اقتداء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '{{یادآوری پانویس}}' به '') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اقتداء در فقه اسلامی]] - [[اقتداء در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط = }} | ||
{{ | == مقدمه == | ||
< | مرادف کلمه اسوه، «قدوه» است. [[اقتدا]] نیز به معنای [[پیروی]] نمودن است. {{متن قرآن|فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ}}<ref>«پس، از رهنمود آنان پیروی کن!» سوره انعام، آیه ۹۰.</ref>: [[دستور]] به اقتدای به آنان است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] می‌فرماید: {{متن حدیث|أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ...}}<ref>نهج البلاغه، ص۴۱۷، ن۴۵.</ref>: [[آگاه]] باش برای هر مأمومی (و مردمی) [[رهبر]] و [[پیشوایی]] است که به او اقتدا کنند و از [[نور]] [[دانش]] وی بهره‌مند گردند. | ||
اسوه و [[قدوه]] را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش [[نماز]] یعنی پیروی نمودن از آنچه [[امام جماعت]] انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در [[قرآن]] درباره [[ابراهیم]] {{ع}} این کلمه آمده است<ref>{{متن قرآن|وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ}} «و از پیروان وی ابراهیم بود» سوره صافات، آیه ۸۳.</ref>. اکنون شیعه به [[پیروان]] و [[دوستداران]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} و [[خاندان]] وی گفته می‌شود. [[رسول خدا]] {{صل}} از پیروان [[علی]] {{ع}} با نام شیعه یاد و از آنان [[تجلیل]] می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۳۳؛ محمدحسین مظفر، تاریخ شیعه، ص۳۴.</ref>: به [[راستی]] علی {{ع}} و پیروان وی همان [[رستگاران]] [[روز]] رستاخیزند. در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}}<ref>«آنان بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.</ref> از [[پیامبر]] {{صل}} آورده‌اند که {{متن قرآن|خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}} علی {{ع}} و [[شیعیان]] اویند<ref>جلال الدین عبدالرحمان سیوطی، در المنثور، ج۶، ص۳۷۹ (چ مرعشی)؛ ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۳۰، ص۱۷۱.</ref>. | |||
این [[روایات]] به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علی {{ع}} توسط پیامبر {{صل}} به کار رفته است. | |||
در جمع [[صحابه]] در [[عصر پیامبر]] {{صل}} برخی افراد شیعه علی {{ع}} نامیده می‌شدند<ref>صبحی صالح، النظم الإسلامیه، ص۹۶.</ref>. [[ابو حاتم رازی]] (م ۳۲۲) اولین واژه در [[مذاهب اسلامی]] را [[شیعه]] می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو [[علی]] {{ع}} اطلاق شده: [[عمار]]، [[ابوذر]]، [[مقداد]] و [[سلمان]]<ref>ابوحاتم رازی، الزینة فی کلمات الاسلامیه العربیه، ج۳، ص۱۰: {{عربی|إن اوّل اسم ظهر لمذهب في الاسلام هو الشيعة و كان هذا لقب اربعة من الصحابة: ابوذر، عمار، مقداد و سلمان}}.</ref>. [[شیعه امامیه]] [[امامت]] را یکی از [[اصول دین]] دانسته و [[معتقد]] به [[عصمت پیامبر]] {{صل}}، [[فاطمه زهرا]] {{س}} و [[دوازده امام]] [[جانشین پیامبر]] هستند و [[پیروی]] و [[اقتدا]] به آنان را لازم می‌شمرند<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۸۸.</ref> | |||
== | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[اسوه]] | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
{{ | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1100516.jpg|22px]] [[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|'''درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:اقتداء]] | [[رده:اقتداء]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۳
اقتداء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اقتداء در فقه اسلامی - اقتداء در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
مرادف کلمه اسوه، «قدوه» است. اقتدا نیز به معنای پیروی نمودن است. 
فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ
[۱]: دستور به اقتدای به آنان است. امیرالمؤمنین S در نهج البلاغه می‌فرماید: «أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ...»[۲]: آگاه باش برای هر مأمومی (و مردمی) رهبر و پیشوایی است که به او اقتدا کنند و از نور دانش وی بهره‌مند گردند.
اسوه و قدوه را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش نماز یعنی پیروی نمودن از آنچه امام جماعت انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در قرآن درباره ابراهیم S این کلمه آمده است[۳]. اکنون شیعه به پیروان و دوستداران علی بن ابی طالب S و خاندان وی گفته می‌شود. رسول خدا a از پیروان علی S با نام شیعه یاد و از آنان تجلیل می‌کند و می‌فرماید: «إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»[۴]: به راستی علی S و پیروان وی همان رستگاران روز رستاخیزند. در تفسیر آیه أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ[۵] از پیامبر a آورده‌اند که خَيْرُ الْبَرِيَّةِ علی S و شیعیان اویند[۶].
این روایات به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علی S توسط پیامبر a به کار رفته است. در جمع صحابه در عصر پیامبر a برخی افراد شیعه علی S نامیده می‌شدند[۷]. ابو حاتم رازی (م ۳۲۲) اولین واژه در مذاهب اسلامی را شیعه می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو علی S اطلاق شده: عمار، ابوذر، مقداد و سلمان[۸]. شیعه امامیه امامت را یکی از اصول دین دانسته و معتقد به عصمت پیامبر a، فاطمه زهرا (س) و دوازده امام جانشین پیامبر هستند و پیروی و اقتدا به آنان را لازم می‌شمرند[۹]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «پس، از رهنمود آنان پیروی کن!» سوره انعام، آیه ۹۰.
- ↑ نهج البلاغه، ص۴۱۷، ن۴۵.
- ↑
وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ
«و از پیروان وی ابراهیم بود» سوره صافات، آیه ۸۳.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۳۳؛ محمدحسین مظفر، تاریخ شیعه، ص۳۴.
- ↑ «آنان بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.
- ↑ جلال الدین عبدالرحمان سیوطی، در المنثور، ج۶، ص۳۷۹ (چ مرعشی)؛ ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۳۰، ص۱۷۱.
- ↑ صبحی صالح، النظم الإسلامیه، ص۹۶.
- ↑ ابوحاتم رازی، الزینة فی کلمات الاسلامیه العربیه، ج۳، ص۱۰: إن اوّل اسم ظهر لمذهب في الاسلام هو الشيعة و كان هذا لقب اربعة من الصحابة: ابوذر، عمار، مقداد و سلمان.
- ↑ اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص ۸۸.