بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{در دست ویرایش ۲|ماه=آبان|روز=21|سال=۱۴۰2|کاربر=Msadeq }} ==مقدمه== درباره عربی یا عِبری بودن و نیز اشتقاق و ساختارواژه تورات اختلاف است؛ فرهنگ نویسانی مانند فراهیدی، ابن دُرَید و ابن فارِس که آن را در کتابهای خود نیاوردهاند<...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آبان]]|روز=[[21]]|سال=[[۱۴۰2]]|کاربر=Msadeq }} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آبان]]|روز=[[21]]|سال=[[۱۴۰2]]|کاربر=Msadeq }} | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
درباره [[عربی]] یا عِبری بودن و نیز اشتقاق و ساختارواژه [[تورات]] [[اختلاف]] است؛ [[فرهنگ]] نویسانی مانند [[فراهیدی]]، [[ابن دُرَید]] و [[ابن فارِس]] که آن را در کتابهای خود نیاوردهاند<ref>العین، ج ۸، ص۳۰۰؛ جمهرة اللغه، ج۱، ص۲۳۶ - ۲۳۷؛ مقاییس اللغه، ج ۶، ص۱۰۴، «وری».</ref> به احتمال [[زیاد]] تورات را از واژگان [[عبری]] دانستهاند. [[زَجّاج]] از [[اتفاق]] [[پژوهشگران]] بر عبری بودن آن و [[زبیدی]] از محتمل بودن آن سخن گفته<ref>تاج العروس، ج ۲۰، ص۲۸۸، «وری».</ref> و برخی واژه پژوهان [[قرآنی]] مانند آرتور جِفری و مصطفوی بر عبری بودن آن تصریح کردهاند.<ref>واژههای دخیل، ص۱۶۱ - ۱۶۲؛ التحقیق، ج ۱، ص۴۰۳، «توراة».</ref> به نوشته آرتور جفری از [[زمان]] «ماراچی» [[دانشمندان]] [[غربی]] بر این باورند که واژه تورات از عبری به عربی راه یافته است.<ref>واژههای دخیل، ص۱۶۱ - ۱۶۲.</ref> در مقابل، [[فرّاء]]، [[سیبویه]] و [[مبرّد]] آن را از واژگان عربی، از ریشه «و ـ ر ـ ی» (وَرَت النار: [[آتش]] برافروخته شد)، به معنای [[نور]] و [[روشنایی]] و سبب نامگذاری تورات به این نام را روشنگر و [[هدایتگر]] بودن آموزههای آن دانستهاند.<ref>شرح شافیه، ج ۳، ص۸۱ - ۸۲، «تورات»؛ لسان العرب، ج ۱۵، ص۲۸۳؛ مجمع البحرین، ج ۴، ص۴۹۲ - ۴۹۳، «وری».</ref> [[راغب اصفهانی]] و [[فیروزآبادی]] بیهیچ پرسشی این دیدگاه را پذیرفتهاند.<ref>مفردات، ص۱۶۸؛ «توراة»؛ القاموس المحیط، ج ۲، ص۱۷۵۸، «الوری».</ref> [[ابن منظور]] آن را به شکل مبسوط گزارش کرده و [[زبیدی]] ضمن پذیرش، آن را به [[جمهور]] نسبت داده<ref>لسان العرب، ج ۱۵، ص۲۸۳؛ تاج العروس، ج ۲۰، ص۲۸۸.</ref> و [[زمخشری]] | درباره [[عربی]] یا عِبری بودن و نیز اشتقاق و ساختارواژه [[تورات]] [[اختلاف]] است؛ [[فرهنگ]] نویسانی مانند [[فراهیدی]]، [[ابن دُرَید]] و [[ابن فارِس]] که آن را در کتابهای خود نیاوردهاند<ref>العین، ج ۸، ص۳۰۰؛ جمهرة اللغه، ج۱، ص۲۳۶ - ۲۳۷؛ مقاییس اللغه، ج ۶، ص۱۰۴، «وری».</ref> به احتمال [[زیاد]] تورات را از واژگان [[عبری]] دانستهاند. [[زَجّاج]] از [[اتفاق]] [[پژوهشگران]] بر عبری بودن آن و [[زبیدی]] از محتمل بودن آن سخن گفته<ref>تاج العروس، ج ۲۰، ص۲۸۸، «وری».</ref> و برخی واژه پژوهان [[قرآنی]] مانند آرتور جِفری و مصطفوی بر عبری بودن آن تصریح کردهاند.<ref>واژههای دخیل، ص۱۶۱ - ۱۶۲؛ التحقیق، ج ۱، ص۴۰۳، «توراة».</ref> به نوشته آرتور جفری از [[زمان]] «ماراچی» [[دانشمندان]] [[غربی]] بر این باورند که واژه تورات از عبری به عربی راه یافته است.<ref>واژههای دخیل، ص۱۶۱ - ۱۶۲.</ref> در مقابل، [[فرّاء]]، [[سیبویه]] و [[مبرّد]] آن را از واژگان عربی، از ریشه «و ـ ر ـ ی» (وَرَت النار: [[آتش]] برافروخته شد)، به معنای [[نور]] و [[روشنایی]] و سبب نامگذاری تورات به این نام را روشنگر و [[هدایتگر]] بودن آموزههای آن دانستهاند.<ref>شرح شافیه، ج ۳، ص۸۱ - ۸۲، «تورات»؛ لسان العرب، ج ۱۵، ص۲۸۳؛ مجمع البحرین، ج ۴، ص۴۹۲ - ۴۹۳، «وری».</ref> [[راغب اصفهانی]] و [[فیروزآبادی]] بیهیچ پرسشی این دیدگاه را پذیرفتهاند.<ref>مفردات، ص۱۶۸؛ «توراة»؛ القاموس المحیط، ج ۲، ص۱۷۵۸، «الوری».</ref> [[ابن منظور]] آن را به شکل مبسوط گزارش کرده و [[زبیدی]] ضمن پذیرش، آن را به [[جمهور]] نسبت داده<ref>لسان العرب، ج ۱۵، ص۲۸۳؛ تاج العروس، ج ۲۰، ص۲۸۸.</ref> و [[زمخشری]] آن را [[استهزا]] و رد کرده است.<ref>الکشاف، ج ۱، ص۴۱۰.</ref> کسانی که واژه تورات را عربی پنداشتهاند، درباره ساختار آن [[اتفاق نظر]] ندارند: | ||
#گروهی آن را در اصل تَورَیَة بر وزن تَفْعَلَة میدانند که «ی» آن به سبب متحرک بودن و فتحه داشتن حرف پیش از آن به «الف» بدل شده است. | #گروهی آن را در اصل تَورَیَة بر وزن تَفْعَلَة میدانند که «ی» آن به سبب متحرک بودن و فتحه داشتن حرف پیش از آن به «الف» بدل شده است. | ||
#تَوْرِیَة بر وزن تَفْعِلَة مانند «توفیة» و «توصیة» هم گفتهاند که در آن حرف «ر» بنا بر تلفظ [[قبیله طی]] از حالت مکسور به حالت مفتوح در آمده است (آنان [[جاریه]] را جاراة تلفظ میکردند). | #تَوْرِیَة بر وزن تَفْعِلَة مانند «توفیة» و «توصیة» هم گفتهاند که در آن حرف «ر» بنا بر تلفظ [[قبیله طی]] از حالت مکسور به حالت مفتوح در آمده است (آنان [[جاریه]] را جاراة تلفظ میکردند). | ||
#اصل تورات «وَوْرَیَة» بر وزن فَوْعَلَة است که در آن «و» اول به «ت» و «ی» به سبب مفتوح بودن حرف قبلش به «الف» بدل شده است.<ref>التبیان، ج ۲، ص۳۹۱؛ التفسیر الکبیر، ج ۷، ص۱۷۰.</ref> [[زبیدی]] پس از گزارش آرای گوناگون درباره ریشه و ساختار واژه [[تورات]]، احتمال [[عبری]] بودن آن را طرح کرده، سپس یادآور میشود که در این صورت بحث اشتقاق و وزن آن در [[زبان عربی]] بیمعنا خواهد بود، مگر اینکه بگوییم این واژه پس از معّرب شدن، تصریف شده است.<ref> تاج العروس، ج ۲۰، ص۲۸۸.</ref> | #اصل تورات «وَوْرَیَة» بر وزن فَوْعَلَة است که در آن «و» اول به «ت» و «ی» به سبب مفتوح بودن حرف قبلش به «الف» بدل شده است.<ref>التبیان، ج ۲، ص۳۹۱؛ التفسیر الکبیر، ج ۷، ص۱۷۰.</ref> [[زبیدی]] پس از گزارش آرای گوناگون درباره ریشه و ساختار واژه [[تورات]]، احتمال [[عبری]] بودن آن را طرح کرده، سپس یادآور میشود که در این صورت بحث اشتقاق و وزن آن در [[زبان عربی]] بیمعنا خواهد بود، مگر اینکه بگوییم این واژه پس از معّرب شدن، تصریف شده است.<ref> تاج العروس، ج ۲۰، ص۲۸۸.</ref> | ||
معادل [[انگلیسی]] [[تورات]] را Torah (توراه) و آن را واژه ای عبری دانستهاند. از [[زمان]] ترجمههای آرامی و [[یونانی]] [[عهد عتیق]] ([[قرن]] ۳ ـ ۶ ق. م.)، معنای «[[قانون]]» برای تورات مرسوم و مقبول بوده است. بعضی کاربردهای nomos در عهد عتیق<ref>ر.ک: کتاب مقدس، خروج ۱۲: ۴۹؛ لاویان ۶: ۹؛ اعداد ۶: ۲۱.</ref> به معنای قانون یا [[شریعت]] سبب شده است تا برخی این [[ترجمه]] را موجه بدانند؛<ref>The Oxford Companion to the Bible P.۷۴۷.</ref> اما بعضی از [[پژوهشگران]] متأخر [[یهودی]] بر این باورند که ترجمهعمومی Torah به «قانون» یا «شریعت» نادرست و ناشی از ترجمه واژه یاد شده به nomos (قانون، [[شریعت]]) در ترجمه یونانی «سبعینیه» است و از این راه وارد ترجمههای لاتین شده است. به [[عقیده]] این پژوهشگران تورات در درجه نخست به معنای «[[آموزش]]» و اشاره به [[تعلیم]] [[بنی اسرائیل]] به وسیله [[خداوند]] است.<ref>Encyclopaedia Judaica، V.۱۵. "Torah". نیز: المدخل الی العهد القدیم، ص۴۱.</ref> تورات در [[الهیات]] یهودی و [[مسیحی]] و در رایجترین کاربرد آن به ۵ سِفر (کتاب) نخستِ «[[عهد قدیم]]» یا همان «اسفار پنج گانه»<ref>pentateuch.</ref> اطلاق میشود. عهد قدیم به جز تورات، مجموعه ای متعدد از کتابهای دیگر را نیز دربرمی گیرد. اسفار پنج گانه، «تورات مکتوب» و در مقابل آن، تلمود، «تورات شفاهی» خوانده میشود. در [[سنت]] یهودی [[اعتقاد]] بر این بوده است که [[حضرت موسی]]{{ع}} در شرح و تفصیل تورات، [[تعالیم]] دیگری نیز داشته که بعدها به صورت کتاب تلمود در آمده است.<ref>Encyclopaedia of Jewish conocepts، PP. ۶۳۰-۶۳۱.</ref> در ادبیاتِ [[معارف اسلامی]]، تورات نام [[کتاب آسمانی]] حضرت موسی{{ع}} است.<ref>تفسیر ثعلبی، ج ۱، ص۲۳۲؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۹۵؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص۳۷۲ - ۳۷۳.</ref> مباحث مربوط به [[تاریخ]]، آموزهها و تحولات [[تورات]] بازتاب گسترده ای در [[قرآن]]، [[احادیث]] و [[منابع اسلامی]] یافته است. بر اساس دیدگاه رایج [[اسلامی]]، [[تورات]] نازل شده بر [[حضرت موسی]]{{ع}} در طول [[تاریخ]] دچار [[تغییر]] و [[تحول]] شده و نسخه کنونی با آن تفاوت زیادی دارد. | معادل [[انگلیسی]] [[تورات]] را Torah (توراه) و آن را واژه ای عبری دانستهاند. از [[زمان]] ترجمههای آرامی و [[یونانی]] [[عهد عتیق]] ([[قرن]] ۳ ـ ۶ ق. م.)، معنای «[[قانون]]» برای تورات مرسوم و مقبول بوده است. بعضی کاربردهای nomos در عهد عتیق<ref>ر.ک: کتاب مقدس، خروج ۱۲: ۴۹؛ لاویان ۶: ۹؛ اعداد ۶: ۲۱.</ref> به معنای قانون یا [[شریعت]] سبب شده است تا برخی این [[ترجمه]] را موجه بدانند؛<ref>The Oxford Companion to the Bible P.۷۴۷.</ref> اما بعضی از [[پژوهشگران]] متأخر [[یهودی]] بر این باورند که ترجمهعمومی Torah به «قانون» یا «شریعت» نادرست و ناشی از ترجمه واژه یاد شده به nomos (قانون، [[شریعت]]) در ترجمه یونانی «سبعینیه» است و از این راه وارد ترجمههای لاتین شده است. به [[عقیده]] این پژوهشگران تورات در درجه نخست به معنای «[[آموزش]]» و اشاره به [[تعلیم]] [[بنی اسرائیل]] به وسیله [[خداوند]] است.<ref>Encyclopaedia Judaica، V.۱۵. "Torah". نیز: المدخل الی العهد القدیم، ص۴۱.</ref> | ||
تورات در [[الهیات]] یهودی و [[مسیحی]] و در رایجترین کاربرد آن به ۵ سِفر (کتاب) نخستِ «[[عهد قدیم]]» یا همان «اسفار پنج گانه»<ref>pentateuch.</ref> اطلاق میشود. عهد قدیم به جز تورات، مجموعه ای متعدد از کتابهای دیگر را نیز دربرمی گیرد. اسفار پنج گانه، «تورات مکتوب» و در مقابل آن، تلمود، «تورات شفاهی» خوانده میشود. در [[سنت]] یهودی [[اعتقاد]] بر این بوده است که [[حضرت موسی]]{{ع}} در شرح و تفصیل تورات، [[تعالیم]] دیگری نیز داشته که بعدها به صورت کتاب تلمود در آمده است.<ref>Encyclopaedia of Jewish conocepts، PP. ۶۳۰-۶۳۱.</ref> در ادبیاتِ [[معارف اسلامی]]، تورات نام [[کتاب آسمانی]] حضرت موسی{{ع}} است.<ref>تفسیر ثعلبی، ج ۱، ص۲۳۲؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۹۵؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص۳۷۲ - ۳۷۳.</ref> | |||
مباحث مربوط به [[تاریخ]]، آموزهها و تحولات [[تورات]] بازتاب گسترده ای در [[قرآن]]، [[احادیث]] و [[منابع اسلامی]] یافته است. بر اساس دیدگاه رایج [[اسلامی]]، [[تورات]] نازل شده بر [[حضرت موسی]]{{ع}} در طول [[تاریخ]] دچار [[تغییر]] و [[تحول]] شده و نسخه کنونی با آن تفاوت زیادی دارد. | |||
==[[عهد قدیم]]== | ==[[عهد قدیم]]== |