تورات در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بر اساس گزارش تلمود و [[اعتقاد]] [[دانشمندان]] سنتی [[یهود]]، حضرت موسی{{ع}} [[تورات]] را در [[کوه سینا]] دریافت کرد و به نگارش درآورد و آن را پس از خود به [[یوشع]]{{ع}} سپرد و یوشع آن را به [[پیران]] دانشمند و پیران به [[انبیا]] و ایشان به اعضای انجمن کبیر سپردند.<ref>ر.ک: المدخل الی العهد القدیم، ص۴۱، ۸۴ - ۸۵؛ گنجینه ای از تلمود، ص۱۴۴؛ Encyclopaedia Judaica، V.۱۵، ۱۲۳.</ref> در [[اثبات]] این دیدگاه به گزارش‌های خود [[کتاب مقدس]] استناد شده است.<ref>ر.ک: المدخل الی العهد القدیم، ص۴۱ ـ ۴۲؛ قاموس الکتاب المقدس، ص۳۴۸.</ref> برخی از این دسته صاحب‌نظران، پذیرفته‌اند که همه بخش‌های اسفار پنج گانه، نوشته خود حضرت موسی{{ع}} نیست؛ اما بر این باورند که اصل و اساس تورات نوشته‌های اوست و اگر دیگران چیزی بر آن افزوده و بخشی یا همه آن را بازنویسی کرده‌اند، همه با [[هدایت الهی]] و [[روح القدس]] بوده است؛<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۴۲ - ۴۳.</ref> همچنین صاحبان این دیدگاه پذیرفته‌اند که [[تورات موسی]]{{ع}} به وسیله نَبُوخَذ نُصَّر (بُخْتُ نُصَّر) و در [[زمان]] محاصره [[اورشلیم]] در [[آتش]] سوخت و عزراء [[کاهن]] با [[هدایت]] روح القدس دوباره آن را نگاشت.<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۸۵.</ref> [[تورات]] (اسفار پنج گانه) مقدس‌ترین کتاب از مجموعه [[عهد عتیق]] است و [[فرقه]] سامریان که هنوز بقایای آنان در برخی روستاهای [[فلسطین]] هستند، فقط [[وحیانی]] بودن این بخش را می‌‌پذیرند.<ref>کلام مسیحی، ص۳۱ - ۳۲.</ref> این دیدگاه درباره نویسنده و [[تاریخ]] [[نگارش]] [[تورات]] بعدها با نقد برخی از [[دانشمندان یهود]] روبه رو شد. [[ابراهیم بن عزراء]] برای نخستین بار [[کتابت]] تورات موجود (اسفار پنج گانه) به وسیله [[حضرت موسی]]{{ع}} را با زبان رمز ـ به سبب [[هراس]] از [[اتهام]] بدعتگذاری ـ رد کرد. [[باروخ اسپینوزا]] رمزهای او را باز کرد و از آن استفاده کرد که بر اساس شواهدی گوناگون از خود تورات، نویسنده آن حضرت موسی{{ع}} نیست، بلکه شخص دیگری قرن‌ها پس از وی آن را نوشته است. اسپینوزا شواهد مهم‌تر دیگری از تورات می‌‌آورد که ابن عزراء به آن توجه نکرده است.<ref>کتاب مقدس، ص۵۶ - ۶۲؛ ر. ک: هفت آسمان، ش ۱، ص۱۰۱ - ۱۱۶، «مصنف واقعی اسفار پنج گانه».</ref> او به برخی از حوادث <ref>ر.ک: کتاب مقدس،پیدایش، ۳۶: ۳۱؛ خروج، ۱۶: ۳۵؛ یوشع، ۵: ۱۲.</ref> و نام‌های <ref>قس: کتاب مقدس، پیدایش، ۱۴: ۱۴؛ داوران، ۱۸: ۲۹.</ref> یاد شده در تورات استناد می‌‌کند که بعد از زمان [[موسی]]{{ع}} پدید آمده است. گزارش زمان و مکان [[مرگ]] و [[دفن]] موسی{{ع}}، [[عزاداری]] [[بنی اسرائیل]] برای او و جمله‌هایی مانند «[[پیامبری]] مانند موسی تا به حال در بنی اسرائیل برنخاسته» و «احدی [[قبر]] او را تا امروز ندانسته است»<ref>کتاب مقدس، تثنیه ۳۴: ۱ - ۱۰.</ref> از این قبیل‌اند که نمی‌توانند نوشته خود حضرت موسی{{ع}} باشند. <ref>ر.ک: المدخل الی العهد القدیم، ص۸۵، ۹۶ - ۱۰۳، ۱۱۹ - ۱۲۰؛ هفت آسمان، ش ۱، ص۱۰۱ - ۱۱۶، «مصنف واقعی اسفار پنج گانه».</ref> اسپینوزا نتیجه می‌‌گیرد که تورات موسی{{ع}} غیر از اسفار پنج گانه موجود، بسیار کمتر از آن و کاملاً متفاوت با آن است و نویسنده اسفار مزبور، آن را در جای مناسب، لابه لای نوشته‌های خود گنجانده است. به [[اعتقاد]] اسپینوزا اسفار پنج گانه پس از دوران [[اسارت]] بابلی و به احتمال [[قوی]] به دست عزراء نوشته شده است.<ref>هفت آسمان، ش ۱، ص۱۰۱ - ۱۱۶، «مصنف واقعی اسفار پنج گانه»</ref> در [[قرن]] نوزدهم و در پی عصر [[روشنگری]] در اروپا، درباره [[کتاب مقدس]] نیز بررسی‌های انتقادی صورت گرفت که امروزه به «نقد [[تاریخی]] کتاب مقدس» معروف‌اند. [[پژوهشگران]] و نقادان کتاب مقدس در این دوره با تجزیه و تحلیل دقیق و نقادانه مجموعه [[تورات]] بر آن شدند که اسفار پنج گانه تورات[[دست]] کم از ۴ منبع اصلی در زمان‌های گوناگون به وجود آمده‌اند. این دیدگاه که به تدریج پذیرش عام یافت، [[نظریه]]«منابع تورات» نامیده شد. منابع یاد شده برای سهولت بیشتر با حروف J (: یَهُوَه ای)،<ref>Jahwist.</ref> E (: اِلوهیمی)<ref>Elohist.</ref> D (: کاهنی)<ref>Deuteronomy.</ref> و P (: تثنیه ای)<ref>Pristly.</ref> نامگذاری شدند که هر یک بیانگر خطوطکلی یا منابع دوره ای خاص است. آمدن [[نام خدا]] در منبع نخست به صورت «یَهُوَه» و در دومی به صورت «الوهیم»، تمرکز منبع سوم بر [[احکام]] [[معبد]] و [[کاهنان]] و منبع بودن چهارمی برای [[سفر]] «تثنیه» سبب این نامگذاری‌هاست.The Encyclopedia Of Religion، V.۱۴، P. ۵۵۷- ۵۵۸، The New Encyclopedia Britanica، V۱۴،<ref> P. ۹۲۲، کتاب مقدس، ص۶۲ - ۶۴؛ المدخل الی العهد القدیم، ص۸۵ - ۸۸؛ کلام مسیحی، ص۳۲ - ۳۳.</ref> منابع مزبور، [[زبان]]، اندیشه‌های [[دینی]] و [[تاریخ]] پیدایش متفاوتی دارند؛ منبع یهوه ای با قدمتی بیشتر، در [[زمان]] [[حضرت داود]]{{ع}} و [[سلیمان]]{{ع}}، منبع الوهیمی پس از [[حضرت سلیمان]]{{ع}} و تجزیه [[کشور]] [[یهود]] به شمال و جنوب، در بخش شمالی، منبع تثنیه ای در «یوشیا» و منبع کاهنی در دوره [[اسارت]] بابلی نوشته شده است. بر اساس این دیدگاه، [[تورات]] موجود (اسفار پنج گانه) پس از دوره اسارت بابلی و از ترکیب منابع یاد شده پدید آمده است.<ref>المدخل الی الکتاب المقدس، ج ۲، ص۱۶ - ۳۹؛ دین یهود در جهان مذهبی، ج ۲، ص۶۰۴.</ref> البته این نظریه با انتقاداتی نیز روبه روست.<ref>ر.ک: المدخل الی العهد القدیم، ص۸۸ - ۸۹.</ref> امروزه بیشتر [[دانشمندان]] سنتی یهود و [[مسیحی]] پذیرفته‌اند که اسفار پنج گانه نمی‌تواند نوشته [[حضرت موسی]]{{ع}} باشد؛ [[توماس میشل]] از [[فرقه]] سنّتگرای «ژزونیت» مسیحی [[معتقد]] است که تورات، ۵ سده پیش از میلاد، به وسیله شخصی ناشناس و با [[الهام الهی]] نوشته شده است.<ref>کتاب مقدس، ص۶۵۶۴؛ کلام مسیحی، ص۳۲.</ref> البته دلیلی بر الهامی بودن آن اقامه نمی‌شود.