موالی قوم در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

موالی قوم، به [[مسلمانان]] [[غیر عرب]] گفته می‌شد که به لحاظ [[نسب]]، جزو قبیله‌ای نبودند، لکن به وسیله [[عقد]] و یا [[آزاد]] شدن توسط قبیله‌ای، به عنوان [[دوستان]] آن [[قبیله]] به شمار می‌آمدند؛ نظیر [[زید بن حارثه]]، [[اسامة بن زید]]، [[بلال حبشی]]، [[سلمان فارسی]] و...<ref>جمل من انساب الاشراف، ج۲، ص۱۰۷؛ تاریخ التمدن الاسلامی، ج۲، ص۳۲۹.</ref>. [[رسول خدا]] {{صل}} در این مورد فرمود: {{متن حدیث|مَوْلَى الْقَوْمِ مِنْهُمْ}}<ref>صحیح بخاری، کتاب مناقب، ص۱۴؛ مسند احمد، ج۳، ص۴۴۸؛ سیره ابن هشام، ج۳، ص۷۷.</ref>.

در [[صدر اسلام]]، هیچ [[مسلمانی]] با موالی قوم، بدون حضور آن [[قوم]] [[پیمان]] نمی‌بست. و این امر یکی از موادّ پیمان عمومی بود که رسول خدا {{صل}} در سال نخست [[هجرت]]، میان مسلمانان، [[یهودیان]] و [[مشرکان]] یثرب برقرار کرد<ref>سیره ابن هشام، ج۲، ص۵۰۱؛ الاموال، ص۱۲۵ و ۲۰۲؛ بحار الانوار، ج۱۹، ص۱۱۰.</ref>، و نیز از طریق پیمان [[موالی]]، عده‌ای را به عنوان دوستان خود برگزید که می‌توان به زید بن حارثه، سلمان فارسی و اسامة بن زید اشاره کرد. [[موالیان]] از نظر [[اجتماعی]]، پس از عرب‌های [[مسلمان]] قرار داشتند؛ مانند تازه مسلمانان [[عراق]] و [[خراسان]] که برای استفاده از امتیاز عدم پرداخت [[مالیات]]، دهکده‌های خود را که در آن [[کشاورزی]] می‌کردند رها کرده و به سوی [[شهرها]] شتافتند. این مسلمانان، جزو موالیان [[اقوام]] آن مناطق شدند؛ ولی همواره از [[تبعیض]] و فاصله طبقاتی بین آنها واعراب ناراضی بودند. گرچه در [[علوم]] و هنرهای [[زیبا]] مهارتی خاص داشتند که این تبعیضات ناروا، خود عاملی شد در جهت شکل‌گیری [[نهضت]] شعوبیه<ref>الامام علی صوت العدالة الانسانیه، ج۶، ص۶۱۰؛ الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۹۲؛ وفیات الاعیان، ج۱، ص۸۳؛ الاغانی، ج۹، ص۳۶ و ۱۲۰.</ref>. [[بنی امیه]]، موالی را "الحمراء" نامیده‌اند<ref>تاریخ التمدن الاسلامی، ج۲، ص۳۲۹.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۷۲.</ref>

== منابع ==

{{منابع}}

# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]

[[رده:مفاهیم]]