افضلیت امام از دیدگاه ظاهریه: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = افضلیت
| موضوع مرتبط = افضلیت امام
| عنوان مدخل  = [[افضلیت امام]]
| عنوان مدخل  = افضلیت امام
| مداخل مرتبط = [[افضلیت امام از دیدگاه اشاعره]] - [[افضلیت امام از دیدگاه ظاهریه]] - [[افضلیت امام از دیدگاه ماتریدیه]] - [[افضلیت امام از دیدگاه معتزله]] - [[افضلیت امام از دیدگاه وهابیت]]
| مداخل مرتبط = [[افضلیت امام در قرآن]] - [[افضلیت امام در حدیث]] - [[افضلیت امام در کلام اسلامی]] - [[افضلیت امام در معارف و سیره فاطمی]] - [[افضلیت امام از دیدگاه زیدیه]] - [[افضلیت امام از دیدگاه اسماعیلیه]] - [[افضلیت امام از دیدگاه اهل سنت]] - [[افضلیت امام از دیدگاه معتزله]] - [[افضلیت امام از دیدگاه اشاعره]] - [[افضلیت امام از دیدگاه اباضیه]] - [[افضلیت امام از دیدگاه ظاهریه]] - [[افضلیت امام از دیدگاه ماتریدیه]] - [[افضلیت امام از دیدگاه وهابیت]]
| پرسش مرتبط  =
| پرسش مرتبط  =
}}
}}
== مقدمه ==
== مقدمه ==
احتمالاً کمتر نام این گروه را شنیده باشید. بنیان‌گذارش [[داود بن علی اصفهانی]] (۲۷۰ق) است که [[قیاس]] و اجتهادورزی را برنمی‌تافت و تنها به [[ظواهر]] [[کتاب و سنت]] استناد می‌کرد<ref>درباره او، ر. ک: شمس‌الدین محمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ص۱۰۲-۱۰۳.</ref>. برخی نویسندگان، [[مذهب]] ظاهری را در شمار دیگر [[مذاهب فقهی]] [[اهل سنت]] آورده‌اند<ref>جالب آنکه ایشان چهار مکتب فقهی اهل سنت را چنین برشمرده‌اند: حنفی، مالکی، شافعی و داوودی (محمد بن احمد مقدسی، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ص۳۷).</ref>.
احتمالاً کمتر نام این گروه را شنیده باشید. بنیان‌گذارش [[داوود بن علی اصفهانی]] (۲۷۰ق) است که قیاس و اجتهادورزی را برنمی‌تافت و تنها به ظواهر [[کتاب و سنت]] استناد می‌کرد<ref>درباره او، ر. ک: شمس‌الدین محمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ص۱۰۲-۱۰۳.</ref>. برخی نویسندگان، [[مذهب]] ظاهری را در شمار دیگر مذاهب فقهی [[اهل سنت]] آورده‌اند<ref>جالب آنکه ایشان چهار مکتب فقهی اهل سنت را چنین برشمرده‌اند: حنفی، مالکی، شافعی و داوودی (محمد بن احمد مقدسی، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ص۳۷).</ref>.
شاید با دقت در نام این گروه، متوجه شده باشید که ویژگی اصلی آن، توجه به رویکرد نص‌گرایی در اصول و [[فروع دین]] است<ref>به طور کلی اطلاعات اندکی درباره این مذهب وجود دارد (ر. ک: ابن‌حزم اندلسی، حجة الوداع، ص۱۴۲-۱۴۹).</ref>. شاخص‌ترین چهره ظاهرگرایان که در این باره سخن گفته است، [[ابن‌حزم اندلسی]] (۴۵۶ق) است. او در برخی کتاب‌های خود، آنجا که در [[مقام]] بیان [[شرایط امام]] است، هیچ اشاره‌ای به شرط [[افضلیت]] نمی‌کند<ref>ابن‌حزم اندلسی، علم الکلام، ص۹۵.</ref>. در برخی دیگر از آثار خود، نظریه جواز [[امامت مفضول با وجود افضل]] را [[تأیید]] می‌کند و تنها یک جا را استثنا می‌کند؛ آن هم جایی که کسی در تمام موارد [[فضل]] و [[علم]]، [[برتر]] باشد. او [[معتقد]] است که [[ابوبکر]] چنین ویژگی داشت<ref>ابن‌حزم اندلسی، الأصول و الفروع، ص۲۳۴.</ref>. ابن‌حزم در دیگر آثار خود، شدیداً به نظریه [[لزوم]] [[امامت افضل]] تاخته است. وی می‌نویسد که این نظریه هیچ دلیلی از [[قرآن]]، [[سنت]]، [[اجماع]]، [[عقل]] و قیاس ندارد، از این رو باید کنار گذاشته شود<ref>ابن‌حزم اندلسی، الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، ج۳، ص۸۹.</ref><ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[افضلیت امام از منظر عقل و نقل (کتاب)|افضلیت امام از منظر عقل و نقل]]، ص ۸۸.</ref>
 
شاید با دقت در نام این گروه، متوجه شده باشید که ویژگی اصلی آن، توجه به رویکرد نص‌گرایی در اصول و [[فروع دین]] است<ref>به طور کلی اطلاعات اندکی درباره این مذهب وجود دارد (ر. ک: ابن‌حزم اندلسی، حجة الوداع، ص۱۴۲-۱۴۹).</ref>. شاخص‌ترین چهره ظاهرگرایان که در این باره سخن گفته است، [[ابن‌حزم اندلسی]] (۴۵۶ق) است. او در برخی کتاب‌های خود، آنجا که در مقام بیان [[شرایط امام]] است، هیچ اشاره‌ای به شرط [[افضلیت]] نمی‌کند<ref>ابن‌حزم اندلسی، علم الکلام، ص۹۵.</ref>. در برخی دیگر از آثار خود، نظریه جواز [[امامت مفضول با وجود افضل]] را [[تأیید]] می‌کند و تنها یک جا را استثنا می‌کند؛ آن هم جایی که کسی در تمام موارد [[فضل]] و [[علم]]، [[برتر]] باشد. او [[معتقد]] است که [[ابوبکر]] چنین ویژگی داشت<ref>ابن‌حزم اندلسی، الأصول و الفروع، ص۲۳۴.</ref>. ابن‌حزم در دیگر آثار خود، شدیداً به نظریه [[لزوم]] امامت افضل تاخته است. وی می‌نویسد که این نظریه هیچ دلیلی از [[قرآن]]، [[سنت]]، [[اجماع]]، [[عقل]] و قیاس ندارد، از این رو باید کنار گذاشته شود<ref>ابن‌حزم اندلسی، الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، ج۳، ص۸۹.</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[افضلیت امام از منظر عقل و نقل (کتاب)|افضلیت امام از منظر عقل و نقل]]، ص ۸۸.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۷٬۶۹۵

ویرایش