بحث:امامت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱۴: خط ۱۴:


== شرایط رهبر و حاکم اسلامی ==
== شرایط رهبر و حاکم اسلامی ==
عهده‌دار امامت کسی است که عالم به [[سیاست]] و [[شایسته]] ریاست باشد؛ او {{متن حدیث|مُفْتَرَضُ الطَّاعَةِ قَائِمٌ بِأَمْرِ اللَّهِ}} و [[دلسوز]] [[بندگان]] خداست<ref>تحف‌العقول، ص۳۱۳.</ref>.
امامت دارای سه نوع ویژگی است:
# امامت عهده داری ولایت از جانب خداست؛
# امامت در ماهیت [[هدایت امت]] است؛
# امامت موجب [[اطاعت]] مطلق است.
امامت به دلیل این سه ویژگی جز با [[عصمت]] و [[نصب از جانب خدا]] و [[رسول]] امکان‌پذیر نیست. در [[حقیقت]]، امامت از دیدگاه [[شیعه]] ریشه در آیۀ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> دارد.
امامت از دیدگاه شیعه، [[منصب الهی]] است و مکمل [[خاتمیت]] [[رسالت]] است.
== حکومت در عصر غیبت ==
در دیدگاه [[شیعه]]، [[امامت]] دو مرحله‌ای است: مرحله اول امامت، [[منصوص]] با شرط [[عصمت]] است که از آن به [[امامت بالاصاله]] تعبیر می‌شود، مرحله دوم امامت منصوص با شرط [[فقاهت]] و [[عدالت]] است که از آن به امامت نیابی تعبیر می‌شود.
در مرحله اول، امامت با تعیین شخص [[منصوب]] می‌شود و در مرحله دوم که عصر [[غیبت امام]] [[معصوم]] {{ع}} است با تعیین اوصاف نصب نوعی انجام خواهد شد. در امامت نیابی [[فقها]] در [[عصر غیبت]] شخص معینی منصوب نگردیده اما کسانی که دارای وصف فقاهت و عدالت باشند، به طور عام برای امامت نیابی منصوب شده‌اند.
امامت نیابی فقها در عصر غیبت به دو صورت تقریر شده که اغلب از آن دو به عنوان دو نظریه در [[ولایت فقیه]] یاد می‌شود:
# نظریه [[ولایت]] [[انتصابی]] [[فقیه عادل]]: بر اساس این نظریه، [[فقیه جامع الشرایط]] مستقیما با [[نص]] عام از طرف [[امام]] معصوم {{ع}} به ولایت نیابی منصوب شده و [[حق]] [[تأسیس دولت]] و [[تصدی]] امامت را از امام معصوم {{ع}} کسب کرده است و در [[مشروعیت امامت]] وی [[آرای عمومی]] مردم نقش تعیین کننده ندارد. هر چند آرای عمومی می‌تواند در [[غیبت]] و تحقق امامت و استقرار آن در [[جامعه]] مؤثر و تعیین‌کننده باشد<ref>ولایة الأمر فی عصر الغیبة، ص۱۶۰.</ref>؛
# نظریه ولایت انتخابی فقها: این نظریه که تلفیقی از امامت و خلافت در دو دیدگاه شیعه و [[اهل سنت]] برای پیدا کردن راه‌حل [[سیاسی]] در عصر غیبت برای [[مشروعیت]] [[نظام سیاسی]] است، [[معتقد]] است که [[امضا]] و [[تأیید]] امام معصوم {{ع}} در مورد امامت نیابی فقها در صورتی است که قبلاً [[مقبولیت]] و موافقت آرای عمومی را کسب کرده باشند<ref>فقه سیاسی، ج۷، ص۱۵۸-۱۵۶.</ref>.<ref>[[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۲۶۷.</ref>.


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۱۱٬۲۰۲

ویرایش