آیه در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'محمدبن' به 'محمد بن'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-</div>\n<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> +</div>))
جز (جایگزینی متن - 'محمدبن' به 'محمد بن')
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = آیه
| عنوان مدخل  = [[آیه]]
| مداخل مرتبط = [[آیه در قرآن]] - [[آیه در علوم قرآنی]] - [[آیه در کلام اسلامی]] - [[آیه در فقه اسلامی]] - [[آیه در معارف دعا و زیارات]] - [[آیه در معارف و سیره سجادی]] - [[آیه در معارف و سیره رضوی]]
| پرسش مرتبط  =
}}


{{امامت}}
== مقدمه ==
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[آیه]]''' است. "'''[[آیه]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
[[آیه]]، به معنای علامت، نشانه، [[عبرت]]، [[دلیل]] و [[معجزه]] است<ref>قاموس قرآن.</ref>. آیه در اصل و ریشه خود (أَوَیَ) به معنای توجه و قصد کردن است<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم.</ref>. معنای اصلی و [[حقیقی]] آیه را می‌توان همان نشانه و وسیله دانست<ref>همان و نیز قاموس قرآن.</ref>. یکی از اصلی‌ترین و شایع‌ترین راه‌ها برای [[ادراک]] [[حقیقت]] و دست‌یابی به مقصود مواجهه با نشانه‌هاست.
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[آیه در قرآن]] - [[آیه در حدیث]] - [[آیه در کلام اسلامی]] - [[آیه در معارف دعا و زیارات]] - [[آیه در معارف و سیره سجادی]] - [[آیه در معارف و سیره رضوی]]</div>
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[آیه (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>


==مقدمه==
[[آیه]]، به معنای علامت، نشانه، [[عبرت]]، [[دلیل]] و [[معجزه]] است<ref>قاموس قرآن.</ref>. آیه در اصل و ریشه خود (أَوَیَ) به معنای توجه و قصد کردن است<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم.</ref>. معنای اصلی و [[حقیقی]] آیه را می‌توان همان نشانه و وسیله دانست<ref>همان و نیز قاموس قرآن.</ref>. یکی از اصلی‌ترین و شایع‌ترین راه‌ها برای [[ادراک]] [[حقیقت]] و دست‌یابی به مقصود مواجهه با نشانه‌هاست.
آیه در [[متون دینی]]، بیشتر به حقایقی اشاره دارد که ما را به [[خدای متعال]] متذکر می‌کند. آیات خدای متعال [[مخلوقات]] او هستند: {{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ}}<ref>«بی‌گمان در آفرینش آسمان‌ها و زمین و پیاپی آمدن شب و روز نشانه‌هایی برای خردمندان است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۰.</ref>.
آیه در [[متون دینی]]، بیشتر به حقایقی اشاره دارد که ما را به [[خدای متعال]] متذکر می‌کند. آیات خدای متعال [[مخلوقات]] او هستند: {{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ}}<ref>«بی‌گمان در آفرینش آسمان‌ها و زمین و پیاپی آمدن شب و روز نشانه‌هایی برای خردمندان است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۰.</ref>.


[[امام سجاد]]{{ع}}، در موارد متعدد به نمونه‌هایی از مخلوقات و [[آیات الهی]] اشاره کرده است؛ از جمله [[آسمان]] و [[زمین]]؛ [[شب]] و [[روز]]<ref>نیایش ششم.</ref>، ماه<ref>نیایش چهل‌ و ‌سوم.</ref>، گیاهان و میوه‌ها<ref>نیایش نوزدهم و بیست‌ و‌ هفتم.</ref>، [[ابر]] و [[باران]] و رعد و برق؛ برف و تگرگ<ref>نیایش سوم و سی‌ و ‌ششم.</ref>. آن [[حضرت]] هنگام دیدن ماه نو (هلال) چنین می‌گوید: {{متن حدیث|أَيُّهَا الْخَلْقُ‏ الْمُطِيعُ... وَ جَعَلَكَ آيَةً مِنْ آيَاتِ مُلْكِهِ، وَ عَلَامَةً مِنْ عَلَامَاتِ سُلْطَانِهِ}}؛ «ای [[آفریده]] [[فرمانبردار]]، ای گردشگر سریع، ای رفت‌و‌آمد کننده در جایگاه‌های مقدر شده، ای [[متصرف]] در [[فلک]] و مدار [[تدبیر]]، [[ایمان]] آوردم به آن خداوندی که تاریکی‌ها را به فروغ تو روشن ساخت و سایه‌های مبهم را به پرتو تو پدیدار کرد و تو را آیتی از آیات عرصه [[فرمانروایی]] و نشانی از نشانه‌های [[قدرت]] خویش گردانید»<ref>نیایش چهل‌ و‌ سوم.</ref>.
[[امام سجاد]] {{ع}}، در موارد متعدد به نمونه‌هایی از مخلوقات و [[آیات الهی]] اشاره کرده است؛ از جمله [[آسمان]] و [[زمین]]؛ [[شب]] و [[روز]]<ref>نیایش ششم.</ref>، ماه<ref>نیایش چهل‌ و ‌سوم.</ref>، گیاهان و میوه‌ها<ref>نیایش نوزدهم و بیست‌ و‌ هفتم.</ref>، [[ابر]] و [[باران]] و رعد و برق؛ برف و تگرگ<ref>نیایش سوم و سی‌ و ‌ششم.</ref>. آن [[حضرت]] هنگام دیدن ماه نو (هلال) چنین می‌گوید: {{متن حدیث|أَيُّهَا الْخَلْقُ‏ الْمُطِيعُ... وَ جَعَلَكَ آيَةً مِنْ آيَاتِ مُلْكِهِ، وَ عَلَامَةً مِنْ عَلَامَاتِ سُلْطَانِهِ}}؛ «ای [[آفریده]] [[فرمانبردار]]، ای گردشگر سریع، ای رفت‌و‌آمد کننده در جایگاه‌های مقدر شده، ای [[متصرف]] در [[فلک]] و مدار [[تدبیر]]، [[ایمان]] آوردم به آن خداوندی که تاریکی‌ها را به فروغ تو روشن ساخت و سایه‌های مبهم را به پرتو تو پدیدار کرد و تو را آیتی از آیات عرصه [[فرمانروایی]] و نشانی از نشانه‌های [[قدرت]] خویش گردانید»<ref>نیایش چهل‌ و‌ سوم.</ref>.
 
باید توجه داشت که خدای متعال از شدت [[ظهور]]، نیازی به دلالت و نشانه ندارد اما [[انسان]] از شدت [[غفلت]] نیاز به آیه و مذکّر دارد. امام سجاد{{ع}} [[خدا]] را صاحب آیات روشن و آشکار می‌داند و اوست که آفریننده [[آسمان‌ها]] و مخلوقات است: منزّهی تو ای [[خداوند]]، آثار قدرتت آشکار است. آفریننده آسمان‌هایی و [[خالق]] جان‌هایی<ref>نیایش چهل و هفتم.</ref>.


از دیگر [[آیات]] و نشانه‌های بزرگ [[الهی]] [[قرآن]] است. [[قرآن مجید]] دارای سوره‌های متعدد است و هر [[سوره]] خود از قسمت‌های مختلفی که هر یک [[آیه]] نامیده می‌شود تشکیل شده است. بنابر آیه هفتم از [[سوره آل عمران]] [[آیات قرآن]] به دو دسته [[محکم و متشابه]] تقسیم می‌شود. [[آیات محکم]] آیاتی هستند که معنای آنها برای ما روشن است و می‌توان به آنها عمل کرد. اما آیات [[متشابه]]، آن دسته از آیاتی هستند که معنای آنها برای ما روشن نیست و نمی‌توان آن را ملاک عمل قرار داد<ref>تفسیر عیاشی.</ref>. [[امام]]{{ع}} در مورد [[وظیفه]] ما در قبال این دو دسته از آیات می‌فرماید: «ای [[خداوند]]،... ما را از کسانی قرار ده که... با [[اعتقاد]] به [[تسلیم]] در برابر آیات محکماتش، تو را [[عبادت]] می‌کنند و در برابر [[متشابهات]] و [[دلایل]] واضحاتش از سر تسلیم [[اقرار]] می‌نمایند»<ref>نیایش چهل و ‌دوم.</ref>. و نیز از خداوند می‌طلبد که به هنگام [[تلاوت آیات]] قرآن بیمناک (از [[عظمت]] [[کلام الهی]]) باشیم<ref>نیایش چهل و هفتم.</ref>.<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن مصطفوی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۳۰، چاپ سوم؛ کتاب التفسیر، محمدبن مسعود عیاشی، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، چاپخانه علمیه، تهران، ۱۳۸۰، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، ۱۳۷۵؛ قاموس قرآن، سیدعلی اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.</ref>..<ref>[[محمد پارچه‌باف دولتی|پارچه‌باف دولتی، محمد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آیات»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۰.</ref>
باید توجه داشت که خدای متعال از شدت [[ظهور]]، نیازی به دلالت و نشانه ندارد اما [[انسان]] از شدت [[غفلت]] نیاز به آیه و مذکّر دارد. امام سجاد {{ع}} [[خدا]] را صاحب آیات روشن و آشکار می‌داند و اوست که آفریننده [[آسمان‌ها]] و مخلوقات است: منزّهی تو ای [[خداوند]]، آثار قدرتت آشکار است. آفریننده آسمان‌هایی و [[خالق]] جان‌هایی<ref>نیایش چهل و هفتم.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
از دیگر [[آیات]] و نشانه‌های بزرگ [[الهی]] [[قرآن]] است. [[قرآن مجید]] دارای سوره‌های متعدد است و هر [[سوره]] خود از قسمت‌های مختلفی که هر یک [[آیه]] نامیده می‌شود تشکیل شده است. بنابر آیه هفتم از [[سوره آل عمران]] [[آیات قرآن]] به دو دسته [[محکم و متشابه]] تقسیم می‌شود. [[آیات محکم]] آیاتی هستند که معنای آنها برای ما روشن است و می‌توان به آنها عمل کرد. اما آیات [[متشابه]]، آن دسته از آیاتی هستند که معنای آنها برای ما روشن نیست و نمی‌توان آن را ملاک عمل قرار داد<ref>تفسیر عیاشی.</ref>. [[امام]] {{ع}} در مورد [[وظیفه]] ما در قبال این دو دسته از آیات می‌فرماید: «ای [[خداوند]]،... ما را از کسانی قرار ده که... با [[اعتقاد]] به [[تسلیم]] در برابر آیات محکماتش، تو را [[عبادت]] می‌کنند و در برابر [[متشابهات]] و [[دلایل]] واضحاتش از سر تسلیم [[اقرار]] می‌نمایند»<ref>نیایش چهل و ‌دوم.</ref>. و نیز از خداوند می‌طلبد که به هنگام [[تلاوت آیات]] قرآن بیمناک (از [[عظمت]] [[کلام الهی]]) باشیم<ref>نیایش چهل و هفتم.</ref><ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن مصطفوی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۳۰، چاپ سوم؛ کتاب التفسیر، محمد بن مسعود عیاشی، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، چاپخانه علمیه، تهران، ۱۳۸۰، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، ۱۳۷۵؛ قاموس قرآن، سیدعلی اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.</ref>..<ref>[[محمد پارچه‌باف دولتی|پارچه‌باف دولتی، محمد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آیات»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۰.</ref>


==منابع==
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[محمد پارچه‌باف دولتی|پارچه‌باف دولتی، محمد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «آیات»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[محمد پارچه‌باف دولتی|پارچه‌باف دولتی، محمد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «آیات»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:آیه در معارف دعا و زیارات]]
[[رده:آیه در معارف دعا و زیارات]]
[[رده:مدخل]]
۲۱۸٬۸۵۱

ویرایش