پریشانی قلب در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">\n: +)) |
جز (جایگزینی متن - '-،' به '-') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ولایت}} | {{ولایت}} | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = پریشانی قلب | |||
| عنوان مدخل = [[پریشانی قلب]] | |||
| مداخل مرتبط = [[پریشانی قلب در قرآن]] - [[پریشانی قلب در حدیث]] - [[پریشانی قلب در نهج البلاغه]] - [[پریشانی قلب در اخلاق اسلامی]] - [[پریشانی قلب در معارف دعا و زیارات]] | |||
| پرسش مرتبط = پریشانی قلب (پرسش) | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*این صفت [[ناپسند]]، در مقابل سکینه / [[آرامش]] [[دل]] - که پیش از این از آن سخن داشتیم- | * این صفت [[ناپسند]]، در مقابل سکینه / [[آرامش]] [[دل]] - که پیش از این از آن سخن داشتیم- بوده؛ به‌معنی آن است که [[قلب]] [[آدمی]] در مقابل کوچک‌ترین مشکل و یا حتّی کم‌ترین [[نعمت]] به‌دست آمده، پریشان شده [[آرامش]] خود را از دست بدهد<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۷۲.</ref>. | ||
*[[انسان]] پریشان [[قلب]]، در مقابل [[نعمت‌ها]] و نقمت‌ها در تلاطم بوده هیچ آرامشی نخواهد داشت؛ گویا او همچون کاهی است که در مقابل [[طوفان]]، بی‌اختیار به این سو و آن سو می‌شود؛ دریغ که کم‌ترین مشکلی پشت او را شکسته او را از انجام مقاصد خود باز می‌دارد!، [[حضرت حق]] در این باره می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا}}<ref>«بی‌گمان انسان را آزمندی بی‌شکیب آفریده‌اند چون شرّی بدو رسد بی‌تاب است و چون خیری بدو رسد بازدارنده است» سوره معارج، آیه ۱۹-۲۱.</ref> و باز می‌فرماید: {{متن قرآن|فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ كَلَّا}}<ref>«اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، می‌گوید: پروردگارم مرا گرامی داشت و چون پروردگارش او را بیازماید و روزی‌اش را بر او تنگ گیرد می‌گوید پروردگارم مرا خوار داشت نه چنین است» سوره فجر، آیه ۱۵ -۱۷.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۷۲.</ref>. | * [[انسان]] پریشان [[قلب]]، در مقابل [[نعمت‌ها]] و نقمت‌ها در تلاطم بوده هیچ آرامشی نخواهد داشت؛ گویا او همچون کاهی است که در مقابل [[طوفان]]، بی‌اختیار به این سو و آن سو می‌شود؛ دریغ که کم‌ترین مشکلی پشت او را شکسته او را از انجام مقاصد خود باز می‌دارد!، [[حضرت حق]] در این باره می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا}}<ref>«بی‌گمان انسان را آزمندی بی‌شکیب آفریده‌اند چون شرّی بدو رسد بی‌تاب است و چون خیری بدو رسد بازدارنده است» سوره معارج، آیه ۱۹-۲۱.</ref> و باز می‌فرماید: {{متن قرآن|فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ كَلَّا}}<ref>«اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، می‌گوید: پروردگارم مرا گرامی داشت و چون پروردگارش او را بیازماید و روزی‌اش را بر او تنگ گیرد می‌گوید پروردگارم مرا خوار داشت نه چنین است» سوره فجر، آیه ۱۵ -۱۷.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۷۲.</ref>. | ||
*این نتائج، گاه نیز ممکن است که از پی [[ترس]] - که در مقابل [[شجاعت]] قرار دارد- | * این نتائج، گاه نیز ممکن است که از پی [[ترس]] - که در مقابل [[شجاعت]] قرار دارد- حاصل شود؛ از این‌رو، [[انسان]] ترسان همان نتائجی را به‌دست خواهد آورد که پریشان قلبان به‌دست می‌آوردند: هر دو از رسیدن به مقصود باز می‌مانند، و هر دو با دستی خالی از سرکاری به پی کاری دیگر می‌شوند. | ||
*اگر این دو [[رذیلت]] [[ترس]] و [[ضعف]] [[قلب]]، هیچ مضرّتی به جز عبارت [[شریف]] [[وحی]]: {{متن قرآن|قَاتَلَهُمُ اللَّهُ}}<ref>«خدایشان لعنت کناد!» سوره منافقون، آیه ۴.</ref> را در پی نداشت، کافی بود تا [[آدمی]] از آن اجتناب کرده با [[تضرّع]] به درگاه [[الهی]] و دعاء و [[توسّل]] به محضر [[پاکان]] و [[معصومان]]{{عم}}، خود را از دام آن دو رهانیده، ملکه‌های [[شجاعت]] و [[وقار]] را برای کمال خویش تحصیل کند»<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۷۳.</ref>. | * اگر این دو [[رذیلت]] [[ترس]] و [[ضعف]] [[قلب]]، هیچ مضرّتی به جز عبارت [[شریف]] [[وحی]]: {{متن قرآن|قَاتَلَهُمُ اللَّهُ}}<ref>«خدایشان لعنت کناد!» سوره منافقون، آیه ۴.</ref> را در پی نداشت، کافی بود تا [[آدمی]] از آن اجتناب کرده با [[تضرّع]] به درگاه [[الهی]] و دعاء و [[توسّل]] به محضر [[پاکان]] و [[معصومان]] {{عم}}، خود را از دام آن دو رهانیده، ملکه‌های [[شجاعت]] و [[وقار]] را برای کمال خویش تحصیل کند»<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۷۳.</ref>. | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:10115255.jpg|22px]] [[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|'''دانش اخلاق اسلامی ج۲''']] | * [[پرونده:10115255.jpg|22px]] [[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|'''دانش اخلاق اسلامی ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:پریشانی قلب]] | [[رده:پریشانی قلب]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۵۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث پریشانی قلب است. پریشانی قلب از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: پریشانی قلب در قرآن - پریشانی قلب در حدیث - پریشانی قلب در نهج البلاغه - پریشانی قلب در اخلاق اسلامی - پریشانی قلب در معارف دعا و زیارات - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- این صفت ناپسند، در مقابل سکینه / آرامش دل - که پیش از این از آن سخن داشتیم- بوده؛ به‌معنی آن است که قلب آدمی در مقابل کوچک‌ترین مشکل و یا حتّی کم‌ترین نعمت به‌دست آمده، پریشان شده آرامش خود را از دست بدهد[۱].
- انسان پریشان قلب، در مقابل نعمت‌ها و نقمت‌ها در تلاطم بوده هیچ آرامشی نخواهد داشت؛ گویا او همچون کاهی است که در مقابل طوفان، بی‌اختیار به این سو و آن سو می‌شود؛ دریغ که کم‌ترین مشکلی پشت او را شکسته او را از انجام مقاصد خود باز می‌دارد!، حضرت حق در این باره می‌فرماید:
إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا
[۲] و باز می‌فرماید: فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ كَلَّا[۳][۴]. - این نتائج، گاه نیز ممکن است که از پی ترس - که در مقابل شجاعت قرار دارد- حاصل شود؛ از این‌رو، انسان ترسان همان نتائجی را به‌دست خواهد آورد که پریشان قلبان به‌دست می‌آوردند: هر دو از رسیدن به مقصود باز می‌مانند، و هر دو با دستی خالی از سرکاری به پی کاری دیگر می‌شوند.
- اگر این دو رذیلت ترس و ضعف قلب، هیچ مضرّتی به جز عبارت شریف وحی: قَاتَلَهُمُ اللَّهُ[۵] را در پی نداشت، کافی بود تا آدمی از آن اجتناب کرده با تضرّع به درگاه الهی و دعاء و توسّل به محضر پاکان و معصومان (ع)، خود را از دام آن دو رهانیده، ملکه‌های شجاعت و وقار را برای کمال خویش تحصیل کند»[۶].
منابع
پانویس
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۲، ص ۷۲.
- ↑ «بی‌گمان انسان را آزمندی بی‌شکیب آفریده‌اند چون شرّی بدو رسد بی‌تاب است و چون خیری بدو رسد بازدارنده است» سوره معارج، آیه ۱۹-۲۱.
- ↑ «اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، می‌گوید: پروردگارم مرا گرامی داشت و چون پروردگارش او را بیازماید و روزی‌اش را بر او تنگ گیرد می‌گوید پروردگارم مرا خوار داشت نه چنین است» سوره فجر، آیه ۱۵ -۱۷.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۲، ص ۷۲.
- ↑ «خدایشان لعنت کناد!» سوره منافقون، آیه ۴.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۲، ص ۷۳.