ابوزعنه شاعر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>') |
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوزعنه شاعر | مداخل مرتبط = [[ابوزعنه شاعر در تراجم و رجال]] - [[ابوزعنه شاعر در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوزعنه شاعر | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه | |||
| نام کامل = عامر بن کعب بن عمرو بن خدیج | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = ابوزعنه | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[خزرج]] | |||
| از تیره = [[جشم]] | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = [[جنگ احد]] | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
وی از تیره جُشَم از [[قبیله خزرج]] است<ref>ابن هشام، ج۳، ص۱۷۴.</ref>. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۵.</ref> ابوزعبه، ابن منظور<ref>ابن منظور، ج۱۲، ص۱۳۹.</ref>، ابوغبه، و [[ابن جوزی]] <ref>۲۱۳ براساس نظر [[دارقطنی]].</ref> ابوزعمه آورده‌اند. ولی ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۴، ص۸۲.</ref> و دیگران<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸؛ ابن حجر، ج۷، ص۱۲۹.</ref> ابوزعنه گفته‌اند و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸.</ref> نظر ابن ماکولا را صحیح دانسته است. نام او را به [[اختلاف]] چنین گفته‌اند: [[عامر بن کعب بن عمرو بن خدیج]]<ref>و نه حدی که در انصار فقط خدیج است؛ ر.ک: ابن ماکولا، ج۲، ص۳۹۹.</ref>، [[کعب بن عامر]] یا [[کعب بن عمرو]] و یا [[عبد الله بن عمرو بن خدیج خزرجی انصاری]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۵؛ ابن جوزی، ص۲۱۴؛ ابن ماکولا، ج۴، ص۸۲؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۸؛ ابن حجر، ج۳، ص۴۸۳ و ج۵، ص۴۵۴ و ج۷، ص۱۲۹.</ref>. ابن اسحاق<ref>ابن هشام، ج۳، ص۱۷۴.</ref> او را [[ابوزعنة بن عبدالله بن عمرو بن عتبه]] گفته است. به هر حال وی به | وی از تیره جُشَم از [[قبیله خزرج]] است<ref>ابن هشام، ج۳، ص۱۷۴.</ref>. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۵.</ref> ابوزعبه، ابن منظور<ref>ابن منظور، ج۱۲، ص۱۳۹.</ref>، ابوغبه، و [[ابن جوزی]] <ref>۲۱۳ براساس نظر [[دارقطنی]].</ref> ابوزعمه آورده‌اند. ولی ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۴، ص۸۲.</ref> و دیگران<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸؛ ابن حجر، ج۷، ص۱۲۹.</ref> ابوزعنه گفته‌اند و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸.</ref> نظر ابن ماکولا را صحیح دانسته است. نام او را به [[اختلاف]] چنین گفته‌اند: [[عامر بن کعب بن عمرو بن خدیج]]<ref>و نه حدی که در انصار فقط خدیج است؛ ر. ک: ابن ماکولا، ج۲، ص۳۹۹.</ref>، [[کعب بن عامر]] یا [[کعب بن عمرو]] و یا [[عبد الله بن عمرو بن خدیج خزرجی انصاری]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۵؛ ابن جوزی، ص۲۱۴؛ ابن ماکولا، ج۴، ص۸۲؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۸؛ ابن حجر، ج۳، ص۴۸۳ و ج۵، ص۴۵۴ و ج۷، ص۱۲۹.</ref>. ابن اسحاق<ref>ابن هشام، ج۳، ص۱۷۴.</ref> او را [[ابوزعنة بن عبدالله بن عمرو بن عتبه]] گفته است. به هر حال وی به کنیه مشهور است. واقدی<ref>ج۱، ص۲۳۳.</ref> و ابن هشام<ref>ابن هشام، ج۳، ص۱۷۴.</ref> به حضور او در [[جنگ]] [[أحد]] اشاره کرده‌اند. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۱۲۹.</ref> بر اساس گفته ابن عبدالبر، نقل می‌کند که [[طبری]]، ابوزعنه را از بدری‌ها شمرده است. البته ابن حجر [[اشتباه]] کرده؛ زیرا در متن موجود الاستیعاب، طبری او را از احدی‌ها دانسته و [[ذهبی]]<ref>ذهبی، ج۲، ص۱۶۸.</ref> نیز بر اساس همان بیان ابن عبدالبر، نقل کرده که طبری او را از شرکت کنندگان در [[احد]] نام برده است. | ||
ابوزعنه شاعر بود و در [[جنگ احد]] سوار بر اسبش که هرم (یا هزم) نام داشت<ref>فیروز آبادی، ج۴، ص۱۸۹.</ref> چنین می‌سرود: | ابوزعنه شاعر بود و در [[جنگ احد]] سوار بر اسبش که هرم (یا هزم) نام داشت<ref>فیروز آبادی، ج۴، ص۱۸۹.</ref> چنین می‌سرود: «من ابوزعنه‌ام که با (اسبم) هزم می‌تازم و مرا چیزی که موجب رسوایی‌ام شود جلودار نیست، مگر درد و ألّم. همانا این (ابوزعنه) خزرجی است که از [[شرافت]] تیرة جشم [[حمایت]] می‌کند». | ||
ابن منظور<ref>ابن منظور، ج۱۲، ص۱۳۹.</ref> مصرعی دیگر بر این سه مصرع افزوده است. وقتی [[مسلمانان]] در [[احد]] [[شکست]] خوردند، به علت [[ترس]] و به هم ریختگی اوضاع، گاه بدون توجه به روی یکدیگر [[شمشیر]] می‌کشیدند. در این میان، ابوزعنه دو زخم بر [[ابوبرده]] وارد کرد و گفت: بگیر که من ابوزعنه‌ام. از آن پس هرگاه ابوبرده با ابوزعنه روبه رو می‌شد به او می‌گفت: ببین با من چه کردی؟ او می‌گفت: تو خود نیز بدون توجه، [[اسید بن حضیر]] را مجروح ساختی و به هر حال این زخم‌ها در [[راه خدا]] بوده است. این موضوع به [[پیامبر]]{{صل}} رسید و فرمود: | ابن منظور<ref>ابن منظور، ج۱۲، ص۱۳۹.</ref> مصرعی دیگر بر این سه مصرع افزوده است. وقتی [[مسلمانان]] در [[احد]] [[شکست]] خوردند، به علت [[ترس]] و به هم ریختگی اوضاع، گاه بدون توجه به روی یکدیگر [[شمشیر]] می‌کشیدند. در این میان، ابوزعنه دو زخم بر [[ابوبرده]] وارد کرد و گفت: بگیر که من ابوزعنه‌ام. از آن پس هرگاه ابوبرده با ابوزعنه روبه رو می‌شد به او می‌گفت: ببین با من چه کردی؟ او می‌گفت: تو خود نیز بدون توجه، [[اسید بن حضیر]] را مجروح ساختی و به هر حال این زخم‌ها در [[راه خدا]] بوده است. این موضوع به [[پیامبر]] {{صل}} رسید و فرمود: «ای ابوبرده! این در راه خدا بوده و [[اجر]] تو با خداست. مثل آن است که از [[مشرکان]] کسی تو را زخمی کرده باشد و هر کس چنین کشته شود [[شهید]] است»<ref>واقدی، ج۱، ص۲۳۳.</ref><ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوزعنه شاعر»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۱۱-۳۱۲.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۸: | خط ۶۴: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:خزرج]] | |||
[[رده:جشم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۴۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوزعنه شاعر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوزعنه شاعر در تراجم و رجال - ابوزعنه شاعر در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوزعنه شاعر | |
|---|---|
 تصویر کهنی از مدینه | |
| نام کامل | عامر بن کعب بن عمرو بن خدیج |
| جنسیت | مرد |
| کنیه | ابوزعنه |
| از قبیله | خزرج |
| از تیره | جشم |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
| حضور در جنگ | جنگ احد |
مقدمه
وی از تیره جُشَم از قبیله خزرج است[۱]. ابن عبدالبر[۲] ابوزعبه، ابن منظور[۳]، ابوغبه، و ابن جوزی [۴] ابوزعمه آورده‌اند. ولی ابن ماکولا[۵] و دیگران[۶] ابوزعنه گفته‌اند و ابن اثیر[۷] نظر ابن ماکولا را صحیح دانسته است. نام او را به اختلاف چنین گفته‌اند: عامر بن کعب بن عمرو بن خدیج[۸]، کعب بن عامر یا کعب بن عمرو و یا عبد الله بن عمرو بن خدیج خزرجی انصاری[۹]. ابن اسحاق[۱۰] او را ابوزعنة بن عبدالله بن عمرو بن عتبه گفته است. به هر حال وی به کنیه مشهور است. واقدی[۱۱] و ابن هشام[۱۲] به حضور او در جنگ أحد اشاره کرده‌اند. ابن حجر[۱۳] بر اساس گفته ابن عبدالبر، نقل می‌کند که طبری، ابوزعنه را از بدری‌ها شمرده است. البته ابن حجر اشتباه کرده؛ زیرا در متن موجود الاستیعاب، طبری او را از احدی‌ها دانسته و ذهبی[۱۴] نیز بر اساس همان بیان ابن عبدالبر، نقل کرده که طبری او را از شرکت کنندگان در احد نام برده است.
ابوزعنه شاعر بود و در جنگ احد سوار بر اسبش که هرم (یا هزم) نام داشت[۱۵] چنین می‌سرود: «من ابوزعنه‌ام که با (اسبم) هزم می‌تازم و مرا چیزی که موجب رسوایی‌ام شود جلودار نیست، مگر درد و ألّم. همانا این (ابوزعنه) خزرجی است که از شرافت تیرة جشم حمایت می‌کند».
ابن منظور[۱۶] مصرعی دیگر بر این سه مصرع افزوده است. وقتی مسلمانان در احد شکست خوردند، به علت ترس و به هم ریختگی اوضاع، گاه بدون توجه به روی یکدیگر شمشیر می‌کشیدند. در این میان، ابوزعنه دو زخم بر ابوبرده وارد کرد و گفت: بگیر که من ابوزعنه‌ام. از آن پس هرگاه ابوبرده با ابوزعنه روبه رو می‌شد به او می‌گفت: ببین با من چه کردی؟ او می‌گفت: تو خود نیز بدون توجه، اسید بن حضیر را مجروح ساختی و به هر حال این زخم‌ها در راه خدا بوده است. این موضوع به پیامبر (ص) رسید و فرمود: «ای ابوبرده! این در راه خدا بوده و اجر تو با خداست. مثل آن است که از مشرکان کسی تو را زخمی کرده باشد و هر کس چنین کشته شود شهید است»[۱۷][۱۸]
منابع
پانویس
- ↑ ابن هشام، ج۳، ص۱۷۴.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۵.
- ↑ ابن منظور، ج۱۲، ص۱۳۹.
- ↑ ۲۱۳ براساس نظر دارقطنی.
- ↑ ابن ماکولا، ج۴، ص۸۲.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸؛ ابن حجر، ج۷، ص۱۲۹.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸.
- ↑ و نه حدی که در انصار فقط خدیج است؛ ر. ک: ابن ماکولا، ج۲، ص۳۹۹.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۵؛ ابن جوزی، ص۲۱۴؛ ابن ماکولا، ج۴، ص۸۲؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۸؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۸؛ ابن حجر، ج۳، ص۴۸۳ و ج۵، ص۴۵۴ و ج۷، ص۱۲۹.
- ↑ ابن هشام، ج۳، ص۱۷۴.
- ↑ ج۱، ص۲۳۳.
- ↑ ابن هشام، ج۳، ص۱۷۴.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۱۲۹.
- ↑ ذهبی، ج۲، ص۱۶۸.
- ↑ فیروز آبادی، ج۴، ص۱۸۹.
- ↑ ابن منظور، ج۱۲، ص۱۳۹.
- ↑ واقدی، ج۱، ص۲۳۳.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابوزعنه شاعر»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۳۱۱-۳۱۲.