آزادی رفتاری در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = آزادی رفتاری | | موضوع مرتبط = آزادی رفتاری | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = آزادی رفتاری | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = [[آزادی رفتاری در کلام اسلامی]] | ||
| پرسش مرتبط = آزادی (پرسش) | | پرسش مرتبط = آزادی (پرسش) | ||
}} | }} | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
نوع [[تفسیر]] از آزادی رفتار متفاوت بوده و به همین دلیل ممکن است بسیار مهم و سازنده یا بر عکس ویرانگر باشد. این نکته را با نگاهی به [[مکتب]] [[لیبرالیسم]] و [[اسلام]] می‌‌توان دریافت؛ زیرا فرد در مکاتب لیبرالی از نظر [[رفتاری]] آزادی کامل دارد؛ یعنی اگر کسی به | نوع [[تفسیر]] از آزادی رفتار متفاوت بوده و به همین دلیل ممکن است بسیار مهم و سازنده یا بر عکس ویرانگر باشد. این نکته را با نگاهی به [[مکتب]] [[لیبرالیسم]] و [[اسلام]] می‌‌توان دریافت؛ زیرا فرد در مکاتب لیبرالی از نظر [[رفتاری]] آزادی کامل دارد؛ یعنی اگر کسی به همجنس بازی [[گرایش]] داشته باشد یا به شکل ناهنجار در میان جمعیت ظاهر شود هیچ کس نمی‌تواند به او [[اعتراض]] کند. در [[غرب]] تنها این جمله مطرح است که فقط مزاحم [[حقوق]] دیگران نباش، سپس هر چه می‌‌خواهی بکن<ref>لیبرالیسم غرب، ظهور و سقوط، ص ۸۰.</ref>. | ||
از دیدگاه اسلام، [[انسان]] در برابر اعمالش [[مسئول]] است و نمی‌تواند هر کاری را انجام دهد. در این باره [[آیات]] و [[روایات]] بسیاری را می‌‌توان [[شاهد]] آورد که ابعاد [[مسئولیت انسان]] را در برابر اعمالش از دیدگاه اسلام نشان میدهد. | از دیدگاه اسلام، [[انسان]] در برابر اعمالش [[مسئول]] است و نمی‌تواند هر کاری را انجام دهد. در این باره [[آیات]] و [[روایات]] بسیاری را می‌‌توان [[شاهد]] آورد که ابعاد [[مسئولیت انسان]] را در برابر اعمالش از دیدگاه اسلام نشان میدهد. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
در بعضی از آیات به این نکته اشاره است که [[قیامت]] [[یوم]] البروز است و در آنجاست که [[انسان]] همه [[اعمال]] خود را می‌‌بیند و از [[نیک]] و بد آنها [[آگاه]] میشود {{متن قرآن|يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«روزی که هر کس هر کار نیکی انجام داده است پیش رو می‌یابد و هر کار زشتی کرده است آرزو دارد کاش میان او و آن (کار زشت) فاصله‌ای دور می‌بود و خداوند شما را از خویش پروا میدهد و خداوند به بندگان مهربان است» سوره آل عمران، آیه ۳۰.</ref>، {{متن قرآن|عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ}}<ref>«هر کس داند که چه کرده و چه نکرده است» سوره انفطار، آیه ۵.</ref> و در بعضی آیات تصریح شده که انسان در برابر تمام اعمال خویش مسئول است {{متن قرآن|ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ}}<ref>«آنگاه در آن روز از نعمت (ناسپاسی شده) بازخواست خواهید شد» سوره تکاثر، آیه ۸.</ref>، {{متن قرآن|وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ}}<ref>«و آنان را باز دارید، که آنان بازخواست خواهند شد» سوره صافات، آیه ۲۴.</ref> و نیز [[بهشت]] که [[پاداش الهی]] به انسان هاست در برابر [[اعمال نیک]] آنها به ایشان داده میشود {{متن قرآن|وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«و این است بهشتی که برای کارهایی که کرده‌اید به شما رسیده است» سوره زخرف، آیه ۷۲.</ref>. | در بعضی از آیات به این نکته اشاره است که [[قیامت]] [[یوم]] البروز است و در آنجاست که [[انسان]] همه [[اعمال]] خود را می‌‌بیند و از [[نیک]] و بد آنها [[آگاه]] میشود {{متن قرآن|يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«روزی که هر کس هر کار نیکی انجام داده است پیش رو می‌یابد و هر کار زشتی کرده است آرزو دارد کاش میان او و آن (کار زشت) فاصله‌ای دور می‌بود و خداوند شما را از خویش پروا میدهد و خداوند به بندگان مهربان است» سوره آل عمران، آیه ۳۰.</ref>، {{متن قرآن|عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ}}<ref>«هر کس داند که چه کرده و چه نکرده است» سوره انفطار، آیه ۵.</ref> و در بعضی آیات تصریح شده که انسان در برابر تمام اعمال خویش مسئول است {{متن قرآن|ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ}}<ref>«آنگاه در آن روز از نعمت (ناسپاسی شده) بازخواست خواهید شد» سوره تکاثر، آیه ۸.</ref>، {{متن قرآن|وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ}}<ref>«و آنان را باز دارید، که آنان بازخواست خواهند شد» سوره صافات، آیه ۲۴.</ref> و نیز [[بهشت]] که [[پاداش الهی]] به انسان هاست در برابر [[اعمال نیک]] آنها به ایشان داده میشود {{متن قرآن|وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«و این است بهشتی که برای کارهایی که کرده‌اید به شما رسیده است» سوره زخرف، آیه ۷۲.</ref>. | ||
در روایات بسیاری نیز به مسئولیت انسان در برابر اعمالش تصریح شده است <ref>بحارالانوار، ج۷۱، ص ۲۵۷</ref>. [[حضرت علی]] {{ع}} درباره این موضوع می‌‌فرماید: زمانی که [[مردگان]] از قبرها برخیزند در آنجاست که هر کس از آنچه پیش فرستاده است آگاه میشود و سخن‌ها و افتراهای بی جایی که در [[دنیا]] دست آویزشان بوده، به دردشان نمی‌خورد <ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۲۶</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی]] و [[محمد جواد اصغری|اصغری]]، [[آزادی - اسحاقی و اصغری (مقاله)|مقاله «آزادی»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۵۲-۵۹.</ref> | در روایات بسیاری نیز به مسئولیت انسان در برابر اعمالش تصریح شده است<ref>بحارالانوار، ج۷۱، ص ۲۵۷.</ref>. [[حضرت علی]] {{ع}} درباره این موضوع می‌‌فرماید: زمانی که [[مردگان]] از قبرها برخیزند در آنجاست که هر کس از آنچه پیش فرستاده است آگاه میشود و سخن‌ها و افتراهای بی جایی که در [[دنیا]] دست آویزشان بوده، به دردشان نمی‌خورد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۲۶.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی]] و [[محمد جواد اصغری|اصغری]]، [[آزادی - اسحاقی و اصغری (مقاله)|مقاله «آزادی»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۵۲-۵۹.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
[[رده:آزادی]] | [[رده:آزادی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آزادی رفتاری است. آزادی رفتاری از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: آزادی رفتاری در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
نوع تفسیر از آزادی رفتار متفاوت بوده و به همین دلیل ممکن است بسیار مهم و سازنده یا بر عکس ویرانگر باشد. این نکته را با نگاهی به مکتب لیبرالیسم و اسلام می‌‌توان دریافت؛ زیرا فرد در مکاتب لیبرالی از نظر رفتاری آزادی کامل دارد؛ یعنی اگر کسی به همجنس بازی گرایش داشته باشد یا به شکل ناهنجار در میان جمعیت ظاهر شود هیچ کس نمی‌تواند به او اعتراض کند. در غرب تنها این جمله مطرح است که فقط مزاحم حقوق دیگران نباش، سپس هر چه می‌‌خواهی بکن[۱].
از دیدگاه اسلام، انسان در برابر اعمالش مسئول است و نمی‌تواند هر کاری را انجام دهد. در این باره آیات و روایات بسیاری را می‌‌توان شاهد آورد که ابعاد مسئولیت انسان را در برابر اعمالش از دیدگاه اسلام نشان میدهد.
در بعضی از آیات به این نکته اشاره است که قیامت یوم البروز است و در آنجاست که انسان همه اعمال خود را می‌‌بیند و از نیک و بد آنها آگاه میشود ﴿يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ﴾[۲]، ﴿عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ﴾[۳] و در بعضی آیات تصریح شده که انسان در برابر تمام اعمال خویش مسئول است ﴿ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ﴾[۴]، ﴿وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ﴾[۵] و نیز بهشت که پاداش الهی به انسان هاست در برابر اعمال نیک آنها به ایشان داده میشود ﴿وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾[۶].
در روایات بسیاری نیز به مسئولیت انسان در برابر اعمالش تصریح شده است[۷]. حضرت علی (ع) درباره این موضوع می‌‌فرماید: زمانی که مردگان از قبرها برخیزند در آنجاست که هر کس از آنچه پیش فرستاده است آگاه میشود و سخن‌ها و افتراهای بی جایی که در دنیا دست آویزشان بوده، به دردشان نمی‌خورد[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ لیبرالیسم غرب، ظهور و سقوط، ص ۸۰.
- ↑ «روزی که هر کس هر کار نیکی انجام داده است پیش رو می‌یابد و هر کار زشتی کرده است آرزو دارد کاش میان او و آن (کار زشت) فاصله‌ای دور می‌بود و خداوند شما را از خویش پروا میدهد و خداوند به بندگان مهربان است» سوره آل عمران، آیه ۳۰.
- ↑ «هر کس داند که چه کرده و چه نکرده است» سوره انفطار، آیه ۵.
- ↑ «آنگاه در آن روز از نعمت (ناسپاسی شده) بازخواست خواهید شد» سوره تکاثر، آیه ۸.
- ↑ «و آنان را باز دارید، که آنان بازخواست خواهند شد» سوره صافات، آیه ۲۴.
- ↑ «و این است بهشتی که برای کارهایی که کرده‌اید به شما رسیده است» سوره زخرف، آیه ۷۲.
- ↑ بحارالانوار، ج۷۱، ص ۲۵۷.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۲۲۶.
- ↑ اسحاقی و اصغری، مقاله «آزادی»، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص ۵۲-۵۹.