ادله اربعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ادله اربعه در حدیث]] - [[ادله اربعه در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
در [[فقه اسلامی]]، متن [[قرآن کریم]] و [[سنت]] که گفتار و عمل و تقریر (امضاء) [[معصومین]] را شامل می‌شود به عنوان اساس [[اجتهاد]] [[فقها]] و متخصصان جامع‌الشرائط [[اسلام]] معرفی شده است.
در [[فقه اسلامی]]، متن [[قرآن کریم]] و [[سنت]] که گفتار و عمل و تقریر (امضاء) [[معصومین]] را شامل می‌شود به عنوان اساس [[اجتهاد]] [[فقها]] و متخصصان جامع‌الشرائط [[اسلام]] معرفی شده است.
در موارد عدم دسترسی به [[نصوص]] و مدارکی از [[کتاب و سنت]]، [[اجماع]] به مفهومی که نشانگر [[رضایت]] و بیان [[معصوم]] است به عنوان [[دلیل شرعی]] برای [[اثبات]] [[احکام الهی]]، مورد استناد قرار می‌گیرد.
در موارد عدم دسترسی به [[نصوص]] و مدارکی از [[کتاب و سنت]]، [[اجماع]] به مفهومی که نشانگر [[رضایت]] و بیان [[معصوم]] است به عنوان [[دلیل شرعی]] برای [[اثبات]] [[احکام الهی]]، مورد استناد قرار می‌گیرد.
خط ۲۱: خط ۲۰:
وقتی [[فقیه]] در [[استنباط احکام]] [[فقهی]] استناد به [[کتاب و سنت]] می‌کند، به لحاظ [[ظواهر]] و دلالت لفظی آن دو بر مفاد [[وحی]] است؛ که در [[حقیقت]] کاشف از منبع اصلی یعنی وحی است. چنانکه [[اجماع]] و [[عقل]] نیز به نوبه خود کاشف از وجود [[حکم شرع]] است.
وقتی [[فقیه]] در [[استنباط احکام]] [[فقهی]] استناد به [[کتاب و سنت]] می‌کند، به لحاظ [[ظواهر]] و دلالت لفظی آن دو بر مفاد [[وحی]] است؛ که در [[حقیقت]] کاشف از منبع اصلی یعنی وحی است. چنانکه [[اجماع]] و [[عقل]] نیز به نوبه خود کاشف از وجود [[حکم شرع]] است.


به طور معمول ادله [[فقه]] را مشابه اصطلاح منابع به کار می‌برند؛ ولی با دقت بیشتر معلوم می‌شود که آن دو مفهوم جداگانه‌ای دارند؛ زیرا ادله چهارگانه در فقه، [[راهنما]] و نشانگر وجود [[حکم]] در منبع اصلی آن یعنی [[وحی الهی]] هستند. ولی در عین حال باید توجه داشت که منبع [[قانون]] معتبر در [[اسلام]]، اختصاص به وحی ندارد؛ و با تعبیری تسامح‌آمیز می‌توان عرف، عقل، [[فرامین امام]] و [[رهبر]] [[دولت اسلامی]]، و [[قرارداد]] را از منابع حقوقی اسلام به شمار آورد. به این ترتیب مفهوم منابع و ادله از دید فقهی با یکدیگر تفاوت کلی پیدا می‌کند. و عرف و عقل در عین اینکه از ادله هستند، جزو منابع هم محسوب می‌شوند.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۱۲۴.</ref>
به طور معمول ادله [[فقه]] را مشابه اصطلاح منابع به کار می‌برند؛ ولی با دقت بیشتر معلوم می‌شود که آن دو مفهوم جداگانه‌ای دارند؛ زیرا ادله چهارگانه در فقه، [[راهنما]] و نشانگر وجود [[حکم]] در منبع اصلی آن یعنی [[وحی الهی]] هستند. ولی در عین حال باید توجه داشت که منبع [[قانون]] معتبر در [[اسلام]]، اختصاص به وحی ندارد؛ و با تعبیری تسامح‌آمیز می‌توان عرف، عقل، [[فرامین امام]] و [[رهبر]] [[دولت اسلامی]]، و [[قرارداد]] را از منابع حقوقی اسلام به شمار آورد. به این ترتیب مفهوم منابع و ادله از دید فقهی با یکدیگر تفاوت کلی پیدا می‌کند. و عرف و عقل در عین اینکه از ادله هستند، جزو منابع هم محسوب می‌شوند<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص۱۲۴.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۳۱: خط ۳۰:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:ادله اربعه]]
[[رده:اصطلاحات فقهی]]
[[رده:مدخل]]
۱۱۳٬۶۸۰

ویرایش