بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''[[عصمت]]''' در لغت به معنای [[حفظ]] و نگهداری و نیز به معنای منع کردن آمده است. این واژه در اصطلاح متکلمان امامیه، گاه به لطفی از جانب [[خدای متعال]] به [[برگزیدگان]] خود و گاه نیز به ملکه‌ای تعبیر شده که به موجب آن، [[انبیاء]] و اوصیای ایشان برغم داشتن [[قدرت]] بر انجام [[گناهان]]، از هر گونه [[خطا]] و [[اشتباه]]، [[گناه]] و [[عصیان]] در تمام مراحل [[زندگی]]، حتی قبل از [[امامت]] و در [[زمان]] کودکی، مصون هستند. در نتیجه به وسیله این صفت، از [[سهو]] و [[نسیان]] هم مبرا و [[پاک]] هستند. [[امامیه]] عصمت را از ضروری‌ترین شروط إعطای امامت می‌دانند. در محدوده و [[قلمرو عصمت]] سه دیدگاه وجود دارد که مشهور متکلمین دیدگاه "اطلاق عصمت از حیث زمانی و حالات [[معصوم]]" را قبول دارند. [[ادله نقلی]] محض عصمت، مشتمل بر [[آیات]] و روایاتی است که بر عصمت دلالت می‌کنند. آیاتی همچون [[آیه عهد]]، [[آیه اولی الامر]]، [[آیه صادقین]] و [[آیه تطهیر]] و [[روایات]] دالّه بر عصمت عبارت‌اند از: [[حدیث ثقلین]]، [[حدیث سفینه]]، [[حدیث منزلت]] بر عصمت پیامبراکرم{{صل}} و امامان معصوم{{ع}} دلالت دارند. ادلّۀ [[عقلی]] عصمت نیز عبارت‌اند از: [[برهان]] [[وجوب اطاعت امام]]، برهان [[امتناع]] [[تسلل]]، برهان حفظ شرعیت، برهان عدم [[عصمت امام]] ([[خلف]]). از آنجایی که به زعم و توهم برخی خطاناپذیری از اوصاف خداست و [[انسان‌ها]] نمی‌توانند دارای چنین مقامی باشند، [[شیعه]] را به خاطر اعتقاد به عصمت متهم به [[غلو]] و [[خدا]] انگاری [[اهل بیت]] و انبیاء می‌کنند و این در حالی است که [[دلایل]] متعدد عقلی بر [[اثبات]] چنین صفتی برای [[نبی]] و [[امام]] اقامه شده است.

== [[گستره عصمت]] ==

===[[گستره عصمت پیامبران]] ===

==== گستره زمانی ====

===== عصمت قبل از دریافت [[وحی]] =====

===== عصمت پس از دریافت [[وحی]] =====

# عصمت در تلقی و ابلاغ وحی  

# عصمت در تفسیر و تبیین وحی  

# عصمت از اشتباه، خطا و فراموشی در انجام تکالیف شخصی و اجتماعی  

# عصمت از گناه  

=== گستره متعلق ([[ابعاد عصمت]]) ===

===== [[عصمت از گناهان]] =====

# صغیره

# کبیره

===== عصمت از اشتباه و [[خطا]] =====

===== عصمت از سهو =====

===== عصمت از نسیان =====

===== عصمت از ترک اولی =====

==== عصمت علمی ====

===== عصمت از اشتباه در [[تبیین دین]] =====

===== عصمت از اشتباه در نظریات [[علمی]] غیر [[دینی]] =====

===== عصمت از اشتباه در امور عادی [[زندگی]] =====

===[[گستره عصمت پیامبر خاتم]] ===

=== [[گستره عصمت]] [[امامان]] ===

{{اصلی|گستره عصمت امام}}

=== [[ ضرورت]] و [[امکان ]] [[عصمت پیامبران]] ===

=== [[ ضرورت]] و [[امکان ]] [[عصمت پیامبر خاتم]] ===

=== [[ ضرورت]] و [[امکان ]] [[عصمت امامان]] ===

[[متکلمین اسلامی]] برای امام شرایطی را بر شمرده‌اند که دسته‌ای از آنها [[مورد اتفاق]] [[شیعه]] و [[سنی]] هستند، مثل [[مرد بودن]]، حر بودن، عالم بودن به [[امور دینی]]، [[عاقل]] بودن، [[مسلمان]] بودن<ref>{{عربی|أما الشّروط المتّفق علیها فثمانیة شروط: الأول: أن یکون مجتهدا فی الأحکام الشّرعیةو...}}؛ آمدی، سیف‌الدین، أبکار الأفکار فی أصول الدین، ج۵، ص ۱۹۱.</ref>. امّا در مقابل برخی از شروط مورد [[اختلاف]] [[فریقین]] هستند. [[امامیه]] برخلاف سایر [[مذاهب اسلامی]]، [[منصوص بودن]]، [[عصمت]] و [[افضلیت]] را از شرایط اساسی در [[انتصاب امام]] می‌دانند<ref>{{عربی|یجب ان یکون الإمام معصوما من القبائح و الاخلال بالواجبات...}}، شیخ طوسی، الاقتصاد فیمایتعلق بالاعتقاد، ص۳۰۵ و {{عربی|قال: الثّانی یجب أن یکون الإمام معصوما، و إلاّ تسلسل}}، علامه حلی، باب حادی عشر.</ref>. تاکید بر وجود این شرایط در [[امام]] حاکی از [[ضرورت]] وجود این شرایط در اوست که از جمله آنها شرط [[عصمت]] است.

=== [[عصمت پیامبر خاتم]] ===