هویت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

#[[هویت دینی]] که معرف رفتارهای فردی و [[اجتماعی]] است که بر اساس [[آرمان‌ها]] و هدف‌های [[دین]] شکل می‌گیرد. [[امام خمینی]] [[انسان]] را موجودی [[عاقل]] و بهره‌مند از جوهر [[الهی]] و [[آزاد]] می‌دانست و هویت [[انسانی]] را در قالب مفهوم [[بندگی خدا]] تعریف می‌کرد. در نگاه ایشان، اصل هویت دینی فرد و [[جامعه]] است، اما به هویت [[ایرانی]] به عنوان بخشی از [[سرزمین اسلامی]] نیز توجه و اهتمام داشت. بر این اساس ایشان در پی تحقق [[هویت اسلامی]] ـ ملی بود.<ref>[[امید حسین‌خانی|حسین‌خانی، امید]]، [[هویت (مقاله)|مقاله «هویت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۱۰، ص۴۷۶–۴۸۲.</ref>

«هویت» از ریشه [[عربی]] «هُوَ» به معنای او یا آن،<ref>حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۵۳۹</ref> [[تشخص]]<ref>دهخدا، لغتنامه، ۱۴/۲۰۸۶۶</ref> یا هستی و [[حقیقت]] شخص است که مشتمل بر صفات جوهری اوست.<ref>عمید، فرهنگ عمید، ۲/۱۹۸۴</ref> هویت تعریفی است که فرد از خود و وجود خود می‌کند و به پرسش‌هایی چون «چیستم» و «چه می‌خواهم» پاسخ می‌دهد و از طریق آن به ابعاد [[شخصیت]] خود نوعی [[هماهنگی]] و [[انسجام]] نسبی می‌بخشد و از نظر [[روانی]] و [[رفتاری]] در [[زمان]] و مکان موضع‌یابی می‌کند.<ref>زهیری، چیستی هویت ملی، ۳۰</ref> از نگاهی دیگر، هویت به شناسنامه فرد یا گروهی از افراد تعبیر می‌شود که آنان را از سایر افراد یا گروه‌ها متمایز می‌سازد<ref>شیخاوندی، تکوین و تکون، ۴</ref>؛ از این‌رو هویت در [[ارتباط با خود]] و دیگری شکل می‌گیرد و ماهیتاً قرین دو احساس متضاد تعلق و شباهت به گروه خودی (ما) و احساس تمایز یا [[تبعیض]] در برابر گروه غیرخودی (دیگران) است.<ref>۳۱، Tajfel</ref>

از سوی دیگر، [[هویت]] را می‌توان در سطح فردی و جمعی دسته‌بندی کرد. هویت جمعی نیز واجد تقسیمات گوناگونی همچون [[هویت ملی]] و [[دینی]] ([[باطنی]]) است. [[هویت فردی]] را می‌توان به تصویری که [[انسان]] از خویشتن دارد و انتظاری که دیگران از وی دارند تعریف کرد؛ برای مثال کیستی فرد و ویژگی‌های شخصی او جزء هویت فردی‌اش به‌شمار می‌آید. هویت جمعی نیز به‌طور خلاصه شناسنامه [[جامعه]] یا گروهی از افراد است که با آن، سنت‌های یک گروه یا جامعه، بازشناسی می‌شوند.<ref>نگارش، هویت دینی، ۲۱–۲۳</ref> هویت و [[شخصیت]] یک فرد به شخص خود او تعلق دارد و رهاکردن آن و [[پذیرفتن]] هویت و شخصیت دیگری، به معنی سلب خود از خود و به معنی مسخ‌شدن و بیگانه‌شدن با خود است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲/۳۶۶</ref> شخصیت، هویت و «خودِ» یک [[ملت]] نیز [[روح جمعی]] آن ملت است و هر ملتی [[فرهنگی]] مخصوص به خود دارد که مقوّم شخصیت آن ملت است و [[دفاع]] از آن [[فرهنگ]] [[دفاع]] از هویت آن ملت است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲/۳۶۶</ref> در پهنه گروهی به نام ملت، هویت ملی معرف [[احساس]] [[همسانی]]، تشابه، تعلق و [[وفاداری]] افراد به واحدی جمعی نظیر ملت بوده، در عین حال بیانگر تفاوت، ناهمسانی و تمایز با سایر واحدهای ملی است.<ref>شهرام‌نیا و دیگران، بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی، ۱۲۵</ref> عناصر اصلی این هویت جمعی را در وهله نخست باید در ویژگی‌های جغرافیای [[سیاسی]] که منجر به [[تجربه]] [[تاریخی]] مشترک، [[آرزوها]] و آرمان‌های مشترک و ایجاد نوعی روح جمعی برای حل مسائل مشترک می‌گردد و دوم، در فرهنگ این گروه [[اجتماعی]] جستجو کرد.<ref>فوزی، امام خمینی و هویت ملی، ۳۷</ref>

== پانویس ==

{{پانویس}}