مشخصات کلی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '}}↵↵== منبع‌شناسی جامع مهدویت ==↵{{منبع‌ جامع}}↵* کتاب‌شناسی مهدویت؛↵* مقاله‌شناسی مهدویت؛↵* پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.↵{{پایان منبع جامع}}↵↵==' به '}} =='
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}}))
جز (جایگزینی متن - '}}↵↵== منبع‌شناسی جامع مهدویت ==↵{{منبع‌ جامع}}↵* کتاب‌شناسی مهدویت؛↵* مقاله‌شناسی مهدویت؛↵* پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.↵{{پایان منبع جامع}}↵↵==' به '}} ==')
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پرسش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی        = مشخصات کلی [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} چیست؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر             = 7626626268.jpg
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[عصر پس از ظهور]] / [[حکومت جهانی امام مهدی]] / [[حکومت جهانی امام مهدی]]  
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی =  
| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] / [[عصر پس از ظهور]] / [[حکومت جهانی امام مهدی]] / [[حکومت جهانی امام مهدی]]  
| مدخل وابسته =  
| مدخل اصلی   =
| تعداد پاسخ = ۱
| مدخل وابسته   =
| پاسخ‌دهنده        =  
| پاسخ‌دهندگان      = 1 پاسخ
}}
}}
'''مشخصات کلی [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''مشخصات کلی [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.


==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
== پاسخ نخست ==
 
[[پرونده:Pic1724.jpg|بندانگشتی|راست|100px|[[غلام رضا بهروز لک]]]]
== پاسخ نخست==
حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[غلام رضا بهروز لک]]'''، در مقاله ''«[[حکومت جهانی حضرت مهدی (مقاله)|حکومت جهانی حضرت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است:
[[پرونده:Pic1724.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[غلام رضا بهروز لک]]]]
# «'''[[جهان]] شمولی:''' یکی از ویژگی‌های حکومت‌های [[دینی]] و به طور کلی حکومت‌های ایدئولوژیک، جهانگرا <ref>Cosmopolitian</ref> بودن است. [[حکومت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]] {{صل}}، که نخستین [[حکومت اسلامی]] به شمار می‌آید، از این خصوصیت بهره می‌برد و در مسیر تحقق آن، توفیق‌هایی در خور به دست آورد. [[دولت اسلامی]] پس از [[پیامبر]] نیز با گسترش فتوحات، در جهت تحقق این [[آرمان]] گام برداشت. بر این اساس، تعیین هر گونه حد و مرز ملی، قومی، زبانی و ... برای گستره [[حکومت اسلامی]]، با مبانی نظری آن ناسازگار است. حتی وقتی در سرزمین های [[اسلامی]] دو نهاد [[خلافت]] "[[عباسی]]" و "فاطمی" شکل گرفت، هر کدام مدعی [[مشروعیت]] منحصر به فرد بود و [[مشروعیت]] دیگری را نفی می‌کرد. در واقع این امر در مبانی [[دینی]] ریشه دارد؛ مبانی‌ای که [[دعوت اسلامی]] را در [[قبیله]]، منطقه و ملتی خاص محدود نمی‌داند.<ref> درباره بحث مرزهای ملی و نسبت آنها با مبانی حکومت اسلامی ر.ک: سید صادق حقیقت، مسئولیت های فرا ملی در سیاست خارجی دولت اسلامی </ref> تنها مرز پذیرفته شده در [[اسلام]]، تقابل درالاسلام و دارالکفر است. این مرز نیز با [[پیروزی حق بر باطل]] و استقرار [[حکومت جهانی]] [[امام عصر]] {{ع}} ناپدید خواهد شد. پس [[حکومت]] [[امام مهدی|منجی موعود]] {{ع}}، به لحاظ [[دینی]] بودن، ناگزیر باید جهانی باشد. افزون بر [[استدلال عقلی]]، [[روایات]] نیز بر [[جهانی بودن]] [[حکومت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} گواهی می‌دهند. [[امام کاظم|امام موسی کاظم]] {{ع}} در [[تفسیر]] [[آیه]]: {{متن قرآن|"الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ"}}<ref>همان کسانی که هرگاه در زمین به آنها قدر بخشیدیم، نماز را بر پا می‌دارند؛ سوره حج، آیه ۴۱.</ref> فرمود: این [[آیه]] درباره [[آل محمد]] {{صل}}، [[حضرت مهدی]] {{ع}} و [[اصحاب]] اوست. [[خداوند]] آنها را بر [[مشرق]] و [[مغرب]] [[حاکم]] خواهد ساخت.<ref> لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الأثر في الأمام الثاني عشر {{ع}}، ص ۵۸۵ </ref>
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[غلام رضا بهروز لک]]'''، در مقاله ''«[[حکومت جهانی حضرت مهدی (مقاله)|حکومت جهانی حضرت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است:
# '''[[حاکمیت]] [[قوانین]] [[دینی]]:''' چنانکه گذشت، مبنای [[اداره]] امور در دولت‌های [[دینی]] [[قوانین]] [[دینی]] است. در روزگار [[حاکمیت]] [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} [[قوانین الهی]] [[اسلام]]، عرصه‌های فردی و [[اجتماعی]] را در برمی‌گیرد و [[نظام]] امور [[انسانها]] را سامان می‌بخشد. روایاتی که [[حضرت مهدی]] {{ع}} را [[احیاگر]] و تجدید کننده [[دین]] می‌خواند، بر درستی این سخن گواهی می‌دهد. شاید یکی از ابعاد تجدید و [[احیا]]، زنده ساختن نقش [[اجتماعی]] - [[سیاسی]] [[دین]] باشد که در طول [[تاریخ]] به تدریج فراموش شده است.
::::#«'''[[جهان]] شمولی:''' یکی از ویژگی‌های حکومت‌های [[دینی]] و به طور کلی حکومت‌های ایدئولوژیک، جهانگرا <ref>Cosmopolitian</ref> بودن است. [[حکومت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}}، که نخستین [[حکومت اسلامی]] به شمار می‌آید، از این خصوصیت بهره می‌برد و در مسیر تحقق آن، توفیق‌هایی در خور به دست آورد. [[دولت اسلامی]] پس از [[پیامبر]] نیز با گسترش فتوحات، در جهت تحقق این [[آرمان]] گام برداشت. بر این اساس، تعیین هر گونه حد و مرز ملی، قومی، زبانی و ... برای گستره [[حکومت اسلامی]]، با مبانی نظری آن ناسازگار است. حتی وقتی در سرزمین های [[اسلامی]] دو نهاد [[خلافت]] "[[عباسی]]" و "فاطمی" شکل گرفت، هر کدام مدعی [[مشروعیت]] منحصر به فرد بود و [[مشروعیت]] دیگری را نفی می‌کرد. در واقع این امر در مبانی [[دینی]] ریشه دارد؛ مبانی‌ای که [[دعوت اسلامی]] را در [[قبیله]]، منطقه و ملتی خاص محدود نمی‌داند.<ref> درباره بحث مرزهای ملی و نسبت آنها با مبانی حکومت اسلامی ر.ک: سید صادق حقیقت، مسئولیت های فرا ملی در سیاست خارجی دولت اسلامی </ref> تنها مرز پذیرفته شده در [[اسلام]]، تقابل درالاسلام و دارالکفر است. این مرز نیز با [[پیروزی حق بر باطل]] و استقرار [[حکومت جهانی]] [[امام عصر]]{{ع}} ناپدید خواهد شد. پس [[حکومت]] [[امام مهدی|منجی موعود]]{{ع}}، به لحاظ [[دینی]] بودن، ناگزیر باید جهانی باشد. افزون بر [[استدلال عقلی]]، [[روایات]] نیز بر [[جهانی بودن]] [[حکومت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} گواهی می‌دهند. [[امام کاظم|امام موسی کاظم]]{{ع}} در [[تفسیر]] [[آیه]]: {{متن قرآن|"الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ"}}<ref>همان کسانی که هرگاه در زمین به آنها قدر بخشیدیم، نماز را بر پا می‌دارند؛ سوره حج، آیه ۴۱.</ref> فرمود: این [[آیه]] درباره [[آل محمد]] {{صل}}، [[حضرت مهدی]] {{ع}} و [[اصحاب]] اوست. [[خداوند]] آنها را بر [[مشرق]] و [[مغرب]] [[حاکم]] خواهد ساخت.<ref> لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الأثر في الأمام الثاني عشر{{ع}}، ص ۵۸۵ </ref>
# '''اهمیت و محوریت [[رهبری]]:''' دیگر خصوصیت کلی حکومت‌های [[دینی]]، [[رهبر]] محوری است. در [[دولت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیز نقش [[رهبر]] برجسته و چشمگیر خواهد بود. [[امام]] به [[دلیل عصمت]] و آگاهی‌اش به [[احکام شریعت]] و [[مصالح]] و [[مفاسد]]، معیار همه امور خواهد بود و [[مشروعیت]] [[نظام سیاسی]] نیز بر حضور و تأیید [[امام]] مبتنی است. بر این اساس، یکی از ارکان اساسی و مهم [[نظام]] جهانی [[حضرت مهدی]] {{ع}} نقش فراگیر آن [[حضرت]] است. در آن [[نظام]] [[مقدس]]، [[امام]] {{ع}} به [[دلیل]] اهمیت جایگاهش، منشأ تمام قوا شمرده می‌شود. این واقعیت، [[نظام]] جهانی [[موعود]] را از اصل قوا بی‌نیاز می‌سازد، زیرا تفکیک آن به منظور جلوگیری از [[فساد]] قدرتمندان و کنترل قوا بر یکدیگر تحقق می‌یابد و در آن [[نظام]] [[مقدس]]، به [[دلیل]] ویژگی‌های [[عصمت]] و [[عدالت]] [[رهبری]]، [[فساد]] راه ندارد. افزون بر این، حتی اگر در [[نظام]] [[موعود]] چنین قوایی وجود داشته باشند، [[مشروعیت]] مستقل ندارند و [[مشروعیت]] خویش را از [[رهبر]] [[نظام]] کسب می کنند. بر این اساس، گروهها، احزاب و نهادهای مدنی نیز در آن [[نظام]] وضعیتی خاص دارند که در [[آینده]] بررسی خواهد شد.
::::#'''[[حاکمیت]] [[قوانین]] [[دینی]]:''' چنانکه گذشت، مبنای [[اداره]] امور در دولت‌های [[دینی]] [[قوانین]] [[دینی]] است. در روزگار [[حاکمیت]] [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} [[قوانین الهی]] [[اسلام]]، عرصه‌های فردی و [[اجتماعی]] را در برمی‌گیرد و [[نظام]] امور [[انسانها]] را سامان می‌بخشد. روایاتی که [[حضرت مهدی]] {{ع}} را [[احیاگر]] و تجدید کننده [[دین]] می‌خواند، بر درستی این سخن گواهی می‌دهد. شاید یکی از ابعاد تجدید و [[احیا]]، زنده ساختن نقش [[اجتماعی]] - [[سیاسی]] [[دین]] باشد که در طول [[تاریخ]] به تدریج فراموش شده است.
# '''[[فضیلت]] محوری:''' از ویژگی‌ها مهم و بارز [[حکومت الهی]]، محور بودن [[فضیلت‌های اخلاقی]] است. [[نظام]] [[مقدس]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} از این جهت با نظام‌های دیگر تقابل دارد. بدیهی است که این تفاوت بنیادین، از تمایز و تقابل نظریه‌های [[سیاسی]] [[فضیلت]] محور و نظریه‌های [[سیاسی]] [[آزادی]] محور سرچشمه می‌گیرد. در نظام‌های [[سیاسی]] [[فضیلت]] محور، [[هدف]] پدید آوردن و گسترش زمینه‌های نیل به [[فضیلت]] است. بر این بنیاد، [[برنامه‌ریزی]] و تعیین حدود و مرزها [[ضرورت]] دارد؛ برای مثال، در مدینه فاضله [[افلاطون]]، شاه محور است؛ در نتیجه، به مهندسی [[اجتماعی]] می‌پردازد و حتی درباره چگونگی [[تعلیم و تربیت]] و محتوای آن نیز حساسیت نشان می‌دهد. در مدینه فاضله فارابی نیز [[رئیس]] اول، که همان [[پیامبر]] یا [[امام]] [[معصوم]] است، نقشی مشابه ایفا می‌کند. در این نظامها [[دولت]] و [[رهبران]]، نقش کلیدی و حیاتی دارند. در نظام‌های [[سیاسی]] مبتنی بر نظریه‌های [[آزادی]] محور، [[هدف]] تأمین حداکثر آزادی‌های فردی است و نهاد [[حکومت]] در خصوص [[فضیلت]] و [[سعادت]] معنوی [[مردم]] هیچ دغدغه‌ای ندارد؛ بنابراین، مسئله [[فضیلت]] و [[سعادت]] امری فردی تلقی می‌شود و هر فرد می‌تواند به فراخور گرایش خویش آن را دنبال کند. در این [[جوامع]]، دولث شر ضروری تلقی می‌شود و [[بهترین]] [[دولت]] حداقل‌ترین آن است. [[زمینه‌سازی]] برای [[سعادت اخروی]] و دنیوی، از مهم‌ترین اهداف [[حکومت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به شمار می‌آید و حتی خصوصیت‌های [[عدالت گستری]] و جهانی بودنش نیز در این [[هدف]] [[مقدس]] ریشه دارد.
::::#'''اهمیت و محوریت [[رهبری]]:''' دیگر خصوصیت کلی حکومت‌های [[دینی]]، [[رهبر]] محوری است. در [[دولت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیز نقش [[رهبر]] برجسته و چشمگیر خواهد بود. [[امام]] به [[دلیل عصمت]] و آگاهی‌اش به [[احکام شریعت]] و [[مصالح]] و [[مفاسد]]، معیار همه امور خواهد بود و [[مشروعیت]] [[نظام سیاسی]] نیز بر حضور و تأیید [[امام]] مبتنی است. بر این اساس، یکی از ارکان اساسی و مهم [[نظام]] جهانی [[حضرت مهدی]] {{ع}} نقش فراگیر آن [[حضرت]] است. در آن [[نظام]] [[مقدس]]، [[امام]]{{ع}} به [[دلیل]] اهمیت جایگاهش، منشأ تمام قوا شمرده می‌شود. این واقعیت، [[نظام]] جهانی [[موعود]] را از اصل قوا بی‌نیاز می‌سازد، زیرا تفکیک آن به منظور جلوگیری از [[فساد]] قدرتمندان و کنترل قوا بر یکدیگر تحقق می‌یابد و در آن [[نظام]] [[مقدس]]، به [[دلیل]] ویژگی‌های [[عصمت]] و [[عدالت]] [[رهبری]]، [[فساد]] راه ندارد. افزون بر این، حتی اگر در [[نظام]] [[موعود]] چنین قوایی وجود داشته باشند، [[مشروعیت]] مستقل ندارند و [[مشروعیت]] خویش را از [[رهبر]] [[نظام]] کسب می کنند. بر این اساس، گروهها، احزاب و نهادهای مدنی نیز در آن [[نظام]] وضعیتی خاص دارند که در [[آینده]] بررسی خواهد شد.
# '''مشارکت [[سیاسی]] فراگیر از طریق [[بیعت]] عمومی:''' مشارکت [[سیاسی]] [[مردم]]، ویژگی دیگر [[حکومت‌های الهی]] است. بر اساس آنچه درباره نظام‌های [[فضیلت]] محور و [[آزادی]] محور بیان شد، مشارکت [[سیاسی]] در [[نظام]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} با نوع مشارکت [[سیاسی]] در نظام‌های [[لیبرال]] و مانند آن، تفاوت دارد. در این [[حکومت]]، رابطه فرد و [[دولت]] که در [[امام]] و کارهای ویژه او تجلی می‌یابد، رابطه [[امام]] و پیرو است و بر هر فرد [[مؤمن]] [[واجب]] است، در پرتو [[بیعت]] با [[امام]] و [[پیروی]] کامل از وی، زمینه [[سعادت]] خویش را فراهم آورد. این رابطه در خصوص گروهها و نهادهای [[اجتماعی]] نیز وجود دارد. بی‌تردید، [[راز]] تمایز نوع مشارکت در دولت‌های [[آزادی]] محور و [[نظام سیاسی]] [[تشیع]]، در اهداف [[نظام]] و ویژگی‌های انحصاری [[رهبران]] آسمانی نهفته است. در نظام‌های [[آزادی]] محور، [[هدف]] تأمین و تضمین [[حقوق]] [[انسانها]] در برابر [[تعدی]] انسان‌های دیگر است؛ بر این اساس، فرد [[حقوق]] و اختیارات ویژه می‌یابد و کسی [[حق]] نقض آنها را ندارد. اما در مدینه فاضله [[شیعی]]، نگاه به [[انسان]] و آزادی‌هایش، دنیوی و [[لذت]] گرایانه نیست. از سوی دیگر، [[امام]] {{ع}} در پرتو [[عصمت]] و ویژگی‌های انحصاری‌اش، هرگز در [[مقام]] [[تعدی]] به [[حقوق]] [[انسانها]] بر نمی‌آید؛ از این رو، ماهیت [[حقوق]] فردی و [[حق]] مشارکت [[سیاسی]] در [[مدینه فاضله]] [[شیعی]]، چهره‌ای کاملا متفاوت می‌یابد. در این [[مدینه]]، فرد در پی [[دولت]] حرکت می‌کند و در طول یکدیگرند، نه در عرض هم و تقابل با یکدیگر با این توضیح، رابطه [[امام]] و احزاب و نهادهای مدنی نیز [[تبیین]] می‌گردد. [[هدف]] احزاب و نهادهای مدنی، سامان بخشیدن به [[منافع]] و خواست‌های همسو به منظور نظارت بر [[دولت]] است تا از [[تعدی]] [[دولت]] مردان بر [[حقوق]] افراد جلوگیری شود. این وضعیت در [[دولت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} کاملا دگرگون می‌گردد. این [[نظام سیاسی]]، بر [[همدلی]] و رابطه معنوی [[عاطفی]] [[امام]] ([[رئیس]] [[دولت]]) و [[مردم]] [[استوار]] است. بر این اساس، در [[نظام سیاسی]] [[موعود]] [[شیعه]]، [[هدف]] گروه‌ها و احزاب، [[یاری]] دادن [[امام]]{{{ع}} است، نه نظارت بر عملکرد وی؛ افراد و گروه‌های [[اجتماعی]] می‌توانند [[امام]] ا را در نظارت بر عملکرد [[کارگزاران]] و نهادهای دولتی [[یاری]] دهند. این مشارکت، بازتاب [[وظیفه]] [[اسلامی]] [[امر به معروف و نهی از منکر]] است او می توان آن را "مشارکت [[سیاسی]] متعهدانه" در [[ترویج]] معروف و جلوگیری از منگر نامیاد. پس از [[پذیرش جهانی]] بودن [[حکومت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} با پرسشی دشوار روبه رو می‌شویم: آیا [[حکومت جهانی]] آن [[منجی موعود]]، به صورت متمرکز [[اداره]] می‌شود یا می‌تواند فدرال باشد و بخش‌ها و ایالت‌هایش از نوعی خود مختاری در امور داخلی بهره گیرند<ref> عبد الرحمن عالم، بنیادهای علم سیاست، ص۳۳۵ - ۳۳۸</ref>؟ [[روایات]] تنها به [[جهانی بودن]] [[حکومت]] آن [[حضرت]] اشاره کرده و از تعیین نوع آن چشم پوشیده‌اند. البته تأکیدهای بسیار بر [[جهانی بودن]] آن [[حکومت]]، وجود [[دولت]] یا دولت‌هایی بیرون از چارچوب آن [[نظام]] را نفی می‌کند؛ هر چند به لحاظ داخلی، امکان دارد [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[حکومت]] خویش را به مناطق و ایالت‌هایی تقسیم کند و هر منطقه به تناسب ویژگی‌های قومی - منطقه‌‌ای‌اش، اختیاراتی داشته باشد. این امر با مبانی نظری [[حکومت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} سازگار است.<ref> در روایات مختلف آمده است که [[حضرت مهدی]] {{ع}} برای هر منطقه، نماینده و جانشینی تعیین می‌کند تا امور آن منطقه را اداره کند (برای مثال ر.ک: محمد بن جریر طبری، دلایل الأمامه، ص ۲۴۰). چنین روایاتی بر حکومت متمرکز دلالت دارند و به طور کلی، قرائت متمرکز در تلقی سنتی از مسئله [[حکومت جهانی]] غالب است با این حال، حکومت فدرال نیز با مبانی [[حکومت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} منافات ندارد. </ref>»<ref>[[غلام رضا بهروز لک|بهروز لک، غلام رضا]]؛ [[حکومت جهانی حضرت مهدی (مقاله)|حکومت جهانی حضرت مهدی]]، ص ۳۲۶ - ۳۳۱.</ref>.
::::#'''[[فضیلت]] محوری:''' از ویژگی‌ها مهم و بارز [[حکومت الهی]]، محور بودن [[فضیلت‌های اخلاقی]] است. [[نظام]] [[مقدس]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} از این جهت با نظام‌های دیگر تقابل دارد. بدیهی است که این تفاوت بنیادین، از تمایز و تقابل نظریه‌های [[سیاسی]] [[فضیلت]] محور و نظریه‌های [[سیاسی]] [[آزادی]] محور سرچشمه می‌گیرد. در نظام‌های [[سیاسی]] [[فضیلت]] محور، [[هدف]] پدید آوردن و گسترش زمینه‌های نیل به [[فضیلت]] است. بر این بنیاد، [[برنامه‌ریزی]] و تعیین حدود و مرزها [[ضرورت]] دارد؛ برای مثال، در مدينه فاضله [[افلاطون]]، شاه محور است؛ در نتیجه، به مهندسی [[اجتماعی]] می‌پردازد و حتی درباره چگونگی [[تعلیم و تربیت]] و محتوای آن نیز حساسیت نشان می‌دهد. در مدينه فاضله فارابی نیز [[رئیس]] اول، که همان [[پیامبر]] یا [[امام]] [[معصوم]] است، نقشی مشابه ایفا می‌کند. در این نظامها [[دولت]] و [[رهبران]]، نقش کلیدی و حیاتی دارند. در نظام‌های [[سیاسی]] مبتنی بر نظریه‌های [[آزادی]] محور، [[هدف]] تأمین حداکثر آزادی‌های فردی است و نهاد [[حکومت]] در خصوص [[فضیلت]] و [[سعادت]] معنوی [[مردم]] هیچ دغدغه‌ای ندارد؛ بنابراین، مسئله [[فضیلت]] و [[سعادت]] امری فردی تلقی می‌شود و هر فرد می‌تواند به فراخور گرایش خویش آن را دنبال کند. در این [[جوامع]]، دولث شر ضروری تلقی می‌شود و [[بهترین]] [[دولت]] حداقل‌ترین آن است. [[زمینه‌سازی]] برای [[سعادت اخروی]] و دنیوی، از مهم‌ترین اهداف [[حکومت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به شمار می‌آید و حتی خصوصیت‌های [[عدالت گستری]] و جهانی بودنش نیز در این [[هدف]] [[مقدس]] ریشه دارد.
::::#'''مشارکت [[سیاسی]] فراگیر از طریق [[بیعت]] عمومی:''' مشارکت [[سیاسی]] [[مردم]]، ویژگی دیگر [[حکومت‌های الهی]] است. بر اساس آنچه درباره نظام‌های [[فضیلت]] محور و [[آزادی]] محور بیان شد، مشارکت [[سیاسی]] در [[نظام]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} با نوع مشارکت [[سیاسی]] در نظام‌های [[لیبرال]] و مانند آن، تفاوت دارد. در این [[حکومت]]، رابطه فرد و [[دولت]] که در [[امام]] و کارهای ویژه او تجلی می‌یابد، رابطه [[امام]] و پیرو است و بر هر فرد [[مؤمن]] [[واجب]] است، در پرتو [[بیعت]] با [[امام]] و [[پیروی]] کامل از وی، زمینه [[سعادت]] خویش را فراهم آورد. این رابطه در خصوص گروهها و نهادهای [[اجتماعی]] نیز وجود دارد. بی‌تردید، [[راز]] تمایز نوع مشارکت در دولت‌های [[آزادی]] محور و [[نظام سیاسی]] [[تشیع]]، در اهداف [[نظام]] و ویژگی‌های انحصاری [[رهبران]] آسمانی نهفته است. در نظام‌های [[آزادی]] محور، [[هدف]] تأمین و تضمین [[حقوق]] [[انسانها]] در برابر [[تعدی]] انسان‌های دیگر است؛ بر این اساس، فرد [[حقوق]] و اختیارات ویژه می‌یابد و کسی [[حق]] نقض آنها را ندارد. اما در مدينه فاضله [[شیعی]]، نگاه به [[انسان]] و آزادی‌هایش، دنیوی و [[لذت]] گرایانه نیست. از سوی دیگر، [[امام]]{{ع}} در پرتو [[عصمت]] و ویژگی‌های انحصاری‌اش، هرگز در [[مقام]] [[تعدی]] به [[حقوق]] [[انسانها]] بر نمی‌آید؛ از این رو، ماهیت [[حقوق]] فردی و [[حق]] مشارکت [[سیاسی]] در [[مدینه فاضله]] [[شیعی]]، چهره‌ای کاملا متفاوت می‌یابد. در این [[مدینه]]، فرد در پی [[دولت]] حرکت می‌کند و در طول یکدیگرند، نه در عرض هم و تقابل با یکدیگر با این توضیح، رابطه [[امام]] و احزاب و نهادهای مدنی نیز [[تبیین]] می‌گردد. [[هدف]] احزاب و نهادهای مدنی، سامان بخشیدن به [[منافع]] و خواست‌های همسو به منظور نظارت بر [[دولت]] است تا از [[تعدی]] [[دولت]] مردان بر [[حقوق]] افراد جلوگیری شود. این وضعیت در [[دولت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} کاملا دگرگون می‌گردد. این [[نظام سیاسی]]، بر [[همدلی]] و رابطه معنوی [[عاطفی]] [[امام]] ( [[رئیس]] [[دولت]]) و [[مردم]] [[استوار]] است. بر این اساس، در [[نظام سیاسی]] [[موعود]] [[شيعه]]، [[هدف]] گروه‌ها و احزاب، [[یاری]] دادن [[امام]]{{{ع}} است، نه نظارت بر عملکرد وی؛ افراد و گروه‌های [[اجتماعی]] می‌توانند [[امام]] ا را در نظارت بر عملکرد [[کارگزاران]] و نهادهای دولتی [[یاری]] دهند. این مشارکت، بازتاب [[وظیفه]] [[اسلامی]] [[امر به معروف و نهی از منکر]] است او می توان آن را "مشارکت [[سیاسی]] متعهدانه" در [[ترویج]] معروف و جلوگیری از منگر نامیاد. پس از [[پذیرش جهانی]] بودن [[حکومت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} با پرسشی دشوار روبه رو می‌شویم: آیا [[حکومت جهانی]] آن [[منجی موعود]]، به صورت متمرکز [[اداره]] می‌شود یا می‌تواند فدرال باشد و بخش‌ها و ایالت‌هایش از نوعی خود مختاری در امور داخلی بهره گیرند<ref> عبد الرحمن عالم، بنیادهای علم سیاست، ص۳۳۵ - ۳۳۸</ref>؟ [[روایات]] تنها به [[جهانی بودن]] [[حکومت]] آن [[حضرت]] اشاره کرده و از تعیین نوع آن چشم پوشیده‌اند. البته تأكیدهای بسیار بر [[جهانی بودن]] آن [[حکومت]]، وجود [[دولت]] یا دولت‌هایی بیرون از چارچوب آن [[نظام]] را نفی می‌کند؛ هر چند به لحاظ داخلی، امکان دارد [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[حکومت]] خویش را به مناطق و ایالت‌هایی تقسیم کند و هر منطقه به تناسب ویژگی‌های قومی - منطقه‌‌ای‌اش، اختیاراتی داشته باشد. این امر با مبانی نظری [[حکومت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} سازگار است.<ref> در روایات مختلف آمده است که [[حضرت مهدی]] {{ع}} برای هر منطقه، نماینده و جانشینی تعیین می‌کند تا امور آن منطقه را اداره کند (برای مثال ر.ک: محمد بن جریر طبری، دلایل الأمامه، ص ۲۴۰). چنین روایاتی بر حکومت متمرکز دلالت دارند و به طور کلی، قرائت متمرکز در تلقی سنتی از مسئله [[حکومت جهانی]] غالب است با این حال، حکومت فدرال نیز با مبانی [[حکومت جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} منافات ندارد. </ref>»<ref>[[غلام رضا بهروز لک|بهروز لک، غلام رضا]]؛ [[حکومت جهانی حضرت مهدی (مقاله)|حکومت جهانی حضرت مهدی]]، ص ۳۲۶ - ۳۳۱.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان حکومت جهانی امام مهدی}}
{{پرسمان حکومت جهانی امام مهدی}}
==منبع‌شناسی جامع مهدویت==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
{{پایان}}
{{پایان}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسش]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
 
[[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]]
[[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]]
[[رده:پرسش‌های مربوط به حکومت جهانی امام مهدی]]
[[رده:پرسش‌های مربوط به حکومت جهانی امام مهدی]]