وهب بن منبه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' هـ ' به 'ه‍ ')
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[وهب بن منبه در قرآن]]| پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[وهب بن منبه در قرآن]]</div>


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[ابوعبدالله وهب بن منبه بن کامل بن سیج بن سیحان یمانی صنعانی ذماری أبناوی]] در [[زمان]] [[خلافت عثمان]]<ref>تاریخ مدینة دمشق ۶۳/۳۶۹.</ref> به سال ۳۴ هـ در [[سرزمین]] صنعاء زاده شد.<ref>الاعلام ۸/۱۲۵.</ref> او از نژاد [[فارس]] و پدرش منبّه از [[مردمان]] هرات، [[خراسان]] قدیم، به شمار می‌‌رفت. گویند که [[خسرو]]، [[پادشاه ایران]] وی را از آن سرزمین [[اخراج]] کرد، اما هنگامی که نزد [[پیامبر]]{{صل}} آمد [[اسلام]] آورد.<ref>سیر اعلام النبلاء ۴/۵۴۶ و۵۴۷.</ref>
[[ابوعبدالله وهب بن منبه بن کامل بن سیج بن سیحان یمانی صنعانی ذماری أبناوی]] در [[زمان]] [[خلافت عثمان]]<ref>تاریخ مدینة دمشق ۶۳/۳۶۹.</ref> به سال ۳۴ه‍ در [[سرزمین]] صنعاء زاده شد.<ref>الاعلام ۸/۱۲۵.</ref> او از نژاد [[فارس]] و پدرش منبّه از [[مردمان]] هرات، [[خراسان]] قدیم، به شمار می‌‌رفت. گویند که [[خسرو]]، [[پادشاه ایران]] وی را از آن سرزمین [[اخراج]] کرد، اما هنگامی که نزد [[پیامبر]] {{صل}} آمد [[اسلام]] آورد.<ref>سیر اعلام النبلاء ۴/۵۴۶ و۵۴۷.</ref>


وهب از [[نیکان]] [[تابعین]]<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۱۱/۱۶۷.</ref> و مدت سیزده سال با [[ابن عباس]] ملازم و همراه بود.<ref> الاعلام ۸/۱۲۶.</ref> او [[دانش]] خویش را از بزرگانی چون ابن عباس، [[جابر بن عبدالله انصاری]] و [[عبدالله بن عمر]] آموخته و از ایشان [[روایت]] کرده است.<ref>تهذیب الکمال ۳۱/۱۴۰.</ref> کسان بسیاری نیز از وهب [[حدیث]] شنیده و روایت کرده‌اند که در آن میان نام افرادی چون [[عمرو بن دینار]]، [[مغیرة بن حکیم]] و [[منذر بن نعمان]] به چشم می‌‌خورد.<ref> تاریخ مدینة دمشق ۶۳/۳۶۹.</ref> [[ابن خلکان]] و یاقوت، وهب را تاریخ‌شناس و فردی [[آگاه]] به [[اخبار]] گذشتگان، [[انبیا]] و [[پادشاهان]] دانسته و تأکید کرده‌اند که وهب در زمینه [[قصص]] گذشتگان بسیار [[مهارت]] داشت و اخبار و آثار بسیاری، از جمله [[اسرائیلیات]] را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است.<ref>وفیات الاعیان ۶/۳۵ معجم الادباء ۱۹/۲۵۹.</ref> ابوزرعه و عجلی وی را فردی [[موثق]] دانسته‌اند.<ref>الجرح و التعدیل ۹/۲۴ تاریخ الثقات ۴۶۷.</ref> [[ذهبی]] می‌‌نویسد که وهب زمانی از [[مذهب]] قدریّه [[پیروی]] می‌‌کرد و حتی تألیفی نیز در این موضوع نوشته بود، ولی سرانجام از تألیف خود اظهار [[پشیمانی]] کرده است.<ref>تاریخ الاسلام ۷/۴۹۹.</ref> به علاوه، وی مدتی نیز در صنعاء عهده‌دار کار [[قضاوت]] بود.<ref>تاریخ الاسلام ۷/۴۹۷.</ref>
وهب از [[نیکان]] [[تابعین]]<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۱۱/۱۶۷.</ref> و مدت سیزده سال با [[ابن عباس]] ملازم و همراه بود.<ref> الاعلام ۸/۱۲۶.</ref> او [[دانش]] خویش را از بزرگانی چون ابن عباس، [[جابر بن عبدالله انصاری]] و [[عبدالله بن عمر]] آموخته و از ایشان [[روایت]] کرده است.<ref>تهذیب الکمال ۳۱/۱۴۰.</ref> کسان بسیاری نیز از وهب [[حدیث]] شنیده و روایت کرده‌اند که در آن میان نام افرادی چون [[عمرو بن دینار]]، [[مغیرة بن حکیم]] و [[منذر بن نعمان]] به چشم می‌‌خورد.<ref> تاریخ مدینة دمشق ۶۳/۳۶۹.</ref> [[ابن خلکان]] و یاقوت، وهب را تاریخ‌شناس و فردی [[آگاه]] به [[اخبار]] گذشتگان، [[انبیا]] و [[پادشاهان]] دانسته و تأکید کرده‌اند که وهب در زمینه [[قصص]] گذشتگان بسیار [[مهارت]] داشت و اخبار و آثار بسیاری، از جمله [[اسرائیلیات]] را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است.<ref>وفیات الاعیان ۶/۳۵ معجم الادباء ۱۹/۲۵۹.</ref> ابوزرعه و عجلی وی را فردی [[موثق]] دانسته‌اند.<ref>الجرح و التعدیل ۹/۲۴ تاریخ الثقات ۴۶۷.</ref> [[ذهبی]] می‌‌نویسد که وهب زمانی از [[مذهب]] قدریّه [[پیروی]] می‌‌کرد و حتی تألیفی نیز در این موضوع نوشته بود، ولی سرانجام از تألیف خود اظهار [[پشیمانی]] کرده است.<ref>تاریخ الاسلام ۷/۴۹۹.</ref> به علاوه، وی مدتی نیز در صنعاء عهده‌دار کار [[قضاوت]] بود.<ref>تاریخ الاسلام ۷/۴۹۷.</ref>


تاریخ درگذشت وهب به [[اختلاف]] نقل شده،<ref>الثقات ۵/۴۸۸ الطبقات الکبری ۵/۵۴۳ المنتظم ۷/۱۴۲.</ref> ولی [[بخاری]] آن را به سال ۱۱۴ هـ دانسته است.<ref>التاریخ الکبیر ۸/۱۶۴.</ref> او دارای آثار و تألیفاتی چند بوده که از آن جمله است: کتاب المبتدی<ref>الذریعه ۱۹/۴۷.</ref> کتاب فی ذکر [[ملوک]] [[حمیر]]<ref>وفیات الاعیان ۶/۳۵. </ref> قصص الانبیاء<ref>الاعلام ۸/۱۲۶. </ref> الاسرائیلیات [[تفسیر]] القرآن فتوح البلاد و قصص الاخیار.<ref>هدیة العارفین ۲/۵۰۱.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۸۱۵.</ref>
تاریخ درگذشت وهب به [[اختلاف]] نقل شده،<ref>الثقات ۵/۴۸۸ الطبقات الکبری ۵/۵۴۳ المنتظم ۷/۱۴۲.</ref> ولی [[بخاری]] آن را به سال ۱۱۴ه‍ دانسته است.<ref>التاریخ الکبیر ۸/۱۶۴.</ref> او دارای آثار و تألیفاتی چند بوده که از آن جمله است: کتاب المبتدی<ref>الذریعه ۱۹/۴۷.</ref> کتاب فی ذکر [[ملوک]] [[حمیر]]<ref>وفیات الاعیان ۶/۳۵. </ref> قصص الانبیاء<ref>الاعلام ۸/۱۲۶. </ref> الاسرائیلیات [[تفسیر القرآن]] فتوح البلاد و قصص الاخیار.<ref>هدیة العارفین ۲/۵۰۱.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۸۱۵.</ref>
 
== جستارهای وابسته ==


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۱: خط ۱۷:


[[رده:وهب بن منبه]]
[[رده:وهب بن منبه]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۲

مقدمه

ابوعبدالله وهب بن منبه بن کامل بن سیج بن سیحان یمانی صنعانی ذماری أبناوی در زمان خلافت عثمان[۱] به سال ۳۴ه‍ در سرزمین صنعاء زاده شد.[۲] او از نژاد فارس و پدرش منبّه از مردمان هرات، خراسان قدیم، به شمار می‌‌رفت. گویند که خسرو، پادشاه ایران وی را از آن سرزمین اخراج کرد، اما هنگامی که نزد پیامبر (ص) آمد اسلام آورد.[۳]

وهب از نیکان تابعین[۴] و مدت سیزده سال با ابن عباس ملازم و همراه بود.[۵] او دانش خویش را از بزرگانی چون ابن عباس، جابر بن عبدالله انصاری و عبدالله بن عمر آموخته و از ایشان روایت کرده است.[۶] کسان بسیاری نیز از وهب حدیث شنیده و روایت کرده‌اند که در آن میان نام افرادی چون عمرو بن دینار، مغیرة بن حکیم و منذر بن نعمان به چشم می‌‌خورد.[۷] ابن خلکان و یاقوت، وهب را تاریخ‌شناس و فردی آگاه به اخبار گذشتگان، انبیا و پادشاهان دانسته و تأکید کرده‌اند که وهب در زمینه قصص گذشتگان بسیار مهارت داشت و اخبار و آثار بسیاری، از جمله اسرائیلیات را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است.[۸] ابوزرعه و عجلی وی را فردی موثق دانسته‌اند.[۹] ذهبی می‌‌نویسد که وهب زمانی از مذهب قدریّه پیروی می‌‌کرد و حتی تألیفی نیز در این موضوع نوشته بود، ولی سرانجام از تألیف خود اظهار پشیمانی کرده است.[۱۰] به علاوه، وی مدتی نیز در صنعاء عهده‌دار کار قضاوت بود.[۱۱]

تاریخ درگذشت وهب به اختلاف نقل شده،[۱۲] ولی بخاری آن را به سال ۱۱۴ه‍ دانسته است.[۱۳] او دارای آثار و تألیفاتی چند بوده که از آن جمله است: کتاب المبتدی[۱۴] کتاب فی ذکر ملوک حمیر[۱۵] قصص الانبیاء[۱۶] الاسرائیلیات تفسیر القرآن فتوح البلاد و قصص الاخیار.[۱۷].[۱۸]

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. تاریخ مدینة دمشق ۶۳/۳۶۹.
  2. الاعلام ۸/۱۲۵.
  3. سیر اعلام النبلاء ۴/۵۴۶ و۵۴۷.
  4. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۱۱/۱۶۷.
  5. الاعلام ۸/۱۲۶.
  6. تهذیب الکمال ۳۱/۱۴۰.
  7. تاریخ مدینة دمشق ۶۳/۳۶۹.
  8. وفیات الاعیان ۶/۳۵ معجم الادباء ۱۹/۲۵۹.
  9. الجرح و التعدیل ۹/۲۴ تاریخ الثقات ۴۶۷.
  10. تاریخ الاسلام ۷/۴۹۹.
  11. تاریخ الاسلام ۷/۴۹۷.
  12. الثقات ۵/۴۸۸ الطبقات الکبری ۵/۵۴۳ المنتظم ۷/۱۴۲.
  13. التاریخ الکبیر ۸/۱۶۴.
  14. الذریعه ۱۹/۴۷.
  15. وفیات الاعیان ۶/۳۵.
  16. الاعلام ۸/۱۲۶.
  17. هدیة العارفین ۲/۵۰۱.
  18. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۸۱۵.