حکومت مستضعفان: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = امام مهدی

| عنوان مدخل  =  

| مداخل مرتبط = [[حکومت مستضعفان در معارف مهدویت]]

| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)

== مقدمه ==

سنت قطعی الهی این است که دولت‌های باطل زایل و دولت حق با [[قیام]] [[مستضعفان]] ـ که امدادهای [[خداوند]] با آنان است ـ [[ظهور]] کند. به بیان [[امام خمینی]]: "خداوند همیشه با مستضعفان است و [[حق]] همواره بر [[باطل]] [[غلبه]] کرده و [[ایمان]] همیشه فائق شده است"<ref>در جستجوی راه از کلام امام، دفتر اول، مستضعفین، مستکبرین، ص۱۱۹.</ref>. [[وعده خداوند]] چنین است که مستضعفان [[وارث زمین]] خواهند شد و [[ستم]] و [[بیداد]] محو و [[عدل و داد]] به تمامی رخ خواهد نمود که: "[[امامت]] حق [[مستضعفین]] است، [[وراثت]] از [آن] مستضعفین است، [[مستکبرین]] غاصبند، مستکبرین باید از میدان خارج شوند"<ref>صحیفه نور، ج۶، ص۱۶۸.</ref>. این حقیقتی است که با [[توفیق الهی]] محقق خواهد شد: "[[خداوند تعالی]] [[وعده]] فرموده است که مستضعفین [[ارض]] را به [[امید]] خودش و [[توفیق]] خودش بر مستکبرین غلبه دهد و آنها را [[امام]] قرار دهد و [[پیشوا]] قرار دهد"<ref>صحیفه نور، ج۵، ص۲۳۵.</ref>. خداوند در کتاب شریفش این وعده حق را با [[قاطعیت]] عنوان فرموده است: {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}<ref>«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.</ref>. این [[آیه]] بشارتی است بزرگ در [[جهت]] [[پیروزی حق بر باطل]]، ایمان بر [[کفر]]، [[عدالت]] بر ستم، مستضعفان بر [[مستکبران]]؛ نویدی است برای همه آزادگان و عدالت‌جویان و [[محرومان]]؛ [[پیام]] امیدی است در جهت برچیده شدن بساط بیداد و تحقق عدالتی فراگیر.

[[قرآن کریم]] به عنوان نمونه‌ای از تحقق [[سنت الهی]]، پیروزی حق بر باطل و چیره شدن مستضعفان بر مستکبران و [[فروپاشی]] [[دولت]] [[فرعونیان]]، [[حکومت]] [[بنی اسرائیل]] را مثال زده است و این آیه در ضمن آن داستان به عنوان حقیقتی کلی آمده است، نمونه کامل‌تر تحقق این سنت الهی، [[حکومت]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[پیروزی]] مستضعفان [[پس از ظهور]] [[اسلام]] است، حکومت محرومان و تهیدستان با [[ایمان]] و [[ستمدیدگان]] [[پاکدل]] که از سوی [[فرعون]] صفتان عصر خویش مورد [[تحقیر]] و [[استهزا]] بودند و انواع فشارها و [[ستم‌ها]] بر آنان روا می‌شد. اما سرانجام همین [[مردمان]] [[مستضعف]]، نه تنها تمامی [[حجاز]] را به زیر [[پرچم]] [[توحید]] درآوردند، بلکه قدرت‌های بزرگ دنیای آن [[روز]] را به زیر کشیدند و [[حکومت]] کسراها و قیصرها را پایان بخشیدند و بینی [[مستکبران]] را به [[خاک]] مالیدند و طرحی نو درافکندند. اما نمونه نهایی [[پیروزی]] [[مستضعفان]] بر مستکبران بنابر [[وعده]] [[حق الهی]]، حکومت [[عدالت]] بر تمامی کره [[زمین]] به وسیله [[حجت]] [[حق]]، [[امام زمان]] {{ع}} است، [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} دراین‌باره فرموده است: {{متن حدیث|لَتَعْطِفَنَّ‏ الدُّنْيَا عَلَيْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُوسِ‏ عَلَى وَلَدِهَا وَ تَلَا عَقِيبَ ذَلِكَ {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}<ref> سوره قصص، آیه ۵.</ref>}}<ref>«دنیا پس از چموشی - همچون شتری که از دادن شیر به دوشنده‌اش خودداری می‌کند و برای بچه‌اش نگه می‌دارد - به ما روی می‌آورد. [سپس این آیه را خواند:] «و ما اراده داریم که بر مستضعفان زمین منت گذاریم و آنان را پیشوایان [مردم] و وارثان [حکومت روی زمین] قرار دهیم»». نهج البلاغه، حکمت ۲۰۹.</ref>.

همچنین پیشوای عدالت‌گرایان، [[علی]] {{ع}} درباره [[آیه شریفه]] [[وراثت]] مستضعفان بر زمین و [[پیشوایی]] آنان فرموده است: {{متن حدیث|هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ يَبْعَثُ اللَّهُ مَهْدِيَّهُمْ‏ بَعْدَ جَهْدِهِمْ‏ فَيُعِزُّهُمْ وَ يُذِلُّ عَدُوَّهُمْ}}<ref>«آنان آل محمد {{صل}} هستند که خداوند مهدی ایشان را پس از زحمت و فشاری که بر ایشان وارد می‌شود برمی‌انگیزد و به آنان عزت می‌بخشد و دشمنانشان را خوار می‌کند». غیبة الطوسی، ص۱۱۳؛ بحار الانوار، ج۵۱، ص۵۴.</ref>.

این [[پیام]] امیدی برای مستضعفان است؛ پیام [[امید]] پیروزی موسویان بر [[فرعونیان]]، همان طور که در [[حدیث]] [[امام سجاد]] تعبیر شده است: {{متن حدیث|وَ الَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ بَشِيراً وَ نَذِيراً إِنَّ الْأَبْرَارَ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ شِيعَتَهُمْ بِمَنْزِلَةِ مُوسَى وَ شِيعَتِهِ وَ إِنَّ عَدُوَّنَا وَ أَشْيَاعَهُمْ‏ بِمَنْزِلَةِ فِرْعَوْنَ‏ وَ أَشْيَاعِهِ‏}}<ref>«سوگند به کسی که محمد {{صل}} را به حق بشارت دهنده و بیم دهنده قرار داد که نیکان از ما اهل بیت و پیروان آنان به منزله موسی و پیروان اویند، و دشمنان ما و پیروان آنان به منزله فرعون و پیروان اویند». تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۲۳۹؛ تفسیر البرهان، ج۳، ص۲۱۹.</ref>.

[[شیبانی]] ـ دانشمند [[حنفی]] [[مذهب]] ـ در کتاب [[کشف]] البیان آورده است که در [[اخبار]] ما از [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده است که آن دو [[امام]] فرموده‌اند: {{متن حدیث|إِنَّ هذِهِ الْآيَةَ مَخْصُوصَةٌ بِصَاحِبِ الْأَمْرِ الَّذِي يَظْهَرُ فِي آخِرِ الزَّمَانِ، وَ يَبِيدُ الْجَبَابِرَةَ وَ الْفَرَاعِنَةَ، وَ يَمْلِكُ‏ الْأَرْضَ‏ شَرْقَاً وَ غَرْبَاً، فَيَمْلَأُهَا عَدْلَاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْرَاً}}<ref>«هرآینه این آیه مخصوص به صاحب الامری است که در آخر زمان ظاهر می‌شود و جباران و فرعونیان را هلاک می‌سازد؛ و شرق و غرب زمین را تصرف می‌کند و آن را همان‌گونه که لبریز از ستم گشته است لبریز از عدالت می‌سازد». تفسیر البرهان، ج۳، ص۲۲۰.</ref>.

[[ابن ابی‌الحدید]] معتزلی نیز می‌نویسد: [[اصحاب]] ما [[عقیده]] دارند این [[آیه]] [[وعده]] به [[ظهور]] امامی است که تمامی [[زمین]] را [[تصرف]] می‌کند و بر کشورها [[استیلا]] می‌یابد<ref>شرح ابن أبی الحدید، ج۱۹، ص۲۹.</ref>. آری، همان طور که در خبر [[ابی الجارود]] از امام باقر {{ع}} آمده است آن حضرت با تحقق [[حکومتی]] جهانی [[مستضعفان]]، زمین را پس از آنکه سراسر [[ستم]] و بیدار شده است، لبریز از [[عدالت]] و [[قسط]] می‌سازد<ref>{{متن حدیث|يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ‏ ظُلْماً وَ جَوْراً، وَ يَفْتَحُ‏ اللَّهُ‏ عَلَيْهِ شَرْقَ الْأَرْضِ وَ غَرْبَهَا}}. غیبة الطوسی، ص۲۸۳.</ref> و در سایه این [[حکومت]] است که [[زندگی]] [[واقعی]] معنا می‌یابد.

 

 

 

 

 

 

 

[[مهدی]] {{ع}} به [[سیره پیامبر]] عمل می‌کند و [[جاهلیت]] را به کلی نابود می‌کند و [[عدالت]] را به تمامی [[استوار]] می‌سازد. [[محمد بن مسلم]] گوید: {{متن حدیث|سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ {{ع}} عَنِ الْقَائِمِ‏ إِذَا قَامَ‏ بِأَيِّ‏ سِيرَةٍ يَسِيرُ فِي النَّاسِ}} (از [[امام باقر]] {{ع}} درباره [[قائم]] {{ع}} پرسیدم که چون [[قیام]] نماید به کدام سیره در میان [[مردم]] [[رفتار]] می‌کند؟) فرمود: {{متن حدیث|بِسِيرَةِ مَا سَارَ بِهِ‏- رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} حَتَّى يُظْهِرَ الْإِسْلَامَ}}<ref>«به سیره‌ای عمل می‌کند که رسول خدا {{صل}} عمل کرد تا اسلام را آشکار [و حاکم] ساخت».</ref> عرض کردم: {{متن حدیث|وَ مَا كَانَتْ سِيرَةُ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}؟}} ([[سیره رسول خدا]] {{صل}} چه بود؟) فرمود: {{متن حدیث|وَ مَا كَانَتْ سِيرَةُ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} قَالَ أَبْطَلَ مَا كَانَ فِي الْجَاهِلِيَّةِ وَ اسْتَقْبَلَ النَّاسَ بِالْعَدْلِ وَ كَذَلِكَ الْقَائِمُ {{ع}} إِذَا قَامَ يُبْطِلُ مَا كَانَ فِي الْهُدْنَةِ مِمَّا كَانَ فِي أَيْدِي النَّاسِ وَ يَسْتَقْبِلُ بِهِمُ الْعَدْلَ}}<ref>«آنچه را در جاهلیت بود از بین برد و با مردم به عدالت رفتار کرد؛ و همین‌گونه است قائم {{ع}} که چون قیام کند، آن چه را که از روابط ناعادلانه در میان مردم رایج است از بین ببرد و با ایشان به عدالت رفتار کند». تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۵۴؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۵۷.</ref>.

 

با [[ظهور]] [[دولت]] [[مستضعفان]] [[صالح]] همه قدرت‌های [[باطل]] زایل می‌شود و همه [[قدرت]] [[حق]] آشکار می‌گردد. [[امام باقر]] {{ع}} دراین‌باره فرمود: {{متن حدیث|إِذَا قَامَ الْقَائِمُ {{ع}} ذَهَبَتْ دَوْلَةُ الْبَاطِلِ‏}}<ref>«هنگامی که قائم قیام می‌کند هر دولت باطلی از میان می‌رود». الکافی، ج۸، ص۲۸۷؛ منتخب الاثر، ص۴۷۱.</ref>.

 

[[مهدی]] {{ع}} [[دولت‌های باطل]] را سرنگون می‌کند و بدین ترتیب زمینه برای رخ نمودن [[عدالت]] به طور کامل فراهم می‌شود تا [[روابط انسانی]] و ارزش‌های کمالی آن سان که باید ظهور یابد، زیرا تا دولت‌های باطل هستند ایجاد چنان اصلاحی ممکن نیست: {{متن حدیث|وَ يُطَهِّرُ الْأَرْضَ‏ مِنْ‏ كُلِّ‏ جَوْرٍ وَ ظُلْمٍ‏}}<ref>«او زمین را از هر ستم و بیدادی پاک می‌سازد». کمال الدین، ج۲، ص۳۳۶؛ إعلام الوری، ص۳۸۶؛ بحارالانوار، ج۱۵، ص۲۳، ج۲۵، ص۱۵، ج۵۱، ص۱۴۵.</ref>.

 

 

 

 

[[رده:حکومت امام مهدی]]