نماز در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = نماز| عنوان مدخل  = نماز| مداخل مرتبط = [[نماز در قرآن]] - [[نماز در کلام اسلامی]] - [[نماز در فقه سیاسی]] - [[نماز در معارف دعا و زیارات]] - [[نماز در معارف و سیره نبوی]] - [[نماز در معارف و سیره حسینی]] - [[نماز در معارف و سیره سجادی]] - [[نماز در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]| پرسش مرتبط  =}}
| موضوع مرتبط = نماز
| عنوان مدخل  = نماز
| مداخل مرتبط = [[نماز در قرآن]] - [[نماز در کلام اسلامی]] - [[نماز در فقه سیاسی]] - [[نماز در معارف دعا و زیارات]] - [[نماز در معارف و سیره نبوی]] - [[نماز در معارف و سیره حسینی]] - [[نماز در معارف و سیره سجادی]] - [[نماز در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =
}}


==جزئیت [[بسمله]] و قرائت آن در [[نماز]]==
==جزئیت [[بسمله]] و قرائت آن در [[نماز]]==
خط ۲۳: خط ۱۸:
# [[طلحة بن عبید الله]] می‌گوید: [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|من ترك بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ فقد ترك آية من كتاب الله}}؛ هرکس {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} را ترک نماید، در [[حقیقت]] آیه‌ای از [[کتاب خدا]] را ترک نموده است»<ref>تذکرة الحفاظ، ص۹۰؛ تقریب التهذیب، ج۱، ص۳۷۹؛ ج۲، ص۴۳؛ الدر المنثور، ج۱، ص۷.</ref>.
# [[طلحة بن عبید الله]] می‌گوید: [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|من ترك بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ فقد ترك آية من كتاب الله}}؛ هرکس {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} را ترک نماید، در [[حقیقت]] آیه‌ای از [[کتاب خدا]] را ترک نموده است»<ref>تذکرة الحفاظ، ص۹۰؛ تقریب التهذیب، ج۱، ص۳۷۹؛ ج۲، ص۴۳؛ الدر المنثور، ج۱، ص۷.</ref>.
# انس می‌گوید: «روزی رسول خدا{{صل}} در میان ما بود که در این حال، کمی [[چرت]] زدند، آن‌گاه سر خود را با [[تبسم]] بلند کرد، محضرشان عرض کردیم: چه چیز موجب لبخندتان شد؟ فرمود همین حالا سوره‌ای بر من نازل شد و چنین خواند: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ}}<ref>«به نام خداوند بخشنده بخشاینده * ما به تو «کوثر» دادیم» سوره فاتحه، آیه ۱-۲.</ref><ref>صحیح مسلم، ج۱، ص۳۰۰.</ref>.
# انس می‌گوید: «روزی رسول خدا{{صل}} در میان ما بود که در این حال، کمی [[چرت]] زدند، آن‌گاه سر خود را با [[تبسم]] بلند کرد، محضرشان عرض کردیم: چه چیز موجب لبخندتان شد؟ فرمود همین حالا سوره‌ای بر من نازل شد و چنین خواند: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ}}<ref>«به نام خداوند بخشنده بخشاینده * ما به تو «کوثر» دادیم» سوره فاتحه، آیه ۱-۲.</ref><ref>صحیح مسلم، ج۱، ص۳۰۰.</ref>.
# ابن عباس می‌گوید: {{متن حدیث|سألت علي بن أبي طالب{{ع}}، لِمَ لم تكتب في [[براءة]]: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}؟ قال: لأن {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} أمان، و [[براءة]] نزلت بالسيف}}؛ «از [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} پرسیدم: چرا {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} در [[سوره]] [[برائت]] نوشته نشده است؟ فرمود: زیرا [[بسم الله]] [[الرحمان]] [[الرحیم]] [[امان]] است و سوره برائت با [[شمشیر]] نازل شده است»<ref>الدر المنثور، تفسیر توبه.</ref>.
#[[ابن عباس]] می‌گوید: «از [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} پرسیدم: چرا {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} در [[سوره برائت]] نوشته نشده است؟ فرمود: زیرا {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} [[امان]] است و سوره برائت با [[شمشیر]] نازل شده است»<ref>{{متن حدیث|سألت علي بن أبي طالب{{ع}}، لِمَ لم تكتب في براءة: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}؟ قال: لأن {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} أمان، وبراءة نزلت بالسيف}}؛ الدر المنثور، تفسیر توبه.</ref>.
 
چنان‌که ملاحظه می‌شود تعبیر به «[[نزول]]» درباره [[بسمله]] در این [[روایات]] به خوبی بیانگر آن است که بسمله جزء سوره بوده و هر بار همراه سوره نازل می‌شده است.
چنان‌که ملاحظه می‌شود تعبیر به «[[نزول]]» درباره [[بسمله]] در این [[روایات]] به خوبی بیانگر آن است که بسمله جزء سوره بوده و هر بار همراه سوره نازل می‌شده است.
شایان توجه اینکه برخی از [[علمای اهل سنت]] در جزئیت بسمله قائل به [[تواتر]] شده‌اند، جلال‌الدین [[سیوطی]] می‌نویسد: «روایات -به [[تواتر معنوی]]- دلالت دارند بر اینکه {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} جزء [[آیات]] هر سوره [[قرآن]] است»<ref>الإتقان، ج۱، ص۲۶۷.</ref>.
 
شایان توجه اینکه برخی از [[علمای اهل سنت]] در جزئیت بسمله قائل به [[تواتر]] شده‌اند، [[جلال‌الدین سیوطی]] می‌نویسد: «روایات -به [[تواتر معنوی]]- دلالت دارند بر اینکه {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} جزء [[آیات]] هر سوره [[قرآن]] است»<ref>الإتقان، ج۱، ص۲۶۷.</ref>.


برخی از [[شافعی‌ها]] گفته‌اند: «{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} فقط در [[سوره حمد]] جزء [[آیات قرآن]] است و این قول مانند قول اول، [[احمد بن حنبل]] است»<ref>الإتقان، ج۱، ص۲۶۷.</ref>.
برخی از [[شافعی‌ها]] گفته‌اند: «{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} فقط در [[سوره حمد]] جزء [[آیات قرآن]] است و این قول مانند قول اول، [[احمد بن حنبل]] است»<ref>الإتقان، ج۱، ص۲۶۷.</ref>.
[[مالک ابو عمرو]] و [[یعقوب]] گفته‌اند:
 
«{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}}، [[آیه]] مستقلی است و جزء سوره حمد یا دیگر [[سوره‌ها]] نیست، بلکه برای [[تیمن]] و [[تبرک]] و برای مشخص نمودن اول سوره‌ها و جدا نمودن دو سوره از هم نازل شده و این دیدگاه بین حنفیه مشهور است»<ref>روح المعانی، ج۱، ص۴۱.</ref>.
[[مالک ابو عمرو]] و [[یعقوب]] گفته‌اند: «{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}}، [[آیه]] مستقلی است و جزء سوره حمد یا دیگر [[سوره‌ها]] نیست، بلکه برای [[تیمن]] و [[تبرک]] و برای مشخص نمودن اول سوره‌ها و جدا نمودن دو سوره از هم نازل شده و این دیدگاه بین حنفیه مشهور است»<ref>روح المعانی، ج۱، ص۴۱.</ref>.
 
[[فخر رازی]] می‌نویسد: «به نقل [[متواتر]] ثابت شده است که {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} [[کلامی]] است که [[خدا]] آن را بر [[محمّد]]{{صل}} نازل کرده و در [[مصحف]] به خط قرآن ثبت گردیده است»<ref>التفسیر الکبیر، ج۱، ص۹۷.</ref>.
[[فخر رازی]] می‌نویسد: «به نقل [[متواتر]] ثابت شده است که {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} [[کلامی]] است که [[خدا]] آن را بر [[محمّد]]{{صل}} نازل کرده و در [[مصحف]] به خط قرآن ثبت گردیده است»<ref>التفسیر الکبیر، ج۱، ص۹۷.</ref>.
همچنین گفته است: «هر چیز که قرآن نیست، به خط قرآن ثبت نشده است. آیا ملاحظه نمی‌کنید که اینان ([[خلفا]] و [[اصحاب]]) نگذاشته‌اند که نام سوره‌ها و علائم (اعشار و اخماس) یعنی دهگان و پنجگان [[آیه‌ها]] در قرآن نوشته شود؟ هدف‌شان این بود که غیر قرآن، با قرآن، مخلوط نگردد. و اگر {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} از قرآن نبود، جزء خطوط قرآن ثبت نمی‌گردید. اینکه همه آنان آن را جزء خط قرآن ثبت کرده‌اند، می‌فهمیم که {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} از [[قرآن]] است<ref>التفسیر الکبیر، ج۱، ص۹۷.</ref>.
همچنین گفته است: «هر چیز که قرآن نیست، به خط قرآن ثبت نشده است. آیا ملاحظه نمی‌کنید که اینان ([[خلفا]] و [[اصحاب]]) نگذاشته‌اند که نام سوره‌ها و علائم (اعشار و اخماس) یعنی دهگان و پنجگان [[آیه‌ها]] در قرآن نوشته شود؟ هدف‌شان این بود که غیر قرآن، با قرآن، مخلوط نگردد. و اگر {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} از قرآن نبود، جزء خطوط قرآن ثبت نمی‌گردید. اینکه همه آنان آن را جزء خط قرآن ثبت کرده‌اند، می‌فهمیم که {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} از [[قرآن]] است<ref>التفسیر الکبیر، ج۱، ص۹۷.</ref>.
[[سیوطی]] در [[متواتر بودن]] جزئیت {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} این نکته را بیان می‌کند که در مصحف‌های ثبت شده چیزی خارج از قرآن نمی‌نوشتند. وی در ادامه به کسانی که [[معتقد]] هستند {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} به خاطر فاصله انداختن بین سوره‌هاست، خطاب می‌کند: «اولاً چنین کاری [[فریبکاری]] است؛ ثانیاً اگر چنین بود باید [[بسمله]] بین [[سوره]] [[برائت]] و [[انفال]] هم نوشته می‌شد»<ref>الاتقان، ج۱، ص۸۰.</ref>.
[[سیوطی]] در [[متواتر بودن]] جزئیت {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} این نکته را بیان می‌کند که در مصحف‌های ثبت شده چیزی خارج از قرآن نمی‌نوشتند. وی در ادامه به کسانی که [[معتقد]] هستند {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} به خاطر فاصله انداختن بین سوره‌هاست، خطاب می‌کند: «اولاً چنین کاری [[فریبکاری]] است؛ ثانیاً اگر چنین بود باید [[بسمله]] بین [[سوره]] [[برائت]] و [[انفال]] هم نوشته می‌شد»<ref>الاتقان، ج۱، ص۸۰.</ref>.


۱۱۵٬۱۹۰

ویرایش