بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">\n: +)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = خیرخواهی | |||
| عنوان مدخل = خیرخواهی | |||
| مداخل مرتبط = [[خیرخواهی در حدیث]] - [[خیرخواهی در اخلاق اسلامی]] - [[خیرخواهی در معارف دعا و زیارات]] - [[خیرخواهی در فقه سیاسی]] - [[خیرخواهی در جامعهشناسی اسلامی]] - [[خیرخواهی در حقوق اسلامی]] - [[خیرخواهی در معارف و سیره علوی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ}}<ref>«پیامهای پروردگارم را به شما میرسانم و من برای شما خیرخواهی امینم» سوره اعراف، آیه ۶۸.</ref> | * در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ}}<ref>«پیامهای پروردگارم را به شما میرسانم و من برای شما خیرخواهی امینم» سوره اعراف، آیه ۶۸.</ref> | ||
*[[پیامبر]]{{صل}} فرمودند: "هر یک از شما باید [[خیرخواه]] برادرش باشد، همانطور که [[خیرخواه]] خودش باشد"<ref>محمد رحیم نوری، مبانی اخلاق، ص۱۹۲. به نقل از بحار الانوار، ج۷، ص۳۵۸.</ref>. | * [[پیامبر]] {{صل}} فرمودند: "هر یک از شما باید [[خیرخواه]] برادرش باشد، همانطور که [[خیرخواه]] خودش باشد"<ref>محمد رحیم نوری، مبانی اخلاق، ص۱۹۲. به نقل از بحار الانوار، ج۷، ص۳۵۸.</ref>. | ||
*[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "بر تو [[باد]] [[نصیحت]] کردن و [[خیرخواهی]] نمودن خلق [[خدا]]، برای [[رضای خدا]] زیرا [[خداوند]] را با بهتر از این عمل [[ملاقات]] نخواهی کرد"<ref>محمد رحیم نوری، مبانی اخلاق، ص۳۳۸، به نقل از بحار الانوار، ج۷۴.</ref>. | * [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "بر تو [[باد]] [[نصیحت]] کردن و [[خیرخواهی]] نمودن خلق [[خدا]]، برای [[رضای خدا]] زیرا [[خداوند]] را با بهتر از این عمل [[ملاقات]] نخواهی کرد"<ref>محمد رحیم نوری، مبانی اخلاق، ص۳۳۸، به نقل از بحار الانوار، ج۷۴.</ref>. | ||
*از لحاظ معنایی میتوان [[خیرخواهی]] را مترادف [[نصیحت]] دانست<ref>فرهنگ اصطلاحات اخلاقی، ص۱۲۹.</ref>. | * از لحاظ معنایی میتوان [[خیرخواهی]] را مترادف [[نصیحت]] دانست<ref>فرهنگ اصطلاحات اخلاقی، ص۱۲۹.</ref>. | ||
*میتوان گفت که [[نصیحت]] عبارت است از [[دوست داشتن]] خیر و نعمتی که [[صلاح]] [[مسلمانان]] و [[خیرخواهی]] ایشان است"<ref>معراج السعاده، ص۳۵۹.</ref>. | * میتوان گفت که [[نصیحت]] عبارت است از [[دوست داشتن]] خیر و نعمتی که [[صلاح]] [[مسلمانان]] و [[خیرخواهی]] ایشان است"<ref>معراج السعاده، ص۳۵۹.</ref>. | ||
*[[خیرخواهی]] عبارت است از [[دوست داشتن]] و خواستن دوام و بقای خیر و [[نعمت]] [[خدا]] برای [[مسلمانان]]؛ و کراهت داشتن از رسیدن [[بدی]] و [[شر]] به آنها، گاهی نیز در [[اخبار]] به [[ارشاد]] و [[راهنمایی]] آنان در آنچه [[مصلحت]] و خیر و [[سعادت]] آنهاست اطلاق شده است<ref>مولی مهدی نراقی، جامع السعادات، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، ج۲، ص۲۸۱.</ref>. | * [[خیرخواهی]] عبارت است از [[دوست داشتن]] و خواستن دوام و بقای خیر و [[نعمت]] [[خدا]] برای [[مسلمانان]]؛ و کراهت داشتن از رسیدن [[بدی]] و [[شر]] به آنها، گاهی نیز در [[اخبار]] به [[ارشاد]] و [[راهنمایی]] آنان در آنچه [[مصلحت]] و خیر و [[سعادت]] آنهاست اطلاق شده است<ref>مولی مهدی نراقی، جامع السعادات، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، ج۲، ص۲۸۱.</ref>. | ||
*ملا [[احمد نراقی]] درباره [[خیرخواهی]] برای دیگران میگوید: "بدان که هر کس طالب خیر و [[نعمت]] برای [[مسلمانان]] باشد، در هر چیزی که به ایشان برسد نزدیک است؛ یعنی [[ثواب]] او مانند خیررسان و انعام کننده است"<ref>مولی مهدی نراقی، جامع السعادات، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، ج۲، ص۲۸۲.</ref>. | * ملا [[احمد نراقی]] درباره [[خیرخواهی]] برای دیگران میگوید: "بدان که هر کس طالب خیر و [[نعمت]] برای [[مسلمانان]] باشد، در هر چیزی که به ایشان برسد نزدیک است؛ یعنی [[ثواب]] او مانند خیررسان و انعام کننده است"<ref>مولی مهدی نراقی، جامع السعادات، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، ج۲، ص۲۸۲.</ref>. | ||
*[[خیرخواهی]] اصلی بسیار مهم و کلیدی در موفقیت [[انسان]] است. در [[علم]] [[اخلاق]] [[خیرخواهی]] در مقابل [[حسادت]] است، زیرا فرد [[خیرخواه]]، خواهان بقای [[نعمتهای خدا]] برای [[مردم]] است<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۰۷.</ref>. | * [[خیرخواهی]] اصلی بسیار مهم و کلیدی در موفقیت [[انسان]] است. در [[علم]] [[اخلاق]] [[خیرخواهی]] در مقابل [[حسادت]] است، زیرا فرد [[خیرخواه]]، خواهان بقای [[نعمتهای خدا]] برای [[مردم]] است<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۰۷.</ref>. | ||
*[[خیرخواهی]] در واقع بیرون آمدن از لاک [[خودخواهی]] و خود [[دوستی]] و رفتن به سوی دگر [[دوستی]] است. | * [[خیرخواهی]] در واقع بیرون آمدن از لاک [[خودخواهی]] و خود [[دوستی]] و رفتن به سوی دگر [[دوستی]] است. | ||
*[[انسان]] [[مسلمان]] خود را در [[غم]] و [[شادی]] دیگران شریک میداند؛ یعنی آنچه را برای خود میخواهد، برای دیگران نیز خواهان است و آنچه را برای خود [[آرزو]] میکند، برای دیگران نیز آرزومند است. در این حال، اگر موفقیت و کمالی نصیب دیگران شود، [[لذت]] میبرد و این، اوج [[خیرخواهی]] است. [[مسلمانان]] عضو [[خانواده]] بزرگ اسلامیاند و باید در [[غم]] و [[شادی]] یکدیگر شریک باشند. | * [[انسان]] [[مسلمان]] خود را در [[غم]] و [[شادی]] دیگران شریک میداند؛ یعنی آنچه را برای خود میخواهد، برای دیگران نیز خواهان است و آنچه را برای خود [[آرزو]] میکند، برای دیگران نیز آرزومند است. در این حال، اگر موفقیت و کمالی نصیب دیگران شود، [[لذت]] میبرد و این، اوج [[خیرخواهی]] است. [[مسلمانان]] عضو [[خانواده]] بزرگ اسلامیاند و باید در [[غم]] و [[شادی]] یکدیگر شریک باشند. | ||
*به گفته بزرگان [[اخلاق]] [[راز]] موفقیتها در [[خیرخواهی]] است، و توجه به خیر و [[مصالح]] [[عامه]]، زمینه را برای [[مصالح]] خود فرد فراهم میسازد. اما در [[اسلام]] همین امر نیز باید در سایه رضای [[خداوند]] باشد. حتی [[خیرخواهی]] و [[بشر]] [[دوستی]] نباید بر اساس ترحم و عاطفه طبیعی باشد، بلکه باید اصل را بر عاطفه مذهبی [[استوار]] کرد<ref>اخلاق و معاشرت در اسلام، ص۲۱۴.</ref>. | * به گفته بزرگان [[اخلاق]] [[راز]] موفقیتها در [[خیرخواهی]] است، و توجه به خیر و [[مصالح]] [[عامه]]، زمینه را برای [[مصالح]] خود فرد فراهم میسازد. اما در [[اسلام]] همین امر نیز باید در سایه رضای [[خداوند]] باشد. حتی [[خیرخواهی]] و [[بشر]] [[دوستی]] نباید بر اساس ترحم و عاطفه طبیعی باشد، بلکه باید اصل را بر عاطفه مذهبی [[استوار]] کرد<ref>اخلاق و معاشرت در اسلام، ص۲۱۴.</ref>. | ||
*در [[اسلام]]، محور [[عواطف]] از جنبه خودی گذشته و به [[مردم]] رسیده است؛ و اساس این است که [[انسان]] باید از [[خودخواهی]] بیرون آید و به نفع [[مردم]] کار کند<ref>اخلاق و معاشرت در اسلام، ص۷۶.</ref>. | * در [[اسلام]]، محور [[عواطف]] از جنبه خودی گذشته و به [[مردم]] رسیده است؛ و اساس این است که [[انسان]] باید از [[خودخواهی]] بیرون آید و به نفع [[مردم]] کار کند<ref>اخلاق و معاشرت در اسلام، ص۷۶.</ref>. | ||
*[[اصلاح]] از بزرگترین مصادیق [[خیرخواهی]] است و [[ثواب]] آن نزد [[خدا]] بسیار است<ref>جامع السعادات، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، ج۲، ص۳۷۴.</ref>. | * [[اصلاح]] از بزرگترین مصادیق [[خیرخواهی]] است و [[ثواب]] آن نزد [[خدا]] بسیار است<ref>جامع السعادات، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، ج۲، ص۳۷۴.</ref>. | ||
*حتی در رابطه با بدکاران سعی بر این است که از روی [[خیرخواهی]] آنان را از کار ناروایشان باز داریم و نیکوکارشان بارآوریم یا لااقل بر این سعی داشته باشیم که اجتماع را از [[شر]] فسادشان در [[امان]] داریم. امر به معرف و [[نهی از منکر]] در [[اسلام]] و در سطحی بالاتر مبارزهها و معارضهها اغلب بر این اساس قابل توجیهاند<ref>اخلاق و معاشرت در اسلام، ص۲۹۷.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۰۸.</ref>. | * حتی در رابطه با بدکاران سعی بر این است که از روی [[خیرخواهی]] آنان را از کار ناروایشان باز داریم و نیکوکارشان بارآوریم یا لااقل بر این سعی داشته باشیم که اجتماع را از [[شر]] فسادشان در [[امان]] داریم. امر به معرف و [[نهی از منکر]] در [[اسلام]] و در سطحی بالاتر مبارزهها و معارضهها اغلب بر این اساس قابل توجیهاند<ref>اخلاق و معاشرت در اسلام، ص۲۹۷.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۰۸.</ref>. | ||
*[[شهید مطهری]] مینویسد: اینکه [[مسلمان]] باید [[مسلمان]] را [[دوست]] داشته باشد (و [[خیرخواه]] او باشد) و شخص [[تعصب]] داشته باشد – در مورد هر کسی که در زیر لوای [[اسلام]] است - و بالنتیجه [[تعصب]] داشته باشد علیه هرکس که در زیر لوای [[اسلام]] نیست، [[خیرخواه]] آن باشد و [[بدخواه]] این، چنین چیزی خوب نیست و [[اسلام]] هم آن را نخواسته است. [[اسلام]] خواسته که ما [[خیرخواه]] همه [[مردم]] و همه [[بشر]] حتی [[کفار]] باشیم. [[دشمنی]] با [[کافر]] اگر از بدخواهی سرچشمه بگیرد ضد [[اخلاق]] است<ref>مرتضی مطهری، تعیلم و تربیت در اسلام، ص۲۵۷.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۰۹.</ref>. | * [[شهید مطهری]] مینویسد: اینکه [[مسلمان]] باید [[مسلمان]] را [[دوست]] داشته باشد (و [[خیرخواه]] او باشد) و شخص [[تعصب]] داشته باشد – در مورد هر کسی که در زیر لوای [[اسلام]] است - و بالنتیجه [[تعصب]] داشته باشد علیه هرکس که در زیر لوای [[اسلام]] نیست، [[خیرخواه]] آن باشد و [[بدخواه]] این، چنین چیزی خوب نیست و [[اسلام]] هم آن را نخواسته است. [[اسلام]] خواسته که ما [[خیرخواه]] همه [[مردم]] و همه [[بشر]] حتی [[کفار]] باشیم. [[دشمنی]] با [[کافر]] اگر از بدخواهی سرچشمه بگیرد ضد [[اخلاق]] است<ref>مرتضی مطهری، تعیلم و تربیت در اسلام، ص۲۵۷.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۰۹.</ref>. | ||
==[[خیرخواهی]] در [[صحیفه سجادیه]]== | == [[خیرخواهی]] در [[صحیفه سجادیه]] == | ||
*[[امام سجاد]]{{ع}} در دعای ششم و در عبارت بیست و دوم آن در خصوص [[خیرخواهی]] [[پیامبر]]{{صل}} میفرمایند: "و [[گواهی]] میدهم که [[محمد]] [[بنده]] و فرستاده و [[برگزیده]] آفریدگان توست او را به رساندن پیغام خود (به [[بندگان]]) واداشتی، پس آن را (به [[مردم]]) رساند، و به [[پند]] دادن به امتش امر فرمودی، پس آنها را [[پند]] داد"<ref>{{متن حدیث| وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا}}</ref>؛ | * [[امام سجاد]] {{ع}} در دعای ششم و در عبارت بیست و دوم آن در خصوص [[خیرخواهی]] [[پیامبر]] {{صل}} میفرمایند: "و [[گواهی]] میدهم که [[محمد]] [[بنده]] و فرستاده و [[برگزیده]] آفریدگان توست او را به رساندن پیغام خود (به [[بندگان]]) واداشتی، پس آن را (به [[مردم]]) رساند، و به [[پند]] دادن به امتش امر فرمودی، پس آنها را [[پند]] داد"<ref>{{متن حدیث| وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا}}</ref>؛ | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای دوم و در عبارت پانزدهم آن میفرمایند: "و به [[نصیحت]] و [[پند]] کسانی که آنان را (به راه [[حق]]) [[دعوت]] کردهای خود را مشغول داشت"<ref>{{متن حدیث| وَ شَغَلَهَا بِالنُّصْحِ لِأَهْلِ دَعْوَتِكَ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۰۹.</ref>. | * [[امام]] {{ع}} در دعای دوم و در عبارت پانزدهم آن میفرمایند: "و به [[نصیحت]] و [[پند]] کسانی که آنان را (به راه [[حق]]) [[دعوت]] کردهای خود را مشغول داشت"<ref>{{متن حدیث| وَ شَغَلَهَا بِالنُّصْحِ لِأَهْلِ دَعْوَتِكَ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۰۹.</ref>. | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای [[چهل]] و دوم و در عبارت هفدهم آن در مورد [[خیرخواهی]] [[پیامبر]]{{صل}} میفرمایند: "بارخدایا بر [[محمد]]{{صل}} [[بنده]] و فرستاده خود [[درود]] فرست، همچنان که [[پیام]] تو را رسانید، و فرمانت را به صدای بلند و آشکارا [[بیان]] کرد"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ كَمَا بَلَّغَ رِسَالَتَكَ، وَ صَدَعَ بِأَمْرِكَ، وَ نَصَحَ لِعِبَادِكَ}}</ref>؛ | * [[امام]] {{ع}} در دعای [[چهل]] و دوم و در عبارت هفدهم آن در مورد [[خیرخواهی]] [[پیامبر]] {{صل}} میفرمایند: "بارخدایا بر [[محمد]] {{صل}} [[بنده]] و فرستاده خود [[درود]] فرست، همچنان که [[پیام]] تو را رسانید، و فرمانت را به صدای بلند و آشکارا [[بیان]] کرد"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ كَمَا بَلَّغَ رِسَالَتَكَ، وَ صَدَعَ بِأَمْرِكَ، وَ نَصَحَ لِعِبَادِكَ}}</ref>؛ | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای [[چهل]] و دوم و در عبارت بیست و دوم آن میفرمایند: "بارخدایا او را در برابر اینکه پیغامهای تو را رسانید؛ و [[آیات]] ([[قرآن مجید]]، یا نشانههای پروردگاری و [[یگانگی]]) تو را ادا نمود ([[مردم]] را به آن [[راهنمایی]] کرد) و بندگانت را [[پند]] و [[اندرز]] داد؛ و در راه تو (به دست و زبان) کوشش و [[کارزار]] کرد [[پاداش]] ده، به [[بهترین]] پاداشی که به یکی از فرشتگانی که از [[خواص]] و [[نزدیکان]] درگاه تو هستند؛ و [[پیغمبران]] فرستاده شده [[برگزیده]] خود دادهای؛ و [[درود]] و [[مهربانی]] و نیکیهای بسیار [[خدا]] بر او و بر آل او که (از چرکی [[جهل]] و [[نادانی]]) [[پاکیزه]] و (به [[علم]] و [[ایمان]] آراسته و از [[پلیدی]] میلاد و آلودگی [[معاصی]] و [[فساد]]) پاکاند"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ اجْزِهِ بِمَا بَلَّغَ مِنْ رِسَالاتِكَ، وَ أَدَّى مِنْ آيَاتِكَ، وَ نَصَحَ لِعِبَادِكَ، وَ جَاهَدَ فِي سَبِيلِكَ، أَفْضَلَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ مَلَائِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ، وَ أَنْبِيَائِكَ الْمُرْسَلِينَ الْمُصْطَفَيْنَ، وَ السَّلَامُ عَلَيْهِ وَ عَلَى آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ}}</ref>؛ | * [[امام]] {{ع}} در دعای [[چهل]] و دوم و در عبارت بیست و دوم آن میفرمایند: "بارخدایا او را در برابر اینکه پیغامهای تو را رسانید؛ و [[آیات]] ([[قرآن مجید]]، یا نشانههای پروردگاری و [[یگانگی]]) تو را ادا نمود ([[مردم]] را به آن [[راهنمایی]] کرد) و بندگانت را [[پند]] و [[اندرز]] داد؛ و در راه تو (به دست و زبان) کوشش و [[کارزار]] کرد [[پاداش]] ده، به [[بهترین]] پاداشی که به یکی از فرشتگانی که از [[خواص]] و [[نزدیکان]] درگاه تو هستند؛ و [[پیغمبران]] فرستاده شده [[برگزیده]] خود دادهای؛ و [[درود]] و [[مهربانی]] و نیکیهای بسیار [[خدا]] بر او و بر آل او که (از چرکی [[جهل]] و [[نادانی]]) [[پاکیزه]] و (به [[علم]] و [[ایمان]] آراسته و از [[پلیدی]] میلاد و آلودگی [[معاصی]] و [[فساد]]) پاکاند"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ اجْزِهِ بِمَا بَلَّغَ مِنْ رِسَالاتِكَ، وَ أَدَّى مِنْ آيَاتِكَ، وَ نَصَحَ لِعِبَادِكَ، وَ جَاهَدَ فِي سَبِيلِكَ، أَفْضَلَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ مَلَائِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ، وَ أَنْبِيَائِكَ الْمُرْسَلِينَ الْمُصْطَفَيْنَ، وَ السَّلَامُ عَلَيْهِ وَ عَلَى آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ}}</ref>؛ | ||
*یکی از [[ویژگیهای حاکم]] [[اسلامی]]، [[خیرخواهی]] خالصانه نسبت به [[مردم]] است. گرچه [[آراستگی]] به این [[اخلاق]] برای عموم [[مردم]] نیز لازم است، ولی وجود این ویژگی در [[حاکم اسلامی]] ([[پیامبر]]{{صل}} [[حاکم]] زمان خویش بوده است) مهمتر است. چرا که [[خیرخواهی]] [[حاکم اسلامی]] به واسطه اینکه در مصدر [[قدرت]] و توزیع امکانات است، مؤثرتر خواهد بود<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۰.</ref>. | * یکی از [[ویژگیهای حاکم]] [[اسلامی]]، [[خیرخواهی]] خالصانه نسبت به [[مردم]] است. گرچه [[آراستگی]] به این [[اخلاق]] برای عموم [[مردم]] نیز لازم است، ولی وجود این ویژگی در [[حاکم اسلامی]] ([[پیامبر]] {{صل}} [[حاکم]] زمان خویش بوده است) مهمتر است. چرا که [[خیرخواهی]] [[حاکم اسلامی]] به واسطه اینکه در مصدر [[قدرت]] و توزیع امکانات است، مؤثرتر خواهد بود<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۰.</ref>. | ||
*با نظر به تعریف [[حکومت]] و [[سیاست]] در [[اسلام]] که عبارت است از اداره [[جامعه]] برای رسیدن به [[بهترین]] [[هدف زندگی]] در دو قلمرو فردی و [[اجتماعی]]، [[خیرخواهی]] امری ضروری است، زیرا بدون آن، مفهومی برای [[حاکم]] و [[سیاستمدار]] وجود ندارد. [[حاکم]] زمانی [[خیرخواه]] [[مردم]] است که افراد [[جامعه]] را اجزا و عناصر شخصیت [[زمامدار]] بداند و در نتیجه، خوشیها و ناخوشیهای [[مردم]] و تضادهای مختل کننده [[زندگی]] در میان آنان را در درون خود احساس نماید<ref>نهجالبلاغه، ترجمه و تفسیر محمدتقی جعفری، ج۹، ص۲۶.</ref>. | * با نظر به تعریف [[حکومت]] و [[سیاست]] در [[اسلام]] که عبارت است از اداره [[جامعه]] برای رسیدن به [[بهترین]] [[هدف زندگی]] در دو قلمرو فردی و [[اجتماعی]]، [[خیرخواهی]] امری ضروری است، زیرا بدون آن، مفهومی برای [[حاکم]] و [[سیاستمدار]] وجود ندارد. [[حاکم]] زمانی [[خیرخواه]] [[مردم]] است که افراد [[جامعه]] را اجزا و عناصر شخصیت [[زمامدار]] بداند و در نتیجه، خوشیها و ناخوشیهای [[مردم]] و تضادهای مختل کننده [[زندگی]] در میان آنان را در درون خود احساس نماید<ref>نهجالبلاغه، ترجمه و تفسیر محمدتقی جعفری، ج۹، ص۲۶.</ref>. | ||
*بدیهی است این [[روحیه]]، با داشتن ظرفیت [[فکری]] و [[شرح صدر]] شکل میگیرد و چنین، مدیری میتواند خود را مانند دیگر اعضای [[جامعه]] و بخشی از آنها بداند<ref>حمیدرضا حق شناس، اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه، ۹۴.</ref>. | * بدیهی است این [[روحیه]]، با داشتن ظرفیت [[فکری]] و [[شرح صدر]] شکل میگیرد و چنین، مدیری میتواند خود را مانند دیگر اعضای [[جامعه]] و بخشی از آنها بداند<ref>حمیدرضا حق شناس، اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه، ۹۴.</ref>. | ||
*خاطر نشان میسازد همانگونه که [[والی]] و [[حاکم اسلامی]] بایستی [[خیرخواه]] [[مردم]] باشد، [[مردم]] نیز بایستی [[خیرخواه]] او باشند، و این [[خیرخواهی]] در ضمن [[اطاعت]] از [[حاکمان]] تجلی پیدا خواهد کرد. البته این مطلب به معنای [[مخالفت]] و ایجاد فضای [[ناامیدی]] و انتقادی مغرضانه در [[جامعه]] نیست. همچنانکه [[گذشت]] [[حضرت علی]]{{ع}} همواره از [[مردم]] میخواست نقاط [[ضعف]] و ایرادات [[حکومتی]] را به ایشان گوشزد نمایند و از [[چاپلوسی]] و [[تملق]] بپرهیزند. دخالت [[مردم]] در امورات [[حکومتی]] نشان دهنده پوپایی و زنده بودن [[جامعه]] [[سیاسی]] و رشد [[سیاسی]] [[مردم]] و حتی رشد [[علمی]] و [[فرهنگی]] آنان است. | * خاطر نشان میسازد همانگونه که [[والی]] و [[حاکم اسلامی]] بایستی [[خیرخواه]] [[مردم]] باشد، [[مردم]] نیز بایستی [[خیرخواه]] او باشند، و این [[خیرخواهی]] در ضمن [[اطاعت]] از [[حاکمان]] تجلی پیدا خواهد کرد. البته این مطلب به معنای [[مخالفت]] و ایجاد فضای [[ناامیدی]] و انتقادی مغرضانه در [[جامعه]] نیست. همچنانکه [[گذشت]] [[حضرت علی]] {{ع}} همواره از [[مردم]] میخواست نقاط [[ضعف]] و ایرادات [[حکومتی]] را به ایشان گوشزد نمایند و از [[چاپلوسی]] و [[تملق]] بپرهیزند. دخالت [[مردم]] در امورات [[حکومتی]] نشان دهنده پوپایی و زنده بودن [[جامعه]] [[سیاسی]] و رشد [[سیاسی]] [[مردم]] و حتی رشد [[علمی]] و [[فرهنگی]] آنان است. | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای بیست و چهارم و در عبارت دوازدهم آن در خصوص [[خیرخواهی]] [[والدین]] میفرمایند: "بارخدایا بر [[محمد]] و آلش و [[فرزندان]] او [[درود]] فرست؛ و [[پدر]] و [[مادر]] مرا به [[بهترین]] چیزی (پاداشی) که اختصاص به [[پدران]] و [[مادران]] [[بندگان]] باایمانت دادهای، امتیاز ده، ای بخشندهترین بخشندگان"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ، وَ اخْصُصْ أَبَوَيَ بِأَفْضَلِ مَا خَصَصْتَ بِهِ آبَاءَ عِبَادِكَ الْمُؤْمِنِينَ وَ أُمَّهَاتِهِمْ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref>. | * [[امام]] {{ع}} در دعای بیست و چهارم و در عبارت دوازدهم آن در خصوص [[خیرخواهی]] [[والدین]] میفرمایند: "بارخدایا بر [[محمد]] و آلش و [[فرزندان]] او [[درود]] فرست؛ و [[پدر]] و [[مادر]] مرا به [[بهترین]] چیزی (پاداشی) که اختصاص به [[پدران]] و [[مادران]] [[بندگان]] باایمانت دادهای، امتیاز ده، ای بخشندهترین بخشندگان"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ، وَ اخْصُصْ أَبَوَيَ بِأَفْضَلِ مَا خَصَصْتَ بِهِ آبَاءَ عِبَادِكَ الْمُؤْمِنِينَ وَ أُمَّهَاتِهِمْ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref>. | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای بیست و چهارم و در عبارت پانزدهم آن میفرمایند: "بارخدایا اگر آمرزشت بر آنان ([[والدین]]) پیشی گرفته پس آنها را شفیع من گردان؛ و اگر آمرزشت به من پیشی گرفته پس مرا شفیع آنها ساز تا به [[مهربانی]] تو در سرای گرامی و جای [[آمرزش]] و رحمتت گرد آییم، زیرا تو دارای [[فضل]] بزرگ و [[نعمت]] دیرینی، و مهربانترین مهربانانی"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُكَ لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِيَّ، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُكَ لِي فَشَفِّعْنِي فِيهِمَا حَتَّى نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِكَ فِي دَارِ كَرَامَتِكَ وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِكَ وَ رَحْمَتِكَ، إِنَّكَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ، وَ الْمَنِّ الْقَدِيمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ}}</ref>؛ | * [[امام]] {{ع}} در دعای بیست و چهارم و در عبارت پانزدهم آن میفرمایند: "بارخدایا اگر آمرزشت بر آنان ([[والدین]]) پیشی گرفته پس آنها را شفیع من گردان؛ و اگر آمرزشت به من پیشی گرفته پس مرا شفیع آنها ساز تا به [[مهربانی]] تو در سرای گرامی و جای [[آمرزش]] و رحمتت گرد آییم، زیرا تو دارای [[فضل]] بزرگ و [[نعمت]] دیرینی، و مهربانترین مهربانانی"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُكَ لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِيَّ، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُكَ لِي فَشَفِّعْنِي فِيهِمَا حَتَّى نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِكَ فِي دَارِ كَرَامَتِكَ وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِكَ وَ رَحْمَتِكَ، إِنَّكَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ، وَ الْمَنِّ الْقَدِيمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ}}</ref>؛ | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای بیست و چهارم و در عبارت دوم آن میفرمایند: "و [[پدر]] و [[مادر]] مرا - بارخدایا - به گرامی داشتن نزد خود و [[احسان]] و [[نیکی]] از جانب خویش [[برتری]] بخش، ای بخشندهترین بخشندگان"<ref>{{متن حدیث| وَ اخْصُصِ اللَّهُمَّ وَالِدَيَ بِالْكَرَامَةِ لَدَيْكَ، وَ الصَّلَاةِ مِنْكَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين}}</ref>؛ | * [[امام]] {{ع}} در دعای بیست و چهارم و در عبارت دوم آن میفرمایند: "و [[پدر]] و [[مادر]] مرا - بارخدایا - به گرامی داشتن نزد خود و [[احسان]] و [[نیکی]] از جانب خویش [[برتری]] بخش، ای بخشندهترین بخشندگان"<ref>{{متن حدیث| وَ اخْصُصِ اللَّهُمَّ وَالِدَيَ بِالْكَرَامَةِ لَدَيْكَ، وَ الصَّلَاةِ مِنْكَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين}}</ref>؛ | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت دوم آن در خصوص [[خیرخواهی]] برای [[فرزندان]] میفرمایند: "بارخدایا عمرشان را برای من دراز گردان و مدت زندگانیشان را بسیار نما؛ و کوچکشان را برای من پرورش ده؛ و ناتوانشان را نیرومند ساز؛ و تنها و [[کیشها]] و خویهای ایشان را برای من سالم بدار؛ و در [[جانها]] و اندامشان و در هرچه از کار ایشان به آن میکوشم تندرستی ده (از دردها و پیشامدهای ناروا نگاهداریشان فرما) و روزیهایشان را برای من و به دست من فراوان گردان"<ref>{{متن حدیث| إِلَهِي امْدُدْ لِي فِي أَعْمَارِهِمْ، وَ زِدْ لِي فِي آجَالِهِمْ، وَ رَبِّ لِي صَغِيرَهُمْ، وَ قَوِّ لِي ضَعِيفَهُمْ، وَ أَصِحَّ لِي أَبْدَانَهُمْ وَ أَدْيَانَهُمْ وَ أَخْلَاقَهُمْ، وَ عَافِهِمْ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ فِي جَوَارِحِهِمْ وَ فِي كُلِّ مَا عُنِيتُ بِهِ مِنْ أَمْرِهِمْ، وَ أَدْرِرْ لِي وَ عَلَى يَدِي أَرْزَاقَهُمْ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۲-۳۱۳.</ref>. | * [[امام]] {{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت دوم آن در خصوص [[خیرخواهی]] برای [[فرزندان]] میفرمایند: "بارخدایا عمرشان را برای من دراز گردان و مدت زندگانیشان را بسیار نما؛ و کوچکشان را برای من پرورش ده؛ و ناتوانشان را نیرومند ساز؛ و تنها و [[کیشها]] و خویهای ایشان را برای من سالم بدار؛ و در [[جانها]] و اندامشان و در هرچه از کار ایشان به آن میکوشم تندرستی ده (از دردها و پیشامدهای ناروا نگاهداریشان فرما) و روزیهایشان را برای من و به دست من فراوان گردان"<ref>{{متن حدیث| إِلَهِي امْدُدْ لِي فِي أَعْمَارِهِمْ، وَ زِدْ لِي فِي آجَالِهِمْ، وَ رَبِّ لِي صَغِيرَهُمْ، وَ قَوِّ لِي ضَعِيفَهُمْ، وَ أَصِحَّ لِي أَبْدَانَهُمْ وَ أَدْيَانَهُمْ وَ أَخْلَاقَهُمْ، وَ عَافِهِمْ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ فِي جَوَارِحِهِمْ وَ فِي كُلِّ مَا عُنِيتُ بِهِ مِنْ أَمْرِهِمْ، وَ أَدْرِرْ لِي وَ عَلَى يَدِي أَرْزَاقَهُمْ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۲-۳۱۳.</ref>. | ||
*همچنین [[امام]]{{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت سوم آن میفرمایند: "و ایشان را [[نیکوکاران]] و [[پرهیزکاران]] (از [[گناه]]) و بینایان (راه [[حق]]) و برای شنوندگان (سخن راست) و فرمانبران خود و دوستداران پنددهندگان دوستانت و [[دشمنان]] و کینهداران برای همه دشمنانت (که به تو نگرویدهاند) قرار ده، آمین (خدایا دعایم را روا ساز)"<ref>{{متن حدیث| وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِيَاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِينَ مُطِيعِينَ لَكَ، وَ لِأَوْلِيَائِكَ مُحِبِّينَ مُنَاصِحِينَ، وَ لِجَمِيعِ أَعْدَائِكَ مُعَانِدِينَ وَ مُبْغِضِينَ، آمِين}}</ref>؛ | * همچنین [[امام]] {{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت سوم آن میفرمایند: "و ایشان را [[نیکوکاران]] و [[پرهیزکاران]] (از [[گناه]]) و بینایان (راه [[حق]]) و برای شنوندگان (سخن راست) و فرمانبران خود و دوستداران پنددهندگان دوستانت و [[دشمنان]] و کینهداران برای همه دشمنانت (که به تو نگرویدهاند) قرار ده، آمین (خدایا دعایم را روا ساز)"<ref>{{متن حدیث| وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِيَاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِينَ مُطِيعِينَ لَكَ، وَ لِأَوْلِيَائِكَ مُحِبِّينَ مُنَاصِحِينَ، وَ لِجَمِيعِ أَعْدَائِكَ مُعَانِدِينَ وَ مُبْغِضِينَ، آمِين}}</ref>؛ | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای بیست و ششم و در عبارت دوم آن در خصوص [[خیرخواهی]] برای [[همسایگان]] میفرمایند: "و آنان را [[توفیق]] ده برای برپا داشتن طریقه و روش (نگاهداری [[احکام]]) و فراگرفتن [[[اخلاق نیک]] خود (که [[بندگان]] را به آن امر فرمودهای) در سود رساندن به ناتوانانشان؛ و جلوگیری از [[فقر]] و نیازمندیشان؛ و [[عیادت]] از بیمارشان؛ و [[راهنمایی]] نمودن از راهجویشان؛ و [[اندرز]] دادن [[مشورت]] کنندگانشان؛ و [[دیدار]] از مسافرشان؛ و پنهان کردن رازهایشان، و پوشاندن عیبهایشان، و [[یاری]] کردن ستمدیدهگانشان؛ و دستگیری از آنان در ابزار خانه(دیگ، تبر، نردبان و مانند آنها) و سود رساندن به ایشان به [[بخشش]] فراوان؛ و برآوردن نیازهای آنان پیش از آنکه درخواست کنند<ref>{{متن حدیث| وَ وَفِّقْهُمْ لِإِقَامَةِ سُنَّتِكَ، وَ الْأَخْذِ بِمَحَاسِنِ أَدَبِكَ فِي إِرْفَاقِ ضَعِيفِهِمْ، وَ سَدِّ خَلَّتِهِمْ، وَ عِيَادَةِ مَرِيضِهِمْ، وَ هِدَايَةِ مُسْتَرْشِدِهِمْ، وَ مُنَاصَحَةِ مُسْتَشِيرِهِمْ، وَ تَعَهُّدِ قَادِمِهِمْ، وَ كِتْمَانِ أَسْرَارِهِمْ، وَ سَتْرِ عَوْرَاتِهِمْ، وَ نُصْرَةِ مَظْلُومِهِمْ، وَ حُسْنِ مُوَاسَاتِهِمْ بِالْمَاعُونِ، وَ الْعَوْدِ عَلَيْهِمْ بِالْجِدَةِ وَ الْإِفْضَالِ، وَ إِعْطَاءِ مَا يَجِبُ لَهُمْ قَبْلَ السُّؤَالِ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref>. | * [[امام]] {{ع}} در دعای بیست و ششم و در عبارت دوم آن در خصوص [[خیرخواهی]] برای [[همسایگان]] میفرمایند: "و آنان را [[توفیق]] ده برای برپا داشتن طریقه و روش (نگاهداری [[احکام]]) و فراگرفتن [[[اخلاق نیک]] خود (که [[بندگان]] را به آن امر فرمودهای) در سود رساندن به ناتوانانشان؛ و جلوگیری از [[فقر]] و نیازمندیشان؛ و [[عیادت]] از بیمارشان؛ و [[راهنمایی]] نمودن از راهجویشان؛ و [[اندرز]] دادن [[مشورت]] کنندگانشان؛ و [[دیدار]] از مسافرشان؛ و پنهان کردن رازهایشان، و پوشاندن عیبهایشان، و [[یاری]] کردن ستمدیدهگانشان؛ و دستگیری از آنان در ابزار خانه(دیگ، تبر، نردبان و مانند آنها) و سود رساندن به ایشان به [[بخشش]] فراوان؛ و برآوردن نیازهای آنان پیش از آنکه درخواست کنند<ref>{{متن حدیث| وَ وَفِّقْهُمْ لِإِقَامَةِ سُنَّتِكَ، وَ الْأَخْذِ بِمَحَاسِنِ أَدَبِكَ فِي إِرْفَاقِ ضَعِيفِهِمْ، وَ سَدِّ خَلَّتِهِمْ، وَ عِيَادَةِ مَرِيضِهِمْ، وَ هِدَايَةِ مُسْتَرْشِدِهِمْ، وَ مُنَاصَحَةِ مُسْتَشِيرِهِمْ، وَ تَعَهُّدِ قَادِمِهِمْ، وَ كِتْمَانِ أَسْرَارِهِمْ، وَ سَتْرِ عَوْرَاتِهِمْ، وَ نُصْرَةِ مَظْلُومِهِمْ، وَ حُسْنِ مُوَاسَاتِهِمْ بِالْمَاعُونِ، وَ الْعَوْدِ عَلَيْهِمْ بِالْجِدَةِ وَ الْإِفْضَالِ، وَ إِعْطَاءِ مَا يَجِبُ لَهُمْ قَبْلَ السُّؤَالِ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref>. | ||
*اگر [[دوستان]] و [[همسایگان]] برای [[مشورت]] در کاری به ما مراجعه کردند، لازم است [[انسان]] آنچه را میداند؛ به آنان بگوید تا بتوانند درست تصمیم بگیرند. | * اگر [[دوستان]] و [[همسایگان]] برای [[مشورت]] در کاری به ما مراجعه کردند، لازم است [[انسان]] آنچه را میداند؛ به آنان بگوید تا بتوانند درست تصمیم بگیرند. | ||
*همچنین [[امام]]{{ع}} در دعای بیست و ششم و در عبارت سوم آن میفرمایند: "خدایا مرا بر آن دار که بدکردارشان را به [[نیکی]] [[پاداش]] دهم، و از ستمکارشان به [[عفو]] و [[بخشش]] درگذرم؛ درباره همه ایشان خوشگمان باشم و با نیکویی همه آنها را [[سرپرستی]] نمایم و با [[پاکدامنی]] چشمم را از ([[زشتیها]] و لغزشهای) آنان بپوشانم؛ و با [[فروتنی]] با آنها نرم باشم (سختگیر نباشم) و با [[مهربانی]] بر گرفتارانشان رقت داشته و دلجویی کنم؛ و در پنهانی و پشت سر، [[دوستی]] (خود) را برای آنان آشکار سازم و با [[پاکدامنی]] (نه با آلودگی به [[فساد]] و تباهکاری) [[نعمت]] همیشگی (روزی و [[خوشی]]) را نزد ایشان [[دوست]] بدارم؛ و آنچه برای [[خویشان]] خود [[واجب]] و لازم میدانم درباره ایشان لازم دانم؛ و آنچه برای [[خواص]] و [[نزدیکان]] رعایت داشته در نظر دارم؛ برای ایشان رعایت کنم"<ref>{{متن حدیث| وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ أَجْزِي بِالْإِحْسَانِ مُسِيئَهُمْ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِي كَافَّتِهِمْ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ، وَ أَغُضُّ بَصَرِي عَنْهُمْ عِفَّةً، وَ أُلِينُ جَانِبِي لَهُمْ تَوَاضُعاً، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَيْبِ مَوَدَّةً، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِي، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِي}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۴.</ref>. | * همچنین [[امام]] {{ع}} در دعای بیست و ششم و در عبارت سوم آن میفرمایند: "خدایا مرا بر آن دار که بدکردارشان را به [[نیکی]] [[پاداش]] دهم، و از ستمکارشان به [[عفو]] و [[بخشش]] درگذرم؛ درباره همه ایشان خوشگمان باشم و با نیکویی همه آنها را [[سرپرستی]] نمایم و با [[پاکدامنی]] چشمم را از ([[زشتیها]] و لغزشهای) آنان بپوشانم؛ و با [[فروتنی]] با آنها نرم باشم (سختگیر نباشم) و با [[مهربانی]] بر گرفتارانشان رقت داشته و دلجویی کنم؛ و در پنهانی و پشت سر، [[دوستی]] (خود) را برای آنان آشکار سازم و با [[پاکدامنی]] (نه با آلودگی به [[فساد]] و تباهکاری) [[نعمت]] همیشگی (روزی و [[خوشی]]) را نزد ایشان [[دوست]] بدارم؛ و آنچه برای [[خویشان]] خود [[واجب]] و لازم میدانم درباره ایشان لازم دانم؛ و آنچه برای [[خواص]] و [[نزدیکان]] رعایت داشته در نظر دارم؛ برای ایشان رعایت کنم"<ref>{{متن حدیث| وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ أَجْزِي بِالْإِحْسَانِ مُسِيئَهُمْ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِي كَافَّتِهِمْ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ، وَ أَغُضُّ بَصَرِي عَنْهُمْ عِفَّةً، وَ أُلِينُ جَانِبِي لَهُمْ تَوَاضُعاً، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَيْبِ مَوَدَّةً، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِي، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِي}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۴.</ref>. | ||
*[[امام]]{{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت دوازدهم آن در خصوص [[خیرخواهی]] برای عموم [[مردم]] میفرمایند: "بارخدایا همه آن [[خواستهها]] را به [[توفیق]] و [[جور]] شدن اسباب کار و [[رحمت]] و مهربانیات به ما عطا فرما؛ و ما را از [[آزار]] [[آتش]] [[پناه]] ده؛ و مانند آنچه از تو برای خود و فرزندانم در دنیای کنونی و [[آخرت]] [[آینده]] خواستم به همه مردان و [[زنان]] [[مسلمان]] و مردان و [[زنان]] باایمان ببخش، زیرا تو نزدیک، [[اجابت]] کننده، شنوا، [[دانا]]، [[عفو]] کننده، [[آمرزنده]]، [[مهربان]] و بخشندهای"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ أَعْطِنَا جَمِيعَ ذَلِكَ بِتَوْفِيقِكَ وَ رَحْمَتِكَ، وَ أَعِذْنَا مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ، وَ أَعْطِ جَمِيعَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ وَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِثْلَ الَّذِي سَأَلْتُكَ لِنَفْسِي وَ لِوُلْدِي فِي عَاجِلِ الدُّنْيَا وَ آجِلِ الْآخِرَةِ، إِنَّكَ قَرِيبٌ مُجِيبٌ سَمِيعٌ عَلِيمٌ عَفُوٌّ غَفُورٌ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}</ref>؛ | * [[امام]] {{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت دوازدهم آن در خصوص [[خیرخواهی]] برای عموم [[مردم]] میفرمایند: "بارخدایا همه آن [[خواستهها]] را به [[توفیق]] و [[جور]] شدن اسباب کار و [[رحمت]] و مهربانیات به ما عطا فرما؛ و ما را از [[آزار]] [[آتش]] [[پناه]] ده؛ و مانند آنچه از تو برای خود و فرزندانم در دنیای کنونی و [[آخرت]] [[آینده]] خواستم به همه مردان و [[زنان]] [[مسلمان]] و مردان و [[زنان]] باایمان ببخش، زیرا تو نزدیک، [[اجابت]] کننده، شنوا، [[دانا]]، [[عفو]] کننده، [[آمرزنده]]، [[مهربان]] و بخشندهای"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ أَعْطِنَا جَمِيعَ ذَلِكَ بِتَوْفِيقِكَ وَ رَحْمَتِكَ، وَ أَعِذْنَا مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ، وَ أَعْطِ جَمِيعَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ وَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِثْلَ الَّذِي سَأَلْتُكَ لِنَفْسِي وَ لِوُلْدِي فِي عَاجِلِ الدُّنْيَا وَ آجِلِ الْآخِرَةِ، إِنَّكَ قَرِيبٌ مُجِيبٌ سَمِيعٌ عَلِيمٌ عَفُوٌّ غَفُورٌ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}</ref>؛ | ||
*همچنین [[امام]]{{ع}} در دعای بیستم و در عبارت نهم آن میفرمایند: "بارخدایا بر [[محمد]] و آل او [[درود]] فرست، و مرا [[توفیق]] ده تا با کسی که با من غش (ناراستی) نموده از روی [[اخلاص]] (درستی) [[رفتار]] کنم؛ و کسی را که از من دوری کرده به نیکویی [[پاداش]] دهم؛ و کسی که مرا [[نومید]] گردانیده به [[بخشش]] عوض دهم؛ و کسی را که از من بریده به پیوستن مکافات نمایم؛ و از آنکه از من [[غیبت]] نموده (پشت سر [[بدگویی]] کرده) به [[نیکی]] یاد کنم، و [[نیکی]] را [[سپاس]] گزارده از [[بدی]] چشم بپوشم"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ سَدِّدْنِي لِأَنْ أُعَارِضَ مَنْ غَشَّنِي بِالنُّصْحِ، وَ أَجْزِيَ مَنْ هَجَرَنِي بِالْبِرِّ، وَ أُثِيبَ مَنْ حَرَمَنِي بِالْبَذْلِ، وَ أُكَافِيَ مَنْ قَطَعَنِي بِالصِّلَةِ، وَ أُخَالِفَ مَنِ اغْتَابَنِي إِلَى حُسْنِ الذِّكْرِ، وَ أَنْ أَشْكُرَ الْحَسَنَةَ، وَ أُغْضِيَ عَنِ السَّيِّئَةِ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۵.</ref>. | * همچنین [[امام]] {{ع}} در دعای بیستم و در عبارت نهم آن میفرمایند: "بارخدایا بر [[محمد]] و آل او [[درود]] فرست، و مرا [[توفیق]] ده تا با کسی که با من غش (ناراستی) نموده از روی [[اخلاص]] (درستی) [[رفتار]] کنم؛ و کسی را که از من دوری کرده به نیکویی [[پاداش]] دهم؛ و کسی که مرا [[نومید]] گردانیده به [[بخشش]] عوض دهم؛ و کسی را که از من بریده به پیوستن مکافات نمایم؛ و از آنکه از من [[غیبت]] نموده (پشت سر [[بدگویی]] کرده) به [[نیکی]] یاد کنم، و [[نیکی]] را [[سپاس]] گزارده از [[بدی]] چشم بپوشم"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ سَدِّدْنِي لِأَنْ أُعَارِضَ مَنْ غَشَّنِي بِالنُّصْحِ، وَ أَجْزِيَ مَنْ هَجَرَنِي بِالْبِرِّ، وَ أُثِيبَ مَنْ حَرَمَنِي بِالْبَذْلِ، وَ أُكَافِيَ مَنْ قَطَعَنِي بِالصِّلَةِ، وَ أُخَالِفَ مَنِ اغْتَابَنِي إِلَى حُسْنِ الذِّكْرِ، وَ أَنْ أَشْكُرَ الْحَسَنَةَ، وَ أُغْضِيَ عَنِ السَّيِّئَةِ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۵.</ref>. | ||
*غش در لغت به معنای [[خیانت]] و [[خدعه]] است و درخواست [[امام]]{{ع}} از پیشگاه [[الهی]] این است که در [[مقام]] خیانتهای فردی و غشهای خصوصی مورد تأییدش قرار دهد تا با کسانی که به او [[خیانت]] و غش مینمایند به نصح و [[خیرخواهی]] مقابله کند و عمل آنان را با اندرزهای حکیمانه خود تلافی نماید تا آن فرد را [[هدایت]] کند <ref>معصومه شرف الدین الموسوی، اصول تربیتی و اخلاقی در صحیفه کامله سجادیه (پایاننامه کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۸۶) ص۲۳۶.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۶.</ref>. | * غش در لغت به معنای [[خیانت]] و [[خدعه]] است و درخواست [[امام]] {{ع}} از پیشگاه [[الهی]] این است که در [[مقام]] خیانتهای فردی و غشهای خصوصی مورد تأییدش قرار دهد تا با کسانی که به او [[خیانت]] و غش مینمایند به نصح و [[خیرخواهی]] مقابله کند و عمل آنان را با اندرزهای حکیمانه خود تلافی نماید تا آن فرد را [[هدایت]] کند <ref>معصومه شرف الدین الموسوی، اصول تربیتی و اخلاقی در صحیفه کامله سجادیه (پایاننامه کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۸۶) ص۲۳۶.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۱۶.</ref>. | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379218.jpg|22px]] [[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|'''مکارم اخلاق در صحیفه''']] | * [[پرونده:1379218.jpg|22px]] [[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|'''مکارم اخلاق در صحیفه''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: مدخل]] | [[رده: مدخل]] | ||
[[رده: خیرخواهی]] | [[رده: خیرخواهی]] |