگ]] و [[مصیبت]] [[نجات]] دهد. | |||
== پاسخها و دیدگاههای متفرقه == | == پاسخها و دیدگاههای متفرقه == | ||
خط ۴۶: | خط ۳۱: | ||
| پاسخدهنده = میرزا عباس مهدویفرد | | پاسخدهنده = میرزا عباس مهدویفرد | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[میرزا عباس مهدویفرد]]'''، در کتاب ''«[[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[میرزا عباس مهدویفرد]]'''، در کتاب ''«[[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«[[اندیشه]] بازگشت [[عیسی مسیح]] {{ع}} یکی از مهمترین باورهای [[جامعه]] مسیحیّت را تشکیل میدهد، از دیدگاه آنان [[مسیح]] {{ع}} به [[صلیب]] کشیده شده و به [[شهادت]] رسیده است و سپس به [[آسمانها]] رفته و در [[آخرالزمان]] بر میگردد و [[جهان]] را درخشان میسازد و [[نجاتدهنده]] آخرین است. چنانکه در [[انجیل]] آمده است: "خدای [[پدران]] ما آن عیسایی را که شما به [[صلیب]] کشیده و کشتید بر میخیزاند، او را [[خدا]] بر دست راست خود بالا برده سرور و [[نجاتدهنده]] ساخت، تا [[اسرائیل]] را [[توبه]] و [[آمرزش گناهان]] بدهد"<ref>اعمال رسولان، ج ۵، ص ۳۱.</ref>. "و لکن شنیده و دانستهایم که این مرد ([[موعود]]) به [[راستی]] [[مسیح]] است و خلاصهکننده عالم"<ref>انجیل یوحنا، فصل ۸، باب ۴، ص ۲۵۳.</ref>. اکنون که روشن شد [[مسیحیان]] بر طبق وعده کتاب [[انجیل]]، دارای [[موعود]] هستند و [[موعود]] آنان شخص [[حضرت عیسی]] {{ع}} میباشد، به بررسی مسأله [[انتظار]] میپردازیم. | |||
درباره [[اندیشه]] [[انتظار]] مسیحیّت در [[انجیل]] موجود، آیاتی وجود دارد، که چراغ [[انتظار]] را، در میان [[مسیحیان]] روشن میدارد، به عنوان نمونه به چند مورد آن اشاره میکنیم: | درباره [[اندیشه]] [[انتظار]] مسیحیّت در [[انجیل]] موجود، آیاتی وجود دارد، که چراغ [[انتظار]] را، در میان [[مسیحیان]] روشن میدارد، به عنوان نمونه به چند مورد آن اشاره میکنیم: | ||
# در [[انجیل لوقا]] آمده است: "کمرهای خود را بسته، و چراغهای خود را افروخته بدارید، باید مانند کسانی باشید که [[انتظار]] آقای خود را میکشند که چه وقت از عروسی مراجعت کند، تا هروقت آید و در را بکوبد بیدرنگ در را برای او باز کنند، خوشا به حال آن غلامانی که آقای ایشان چون آید آنها را بیدار یابد، پس شما نیز مستعد باشید زیرا در ساعتی که شما [[گمان]] نمیبرید، [[پسر انسان]] میآید"<ref>انجیل لوقا، باب ۱۲، آیات ۳۵ - ۴۰.</ref>. | |||
# در [[انجیل]] [[متی]] آمده است: "بیدار و آماده باشید در این وقت، پس به درستی که شما آن روز و ساعت را نمیدانید"<ref>انجیل متی، باب ۲۵، فصل ۸۱، ص ۱۲۴.</ref>. | |||
# در [[انجیل]] [[مرقس]] آمده: "پس بیدار باشید زیرا نمیدانید که در چه وقت [[صاحب]] خانه میآید، در [[شام]] یا نصف شب یا با بانگ خروس، یا صبح مبادا ناگهان آمده شما را خفته یابد، اما آنچه به شما میگویم و به همه میگویم بیدار باشید"<ref>انجیل مرقس، باب ۱۳، آیه شماره ۳۵.</ref>. | |||
همچنان که ملاحظه میشود، این [[آیات]] از [[انجیل]]، به صراحت [[مسیحیان]] را به [[انتظار سازنده]] و [[آمادگی]] برای آمدن [[منجی]] و [[مصلح جهانی]] [[دعوت]] مینماید و آنان را به این نکته متوجه میسازد، که هر کس [[امید]] به آمدن [[عیسی مسیح]]{{ع}} دارد، باید بیدار و آماده باشد و [[آمادگی]] پذیرش او را در خود ایجاد کند. همه مطالب فوق این نکته را نیز به صراحت اعلام میدارند که همه باید [[منتظر]] او باشند، زیرا وقت ظهورش مشخص نیست. | همچنان که ملاحظه میشود، این [[آیات]] از [[انجیل]]، به صراحت [[مسیحیان]] را به [[انتظار سازنده]] و [[آمادگی]] برای آمدن [[منجی]] و [[مصلح جهانی]] [[دعوت]] مینماید و آنان را به این نکته متوجه میسازد، که هر کس [[امید]] به آمدن [[عیسی مسیح]] {{ع}} دارد، باید بیدار و آماده باشد و [[آمادگی]] پذیرش او را در خود ایجاد کند. همه مطالب فوق این نکته را نیز به صراحت اعلام میدارند که همه باید [[منتظر]] او باشند، زیرا وقت ظهورش مشخص نیست. | ||
مسیحیّان بر اثر شدت [[انتظار]] بازگشت [[عیسی]]{{ع}} دچار توهمّاتی شدند و تاریخهایی را برای این رویداد [[پیشگویی]] کردند. و بر این اساس، فرقههای متعددی [[منتظر ظهور]] پدید آمدند. مثلاً گروه "آناباتیستها" در قرن شانزدهم برای آماده کردن زمینه [[سلطنت]] هزارساله [[حضرت عیسی]]{{ع}} به پا خاستند و برخی از [[شهرها]] را برای مدتی در [[اختیار]] گرفتند، ولی [[شورش]] آنان بیرحمانه [[سرکوب]] شد. و یا [[فرقه]] "ایروینگینان" برای سرعت بخشیدن به [[ظهور]] آن [[حضرت]]، [[دوازده]] [[حواری]]، تعیین کردند ولی از این [[انتظار]] طرفی نبستند، و یا اینکه گروهی به نام "[[گواهان]] یهوه" برای پذیرائی از [[حضرت عیسی]]{{ع}} و [[انبیای پیشین]] در [[آمریکا]] آپارتمان تهیه کردند<ref>[[حسین توفیقی|توفیقی، حسین]]، مجله موعود، شماره ۱۷، مقاله هزارهگرایی در مسیحیت، ص ۱۹ و ۹۳.</ref>. | مسیحیّان بر اثر شدت [[انتظار]] بازگشت [[عیسی]] {{ع}} دچار توهمّاتی شدند و تاریخهایی را برای این رویداد [[پیشگویی]] کردند. و بر این اساس، فرقههای متعددی [[منتظر ظهور]] پدید آمدند. مثلاً گروه "آناباتیستها" در قرن شانزدهم برای آماده کردن زمینه [[سلطنت]] هزارساله [[حضرت عیسی]] {{ع}} به پا خاستند و برخی از [[شهرها]] را برای مدتی در [[اختیار]] گرفتند، ولی [[شورش]] آنان بیرحمانه [[سرکوب]] شد. و یا [[فرقه]] "ایروینگینان" برای سرعت بخشیدن به [[ظهور]] آن [[حضرت]]، [[دوازده]] [[حواری]]، تعیین کردند ولی از این [[انتظار]] طرفی نبستند، و یا اینکه گروهی به نام "[[گواهان]] یهوه" برای پذیرائی از [[حضرت عیسی]] {{ع}} و [[انبیای پیشین]] در [[آمریکا]] آپارتمان تهیه کردند<ref>[[حسین توفیقی|توفیقی، حسین]]، مجله موعود، شماره ۱۷، مقاله هزارهگرایی در مسیحیت، ص ۱۹ و ۹۳.</ref>. | ||
در میان مسیحیّان عصر حاضر هم، [[شوق]] [[انتظار]] هنوز زنده است، برای اثبات این مطلب موارد زیرا را به عنوان [[شاهد]] ذکر میکنیم: | در میان مسیحیّان عصر حاضر هم، [[شوق]] [[انتظار]] هنوز زنده است، برای اثبات این مطلب موارد زیرا را به عنوان [[شاهد]] ذکر میکنیم: | ||
# عدهای از مسیحیّان بر این [[عقیده]] هستند که [[عیسی]] به زودی خواهد آمد و [[حکومت]] هزار ساله تشکیل خواهد داد، از این رو از دیرباز گروههای کوچکی با [[عقیده]] هزارهگرایی در [[مسیحیت]] پدید آمدهاند که همه سعی و تلاش خود را به [[آمادگی برای ظهور]] دوباره [[حضرت عیسی]] {{ع}} در [[آخرالزمان]] مصروف میدارند. مانند [[فرقه]] "أدونیستهای روز هفتم" که قبل از سال ۱۸۴۳ به وجود آمدند و تا عصر ما باقی هستند<ref>همان، ص ۱۹.</ref>. | |||
# یکی از [[رهبران]] [[مسیحی]] [[ایران]]، طی مصاحبهای چنین اظهار میدارد: [[دین]] ما نیز مثل اکثر [[ادیان]] دیگر ـ که به آمدن فردی [[اعتقاد]] دارند ـ به [[ظهور]] مجدد [[حضرت عیسی]] [[اعتقاد]] دارد، همه مسیحیّان هم به این معتقدند چون [[حضرت]] ایشان اعلام کردهاند و در [[انجیل]] هم آمده است که [[حضرت عیسی]] {{ع}} فرمود: من اکنون میروم و باز خواهم گشت. حتی کلیسای ما نیز یکی از یکشنبههای عید خود را "یکشنبه بازگشت"<ref>منظور از یکشنبههای عید، عشای ربانی است که در رأس شعائر هفتگانه مسیحیان قرار دارد که در آن نان و شراب میخورند، به عنوان جسم و خون حضرت عیسی {{ع}}؛ مسیحیان این مراسم را در یکشنبهها برگزار میکنند. رجوع شود به: کتاب ادیان بزرگ جهان، نوشته هاشم رضی، ص ۵۵۶ – ۵۵۷.</ref> نامیده است<ref>حیدری، عزیز الله، مهدی تجسم امید و نجات، ص ۶۸.</ref>. | |||
از آنچه بیان شد روشن گردید که [[عقیده]] به [[ظهور منجی]] [[آخرالزمان]]، یکی از باورهای دیرین مسیحیّت است و آنان نیز در [[انتظار مصلح]] [[توانمندی]]، در [[آخرالزمان]] هستند»<ref>[[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص16-20.</ref>. | از آنچه بیان شد روشن گردید که [[عقیده]] به [[ظهور منجی]] [[آخرالزمان]]، یکی از باورهای دیرین مسیحیّت است و آنان نیز در [[انتظار مصلح]] [[توانمندی]]، در [[آخرالزمان]] هستند»<ref>[[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص16-20.</ref>. | ||
خط ۶۸: | خط ۵۴: | ||
| پاسخدهنده = محبوب شفائی | | پاسخدهنده = محبوب شفائی | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[محبوب شفائی]]'''، در کتاب ''«[[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[محبوب شفائی]]'''، در کتاب ''«[[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«در میان [[مسیحیان]]: در [[انجیل]] [[مرقس]]، باب ۱۳، [[آیه]] ۳۳: (پس بر حذر بیدار شده، [[دعا]] کنید؛ زیرا که نمیدانید که وقت، کمی میشود). | |||
[[آیه]] (۳۵): بیدار باشید؛ زیرا که نمیدانید که صاحبخانه کی میآید. در [[شام]] یا نصف شب یا بانک خروس یا صبح. | |||
[[آیه]] (۳۶): ک مبادا ناگهان آمده و شما را خفته یابد. | |||
در [[انجیل لوقا]]، باب دوازدهم، نیز چنین آمده است: | |||
[[آیه]] (۳۵): کمرهای خود را بسته و چراغهای خود را افروخته دارید. | |||
[[آیه]] (۳۶): شما مانند کسانی باشید که [[انتظار]] آقای خود میکشید؛ تا هر وقت بیاید و در را بکوبد بیدرنگ - برای او باز کنید!. | |||
در [[انجیل]] متا باب بیست و چهار آمده است: | |||
[[آیه]] (۲۷): چون برق که از [[مشرق]] بیرون میآید تا [[مغرب]] ظاهر میگردد، آمدن [[فرزند]] [[انسان]]<ref>مراد از فرزند انسان، حضرت مهدی {{ع}} است؛ نه حضرت مسیح؛ چون بشارتدهنده خود مسیح {{ع}} است و خبر میدهد که در آینده اینطور خواهد شد.</ref> نیز چنین خواهد بود. | |||
[[آیه]] (۳۰): خواهید دید [[فرزند]] [[انسان]] را برابرهای [[آسمان]] که میآید با [[قدرت]] و جلال [[عظیم]]. | |||
[[آیه]] (۳۱): و فرشتههای خود ([[یاران]]) را خواهد فرستاد - با صور بلند آواز - و آنها برگزیدگانشان را جمع خواهند نمود از اطراف اربعه؛ از اقصای فلک تا به طرف دیگر. | |||
[[آیه]] (۴۴): شما هم برای ناگهانی من آماده باشید تا غافلگیر نشوید!<ref>سید حسین تقوی، حضرت مهدی {{ع}} از ظهور تا پیروزی، ص ۹۲ و ۹۱.</ref> | |||
آنچه از دیدگاه [[اقوام]] و [[ادیان]] مورد بررسی قرار داده شد. گر چه همه آنها با [[حضرت مهدی]] {{ع}} کاملاً تطبیق نمیکند و حتی برخی از آنها اصلاً با [[مهدی موعود]] [[اسلام]] تطبیق ندارد از یک [[حقیقت]] [[مسلم]] حکایت میکند و آن اینکه: این افکار و [[عقاید]] و آرا که همه آنها با مضمونهای مختلف، از آیندهای درخشان و آمدن صلحی جهانی در [[آخرالزمان]] خبر میدهند نشانگر این واقعیت است که همه آنها در واقع از منبع پر [[فیض]] [[وحی]] سرچشمه گرفته است ولکن در برخی از مناطق دوردست که شعاع [[حقیقت]] در آنجا کمتر تابیده است در طول [[تاریخ]] به تدریج از فروغ آن کاسته شده و فقط کلیاتی از نویدهای [[مهدی موعود]] {{ع}} و [[مصلح جهانی]] در میان [[ملتها]] به جای مانده است. البته سالم ماندن این نویدها در طول قرون متمادی، خود بر اهمیت موضوع میافزاید و مسأله [[مهدویت]] و [[ظهور]] [[مصلح جهانی]] را قطعیتر میکند. | |||
بنابراین، [[عقیده]] به [[انتظار ظهور]] [[مبارک]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} در [[آخرالزمان]] یک [[عقیده]] عمومی است و اگر کلمه [[مهدی]] و واژههای دیگر را - که [[پیروان]] سایر [[ادیان]] و [[مذاهب]] مختلف [[جهان]] بر آن [[حضرت]] اطلاق میکنند - از قالب اصطلاح اختصاصی آنها در آوردیم، و آن [[حضرت]] را [[نجاتبخش]] یا [[مصلح جهانی]] و یا رهاییبخش غیبی بنامیم، [[اختلاف]] اسمی هم رفع میشود<ref>سید اسد الله هاشمی شهیدی، ظهور حضرت مهدی {{ع}} از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان، ص ۴۶ و ۴۵.</ref>»<ref>[[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۱۷۷.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۸۷: | خط ۸۵: | ||
| پاسخدهنده = ناصر فروهی | | پاسخدهنده = ناصر فروهی | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[ناصر فروهی]]'''، در مقاله ''«[[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[ناصر فروهی]]'''، در مقاله ''«[[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«در [[آیین]] مسیحیّت [[عقیده]] به [[انتظار]] و [[ظهور]] [[موعود]] نسبت به سایر [[ادیان توحیدی]] بیشتر به چشم میخورد و بشارتهای روشنتری درباره [[موعود]] [[آخرالزمان]] رسیده است. در اناجیل ([[متی]]، [[لوقا]]، [[مرقس]]، [[برنابا]]) مطالب زیادی در این باره وجود دارد، که بیانگر [[اعتقاد]] آنها بر مسئله [[انتظار]] است. در [[انجیل لوقا]] آمده است که: (درهای خود را بسته و چراغهای خود را افروخته دارید و مانند کسانی باشید که [[انتظار]] آقای خود را میکشند، وقتی که آمد و در را کوبید بدون معطلی در را به روی او باز کنید..."<ref>انجیل لوقا، فصل دوازدهم:</ref>. قریب به همین مضمون در [[انجیل]] [[متی]] نیز آمده است<ref>انجیل متی، فصل ۲۴.</ref>»<ref>[[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۴. خانم ابراهیمی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۴. خانم ابراهیمی؛ | ||
| تصویر = 11384.jpg | | تصویر = 11384.jpg | ||
| پاسخدهنده = | | پاسخدهنده = زهرا ابراهیمی | ||
| پاسخ = خانم '''[[زهرا ابراهیمی]]'''، در مقاله ''«[[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = خانم '''[[زهرا ابراهیمی]]'''، در مقاله ''«[[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]»'' در اینباره گفته است: | ||
[[ | «همه [[مسیحیان]] [[اعتقاد]] دارند روزی فرا میرسد که [[حکومت]] آرمانی برقرار خواهد شد. اما بعضی [[اعتقاد]] دارند این حکومت الهی در [[زمین]] برقرار و بعضی هم آن را در خارج آن و در ورای [[تاریخ]] تصور میکنند. گروهی آن را یک [[حکومت]] آرمانی بزرگ میدانند که با تلاش و پیگیری انسانها و کمک باری تعالی در زمین برقرار خواهد شد و بعضی دیگر معتقدند این [[حکومت]] با مداخله مستقیم و ناگهانی [[خداوند]] در مسیر [[تاریخی]] [[بشر]] تحقق مییابد که علاوه بر آن [[دنیا]] به پایان خواهد رسید. [[علت]] انتظار در [[مسیحیت]] ناشی از پیامهایی است که در انجیلها به [[نقل]] از [[حضرت عیسی]] بیان شده است که سعی نموده خود را برای مردم معرفی نماید و سرنوشت [[آینده]] خود را پیشگویی کند. مکتوب است ایشان [[مصلوب]] شدن و بازگشت قریب الوقوع خود را [[نقل]] نموده است: در همین زمینه به مطالبی از [[انجیل]] اشاره میگردد: "اینک خانه شما برای شما خراب گذاشته میشود و به شما میگویم که مرا نخواهید دید تا وقتی آید که گوبید [[مبارک]] است او که به [[نام خداوند]] میآید"<ref>کتاب مقدس، انجیل لوقا ۳۱/۵۳، ص ۵۹۱۱</ref>. به زودی خواهم رفت و دیگر مرا نخواهی دید ولی بعد از مدت کوتاهی باز میگردم و دوباره مرا خواهید دید<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، یوحنا ۶۱/۶۱، ص ۳۴۲۱</ref>. | ||
[[اندیشه]] [[ظهور]] مجدد [[حضرت عیسی]] و برقرار نمودن [[ملکوت]] [[الهی]] اندیشهای است که در اناجیل چهارگانه بعد از مصلوب شدن و عروج او به [[آسمان]]، نمود بیشتری پیدا میکرد. شکنجهها و فشارهای [[یهودیان]] و حوادثی که با [[حمایت]] [[دولت]] [[روم]] برای تازه [[مسیحیان]] به وقوع میپیوست [[انتظار]] را، در [[مسیحیان]] بیش از پیش متجلی میساخت و آنان با [[امید]] به پیامها و بشارتهای آن [[حضرت]]، مبتنی بر بازگشت نزدیک و قریب الوقوع او هرآزار و اذیت و فشاری را متحمل میشدند. لازم به ذکر است که در انجیلهای چهارگانه در مورد زمان و [[علائم ظهور]] ایشان مشخصاتی آمده است که شباهت زیادی به مکتوبات موجود در [[عهد عتیق]] و [[اسلام]] دارد. | |||
[[مسیحیان]] با توجه به اناجیل اربعه معتقدند که برای بازگشت [[مسیح]] و برقراری حکومت [[الهی]]، [[جهان]] در جنایت و [[زشتی]] [[غرق]] میشود و [[بدبختی]] و [[جنگ]] و [[مصیبت]] و [[بلا]] آن را فرا میگیرد و [[دجال]] بر [[مردم]] مسلط میشود که مخالف [[مسیح]] است و پس از آن [[مسیح]] برای [[نجات]] [[جهان]] و برقراری [[حکومت الهی]] بازمیگردد و از آرزوهای دیرینه [[مسیحیان]]، ورود به [[حکومت الهی]] است و همین آرزو آنها را تا به حال پایدار نگه داشته است و [[امید]] آنان هر روز به بازگشت [[مسیح]] شدت مییابد. | [[علائم]] و مشخصات ظهور که در کتب [[عهد]] جدید آمده است به احمال از این قرار است: "اما از آن روز و ساعت هیچ کس اطلاع ندارد، حتی [[ملائکه]] [[آسمان]]؛جز [[پدر]] من و بس"<ref>کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل متی ۶۳۴۲، ص ۳۲۱۱</ref> "زیرا چون برق که از یک جانب زیر [[آسمان]] لامع شده تا جانب دیگر زیر [[آسمان]] درخشان میشود، [[پسر انسان]] در یوم خود همچنین خواهد بود لکن اول لازم است که او زحمات بسیار بیند و و از این فرقه مطرود شود"<ref>کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل لوفا ۵۲ و ۷۱/۴۲، ص ۰۰۲۱</ref> "لهذا شما نیز حاضر باشید، زیرا در ساعتی که [[گمان]] نبرید، [[پسر انسان]] میآید"<ref>کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل متی ۴۲/۴۴، ص ۳۲۱۱</ref> | ||
در اناجیل همنوا ([[متی]]-[[مرقس]]-[[لوقا]]) [[حکومت الهی]] در واقع اساس و پایه تعالیم [[حضرت]] به شمار میرود و او [[رستگاری]] [[انسان]] را در این مسیر متحقق میداند. [[انجیل]] مرقس که یکی از انجیلهای همنواست در این زمینه میگوید که [[حکومت الهی]] با [[ظهور]] [[پسر انسان]] شروع گردیده که رنجهای زیادی متحمل میشود و [[علائم]] دوران قبل از بازگشت او و برقراری [[حکومت الهی]] را یادآوری مینماید: ابتدا [[مصیبت]] و [[بلا]] نازل خواهد شد. جنگ و ویرانی و [[فتنه]] همه جا را فراخواهد گرفت پس [[دنیا]] بهم میخورد در این حال [[انسان]] با [[قدرت]] و جلال بسیار، بر فراز ابرها خواهد آمد و به دادرسی خواهد نشست<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل مرقس باب ۱۳-۳۱/۴۲، ص ۸۵۱۱</ref>. | |||
[[مسیحیان]] با توجه به اناجیل اربعه معتقدند که برای بازگشت [[مسیح]] و برقراری حکومت [[الهی]]، [[جهان]] در جنایت و [[زشتی]] [[غرق]] میشود و [[بدبختی]] و [[جنگ]] و [[مصیبت]] و [[بلا]] آن را فرا میگیرد و [[دجال]] بر [[مردم]] مسلط میشود که مخالف [[مسیح]] است و پس از آن [[مسیح]] برای [[نجات]] [[جهان]] و برقراری [[حکومت الهی]] بازمیگردد و از آرزوهای دیرینه [[مسیحیان]]، ورود به [[حکومت الهی]] است و همین آرزو آنها را تا به حال پایدار نگه داشته است و [[امید]] آنان هر روز به بازگشت [[مسیح]] شدت مییابد. | |||
کتب دیگری که در ادامه اناجیل چهارگانه در [[عهد جدید]] ملحق به آن است حاوی مطالبی مبتنی بر انتظار ظهور [[منجی]] و [[علائم]] و مشخصات آن دوره و چگونگی آمادگی [[مردم]] برای آن میباشد که از جمله نامههایی است از [[پولس]] [[رسول]]، پطرس، یوحنا که اشاراتی بس بارز به این موضوع دارد. به نکاتی از این [[نامهها]] اشاره میشود: شاید بپرسید که [[مسیح]] در چه زمانی بازخواهد گشت؟ [[برادران]] [[عزیز]]، لازم نیست در اینباره چیزی بنویسیم زیرا شما به خوبی میدانید که هیچکس زمان بازگشت او را نمیداند، روز خداوند همچون دزد شب بیخبر سر میرسد<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل اول تسالونیکیان ۳-۵/۱، ص ۱۷۳۱</ref>. | |||
بنابراین آماده باشید و مانند دیگران به [[خواب]] نروید. [[منتظر]] بازگشت مسیح باشید و هوشیار بمانید<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل اول تسالونیکیان ۵/۶، ص ۱۷۳۱</ref>. نخسین کسی که زنده شد [[مسیح]] بود، سپس به هنگام بازگشت او، تمام آنانی که به او تعلق دارند زنده خواهند شد. پس از آن آخرت فراخواهد رسید در آن زمان، [[مسیح]] تمام [[دشمنان]] خود را نابود خواهد ساخت و [[سلطنت]] را به خدای [[پدر]] واگذار خواهد کرد زیرا [[سلطنت]] [[مسیح]] تا زمانی خواهد بود که همه دشمنان خود را نابود سازد<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل اول قرنتیان ۶۲-۵۱/۳۲، ص ۰۳۳۱. </ref>. | بنابراین آماده باشید و مانند دیگران به [[خواب]] نروید. [[منتظر]] بازگشت مسیح باشید و هوشیار بمانید<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل اول تسالونیکیان ۵/۶، ص ۱۷۳۱</ref>. نخسین کسی که زنده شد [[مسیح]] بود، سپس به هنگام بازگشت او، تمام آنانی که به او تعلق دارند زنده خواهند شد. پس از آن آخرت فراخواهد رسید در آن زمان، [[مسیح]] تمام [[دشمنان]] خود را نابود خواهد ساخت و [[سلطنت]] را به خدای [[پدر]] واگذار خواهد کرد زیرا [[سلطنت]] [[مسیح]] تا زمانی خواهد بود که همه دشمنان خود را نابود سازد<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل اول قرنتیان ۶۲-۵۱/۳۲، ص ۰۳۳۱. </ref>. | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۱۲: | ||
ما با [[امید]] [[نجات]] یافتهایم، و [[امید]] یعنی [[انتظار]] دریافت چیزی که هنوز نداریم، زیرا اگر کسی چیزی را در [[اختیار]] داشته باشد، نیازی نیست که به [[امید]] آن باشد. پس وقتی برای چیزی که هنوز رخ نداده، به [[خدا]] امیدواریم، باید با [[صبر]] و حوصله [[منتظر]] آن بمانیم اما بدانید که تا این دو رویداد واقع نشود آن روز نخواهد آمد:نخست شورش بر ضد [[خدا]] برپا خواهد شد، دوم آن مرد [[جهنمی]] که عامل این [[شورش]] است ظهور خواهد کرد<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل دوم تسالونیکیان ۴-۲/۳، ص ۲۷۳۱</ref>. "به هرحال روز [[خداوند]] حتما خواهد آمد آن هم مثل دزدی که همه را غافلگیر میکند"<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل دوم پطرس ۳/۰۱، ص ۵۱۴۱</ref>. | ما با [[امید]] [[نجات]] یافتهایم، و [[امید]] یعنی [[انتظار]] دریافت چیزی که هنوز نداریم، زیرا اگر کسی چیزی را در [[اختیار]] داشته باشد، نیازی نیست که به [[امید]] آن باشد. پس وقتی برای چیزی که هنوز رخ نداده، به [[خدا]] امیدواریم، باید با [[صبر]] و حوصله [[منتظر]] آن بمانیم اما بدانید که تا این دو رویداد واقع نشود آن روز نخواهد آمد:نخست شورش بر ضد [[خدا]] برپا خواهد شد، دوم آن مرد [[جهنمی]] که عامل این [[شورش]] است ظهور خواهد کرد<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل دوم تسالونیکیان ۴-۲/۳، ص ۲۷۳۱</ref>. "به هرحال روز [[خداوند]] حتما خواهد آمد آن هم مثل دزدی که همه را غافلگیر میکند"<ref>مراجعه شود به کتاب مقدس، انتشارات ایلام، چاپ دوم، ۹۹۹۱، انجیل دوم پطرس ۳/۰۱، ص ۵۱۴۱</ref>. | ||
و نهایتاً در [[مکاشفه]] که نوشته یوحناست و آخرین بخش کتاب عهد جدید است حوادث دوره آخر الزمان با زبان رمزی بیان میشود و دنیای [[جدید]] را به نمایش میگذارد که در آن زمان، [[خداوند]]، به تمام غمها و غصهها خاتمه میدهد و دیگر اشکی از چشمان بیگناهی سرازیر نمیشود. در این بخش سعی شده است مطالب به زبان رمزی بیان گردد تا [[دشمنان]] [[مسیحیت]] در آن زمان، آن را [[درک]] ننمایند زیرا در آن دوران مسیحیت در نهایت [[آزار]] و اذیت قرار داشتند. | و نهایتاً در [[مکاشفه]] که نوشته یوحناست و آخرین بخش کتاب عهد جدید است حوادث دوره آخر الزمان با زبان رمزی بیان میشود و دنیای [[جدید]] را به نمایش میگذارد که در آن زمان، [[خداوند]]، به تمام غمها و غصهها خاتمه میدهد و دیگر اشکی از چشمان بیگناهی سرازیر نمیشود. در این بخش سعی شده است مطالب به زبان رمزی بیان گردد تا [[دشمنان]] [[مسیحیت]] در آن زمان، آن را [[درک]] ننمایند زیرا در آن دوران مسیحیت در نهایت [[آزار]] و اذیت قرار داشتند. | ||
به هرحال امید به آینده و [[اصلاح]] [[جوامع]] از الطاف [[الهی]] است که [[خداوند]] از ابتدای [[خلقت]] آن را [[وعده]] نموده است و [[خداوند]] [[وعده]] خود را محقق خواهد داشت»<ref>[[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص ۷۳-۷۷.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۵. خانم طاووسی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۵. خانم طاووسی؛ | ||
| تصویر = 1100130.jpg | | تصویر = 1100130.jpg | ||
| پاسخدهنده = | | پاسخدهنده = سکینه طاووسی | ||
| پاسخ = سرکار خانم '''[[سکینه طاووسی]]'''، در کتاب ''«[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = سرکار خانم '''[[سکینه طاووسی]]'''، در کتاب ''«[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«در [[کتاب مقدس]] [[مسیحیان]] - [[انجیل]] - بشارات فراوان و بیشتری در مورد [[موعود]] [[آخرالزمان]] آمده است و [[علت]] آن یکی [[قرب]] زمان است؛ زیرا با [[ظهور]] [[حضرت مسیح]] {{ع}} زمان در مقیاس کلی، به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} نزدیکتر شده است. [[علت]] دیگر، [[تحریف]] کمتری است که در این آثار پدید آمده است، این امر نیز از جهتی به زمان مربوط میشود؛ زیرا از دوره [[نزول]] و صدور آثار [[مقدس]] [[یهود]]، زمان بیشتری میگذرد تا دوره [[نزول]] و صدور آثار [[مقدس]] [[مسیحیت]] به همین [[دلیل]] [[میزان]] تحریفها در این [[دین]] کمتر است و [[بشارت]] در مورد [[ظهور]] [[مصلح]] در کتاب آنها بسیار میباشد<ref>خورشید مغرب، ص ۵۷ - ۵۸.</ref>. هشدار [[حضرت مسیح]] {{ع}} در این زمینه بدین گونه است " بیدار باشید زیرا نمیدانید که [[صاحب]] خانه چه زمانی میآید، در [[شام]] یا بانگ خروس یا صبح، مبادا ناگهان آمده و شما را خفته یابد"<ref>انجیل مرقس، باب سیزدهم:</ref>»<ref>[[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 75-76.</ref>. | |||
}} | }} | ||
== پرسشهای وابسته == | |||
{{پرسمان انتظار فرج}} | {{پرسمان انتظار فرج}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:پرسش]] | |||
[[رده: | |||
[[رده:پرسمان مهدویت]] | [[رده:پرسمان مهدویت]] | ||
[[رده:(اج): پرسشهایی با ۵ پاسخ]] | [[رده:(اج): پرسشهایی با ۵ پاسخ]] | ||
[[رده:(اج): پرسشهای مهدویت با ۵ پاسخ]] | [[رده:(اج): پرسشهای مهدویت با ۵ پاسخ]] | ||
[[رده:پرسشهای مربوط به انتظار فرج]] | [[رده:پرسشهای مربوط به انتظار فرج]] |