بردگی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[قرآن کریم]] گاه [[جهت]] تبیین برخی از حقایق و مفاهیم عالی [[انسانی]] و [[تربیتی]] برای مخاطبان از روش [[تمثیل]] بهره جسته است؛ از جمله تمثیل‌های رایج در [[قرآن]] [[مَثَل]] زدن به بردگان، و [[فرهنگ]] [[حاکم]] آن [[روز]] بر [[بردگی]] است؛ در [[آیه]] {{متن قرآن|ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَمْلُوكًا لَا يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَمَنْ رَزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«خداوند بنده‌ای زرخرید را مثل می‌زند که توان هیچ کاری ندارد و کسی را که به او از خویش روزی نیکویی داده‌ایم و او پنهان و آشکار از آن می‌بخشد؛ آیا (این دو) برابرند؟» سوره نحل، آیه ۷۵.</ref> [[مشرکان]] را به برده مملوکی [[تشبیه]] کرده که توان انجام دادن هیچ کاری را ندارند و در مقابل، [[انسان]] [[مؤمن]] را همچون [[انسان]] آزاده‌ای دانسته که [[اختیار]] کامل دارد و اموالش را در [[راه خدا]] [[انفاق]] می‌کند<ref>مجمع‌البیان، ج۶، ص۵۷۸؛ نمونه، ج ۱۱، ص ۳۲۶.</ref>.

در [[آیه]] بعد انسان [[کافر]] را به برده‌ای لال، بی‌اختیار و سربار [[مولا]] [[تشبیه]] کرده است: {{متن قرآن|وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَبْكَمُ لَا يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَهُوَ كَلٌّ عَلَى مَوْلَاهُ أَيْنَمَا يُوَجِّهْهُ لَا يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَمَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَهُوَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ}}<ref>«و خداوند دو مرد را مثل می‌زند که یکی از آن دو گنگ است و توان هیچ کاری ندارد و سربار سرور خویش است، هر جا می‌فرستدش خیری (با خود) نمی‌آورد، آیا او با آن کس که به دادگری فرمان می‌دهد و بر راهی است راست، برابر است؟» سوره نحل، آیه ۷۶.</ref> همان‌گونه که برده لال به [[جهت]] مملوک بودن و نداشتن قدرت بیان قادر بر انجام کاری نیست انسان [[مشرک]] نیز به جهت [[اسارت]] در دام [[شرک]] و [[خرافات]] و سپردن امور خویش به بتها قادر به انجام هیچ کاری نیست.<ref>نمونه، ج ۱۱، ص ۳۳۱.</ref> برخی مقصود از این [[تمثیل]] را نیز خدای یگانه و خدایان باطل و قدرت نداشتن خدایان باطل در برابر [[خداوند یکتا]] دانسته‌اند.<ref>المیزان، ج ۱۲، ص ۳۲۰.</ref>