عباس بن عبدالمطلب: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[عباس بن عبدالمطلب در نهج البلاغه]] - [[عباس بن عبدالمطلب در تاریخ اسلامی]] - [[عباس بن عبدالمطلب در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط  = }}

عباس در [[دوران جاهلیت]] و [[اسلام]] یکی از [[رجال]] برجسته [[قریش]] بود. او قبل از اسلام در [[مکه]] دارای [[مناصب]] بزرگی بود که از آن جمله سقایت و عمارت [[مسجدالحرام]] بوده است<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۲، ص۸۱۲. منصب سقایت یعنی اینکه اختیار چاه زمزم (آب منحصر به فرد شهر مکه) در اختیار وی قرار داشت و خود شخصاً در کنار چاه می‌ایستاد و حاجیان را از آب و شربت‌های گوناگون سیراب می‌کرد و گاهی هم عوض شربت و آب، شیر و عسل به مردم می‌خورانید و منصب عمارت مسجد یعنی اینکه جمعی با هم قرار بسته و سوگند یاد کرده بودند نگذارند کسی در مسجد کلام لغو و بیهوده یا ناسزا بگوید و هر که چنین می‌کرد او را از مسجدالحرام بیرون می‌کردند؛ رئیس این جمعیت، عباس بن عبدالمطلب بوده است. (الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۲، ص۸۱۲).</ref>. پس از آنکه [[عبدالمطلب]] از [[دنیا]] رفت، کار [[سرپرستی]] [[چاه زمزم]] و [[منصب]] سقایت [[حجاج]] به دست عباس بن عبدالمطلب که در آن [[روز]] کوچک‌ترین [[فرزندان عبدالمطلب]] بود افتاد و همچنان تا [[ظهور اسلام]] در دست او بود، و [[پیامبر اکرم]] {{صل}} نیز او را در این منصب باقی گذاشت و این منصب تا به امروز نیز در دست [[فرزندان]] عباس است<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[عباس بن عبدالمطلب - عسکری (مقاله)|مقاله «عباس بن عبدالمطلب»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۲، ص۳۳۱-۳۳۲؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۵۳۹-۵۴۰.</ref>

پس از [[رحلت]] مادر گرامی [[پیامبر]] {{صل}}، ایشان تحت سرپرستی [[عبدالمطلب]] بود. هنگامی که عبدالمطلب به صد و دو سالگی رسید و در این حال، رسول خدا {{صل}} هشت ساله بود، تمام فرزندانش را جمع کرد و گفت: "محمد {{صل}} [[یتیم]] است و شما باید به او [[پناه]] دهید و او را [[بی‌نیاز]] و وصیت‌هایم را درباره او مراعات کنید". [[ابولهب]] گفت: "من از او نگهداری می‌کنم!" عبدالمطلب گفت: "شرّ خودت را از او باز دار!" عباس گفت: "من از او نگهداری می‌کنم". عبدالمطلب گفت: "تو مردی [[خشن]] هستی و شاید او را [[اذیت]] کنی". پس از آن [[ابوطالب]] گفت: "من از او نگهداری می‌کنم". عبدالمطلب گفت: "بله، تو باید از او نگهداری کنی"<ref>مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، ج۱، ص۳۴.</ref>.

هنگامی که [[پیامبر]] {{صل}} به مرّالظّهران رسید، عباس بن عبدالمطلب گفت: "وای بر فردای [[قریش]]! به [[خدا]] قسم، اگر [[رسول خدا]] با [[قهر]] و [[خشم]] [[مکه]] را بگشاید، [[روزگار]] قریش به سر خواهد آمد". خود او می‌گوید: من استر سیاه و سفید پیامبر را سوار شدم و گفتم، باید کسی را پیدا کنم و پیش قریش بفرستم تا پیش از آنکه رسول خدا {{صل}} به قهر وارد مکه شود، گروهی به [[دیدار]] ایشان بیایند. پس در حالی که در منطقه اراک در پی کسی می‌گشتم، صدایی شنیدم که می‌گفت: به خدا قسم، هرگز آتشی چون [[آتش]] امشب ندیده‌ام. [[بدیل بن ورقاء]] در پاسخ آن صدا گفت: "اینها [[خزاعه]] هستند که آماده [[جنگ]] شده‌اند". [[ابوسفیان]] گفت: "خزاعه کمتر و خوار‌تر از این هستند که چنین اردوگاه و این همه آتش داشته باشند". ناگاه ابوسفیان را شناختم و به او گفتم: ای ابا [[حنظله]]؛ او هم صدای مرا [[شناخت]] و گفت: "عباس! تویی؟! [[پدر]] و مادرم فدای تو باد!" گفتم: وای بر تو! این [[رسول]] خداست که همراه ده هزار نفر به سوی مکه آمده است. او گفت: "پدر و مادرم فدای تو باد! چه می‌گویی؟ آیا چاره‌ای هست؟" گفتم: آری، پشت سر من سوار بر این استر شو تا تو را نزد رسول خدا {{صل}} ببرم که اگر کس دیگری به تو دست یابد، تو را خواهد کشت. ابوسفیان گفت: "به [[خدا]] قسم، من هم همین [[عقیده]] را دارم". پس بدیل و [[حکیم]] برگشتند و [[ابوسفیان]] بر ترک من سوار شد و با او به [[راه]] افتادم. از کنار هر آتشی که می‌گذشتم، می‌گفتند: او کیست؟ و همین که مرا می‌دیدند، می‌گفتند: عموی [[رسول]] خداست که بر استر او سوار است. چون از کنار [[آتش]] [[عمر بن خطاب]] گذشتم، همین که سیاهی مرا دید، برخاست و گفت: چه کسی هستی؟ گفتم: عباس. او به من نگاه کرد و همین که ابوسفیان را پشت سرم دید، گفت: "این [[دشمن خدا]] ابوسفیان است؛ خدا را [[شکر]] که بدون هیچ تعهدی به دست ما افتاد". پس [[عمر]] را دیدم که به سرعت به سوی [[خیمه]] [[پیامبر]] می‌دود و من هم استر را به سرعت راندم و هر دو با هم کنار خیمه [[رسول خدا]] {{صل}} رسیدیم. پس من داخل خیمه شدم و عمر هم پس از من وارد شد. عمر گفت: "ای رسول خدا، [[خداوند]] [[دشمن]] خود ابوسفیان را بدون هیچ قید و شرطی در [[اختیار]] ما نهاده است، اجازه دهید تا گردنش را بزنم". من گفتم: ای رسول خدا، من به ابوسفیان [[پناه]] داده‌ام". پس آن [[شب]] را در حضور رسول خدا ماندم و با خود گفتم، امشب کسی غیر از من نمی‌تواند ابوسفیان را [[نجات]] بدهد و باید خودم یا کسی با حضور من، با رسول خدا {{صل}} [[مذاکره]] کند. پس چون عمر درباره ابوسفیان و کشتن او پرحرفی کرد، به او گفتم: ای عمر، آرام بگیر! اگر این موضوع درباره مردی از [[بنی عدی بن کعب]] بود، چنین نمی‌گفتی؛ چون ابوسفیان از [[بنی عبدمناف]] بود. عمر گفت: "ای [[ابوالفضل]]، تو آرام بگیر! [[سوگند]] به خدا [[اسلام آوردن]] تو در نظر من از [[مسلمان]] شدن هر کسی از [[خاندان]] خطّاب بهتر و [[دوست]] داشتنی‌تر است.

# [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]