وهب بن منبه

وهب بن منبه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: وهب بن منبه در قرآن - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

ابوعبدالله وهب بن منبه بن کامل بن سیج بن سیحان یمانی صنعانی ذماری أبناوی در زمان خلافت عثمان به سال ۳۴ه‍ در سرزمین صنعاء زاده شد. او از نژاد فارس و پدرش منبّه از مردمان هرات، خراسان قدیم، به شمار می‌‌رفت. گویند که خسرو، پادشاه ایران وی را از آن سرزمین اخراج کرد، اما هنگامی که نزد پیامبر (ص) آمد اسلام آورد.

وهب از نیکان تابعین و مدت سیزده سال با ابن عباس ملازم و همراه بود. او دانش خویش را از بزرگانی چون ابن عباس، جابر بن عبدالله انصاری و عبدالله بن عمر آموخته و از ایشان روایت کرده است. کسان بسیاری نیز از وهب حدیث شنیده و روایت کرده‌اند که در آن میان نام افرادی چون عمرو بن دینار، مغیرة بن حکیم و منذر بن نعمان به چشم می‌‌خورد. ابن خلکان و یاقوت، وهب را تاریخ‌شناس و فردی آگاه به اخبار گذشتگان، انبیا و پادشاهان دانسته و تأکید کرده‌اند که وهب در زمینه قصص گذشتگان بسیار مهارت داشت و اخبار و آثار بسیاری، از جمله اسرائیلیات را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است. ابوزرعه و عجلی وی را فردی موثق دانسته‌اند. ذهبی می‌‌نویسد که وهب زمانی از مذهب قدریّه پیروی می‌‌کرد و حتی تألیفی نیز در این موضوع نوشته بود، ولی سرانجام از تألیف خود اظهار پشیمانی کرده است. به علاوه، وی مدتی نیز در صنعاء عهده‌دار کار قضاوت بود.

تاریخ درگذشت وهب به اختلاف نقل شده، ولی بخاری آن را به سال ۱۱۴ه‍ دانسته است. او دارای آثار و تألیفاتی چند بوده که از آن جمله است: کتاب المبتدی کتاب فی ذکر ملوک حمیر قصص الانبیاء الاسرائیلیات تفسیر القرآن فتوح البلاد و قصص الاخیار..

منابع

1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱