بحث:اسحاق بن بشر کاهلی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'تأویل الآیات الظاهرة' به 'تأویل الآیات الظاهرة'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = اسحاق بن برید فراء در تراجم و رجال| پرسش مرتبط = }} == آشنایی اجمالی == اسحاق بن بشر الکاهلی<ref>ر.ک: أ. منابع شیعی: رجال النجاشی، ص۷۲، ش۱۷۱؛ رجال الطوسی، ص۱۶۲، ش۱۸۳۳؛ خلاصة الأقوال (ر...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
جز (جایگزینی متن - 'تأویل الآیات الظاهرة' به 'تأویل الآیات الظاهرة')
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اسحاق بن برید فراء در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اسحاق بن برید فراء در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط  = }}
== آشنایی اجمالی ==
== آشنایی اجمالی ==
[[اسحاق بن بشر]] الکاهلی<ref>ر.ک: أ. منابع [[شیعی]]: [[رجال]] النجاشی، ص۷۲، ش۱۷۱؛ رجال الطوسی، ص۱۶۲، ش۱۸۳۳؛ [[خلاصة الأقوال]] ([[رجال العلامة الحلی]])، ص۲۰۰، ش۴؛ [[الفهرست]] ([[ابن ندیم]])، ص۱۳۷؛ منهج المقال، ج۲، ص۲۶۰، ش۴۴۳؛ [[نقد الرجال]]، ج۱، ص۱۹۱، ش۴۱۰، ج۵، ص۱۳۸، ش۵۹۶۶؛ [[مجمع الرجال]]، ج۱، ص۱۸۵؛ [[جامع الرواه]]، ج۱، ص۸۰، ج۲، ص۳۷۵؛ [[منتهی المقال]]، ج۲، ص۱۶، ش۲۹۵، ج۷، ص۱۴۹، ش۳۴۷۸؛ طرائف المقال، ج۱، ص۴۰۳، ش۳۲۱۲، ج۱، ص۶۳۸، ش۶۳۵۵؛ شعب المقال، ص۵۲، ش۷۷؛ [[تنقیح المقال]]، ج۹، ص۶۶، ش۱۹۱۵؛ أعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹، ش۱۴۱۹، ج۳، ص۲۶۶؛ معجم [[رجال الحدیث]]، ج۳، ص۱۹۸، ش۱۱۲۹؛ مستدرکات [[علم رجال الحدیث]]، ج۱، ص۵۵۳، ش۲۰۰۸؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۷۳۷، ش۶۹۳.
[[اسحاق بن بشر]] الکاهلی<ref>ر.ک: أ. منابع [[شیعی]]: [[رجال النجاشی]]، ص۷۲، ش۱۷۱؛ رجال الطوسی، ص۱۶۲، ش۱۸۳۳؛ [[خلاصة الأقوال]] ([[رجال العلامة الحلی]])، ص۲۰۰، ش۴؛ [[الفهرست]] ([[ابن ندیم]])، ص۱۳۷؛ منهج المقال، ج۲، ص۲۶۰، ش۴۴۳؛ [[نقد الرجال]]، ج۱، ص۱۹۱، ش۴۱۰، ج۵، ص۱۳۸، ش۵۹۶۶؛ [[مجمع الرجال]]، ج۱، ص۱۸۵؛ [[جامع الرواه]]، ج۱، ص۸۰، ج۲، ص۳۷۵؛ [[منتهی المقال]]، ج۲، ص۱۶، ش۲۹۵، ج۷، ص۱۴۹، ش۳۴۷۸؛ طرائف المقال، ج۱، ص۴۰۳، ش۳۲۱۲، ج۱، ص۶۳۸، ش۶۳۵۵؛ شعب المقال، ص۵۲، ش۷۷؛ [[تنقیح المقال]]، ج۹، ص۶۶، ش۱۹۱۵؛ أعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹، ش۱۴۱۹، ج۳، ص۲۶۶؛ معجم [[رجال الحدیث]]، ج۳، ص۱۹۸، ش۱۱۲۹؛ مستدرکات [[علم رجال الحدیث]]، ج۱، ص۵۵۳، ش۲۰۰۸؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۷۳۷، ش۶۹۳.
ب. منابع [[سنی]]: ضعفاء العقیلی، ج۱، ص۹۸، ش۱۱۵؛ الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۱۴، ش۷۳۴؛ المجروحین، ج۱، ص۱۳۵؛ [[الکامل]]، ج۱، ص۳۳۷، ش۱۶۴؛ الضعفاء ([[أبو نعیم]])، ص۶۱، ش۱۶؛ [[تاریخ]] [[بغداد]]، ج۶، ص۳۲۴، ش۳۳۷۰؛ الأنساب ([[سمعانی]])، ج۵، ص۲۴؛ [[تاریخ مدینة دمشق]]، ج۸، ص۱۸۷، ش۶۳۳؛ المغنی فی الضعفاء، ج۱، ص۱۰۶، ش۵۴۵؛ [[میزان]] الاعتدال، ج۱، ص۱۸۴، ش۷۳۹؛ [[تاریخ الإسلام]]، ج۱۶، ص۸۵؛ [[الوافی]] بالوفیات، ج۸، ص۲۶۴؛ الکشف الحثیث، ص۶۴، ش۱۲۱؛ لسان [[المیزان]]، ج۱، ص۳۵۴، ش۱۱۰۲؛ الأعلام، ج۱، ص۲۹۴.</ref> در یک [[سند روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به نقل از [[تأویل]] الآیات الظاهرة ذکر شده است:
ب. منابع [[سنی]]: ضعفاء العقیلی، ج۱، ص۹۸، ش۱۱۵؛ الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۱۴، ش۷۳۴؛ المجروحین، ج۱، ص۱۳۵؛ [[الکامل]]، ج۱، ص۳۳۷، ش۱۶۴؛ الضعفاء ([[أبو نعیم]])، ص۶۱، ش۱۶؛ [[تاریخ]] [[بغداد]]، ج۶، ص۳۲۴، ش۳۳۷۰؛ الأنساب ([[سمعانی]])، ج۵، ص۲۴؛ [[تاریخ مدینة دمشق]]، ج۸، ص۱۸۷، ش۶۳۳؛ المغنی فی الضعفاء، ج۱، ص۱۰۶، ش۵۴۵؛ [[میزان]] الاعتدال، ج۱، ص۱۸۴، ش۷۳۹؛ [[تاریخ الإسلام]]، ج۱۶، ص۸۵؛ [[الوافی]] بالوفیات، ج۸، ص۲۶۴؛ الکشف الحثیث، ص۶۴، ش۱۲۱؛ لسان [[المیزان]]، ج۱، ص۳۵۴، ش۱۱۰۲؛ الأعلام، ج۱، ص۲۹۴.</ref> در یک [[سند روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به نقل از [[تأویل الآیات الظاهرة]] ذکر شده است:
{{متن حدیث|مَا رَوَاهُ أَيْضاً عَنْ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ بَشِيرٍ الْكَاهِلِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ سِمَاكِ بْنِ حَرْبٍ عَنْ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} مَنْ قَرَأَ {{متن قرآن|قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ}}<ref>بگو او خداوند یگانه است سوره اخلاص، آیه ۱.</ref> مَرَّةً فَكَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ قَرَأَهَا مَرَّتَيْنِ فَكَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَيِ الْقُرْآنِ وَ مَنْ قَرَأَهَا ثَلَاثاً فَكَأَنَّمَا قَرَأَ الْقُرْآنَ كُلَّهُ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۴، ص۵۱۷ به نقل از کتاب تأویل الآیات الظاهرة، ص۸۲۴.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳، ص ۴۰۷.</ref>
{{متن حدیث|مَا رَوَاهُ أَيْضاً عَنْ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ بَشِيرٍ الْكَاهِلِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ سِمَاكِ بْنِ حَرْبٍ عَنْ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} مَنْ قَرَأَ {{متن قرآن|قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ}}<ref>بگو او خداوند یگانه است سوره اخلاص، آیه ۱.</ref> مَرَّةً فَكَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ قَرَأَهَا مَرَّتَيْنِ فَكَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَيِ الْقُرْآنِ وَ مَنْ قَرَأَهَا ثَلَاثاً فَكَأَنَّمَا قَرَأَ الْقُرْآنَ كُلَّهُ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۴، ص۵۱۷ به نقل از کتاب تأویل الآیات الظاهرة، ص۸۲۴.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳، ص ۴۰۷.</ref>


خط ۱۹: خط ۱۹:
در منابع [[سنی]]، فردی که از [[امام صادق]]{{ع}} روایت نموده، اسحاق بن بشر بن [[محمد بن عبدالله]] بن سالم ابوحذیفة [[هاشمی]] [[بخاری]] است.
در منابع [[سنی]]، فردی که از [[امام صادق]]{{ع}} روایت نموده، اسحاق بن بشر بن [[محمد بن عبدالله]] بن سالم ابوحذیفة [[هاشمی]] [[بخاری]] است.
[[ابن عساکر]] در عنوان {{عربی|إسحاق بن بشر بن محمد بن عبدالله بن سالم أبو حذیفة الهاشمی مولاهم البخاری}} نوشته است: {{عربی|حدث عن الأوزاعی... والثوری؛ و شعبة؛ و مالک؛ و جعفر بن محمد و...}} و مقصود از [[جعفر بن محمد]]<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۸، ص۱۸۷، ش۶۳۳.</ref> امام صادق{{ع}} است.
[[ابن عساکر]] در عنوان {{عربی|إسحاق بن بشر بن محمد بن عبدالله بن سالم أبو حذیفة الهاشمی مولاهم البخاری}} نوشته است: {{عربی|حدث عن الأوزاعی... والثوری؛ و شعبة؛ و مالک؛ و جعفر بن محمد و...}} و مقصود از [[جعفر بن محمد]]<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۸، ص۱۸۷، ش۶۳۳.</ref> امام صادق{{ع}} است.
۳. عنوان إسحاق بن [[بشر]]، [[أبو حذیفة]] الخراسانی در [[رجال شیخ طوسی]] است که [[شیخ طوسی]] او را بی‌وصف الکاهلی و همراه عبارت اسند عنه - که در موارد متعدد درباره [[راویان]] [[عامی مذهب]] به کار برده - و در [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} ذکر کرده است<ref>رجال الطوسی، ص۱۶۲، ش۱۸۳۳.</ref>.
۳. عنوان إسحاق بن [[بشر]]، [[أبو حذیفة]] الخراسانی در [[رجال شیخ طوسی]] است که [[شیخ طوسی]] او را بی‌وصف الکاهلی و همراه عبارت اسند عنه - که در موارد متعدد درباره [[راویان]] [[عامی‌مذهب]] به کار برده - و در [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} ذکر کرده است<ref>رجال الطوسی، ص۱۶۲، ش۱۸۳۳.</ref>.
۴. اسحاق بن بشر [[بلخی]]بخاری دارای چند اثر [[علمی]] بوده و کتاب‌های [[مقتل]] [[عثمان]]<ref>قاموس الرجال، ج۱، ص۷۴۰، ش۶۹۳.</ref>، المبتدا، الفتوح<ref>الاعلام، ج۱، ص۲۹۴.</ref>، کتاب الردة، کتاب الجمل، کتاب [[صفین]]<ref>معجم المؤلفین، ج۲، ص۲۳۱.</ref>، کتاب الالویة و کتاب حفر [[زمزم]]<ref>الوافی بالوفیات، ج۸ ص۲۶۴.</ref> را تألیف کرده است؛ ولی از [[اسحاق بن بشر کاهلی]] هیچ اثر علمی ذکر نشده است، در حالی که نجاشی در [[ترجمه]] [[اسحاق]] [[بشر]] الکاهلی نوشته است: {{عربی|له کتاب}}.
۴. اسحاق بن بشر [[بلخی]]بخاری دارای چند اثر [[علمی]] بوده و کتاب‌های [[مقتل]] [[عثمان]]<ref>قاموس الرجال، ج۱، ص۷۴۰، ش۶۹۳.</ref>، المبتدا، الفتوح<ref>الاعلام، ج۱، ص۲۹۴.</ref>، کتاب الردة، کتاب الجمل، کتاب [[صفین]]<ref>معجم المؤلفین، ج۲، ص۲۳۱.</ref>، کتاب الالویة و کتاب حفر [[زمزم]]<ref>الوافی بالوفیات، ج۸ ص۲۶۴.</ref> را تألیف کرده است؛ ولی از [[اسحاق بن بشر کاهلی]] هیچ اثر علمی ذکر نشده است، در حالی که نجاشی در [[ترجمه]] [[اسحاق]] [[بشر]] الکاهلی نوشته است: {{عربی|له کتاب}}.
بر این اساس، مراد نجاشی از اسحاق بن بشر، اسحاق بن بشر بلخی بخاری است که به [[اشتباه]] او را با وصف الکاهلی و شیخ طوسی با وصف الخراسانی آورده است و منشأ اشتباه نجاشی [[متحد]] دانستن اسحاق بن بشر کاهلی با اسحاق بن بشر بلخی بخاری است، چنان که بعضی از [[رجالیان سنی]]، مانند [[ابن ابی حاتم]] رازی، [[ابن حبان]]، [[ابونعیم]] [[الاصفهانی]] نیز مرتکب این اشتباه گردیدند و آن دو را یکی دانسته و متصف به وصف الکاهلی کردند<ref>إسحاق بن بشر الکاهلی کنیته أبوحذیفة القرشی. الجرح والتعدیل، ج۲، ص۲۱۴، ش۷۳۴؛ المجروحین، ج۱، ص۱۳۵؛ إسحاق بن بشر أبوحذیفة البخاری و یعرف بالکاهلی. (کتاب الضعفاء، ص۶۱، ش۱۶).</ref> که مورد [[نقد]] [[رجالیان]] دیگری مانند [[خطیب بغدادی]]، [[ذهبی]] و... قرار گرفته و به تعدد دو عنوان نظر دادند، در نتیجه هر کدام را در عنوان مستقل ذکر کردند<ref>تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶، ش۳۳۷۱؛ سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۴۷۸ (ذیل عنوان ابوحذیفه).</ref>.
بر این اساس، مراد نجاشی از اسحاق بن بشر، اسحاق بن بشر بلخی بخاری است که به [[اشتباه]] او را با وصف الکاهلی و شیخ طوسی با وصف الخراسانی آورده است و منشأ اشتباه نجاشی [[متحد]] دانستن اسحاق بن بشر کاهلی با اسحاق بن بشر بلخی بخاری است، چنان که بعضی از [[رجالیان سنی]]، مانند [[ابن ابی حاتم]] رازی، [[ابن حبان]]، [[ابونعیم]] [[الاصفهانی]] نیز مرتکب این اشتباه گردیدند و آن دو را یکی دانسته و متصف به وصف الکاهلی کردند<ref>إسحاق بن بشر الکاهلی کنیته أبوحذیفة القرشی. الجرح والتعدیل، ج۲، ص۲۱۴، ش۷۳۴؛ المجروحین، ج۱، ص۱۳۵؛ إسحاق بن بشر أبوحذیفة البخاری و یعرف بالکاهلی. (کتاب الضعفاء، ص۶۱، ش۱۶).</ref> که مورد [[نقد]] [[رجالیان]] دیگری مانند [[خطیب بغدادی]]، [[ذهبی]] و... قرار گرفته و به تعدد دو عنوان نظر دادند، در نتیجه هر کدام را در عنوان مستقل ذکر کردند<ref>تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶، ش۳۳۷۱؛ سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۴۷۸ (ذیل عنوان ابوحذیفه).</ref>.
خط ۴۳: خط ۴۳:
==[[مذهب]] [[راوی]]==
==[[مذهب]] [[راوی]]==
با توجه به یادکرد راوی در [[رجال]] [[اهل سنت]] و اظهار نظر [[رجالیان سنی]] درباره ایشان و عدم ذکر نام وی در [[کتب رجال شیعه]] باید وی را از [[راویان]] ستی قلمداد کرد؛ ولی قرائنی هست که [[تشیع]] وی را تقویت می‌کنند:
با توجه به یادکرد راوی در [[رجال]] [[اهل سنت]] و اظهار نظر [[رجالیان سنی]] درباره ایشان و عدم ذکر نام وی در [[کتب رجال شیعه]] باید وی را از [[راویان]] ستی قلمداد کرد؛ ولی قرائنی هست که [[تشیع]] وی را تقویت می‌کنند:
۱. [[کوفی]] بودن [[اسحاق بن بشر]]: [[اسحاق بن بشر کاهلی]] کوفی است و راویان کوفی نوعاً [[شیعه]] بودند و اگر در میان آنان کسانی مانند [[سالم بن ابی الجعد]] الاشجعی و [[عباد بن صهیب]] [[البصری]] [[عامی مذهب]] بوده‌اند<ref>رجال البرقی، ص۲۴ و ۳۳.</ref> به منزله النادر کالمعدوم است.
۱. [[کوفی]] بودن [[اسحاق بن بشر]]: [[اسحاق بن بشر کاهلی]] کوفی است و راویان کوفی نوعاً [[شیعه]] بودند و اگر در میان آنان کسانی مانند [[سالم بن ابی الجعد]] الاشجعی و [[عباد بن صهیب]] [[البصری]] [[عامی‌مذهب]] بوده‌اند<ref>رجال البرقی، ص۲۴ و ۳۳.</ref> به منزله النادر کالمعدوم است.
۲. مضامین [[روایات]] اسحاق بن بشر کاهلی؛ نمونه‌ها:
۲. مضامین [[روایات]] اسحاق بن بشر کاهلی؛ نمونه‌ها:
أ. {{متن حدیث|... إسحاق بن بشر، عن خالد بن الحارث، عن عوف، عن الحسن، عن أبی لیلی الغفاری، قال: سمعت رسول الله{{صل}} یقول: ستکون بعدی فتنة، فإذا کان ذلک فالزموا [[علی بن أبی طالب]]، فإنه أول من یرانی، و أول من یصافحنی [[یوم]] القیامة، هو الصدیق الأکبر، و هو [[فاروق]] هذه الأمة، یفرق بین [[الحق]] و الباطل، و هو [[یعسوب المؤمنین]]، و المال یعسوب المنافقین}}<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۴۴، ش۳۱۵۷؛ [[أسد]] [[الغابه]]، ج۵، ص۲۸۷.
أ. {{متن حدیث|... إسحاق بن بشر، عن خالد بن الحارث، عن عوف، عن الحسن، عن أبی لیلی الغفاری، قال: سمعت رسول الله{{صل}} یقول: ستکون بعدی فتنة، فإذا کان ذلک فالزموا [[علی بن أبی طالب]]، فإنه أول من یرانی، و أول من یصافحنی [[یوم]] القیامة، هو الصدیق الأکبر، و هو [[فاروق]] هذه الأمة، یفرق بین [[الحق]] و الباطل، و هو [[یعسوب المؤمنین]]، و المال یعسوب المنافقین}}<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۴۴، ش۳۱۵۷؛ [[أسد]] [[الغابه]]، ج۵، ص۲۸۷.
۲۱۸٬۹۱۲

ویرایش