امنیت اعتقادی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = امنیت اعتقادی | عنوان مدخل = امنیت اعتقادی | مداخل مرتبط = امنیت اعتقادی در قرآن | پرسش مرتبط = }} == امنیت عقیده و بیان == قرآن با تکیه بر اختیاری بودن پذیرش عقیده و دین، اجبار انسان‌ها را در این زمینه نفی می...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
 
خط ۹: خط ۹:
قرآن با تکیه بر اختیاری بودن پذیرش عقیده و [[دین]]، [[اجبار]] [[انسان‌ها]] را در این زمینه [[نفی]] می‌کند: {{متن قرآن|لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«در (کار) دین هیچ اکراهی نیست که رهیافت از گمراهی آشکار است پس، آنکه به طاغوت کفر ورزد و به خداوند ایمان آورد، بی‌گمان به دستاویز استوارتر چنگ زده است که هرگز گسستن ندارد و خداوند شنوای داناست» سوره بقره، آیه ۲۵۶.</ref>.<ref>فقه القرآن، ج ۱، ص۳۴۵.</ref> این [[آیه]] با توجه به تأکید فراوان قرآن بر اصل [[توحید]] و تلاش [[پیامبر]] بر بنای جامعه توحیدی و زدودن مظاهر [[شرک]] از آن، محور [[مجادلات]] فراوانی میان [[مفسران]] قرار گرفته است. برخی با این پیش فرض که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[عرب]] را بر پذیرش اسلام مجبور کرد این آیه را [[منسوخ]] می‌دانند؛ ولی برخی دیگر معتقدند آیه مذکور [[نسخ]] نشده و درباره [[اهل کتاب]] است که با پرداخت [[جزیه]] از پذیرش اجباری دین [[رهایی]] یافتند و [[بت‌پرستان]] به پذیرش دین وادار شدند<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص۶۳۱؛ تفسیر قرطبی، ج ۳، ص۱۸۲ ـ ۱۸۳.</ref>.
قرآن با تکیه بر اختیاری بودن پذیرش عقیده و [[دین]]، [[اجبار]] [[انسان‌ها]] را در این زمینه [[نفی]] می‌کند: {{متن قرآن|لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«در (کار) دین هیچ اکراهی نیست که رهیافت از گمراهی آشکار است پس، آنکه به طاغوت کفر ورزد و به خداوند ایمان آورد، بی‌گمان به دستاویز استوارتر چنگ زده است که هرگز گسستن ندارد و خداوند شنوای داناست» سوره بقره، آیه ۲۵۶.</ref>.<ref>فقه القرآن، ج ۱، ص۳۴۵.</ref> این [[آیه]] با توجه به تأکید فراوان قرآن بر اصل [[توحید]] و تلاش [[پیامبر]] بر بنای جامعه توحیدی و زدودن مظاهر [[شرک]] از آن، محور [[مجادلات]] فراوانی میان [[مفسران]] قرار گرفته است. برخی با این پیش فرض که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[عرب]] را بر پذیرش اسلام مجبور کرد این آیه را [[منسوخ]] می‌دانند؛ ولی برخی دیگر معتقدند آیه مذکور [[نسخ]] نشده و درباره [[اهل کتاب]] است که با پرداخت [[جزیه]] از پذیرش اجباری دین [[رهایی]] یافتند و [[بت‌پرستان]] به پذیرش دین وادار شدند<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص۶۳۱؛ تفسیر قرطبی، ج ۳، ص۱۸۲ ـ ۱۸۳.</ref>.


از نظر [[قرآن کریم]]، [[آیین حق]] برای همگان روشن معرفی شده<ref>{{متن قرآن|قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ}}، «رهیافت از گمراهی آشکار است» سوره بقره، آیه ۲۵۶.</ref> و پذیرش یا رد آن به [[اختیار]] افراد واگذار شده است<ref>{{متن قرآن|فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ}}، «هر که خواهد ایمان آورد و هر که خواهد کفر پیشه کند» سوره کهف، آیه ۲۹.</ref> و این امر به سود یا زیان آنان می‌انجامد<ref>{{متن قرآن|فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنَا عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ}}، «هر که رهیاب شد به سود خویش رهیاب می‌شود و هر که گمراه گشت بی‌گمان به زیان خویش گمراه می‌گردد و من کارگزار شما نیستم»، سوره یونس، آیه ۱۰۸.</ref> و [[وظیفه پیامبر]] تنها [[تبلیغ]] [[آیین حق]] و نه [[اجبار]] [[مردم]] بر آن است. [[قرآن]] به [[مشرکان]] جویای [[حقیقت]] نیز [[امان]] می‌دهد و از [[پیامبر]] می‌خواهد تا [[کلام خدا]] را اگر خواستند برای آنان بخواند و در صورت عدم پذیرش دین [[حق]] آنان را با [[امنیت]] کامل به سوی قومشان باز گرداند<ref>{{متن قرآن|وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْلَمُونَ}}، «و اگر یکی از مشرکان از تو پناه خواست به او پناه ده تا کلام خداوند را بشنود سپس او را به پناهگاه وی برسان؛ این بدان روست که اینان گروهی نادانند» سوره توبه، آیه ۶.</ref>.<ref>جامع البیان، مج ۶، ج ۱۰، ص۱۰۳.</ref>  
از نظر [[قرآن کریم]]، [[آیین حق]] برای همگان روشن معرفی شده<ref>{{متن قرآن|قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ}}، «رهیافت از گمراهی آشکار است» سوره بقره، آیه ۲۵۶.</ref> و پذیرش یا رد آن به [[اختیار]] افراد واگذار شده است<ref>{{متن قرآن|فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ}}، «هر که خواهد ایمان آورد و هر که خواهد کفر پیشه کند» سوره کهف، آیه ۲۹.</ref> و این امر به سود یا زیان آنان می‌انجامد<ref>{{متن قرآن|فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنَا عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ}}، «هر که رهیاب شد به سود خویش رهیاب می‌شود و هر که گمراه گشت بی‌گمان به زیان خویش گمراه می‌گردد و من کارگزار شما نیستم»، سوره یونس، آیه ۱۰۸.</ref> و وظیفه پیامبر تنها [[تبلیغ]] [[آیین حق]] و نه [[اجبار]] [[مردم]] بر آن است. [[قرآن]] به [[مشرکان]] جویای [[حقیقت]] نیز [[امان]] می‌دهد و از [[پیامبر]] می‌خواهد تا [[کلام خدا]] را اگر خواستند برای آنان بخواند و در صورت عدم پذیرش دین [[حق]] آنان را با [[امنیت]] کامل به سوی قومشان باز گرداند<ref>{{متن قرآن|وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْلَمُونَ}}، «و اگر یکی از مشرکان از تو پناه خواست به او پناه ده تا کلام خداوند را بشنود سپس او را به پناهگاه وی برسان؛ این بدان روست که اینان گروهی نادانند» سوره توبه، آیه ۶.</ref>.<ref>جامع البیان، مج ۶، ج ۱۰، ص۱۰۳.</ref>  


در آیاتی از قرآن به موضوع [[جدال]] با مخالفان سفارش شده که توجه به توصیه قرآن به استفاده از نیکوترین [[شیوه]] در مناظره با ایشان<ref>{{متن قرآن|وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ }}، «با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref> نشان دهنده [[آزادی]] و امنیت عادلانه افراد در بیان [[معتقدات]] و نقد و بررسی آن است. [[آیه]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ}}<ref>«و آنان را که از پرستیدن بت دوری گزیده‌اند و به درگاه خداوند بازگشته‌اند، مژده باد! پس به بندگان من مژده بده!» سوره زمر، آیه ۱۷.</ref> و {{متن قرآن| الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الأَلْبَابِ}}<ref>«کسانی که گفتار را می‌شنوند آنگاه از بهترین آن پیروی می‌کنند، آنانند که خداوند راهنمایی‌شان کرده است و آنانند که خردمندند» سوره زمر، آیه ۱۸.</ref> از وجود زمینه برای طرح [[افکار]] و [[عقاید]] گوناگون در فضایی مناسب حکایت دارد<ref>[[حسن بستان|بستان، حسن]]، [[امنیت - بستان (مقاله)|مقاله «امنیت»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم ج۴]].</ref>.
در آیاتی از قرآن به موضوع [[جدال]] با مخالفان سفارش شده که توجه به توصیه قرآن به استفاده از نیکوترین شیوه در مناظره با ایشان<ref>{{متن قرآن|وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ }}، «با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref> نشان دهنده [[آزادی]] و امنیت عادلانه افراد در بیان [[معتقدات]] و نقد و بررسی آن است. [[آیه]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ}}<ref>«و آنان را که از پرستیدن بت دوری گزیده‌اند و به درگاه خداوند بازگشته‌اند، مژده باد! پس به بندگان من مژده بده!» سوره زمر، آیه ۱۷.</ref> و {{متن قرآن| الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الأَلْبَابِ}}<ref>«کسانی که گفتار را می‌شنوند آنگاه از بهترین آن پیروی می‌کنند، آنانند که خداوند راهنمایی‌شان کرده است و آنانند که خردمندند» سوره زمر، آیه ۱۸.</ref> از وجود زمینه برای طرح [[افکار]] و [[عقاید]] گوناگون در فضایی مناسب حکایت دارد<ref>[[حسن بستان|بستان، حسن]]، [[امنیت - بستان (مقاله)|مقاله «امنیت»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم ج۴]].</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۰۷٬۲۸۳

ویرایش