توبه: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
خط ۶: خط ۶:
== معناشناسی ==
== معناشناسی ==
=== معنای لغوی ===
=== معنای لغوی ===
توبه در لغت به معانی رجوع کردن<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة، ۱/۹۱؛ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۱/۳۵۷.</ref>، کنده شدن از گناه<ref>فیومی، المصباح المنیر، ۷۸.</ref> و حیا کردن<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۸/۱۳۸.</ref> به‌کار رفته است. توبه در دو معنای رجوع [[بنده]] به خداوند و رجوع خداوند به بنده به کار می‌رود. رجوع بنده به [[خدا]]، به معنای برگشت بنده از [[نافرمانی]] به [[طاعت]] است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱/۲۳۳.</ref> و رجوع خدا به بنده، به معنای موفق کردن بنده به توبه<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة، ۱/۹۲؛ زمخشری، اساس البلاغه، ۶۵.</ref> یا بخشیدن و [[نجات]] وی از گناهان<ref>فیّومی، المصباح المنیر، ۷۸.</ref> است<ref>[[سعید نصیری|نصیری، سعید]]، [[توبه - نصیری (مقاله)|مقاله «توبه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۳]]، ص۵۵۲ – ۵۵۷.</ref>.
«توبه» در لغت به معانی رجوع کردن<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة، ۱/۹۱؛ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۱/۳۵۷.</ref>، کنده شدن از گناه<ref>فیومی، المصباح المنیر، ۷۸.</ref> و حیا کردن<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۸/۱۳۸.</ref> به‌کار رفته است. توبه در دو معنای رجوع [[بنده]] به خداوند و رجوع خداوند به بنده به کار می‌رود. رجوع بنده به [[خدا]]، به معنای برگشت بنده از [[نافرمانی]] به [[طاعت]] است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱/۲۳۳.</ref> و رجوع خدا به بنده، به معنای موفق کردن بنده به توبه<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة، ۱/۹۲؛ زمخشری، اساس البلاغه، ۶۵.</ref> یا بخشیدن و [[نجات]] وی از گناهان<ref>فیّومی، المصباح المنیر، ۷۸.</ref> است<ref>[[سعید نصیری|نصیری، سعید]]، [[توبه - نصیری (مقاله)|مقاله «توبه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۳]]، ص۵۵۲ – ۵۵۷.</ref>.


=== معنای اصطلاحی ===
=== معنای اصطلاحی ===
توبه در اصطلاح [[علم اخلاق]] یعنی بازگشت از [[سرکشی]] به [[بندگی]]؛ از [[اطاعت]] نفس به [[اطاعت]] [[پروردگار]] و برای تحقق توبه صیغه و عبارت خاصی [[تشریع]] نشده است<ref>ر.ک: [[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۳]]، ص ۳۰۴؛ [[مهدی احمدپور|احمدپور، مهدی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)| دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹]]، ص ۵۰ ـ ۵۸.</ref>.  
«توبه» در اصطلاح [[علم اخلاق]] یعنی بازگشت از [[سرکشی]] به [[بندگی]]؛ از [[اطاعت]] نفس به [[اطاعت]] [[پروردگار]] و برای تحقق توبه صیغه و عبارت خاصی [[تشریع]] نشده است<ref>ر.ک: [[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۳]]، ص ۳۰۴؛ [[مهدی احمدپور|احمدپور، مهدی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)| دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹]]، ص ۵۰ ـ ۵۸.</ref>.  


توبه عبارت است از «قیام [[انسان]] علیه خودش»، یک [[قیام]] اصلاحی<ref>اسلام و مقتضیات زمان، ج۲، ص۱۶۵؛ گفتارهای معنوی، ص۱۵۸.</ref> به انگیزه [[پاکیزه]] کردن خود<ref>گفتارهای معنوی، ص۷۲.</ref>. توبه یعنی حرکت دادن [[انسان‌ها]] از نفس‌پرستی به سوی حقیقت‌پرستی<ref>سیری در سیره نبوی، ص۱۸۶.</ref>. توبه یک حالت روانی و [[روحی]] و بلکه یک [[انقلاب]] روحی در انسان است، که لفظ {{متن حدیث|أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبِّي‏ وَ أَتُوبُ‏ إِلَيْهِ‏}} بیان این حالت است<ref>گفتارهای معنوی، ص۱۰۸.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۲۸۶.</ref>
توبه عبارت است از «قیام [[انسان]] علیه خودش»، یک [[قیام]] اصلاحی<ref>اسلام و مقتضیات زمان، ج۲، ص۱۶۵؛ گفتارهای معنوی، ص۱۵۸.</ref> به انگیزه [[پاکیزه]] کردن خود<ref>گفتارهای معنوی، ص۷۲.</ref>. توبه یعنی حرکت دادن [[انسان‌ها]] از نفس‌پرستی به سوی حقیقت‌پرستی<ref>سیری در سیره نبوی، ص۱۸۶.</ref>. توبه یک حالت روانی و [[روحی]] و بلکه یک [[انقلاب]] روحی در انسان است، که لفظ {{متن حدیث|أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبِّي‏ وَ أَتُوبُ‏ إِلَيْهِ‏}} بیان این حالت است<ref>گفتارهای معنوی، ص۱۰۸.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۲۸۶.</ref>
۲۱۸٬۰۶۷

ویرایش