|
|
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات پرسش
| | #تغییر_مسیر [[امام در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)]] |
| | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| |
| | موضوع فرعی = امامت به چه معناست؟
| |
| | تصویر = 7626626268.jpg
| |
| | اندازه تصویر = 200px
| |
| | نمایه وابسته =
| |
| | مدخل اصلی = [[مهدویت]]
| |
| | موضوعات وابسته = ۲
| |
| | پاسخ‌دهنده =
| |
| | پاسخ‌دهندگان = [[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]
| |
| }}
| |
| '''امامت به چه معناست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
| |
| | |
| ==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
| |
| | |
| == پاسخ نخست ==
| |
| [[پرونده:11917.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[احمد حسین شریفی]]]]
| |
| حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[احمد حسین شریفی|شریفی]]''' و آقای دکتر '''[[حسن یوسفیان|یوسفیان]]''' در کتاب ''«[[پژوهشی در عصمت معصومان (کتاب)|پژوهشی در عصمت معصومان]]»'' در این‌باره گفتهاند:
| |
| | |
| «[[امام]] در لغت به معنای [[پیشوا]] و [[رهبر]] می‌آید؛ یعنی هر کس که [[رهبری]] یک [[جامعه]]، گروه و یا عده‌ای از افراد را در یکی از مسائل [[سیاسی]]، [[اجتماعی]]، [[فرهنگی]] و امثال آن و یا در همه زمینه‌ها بر عهده گرفته، گفتار و [[کردار]] او مورد [[پیروی]] دیگران قرار گیرد، امام و الگوی آنان خوانده می‌شود<ref>ر.ک: الصحاح، ج۵، ص۱۸۶۴-۱۸۶۵؛ لسان العرب، ج۱۲، ماده امم؛ مجمع البحرین، ج۶، ص۱۰.</ref>.
| |
| | |
| هر چند نزد [[متکلمان شیعه]] و [[سنّی]] معنا و [[حقیقت]] امام یکسان نیست<ref>چنان‌که در این رابطه توضیحاتی را در بحث دلیل عقلی بر عصمت امام ارائه نمودیم. توجّه به معنا و حقیقت امام از نظر شیعه، بسیاری از استبعاداتی را که در این زمینه مطرح می‌شود (از جمله اینکه: چرا باید امام منصوب از جانب خدا و معصوم از گناه و خطا باشد) دفع می‌کند، ر.ک: شهید مطهری، امامت و رهبری، ص۱۶۷.</ref>، ولی [[قدر]] مشترک آنان این است که هر دو، مسأله [[حکومت]] و [[اداره جامعه]] را پس از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از [[شؤون امامت]] می‌دانند. در نتیجه، [[ضرورت]] [[عصمت امام]] - که مورد [[اختلاف]] [[شیعه]] و [[سنی]] است - مربوط به [[جانشینان پیامبر]] می‌شود.
| |
| | |
| حال این [[شبهه]] مطرح می‌گردد که: شرط نایل شدن به [[مقام]] امامتی که در [[آیه]] مورد اشاره قرار گرفته، دارا بودن [[نبوّت]] است؛ چنان‌که [[ابراهیم]]{{ع}} پس از سال‌ها نبوّت مفتخر به دریافت این [[موهبت الهی]] گردید. بنابراین، از آیه پیشین نمی‌توان در مورد [[اثبات عصمت امام]] به معنای [[جانشین پیامبر]]، بهره جست.
| |
| | |
| در پاسخ باید گفت هیچ تلازمی بین این دو مقام نیست<ref>شیعه در اسلام، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref>؛ [[مقام نبوت]] مربوط است به [[دریافت احکام]] و [[دستورات الهی]] از [[طریق وحی]] و برقراری رابطه بین [[خدا]] و [[بندگان]]. امّا [[مقام امامت]] یعنی مقام [[حفظ]] و [[نگهداری دین]] و تشریح و تبیین آن و [[اجرای احکام الهی]]. بنابراین، نسبت بین آن دو، اصطلاحاً عموم و خصوص من وجه است؛ یعنی ممکن است کسی [[پیامبر]] باشد اما [[وظیفه]] [[امامت]] بر عهده او نباشد. و یا برعکس، ممکن است کسی که پیامبر نیست، عهده‌دار [[تصدی]] [[مقام امامت]] گردد. همچنین گاه این دو [[مقام]] در یک شخص جمع شده، توأماً هر دو وظیفه بر عهده او گذارده می‌شود.
| |
| | |
| در [[اسلام]] - که [[دین خاتم]] است - از یک طرف بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} باب [[نبوت]] ختم شده؛ ولی از طرف دیگر، در دوران کوتاه [[رسالت]]، [[فرصت]] طرح بسیاری از [[احکام الهی]] فراهم نشده است. از این رو، هر چند پرونده نبوت بسته شده است، [[حکمت الهی]] اقتضا می‌کند امامانی برای [[هدایت تکوینی]] و [[تشریعی]] [[انسان‌ها]] [[منصوب]] شوند. البته برای استفاده [[عصمت امام]] (به معنای [[جانشین پیامبر]]) از [[آیه شریفه]]، چندین [[راه]] پیش روست<ref>علاوه بر منابعی که در ذیل خواهد آمد، ر.ک: العصمة، ص۱۸-۲۲.</ref>. از جمله برخی از محققان ابتدا با [[ادله]] دیگری [[اثبات]] نموده‌اند که امامت [[عهد]] و منصبی [[الهی]] است، سپس با انضمام قانونی کلی که از آیه بر گرفته‌اند، [[ضرورت]] عصمت امام را تبیین نموده‌اند<ref>راهنما‌شناسی، ص۳۶۶.</ref>.
| |
| | |
| برخی دیگر، امامت اعطا شده به [[ابراهیم]]{{ع}} را منطبق بر "[[مُلک]]"، عظیمی دانسته‌اند که در [[آیات]] دیگر بدان اشاره شده است. اینان با اقامه شواهد متعددی نتیجه گرفته‌اند: به طور مسلم، قیادت و [[سرپرستی]] همه جانبه در پرتو احکام الهی و تنظیم [[امور دنیوی]] و [[دینی]] [[امّت]] یکی از ارکان مفهوم امامت است<ref>منشور جاوید، ج۵، ص۲۶۰.</ref>. [بنابراین] واقعیت امامتی که بعد از [[رحلت پیامبر اکرم]] مورد [[پذیرش]] [[مسلمین]] قرار گرفته، با این امامت، متّحد است<ref>الالهیات، ج۴، ص۱۲۱.</ref>»<ref>[[احمد حسین شریفی|شریفی، احمد حسین]]، [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[پژوهشی در عصمت معصومان (کتاب)|پژوهشی در عصمت معصومان]] ص ۲۸۷.</ref>.
| |
| == پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
| |
| {{پاسخ پرسش
| |
| | عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛
| |
| | تصویر = 151828.jpg
| |
| | پاسخ‌دهنده = پژوهشگران مؤسسه آینده روشن
| |
| | پاسخ = '''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفتهاند:
| |
| | |
| «[[امامت]] [[ریاست]] عمومی از [[ناحیه]] [[خدا]] بر [[مردم]] در امور [[دین]] و دنیای آنهاست. بیش‌تر تعریف کنندگان [[سنی]]، دو قید نیز اضافه می‌کنند: ۱. این ریاست از باب [[خلافت]] و [[نیابت]] از [[پیامبر اعظم]]{{صل}} است؛ ۲. بر تمام مردم [[پیروی از امام]] [[واجب]] است<ref>نک: المواقف، ایجی، ص۳۴۵؛ مقدمه ابن خلدون، ص۱۹۱، دلائل الصدق، محمد حسن مظفر، ج۲، ص۴، تعریف فضل بن روزبهان و...</ref>. در تعریف امامت از منظر [[متکلمین]] بین [[شیعه]] و سنی [[اختلاف]] چندانی نیست، اختلاف در [[تفسیر]] این تعریف است<ref>نک: الالهیات علی هدی الکتاب والسنة، جعفر سبحانی، ج۴، ص۲۶</ref>»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۰۷.</ref>.
| |
| }}
| |
| {{پاسخ پرسش
| |
| | عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آقای صفرزاده؛
| |
| | تصویر = 1379670.jpg
| |
| | پاسخ‌دهنده = ابراهیم صفرزاده
| |
| | پاسخ = آقای '''[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده]]''' در [[کتاب ]]''«[[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| | |
| «در باب معنای [[امامت]]، بین [[شیعیان]] دو نظریه موجود است:
| |
| #ابن‌میثم [[بحرانی]] می‌گوید: "امامت، [[ریاست عامه]] بر امور [[دین]] و [[دنیا]] [[بالاصاله]] است"<ref>قواعد المرام، ص۱۷۴؛ شرح مقاصد، ج۵، ص۲۳۲.</ref>.
| |
| #غالب [[اندیشمندان]] [[شیعه]] به این نظریه معتقدند که: "امامت، [[ریاست]] عمومی بر امور دین است در [[دار تکلیف]] بالاصاله"<ref>سدیدالدین حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۲، ص۲۳۵؛ میر سیدشریف جرجانی، شرح مواقف، ج۸، ص۲۴۵.</ref>.
| |
| | |
| از میان نظرات، نظریه دوم دقیق‌تر است. نظریه اول خدشه دارد، چون طبق آن، [[امام]]، [[رئیس]] امور [[دنیایی]] [[مردم]] در [[مشاغل]] نیست، بلکه امامت به تعبیر صاحب "[[قواعد]] العقاید" ریاست عام [[دینی]] است که مشتمل بر [[ترغیب]] عموم مردم در [[حفظ]] [[مصالح دینی]] و دنیایی آنها و دور کردن آنان از چیزهایی است که بر حسب دین و دنیا، به حال مردم ضرر دارد<ref>خواجه نصیر طوسی، قواعد العقائد، ص۱۰۸</ref>.
| |
| | |
| لذا [[منافع دنیوی]] امامت از جهت [[خوف]] از [[تأدیب]] امام، تابع مصالح دینی است، چون امام به عنوان رئیس دینی مردم است»<ref>[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]] ص ۱۳۳.</ref>.
| |
| }}
| |
| | |
| == پرسش‌های وابسته ==
| |
| | |
| == منبع‌شناسی جامع مهدویت ==
| |
| {{منبع جامع}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
| |
| {{پایان منبع جامع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| [[رده:پرسش]]
| |
| [[رده:پرسمان مهدویت]]
| |
| [[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
| |
| [[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]]
| |
