ابراهیم بن فضیل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابراهیم بن فضیل در تراجم و رجال]] | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابراهیم بن فضیل در تراجم و رجال]] | پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
ابراهیم بن فضیل<ref>ر.ک: تنقیح المقال، ج۴، ص۲۵۰، ش۴۵۲؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۸۴، ش۳۹۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۴۵، ش۲۳۶.</ref> در سند ۱ [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]]، به نقل از [[تفسیر عیاشی]] دیده می‌شود: {{متن حدیث|عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ الْفَضْلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: الْعَدْلُ فِي قَوْلِ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} الْفِدَاءُ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۴۱۴ به گزارش از تفسیر العیاشی، ج۱، ص۵۷، ح۸۶.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۴۴۲.</ref>
ابراهیم بن فضیل<ref>ر. ک: تنقیح المقال، ج۴، ص۲۵۰، ش۴۵۲؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۸۴، ش۳۹۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۴۵، ش۲۳۶.</ref> در سند ۱ [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]]، به نقل از [[تفسیر عیاشی]] دیده می‌شود:


==شرح حال [[راوی]]==
{{متن حدیث|عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ الْفَضْلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: الْعَدْلُ فِي قَوْلِ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} الْفِدَاءُ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۴۱۴ به گزارش از تفسیر العیاشی، ج۱، ص۵۷، ح۸۶.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۴۴۲.</ref>
نام راوی در منبع اصلی یعنی [[تفسیر عیاشی]]<ref>ر.ک: تفسیر العیاشی، ج۱، ص۵۷، ح۸۶.</ref> و در [[تفسیر البرهان]]<ref>ر.ک: البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۱۶، ح۶۰۱.</ref> و [[نور الثقلین]]<ref>ر.ک: تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۷۷، ح۱۸۹.</ref> به نقل از تفسیر عیاشی، همانند [[تفسیر کنز الدقائق]] «ابراهیم بن فضیل»؛ ولی در [[بحار الأنوار]]<ref>ر.ک: بحار الأنوار، ج۸، ص۶۱، ح۸۴.</ref> «ابراهیم بن فضل» ثبت گردیده است.


عنوان ابراهیم بن فضیل در [[کتب رجالی]] ذکر نشده؛ ولی در بعضی [[اسناد روایات]] یاد گردیده؛ مانند [[سند روایت]] [[من لا یحضره الفقیه]]: {{متن حدیث|وَ رَوَى جَعْفَرُ بْنُ بَشِيرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ الْفَضْلِ<ref>نسخه‌های من لایحضره الفقیه مختلف است، در بعضی نسخه‌ها عنوان ابراهیم بن الفضیل و در برخی دیگر ابراهیم بن الفضل و در نسخه سوم ابراهیم بن المفضل ثبت شده؛ ولی چنان که گذشت (ذیل عنوان ابراهیم بن الفضل؛ طبقه راوی) این روایت در محاسن برقی (ج ۲، ص۳۴۵، ح۳) نقل شده و در سند آن ابراهیم بن الفضل یاد شده، پس درستی این عنوان تقویت می‌شود.</ref> عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ إِذَا سَبَّبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِعَبْدٍ الرِّزْقَ فِي أَرْضٍ جَعَلَ لَهُ فِيهَا حَاجَةً}}<ref>من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۶۵، ح۲۳۸۸.</ref>.
== شرح حال [[راوی]] ==
نام راوی در منبع اصلی یعنی [[تفسیر عیاشی]]<ref>ر. ک: تفسیر العیاشی، ج۱، ص۵۷، ح۸۶.</ref> و در [[تفسیر البرهان]]<ref>ر. ک: البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۱۶، ح۶۰۱.</ref> و [[نور الثقلین]]<ref>ر. ک: تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۷۷، ح۱۸۹.</ref> به نقل از تفسیر عیاشی، همانند [[تفسیر کنز الدقائق]] «ابراهیم بن فضیل»؛ ولی در [[بحار الأنوار]]<ref>ر. ک: بحار الأنوار، ج۸، ص۶۱، ح۸۴.</ref> «ابراهیم بن فضل» ثبت گردیده است.


بدان جهت [[رجالیان]] به تصحیف این عنوان نظر دادند<ref>ر.ک: تنقیح المقال، ج۴، ص۲۵۰، ش۴۵۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۴۵، ش۲۳۶.</ref>؛ اما در اینکه [[مصحف]] چه عنوانی است، [[اختلاف]] دارند: برخی<ref>ر.ک: تنقیح المقال، ج۴، ص۲۵۰، ش۴۵۲.</ref> آن را مصحف ابراهیم بن فضل می‌دانند؛ ولی [[آیت الله خویی]] آن را مصحف ابراهیم بن مفضل دانسته است؛ ایشان بعد از یادآوری [[روایت]] [[من لا یحضره الفقیه]] می‌نویسد: {{عربی|کذا فی نسخة، و فی نسخة أخری: الفضل، بدل الفضیل، و فی ثالثة: المفضل، و لا یبعد صحته فإن إبراهیم بن الفضیل لم یعلم وجوده، و إبراهیم بن الفضل، لم تعهد روایته عن المعصومین، کما لم تعهد روایة جعفر بن بشیر عنه، و إبراهیم بن المفضل من أصحاب الصادق{{ع}}}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۴۵، ش۲۳۶.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۴۴۲-۴۴۳.</ref>
عنوان ابراهیم بن فضیل در [[کتب رجالی]] ذکر نشده؛ ولی در بعضی [[اسناد روایات]] یاد گردیده؛ مانند [[سند روایت]] [[من لا یحضره الفقیه]]: {{متن حدیث|وَ رَوَى جَعْفَرُ بْنُ بَشِيرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ الْفَضْلِ<ref>نسخه‌های من لایحضره الفقیه مختلف است، در بعضی نسخه‌ها عنوان ابراهیم بن الفضیل و در برخی دیگر ابراهیم بن الفضل و در نسخه سوم ابراهیم بن المفضل ثبت شده؛ ولی چنان که گذشت (ذیل عنوان ابراهیم بن الفضل؛ طبقه راوی) این روایت در محاسن برقی (ج ۲، ص۳۴۵، ح۳) نقل شده و در سند آن ابراهیم بن الفضل یاد شده، پس درستی این عنوان تقویت می‌شود.</ref> عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ إِذَا سَبَّبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِعَبْدٍ الرِّزْقَ فِي أَرْضٍ جَعَلَ لَهُ فِيهَا حَاجَةً}}<ref>من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۶۵، ح۲۳۸۸.</ref>.


==تحقیق==
بدان جهت [[رجالیان]] به تصحیف این عنوان نظر دادند<ref>ر. ک: تنقیح المقال، ج۴، ص۲۵۰، ش۴۵۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۴۵، ش۲۳۶.</ref>؛ اما در اینکه [[مصحف]] چه عنوانی است، [[اختلاف]] دارند: برخی<ref>ر. ک: تنقیح المقال، ج۴، ص۲۵۰، ش۴۵۲.</ref> آن را مصحف ابراهیم بن فضل می‌دانند؛ ولی [[آیت الله خویی]] آن را مصحف ابراهیم بن مفضل دانسته است؛ ایشان بعد از یادآوری [[روایت]] [[من لا یحضره الفقیه]] می‌نویسد: {{عربی|کذا فی نسخة، و فی نسخة أخری: الفضل، بدل الفضیل، و فی ثالثة: المفضل، و لا یبعد صحته فإن إبراهیم بن الفضیل لم یعلم وجوده، و إبراهیم بن الفضل، لم تعهد روایته عن المعصومین، کما لم تعهد روایة جعفر بن بشیر عنه، و إبراهیم بن المفضل من أصحاب الصادق {{ع}}}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۴۵، ش۲۳۶.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۴۴۲-۴۴۳.</ref>
 
== تحقیق ==
دلیل [[قاطع]] و محکمی بر عدم وجود ابراهیم بن فضیل وجود ندارد؛ زیرا عدم ذکر این عنوان در [[کتب رجالی]] دلیل بر عدم وجود نیست و بسیارند راویانی که ذکری از آنها در کتب رجالی نشده؛ ولی در [[اسناد روایات]] یاد شده‌اند و وجود خارجی دارند؛ نیز این مطلب که [[آیت الله خویی]] درباره ابراهیم بن فضل نوشتند: {{عربی|لم تعهد روایته عن المعصومین؛ کما لم تعهد روایة جعفر بن بشیر عنه}} درست نیست.
دلیل [[قاطع]] و محکمی بر عدم وجود ابراهیم بن فضیل وجود ندارد؛ زیرا عدم ذکر این عنوان در [[کتب رجالی]] دلیل بر عدم وجود نیست و بسیارند راویانی که ذکری از آنها در کتب رجالی نشده؛ ولی در [[اسناد روایات]] یاد شده‌اند و وجود خارجی دارند؛ نیز این مطلب که [[آیت الله خویی]] درباره ابراهیم بن فضل نوشتند: {{عربی|لم تعهد روایته عن المعصومین؛ کما لم تعهد روایة جعفر بن بشیر عنه}} درست نیست.


خط ۱۹: خط ۲۰:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده: IM009725.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|'''رجال تفسیری ج۱''']]
# [[پرونده:IM009725.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|'''رجال تفسیری ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۵: خط ۲۶:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:ابراهیم بن فضیل]]
[[رده:رجال تفسیری]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش