حضرت الیاس علیه السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

از [[پیامبران]] مرسل است که در [[قرآن کریم]] دو بار از او یاد شده است<ref>سوره انعام، ۸۵؛ سوره صافات، ۱۲۳. </ref>. از [[حضرت الیاس]] و [[خضر]] {{عم}} به‌عنوان اوتادی یاد شده است که پیوسته اطراف [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} هستند<ref>سفینة البحار، ماده قطب. </ref>. درباره [[حضرت الیاس]] {{ع}} بیان کرده‌اند که او از جمله زندگان است و از کسانی است که [[خداوند]] به سبب حکمتی که خود می‌داند، عمرشان را طولانی نموده است. بر طبق نظر عده‌ای از [[مفسّران]] -که در [[تفسیر]] آیاتی راجع به وی اظهار کرده‌اند- و تعدادی از [[روایات]] -که درباره او از [[اهل بیت]] {{عم}} رسیده است- آن حضرت زنده است و خداوند، [[عمر]] او را همچون خضر طولانی کرده و آن دو بزرگوار، هرسال در [[سرزمین عرفات]] و دیگر جاها باهم حضور پیدا می‌کنند<ref>عصر ظهور، علی کورانی، ترجمه عباس جلالی، ص ۲۸۹. </ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۱۷.</ref>

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نام این [[پیامبر]] در دو [[آیه]] از [[قرآن مجید]] آمده است: یکی در [[سوره صافات]] و دیگری در [[سوره انعام]] همراه گروه دیگری از پیامبران. ولی در این که الیاس نام دیگر، یکی از پیامبرانی است که در [[قرآن]] نامشان آمده، یا مستقلاً نام [[پیغمبری]] است، و ویژگی‌های او کدام است؟ نظرات گوناگونی وجود دارد:

#بعضی معتقدند «الیاس» همان «[[ادریس]]» است (زیرا ادریس، ادراس نیز تلفظ شده، و با [[تغییر]] مختصری الیاس شده است).

# الیاس همان [[خضر]] است، در حالی که بعضی دیگر معتقدند الیاس از [[دوستان]] خضر است، و هر دو زنده‌اند، با این تفاوت که الیاس مأموریتی در خشکی دارد، ولی خضر در جزائر و دریاها، بعضی دیگر [[مأموریت]] الیاس را در بیابان‌ها و مأموریت خضر را در کوه‌ها می‌دانند، و برای هر دو [[عمر]] جاودان قائلند، بعضی نیز الیاس را فرزند «[[الیسع]]» دانسته‌اند.

اما آنچه با [[ظاهر قرآن]] هماهنگ است این است که این کلمه مستقلاً نام یکی از پیامبران است (غیر از آنها که نامشان در قرآن آمده)، که برای هدایت یک [[قوم]] [[بت‌پرست]] [[مأمور]] گردید، و [[اکثریت]] آن قوم به [[تکذیب]] او برخاستند، اما گروهی از [[مؤمنان مخلص]] به او گرویدند.

===[[پیامبر خدا]] [[الیاس]] در برابر [[مشرکان]]===

[[قرآن کریم]] در ذکر داستان الیاس می‌فرماید: {{متن قرآن|إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَلَا تَتَّقُونَ}} <ref>«و (یاد کن) آنگاه را که به قوم خود گفت: آیا پرهیزگاری نمی‌ورزید؟» سوره صافات، آیه ۱۲۴.</ref>. {{متن قرآن|أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ}}<ref> «آیا (بت) بعل را (به پرستش) می‌خوانید و بهترین آفریدگاران را وا می‌نهید؟» سوره صافات، آیه ۱۲۵.</ref>. و از اینجا روشن می‌شود که آنها بت معروفی به نام «بعل» داشتند که در مقابل آن [[سجده]] می‌کردند، «الیاس» آنها را از این عمل [[زشت]] باز داشت، و به سوی [[آفریدگار]] بزرگ [[جهان]] و [[توحید]] [[خالص]] [[دعوت]] کرد.

و از همین جا است که جمعی معتقدند مرکز فعالیت «الیاس» [[شهر]] «بعلبک» از شهرهای [[شامات]] بود. زیرا «بعل» نام آن بت مخصوص و «بک» به معنی شهر بود، و از ترکیب این دو «بعلبک» به وجود آمد، گفته‌اند این بت طلائی به قدری بزرگ بود که طولش به ۲۰ ذراع می‌رسید! و چهار صورت داشت، و خدمه او بالغ بر چهار صد نفر بود! ولی بعضی «بعل» را اسم بت معینی ندانسته بلکه به معنی مطلق بت گرفته‌اند ولی بعضی دیگر آن را به معنی «[[رب]] و [[معبود]]» می‌دانند.

به هر حال «الیاس» این [[قوم]] [[بت‌پرست]] را سخت [[نکوهش]] کرد، و ادامه داد: {{متن قرآن|اللَّهَ رَبَّكُمْ وَرَبَّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ}}<ref> «خداوند را که پروردگار شما و پروردگار نیاکان شماست؟» سوره صافات، آیه ۱۲۶.</ref>. مالک و مربی همه شما او بوده و هست، هر نعمتی دارید از او است، و حل هر مشکلی با دست [[قدرت]] او میسر است، غیر از او نه سرچشمه خیر و برکتی وجود دارد و نه دفع‌کننده [[شر]] و آفتی.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصه‌های قرآن (کتاب)|قصه‌های قرآن]] ص ۴۰۶.</ref>

===عکس‌العمل [[قوم الیاس]]===

اما این قوم [[خیره]] سر و [[خودخواه]] گوش به اندرزهای مستدل، و هدایت‌های روشن این [[پیامبر بزرگ الهی]] فرا ندادند، {{متن قرآن|فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ}} <ref>«پس او را دروغگو انگاشتند از این رو آنان را (در دوزخ) حاضر می‌گردانند» سوره صافات، آیه ۱۲۷.</ref>. [[خداوند]] هم [[مجازات]] آنها را در یک جمله کوتاه بیان کرده می‌فرماید: {{متن قرآن|فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ}} <ref>«پس او را دروغگو انگاشتند از این رو آنان را (در دوزخ) حاضر می‌گردانند» سوره صافات، آیه ۱۲۷.</ref>. و به [[کیفر]] [[اعمال زشت]] و شوم خود خواهند رسید.

ولی ظاهراً گروه اندکی از [[پاکان]] [[نیکان]] و [[خالصان]] به [[الیاس]] [[ایمان]] آوردند، برای آنکه [[حق]] آنها فراموش نگردد، بلافاصله می‌فرماید: {{متن قرآن|إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ}} <ref>«مگر بندگان ناب خداوند،» سوره صافات، آیه ۱۲۸.</ref>.

[[قرآن]] در پایان این داستان نخست می‌فرماید: {{متن قرآن|وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ}} <ref>«و در میان آیندگان از وی (نامی نیکو) بر جای نهادیم» سوره صافات، آیه ۱۲۹.</ref>. در مرحلۀ دوم می‌افزاید: {{متن قرآن|سَلَامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ}}<ref> «و درود بر ال یاسین» سوره صافات، آیه ۱۳۰.</ref>.<ref>تعبیر به «الیاسین» به جای «الیاس» یا به خاطر این است که الیاسین لغتی در واژه «الیاس» بود، و هر دو به یک معنی است، و با اشاره به الیاس و پیروان او است که به صورت جمعی آمده است.</ref> در مرحلۀ سوم می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ}}<ref> «بدین‌گونه به نیکوکاران پاداش می‌دهیم» سوره صافات، آیه ۱۳۱.</ref>. و در مرحلۀ چهارم ریشه اصلی همۀ اینها را که «ایمان» است مطرح می‌کند و می‌گوید: {{متن قرآن|إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ}} <ref>«بی‌گمان او از بندگان مؤمن ما بود» سوره صافات، آیه ۱۳۲.</ref>. «ایمان» و «[[عبودیت]]» سرچشمۀ [[احسان]]، و احسان عامل قرار گرفتن در صف مخلصین است و مشمول سلام خدا شدن.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصه‌های قرآن (کتاب)|قصه‌های قرآن]] ص ۴۰۷.</ref>