مقتل: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[مقتل در لغت]] - [[مقتل در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
| موضوع مرتبط = | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[مقتل در | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
{{سوگواری امام حسین}} | {{سوگواری امام حسین}} | ||
'''مقتل''' هم به معنای محلّ [[قتل]] است، هم کتابی که دربارۀ شرح [[قتل]] [[حسین بن علی]] {{ع}} و واقعۀ [[کربلا]] نوشته شده باشد. | '''مقتل''' هم به معنای محلّ [[قتل]] است، هم کتابی که دربارۀ شرح [[قتل]] [[حسین بن علی]] {{ع}} و واقعۀ [[کربلا]] نوشته شده باشد. | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
به [[نقل]] دهخدا: جایی و زمینی که کسی در آنجا کشته شده باشد. البته به معنای جایی و عضوی از [[بدن]] نیز گفته که اگر تیر یا تیغی بر آنجا وارد آید، سبب [[قتل]] شخص می‌شود. | به [[نقل]] [[دهخدا]]: جایی و زمینی که کسی در آنجا کشته شده باشد. البته به معنای جایی و عضوی از [[بدن]] نیز گفته که اگر تیر یا تیغی بر آنجا وارد آید، سبب [[قتل]] شخص می‌شود. | ||
(لغت‌نامه دهخدا) به انگیزۀ زنده نگهداشتن یاد [[حادثۀ عاشورا]] و [[شهدای کربلا]]، از [[صدر اسلام]] تا کنون، همواره کتاب‌هایی بعنوان "[[مقتل]]" نوشته شده و می‌شود | (لغت‌نامه دهخدا) به انگیزۀ زنده نگهداشتن یاد [[حادثۀ عاشورا]] و [[شهدای کربلا]]، از [[صدر اسلام]] تا کنون، همواره کتاب‌هایی بعنوان "[[مقتل]]" نوشته شده و می‌شود. | ||
شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام می‌برد که به [[حادثۀ کربلا]] مربوط می‌شود<ref>الذّریعه، ج۲۲، ص۲۱ به بعد. همچنین در کتاب «نگرشی به مرثیه سرایی در ایران» عبد الرضا افسری کرمانی، ص۱۳۷، بیش از شصت کتاب شعر و به نثر عنوان «مقتل» را با نام گردآورندگان آنها آورده است.</ref> و "[[مقتل اصبغ بن نباته]] (از [[یاران علی]] {{ع}}) را اولین مقتلی می‌داند که نگاشته شده است<ref>الذّریعه، ج۲۲، ص۲۳، شماره ۵۸۳۸.</ref>. | |||
"[[مقتل]] | نام برخی از مقتل‌های معروف از این قرار است (البته آنها که عنوان "[[مقتل]]" دارد): "[[مقاتل الطالبیین (کتاب)|مقاتل الطالبیّین]]": نوشتۀ [[ابوالفرج اصفهانی]] که در شرح حال و ذکر [[اسامی]] شهدای [[فرزندان ابوطالب]] است. این کتاب به [[فارسی]] نیز ترجمه شده است: "[[سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب (کتاب)|سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب]]"، [[سید هاشم رسولی محلاتی]]. | ||
"[[مقتل]] الحسین": [[عبدالرزاق المقرم]] (م ۱۳۹۱ ق در [[نجف]]) که دربارۀ [[نهضت حسینی]] است و وقایع [[کربلا]] از [[خروج]] [[امام حسین]] {{ع}} از [[مدینه]] تا حوادث پس از [[عاشورا]] را در بر دارد. کتاب‌های [[مقتل]] دیگری هم معروف است، همچون: [[نفس المهموم]] | "[[مقتل الحسین - ابی‌مخنف (کتاب)|مقتل ابی‌مخنف]]": نوشتۀ [[لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف]]، معروف به [[ابو مخنف]] که دربارۀ حوادث عاشوراست. این کتاب نیز به [[فارسی]] ترجمه شده است. اخیراً با نام "[[مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فی کربلا (کتاب)|مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فی کربلا]]" در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسه الوفاء چاپ شده است. | ||
"[[مقتل خوارزمی]]": متن [[تاریخی]] مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط [[موفق بن احمد مکی خوارزمی]] تألیف شده و اغلب مطالبش را از [[تاریخ ابن اعثم]] [[نقل]] کرده است. | |||
"[[مقتل الحسین]]": [[عبدالرزاق المقرم]] (م ۱۳۹۱ ق در [[نجف]]) که دربارۀ [[نهضت حسینی]] است و وقایع [[کربلا]] از [[خروج]] [[امام حسین]] {{ع}} از [[مدینه]] تا حوادث پس از [[عاشورا]] را در بر دارد. | |||
کتاب‌های [[مقتل]] دیگری هم معروف است، همچون: «[[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]]»، «[[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|اللهوف علی قتلی الطفوف]]»، «[[منهاج الدموع (کتاب)|منهاج الدموع]]»، «[[العیون العبری (کتاب)|العیون العبری]]»، «[[مثیر الاحزان (کتاب)|مثیر الاحزان]]»، «[[روضة الشهدا (کتاب)|روضة الشهدا]]»، «[[اسرار الشهاده (کتاب)|اسرار الشهاده]]»، «[[منتهی الآمال (کتاب)|منتهی الآمال]]، [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] (ج۴۵) و...<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۶۴.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۱۶
مقتل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مقتل در لغت - مقتل در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد |
| سوگواری امام حسین |
| رویدادها |
|---|
| واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) |
| افراد |
| علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا |
| جای‌ها |
| حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه |
| مناسبت‌ها |
| تاسوعا • عاشورا • اربعین |
| مراسم |
| مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت |
مقتل هم به معنای محلّ قتل است، هم کتابی که دربارۀ شرح قتل حسین بن علی (ع) و واقعۀ کربلا نوشته شده باشد.
مقدمه
به نقل دهخدا: جایی و زمینی که کسی در آنجا کشته شده باشد. البته به معنای جایی و عضوی از بدن نیز گفته که اگر تیر یا تیغی بر آنجا وارد آید، سبب قتل شخص می‌شود. (لغت‌نامه دهخدا) به انگیزۀ زنده نگهداشتن یاد حادثۀ عاشورا و شهدای کربلا، از صدر اسلام تا کنون، همواره کتاب‌هایی بعنوان "مقتل" نوشته شده و می‌شود.
شیخ آقا بزرگ تهرانی بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام می‌برد که به حادثۀ کربلا مربوط می‌شود[۱] و "مقتل اصبغ بن نباته (از یاران علی (ع)) را اولین مقتلی می‌داند که نگاشته شده است[۲].
نام برخی از مقتل‌های معروف از این قرار است (البته آنها که عنوان "مقتل" دارد): "مقاتل الطالبیّین": نوشتۀ ابوالفرج اصفهانی که در شرح حال و ذکر اسامی شهدای فرزندان ابوطالب است. این کتاب به فارسی نیز ترجمه شده است: "سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب"، سید هاشم رسولی محلاتی.
"مقتل ابی‌مخنف": نوشتۀ لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف، معروف به ابو مخنف که دربارۀ حوادث عاشوراست. این کتاب نیز به فارسی ترجمه شده است. اخیراً با نام "مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فی کربلا" در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسه الوفاء چاپ شده است.
"مقتل خوارزمی": متن تاریخی مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط موفق بن احمد مکی خوارزمی تألیف شده و اغلب مطالبش را از تاریخ ابن اعثم نقل کرده است.
"مقتل الحسین": عبدالرزاق المقرم (م ۱۳۹۱ ق در نجف) که دربارۀ نهضت حسینی است و وقایع کربلا از خروج امام حسین (ع) از مدینه تا حوادث پس از عاشورا را در بر دارد.
کتاب‌های مقتل دیگری هم معروف است، همچون: «نفس المهموم»، «اللهوف علی قتلی الطفوف»، «منهاج الدموع»، «العیون العبری»، «مثیر الاحزان»، «روضة الشهدا»، «اسرار الشهاده»، «منتهی الآمال، بحار الانوار (ج۴۵) و...[۳].
منابع
پانویس
- ↑ الذّریعه، ج۲۲، ص۲۱ به بعد. همچنین در کتاب «نگرشی به مرثیه سرایی در ایران» عبد الرضا افسری کرمانی، ص۱۳۷، بیش از شصت کتاب شعر و به نثر عنوان «مقتل» را با نام گردآورندگان آنها آورده است.
- ↑ الذّریعه، ج۲۲، ص۲۳، شماره ۵۸۳۸.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۴۶۴.
| سنت‌ها و مراسم‌ها |  | |
|---|---|---|
| روضه‌ها | ||
| تعزیه‌ها | ||
| مناسبت‌ها | ||
| مکان‌ها | ||
| کتاب‌ها | ||
| آداب | ||
| مرثیه‌ها | ||
| وابسته | ||